Leathanach 4
Buntéacs
bhéarfadh siad cnoc de léim agus gleann de thúslóig
Téacs caighdeánach
bhéarfadh siad cnoc de léim agus gleann de thruslóg
Béarla
they'd clear a hill with a leap and a valley with a hop
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Béaloideas agus seanchas
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 5
Buntéacs
stáid gheal dhrithleógach,
Téacs caighdeánach
stáid gheal dhrithleogach,
Béarla
bright sparkling streak
Téamaí
Tíreolaíocht - tírdhreach - áit
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 6
Buntéacs
go tír mór a bhí sé a’ gabháil,
Téacs caighdeánach
go tír mór a bhí sé ag gabháil
Béarla
he was going to the mainland
Téamaí
Taisteal agus imirce, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Farraige, Seoltóireacht agus bádóireacht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 6
Buntéacs
Bídh súil le muir acht ní bhíonn súil le h-uaigh, adeireadh na sean-daoine
Téacs caighdeánach
Bíonn súil le muir ach ní bhíonn súil le huaigh, a deireadh na seandaoine
Béarla
There’s always a hope that an emigrant (or traveller) may return, but not from the grave as the old folk say
Téamaí
Taisteal agus imirce, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Bás - beatha - sláinte, Farraige, Reiligiún agus creideamh
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 6
Buntéacs
bheadh mo chroidhe i riocht briseadh le cumhaidh
Téacs caighdeánach
bheadh mo chroí i riocht briseadh le cumha
Béarla
my heart would be about to break with nostalgia (sense of loss, homesickness)
Téamaí
Grá - cleamhnas - rómánsaíocht, Teach agus baile, Teaghlach - muintir - pobal, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Baill choirp, Mothúcháin
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 10
Buntéacs
caorthacha fairrge
Téacs caighdeánach
caora farraige
Béarla
raging seas
Téamaí
Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Aimsir agus am, Farraige
Leathanach 10
Buntéacs
méilte cubhair
Téacs caighdeánach
méilte cúir
Béarla
churning foam
Téamaí
Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Farraige, Seoltóireacht agus bádóireacht
Leathanach 10
Buntéacs
ó Neamh go h-Árainn
Téacs caighdeánach
ó Neamh go hÁrainn
Béarla
from anywhere and everywhere
Téamaí
Taisteal agus imirce, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit
Leathanach 11
Buntéacs
a bheith ar buailteachas
Téacs caighdeánach
a bheith ar buailteachas
Béarla
summer grazing, transhumance
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Talmhaíocht, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Ainmhithe agus plandaí, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 11
Buntéacs
doirneálaigh gharbha na Rosann
Téacs caighdeánach
doirneálaigh gharbha na Rosann
Béarla
rough rugged men from the Rosses
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 12
Buntéacs
breacuighthe le hoileáin
Téacs caighdeánach
breactha le hoileáin
Béarla
speckled with islands
Téamaí
Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Farraige
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 13
Buntéacs
feochán beag éadrom gaoithe
Téacs caighdeánach
feochán beag éadrom gaoithe
Béarla
a little light breeze
Téamaí
Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Aimsir agus am
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 13
Buntéacs
bhí an spéir mar bheadh sí ‘na caor amháin theineadh
Téacs caighdeánach
bhí an spéir mar a bheadh sí ina caor amháin thine
Béarla
the sky was lit up like a fire-ball
Téamaí
Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Aimsir agus am
Gnéithe teanga
Samhail
Leathanach 14
Buntéacs
a’ gearradh na h-aithghiorra
Téacs caighdeánach
ag gearradh an aicearra
Béarla
taking the short-cut
Téamaí
Taisteal agus imirce, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 15
Buntéacs
ciumhas throm de néall dhorcha
Téacs caighdeánach
ciumhais throm de néal dhorcha
Béarla
a heavy line of dark cloud
Téamaí
Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Aimsir agus am
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 16
Buntéacs
conablach chúig mhíle
Téacs caighdeánach
conablach chúig mhíle
Béarla
the best part of five miles
Téamaí
Taisteal agus imirce, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 16
Buntéacs
innseán
Téacs caighdeánach
inseán
Béarla
small water meadow
Téamaí
Tíreolaíocht - tírdhreach - áit
Gnéithe teanga
Focal aonair
Leathanach 16
Buntéacs
domasach dhubh
Téacs caighdeánach
domasach dhubh
Béarla
black peaty soil
Téamaí
Talmhaíocht, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 17
Buntéacs
ar thaobh sléibhe i n-Aontruim agus é ag buachailleacht muc
Téacs caighdeánach
ar thaobh sléibhe in Aontroim agus é ag buachailleacht muc
Béarla
on an Antrim mountainside pig-herding
Téamaí
Talmhaíocht, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Béaloideas agus seanchas, Obair agus ceardaíocht, Reiligiún agus creideamh, Stair
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 17
Buntéacs
teacht dheirge an dá néall
Téacs caighdeánach
teacht dheirge an dá néal
Béarla
at dawn
Téamaí
Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Aimsir agus am
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 18
Buntéacs
mar sguabhas solus Thoraighe cladaigh agus cuantaí.....
Téacs caighdeánach
mar a scuabas solas Thoraí cladaí agus cuanta.....
Béarla
as Tory lighthouse sweeps the strands and harbours.....
Téamaí
Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Farraige, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 19
Buntéacs
caileantóir
Téacs caighdeánach
caileantóir
Béarla
forecaster of weather
Téamaí
Tréithe daonna, Talmhaíocht, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Aimsir agus am, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Focal aonair
Leathanach 19
Buntéacs
caisleán a raibh míle solus ann agus míle imir in gach solus
Téacs caighdeánach
caisleán a raibh míle solas ann agus míle imir i ngach solas
Béarla
a castle with a thousand lights and a thousand tints from each
Téamaí
Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Béaloideas agus seanchas
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 20
Buntéacs
sgealpaigh eadar dhá bhinn
Téacs caighdeánach
scailp idir dhá bhinn
Béarla
a fissure between two cliffs
Téamaí
Tíreolaíocht - tírdhreach - áit
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 21
Buntéacs
‘ghabháil amach bun-an-Eargail
Téacs caighdeánach
ag gabháil amach bun an Eargail
Béarla
passing Errigal, on emigration route
Téamaí
Taisteal agus imirce, Cúinsí sóisialta, Teaghlach - muintir - pobal, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Stair
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 21
Buntéacs
ó chuan Dhoire go cuan na gCeall
Téacs caighdeánach
ó chuan Dhoire go cuan na gCeall
Béarla
throughout the whole of Donegal
Leathanach 22
Buntéacs
castar na daoine ar a chéile (ach ní chastar na cnoic ná na sléibhte)
Téacs caighdeánach
castar na daoine ar a chéile (ach ní chastar na cnoic ná na sléibhte)
Béarla
it is a small world (if one moves around)
Téamaí
Taisteal agus imirce, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 25
Buntéacs
san áit a rabh bántaí agus coillte glasa
Téacs caighdeánach
san áit a rabh bánta agus coillte glasa
Béarla
where there were plains and green woods
Téamaí
Talmhaíocht, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 25
Buntéacs
nach dtabharfadh a chúl le machaire an áir
Téacs caighdeánach
nach dtabharfadh a chúl le machaire an áir
Béarla
who wouldn't turn his back on the field of battle
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Baill choirp, Míleata, Mothúcháin, Stair
Leathanach 29
Buntéacs
shiubhail sé na seacht ríoghacht
Téacs caighdeánach
shiúil sé na seacht ríocht
Béarla
he travelled the world
Téamaí
Taisteal agus imirce, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 30
Buntéacs
a’ déanamh meadhráin do mhuinntir a’ bhaile
Téacs caighdeánach
ag déanamh meadhráin do mhuintir an bhaile
Béarla
perplexing the local people
Téamaí
Teach agus baile, Teaghlach - muintir - pobal, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Mothúcháin
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 30
Buntéacs
a’ té shiubhaileas bídh meas ar a bhreitheamhnas
Téacs caighdeánach
an té a shiúlas bíonn meas ar a bhreithiúnas
Béarla
the travelled person’s judgement is respected
Téamaí
Taisteal agus imirce, Cúinsí sóisialta, Tréithe daonna, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Mothúcháin
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 30
Buntéacs
gealach na gconnlach
Téacs caighdeánach
gealach na gcoinleach
Béarla
harvest moon
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Talmhaíocht, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Aimsir agus am, Ainmhithe agus plandaí, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 30
Buntéacs
eagla ár mbáis orainn roimh an aicid dhuibh
Téacs caighdeánach
eagla ár mbáis orainn roimh an aicíd dhubh
Béarla
terrified of the potato blight
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Tréithe daonna, Talmhaíocht, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Ainmhithe agus plandaí, Bás - beatha - sláinte, Mothúcháin, Obair agus ceardaíocht, Stair
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 37
Buntéacs
sgreabán
Téacs caighdeánach
screabán
Béarla
light stony patch of land
Téamaí
Talmhaíocht, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Focal aonair
Leathanach 38
Buntéacs
Bhí na clanna dh’aoinleith agus é tuigthe aca ó cheann ceann na tíre nár neart go cur le chéile.
Téacs caighdeánach
Bhí na clanna d’aon leith agus é tuigthe acu ó cheann ceann na tíre nár neart go cur le chéile
Béarla
The clans were united all over the country and understood that strength lay in unity.
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Tréithe daonna, Teaghlach - muintir - pobal, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Míleata, Mothúcháin, Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún, Stair
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 38
Buntéacs
a’ bacadradh anuas a’ mhalaidh
Téacs caighdeánach
ag bacadradh anuas an mhala
Béarla
limping down the slope
Téamaí
Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Baill choirp
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 39
Buntéacs
tá lánamhain ar a’ bhaile againn
Téacs caighdeánach
tá lánúin ar an bhaile againn
Béarla
we have a couple here who are going to get married (soon)
Téamaí
Grá - cleamhnas - rómánsaíocht, Teaghlach - muintir - pobal, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 39
Buntéacs
go raibh an bealach síos sleamhain agus fánaidh leis
Téacs caighdeánach
go raibh an bealach síos sleamhain agus fána leis
Béarla
that the road was on a downward and slippery slope
Téamaí
Taisteal agus imirce, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 41
Buntéacs
nuair ba gheall le tír Éire
Téacs caighdeánach
nuair ba gheall le tír Éire
Béarla
when Ireland was worthy of being called a country
Téamaí
Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún, Stair
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 41
Buntéacs
ar na gaobhair
Téacs caighdeánach
ar na gaobhair
Béarla
in the vicinity
Téamaí
Tíreolaíocht - tírdhreach - áit
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 42
Buntéacs
spleótán beag de thalamh chreagach
Téacs caighdeánach
spleotán beag de thalamh chreagach
Béarla
small patch of poor stony land
Téamaí
Talmhaíocht, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 44
Buntéacs
sgéal a thabhóchadh mí-chlú do mo bhaile dúthchais
Téacs caighdeánach
scéal a thabhódh míchlú do mo bhaile dúchais
Béarla
a story that would get the place I was born a bad reputation
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Teach agus baile, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Mothúcháin
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 45
Buntéacs
ar na gaobhair
Téacs caighdeánach
ar na gaobhair
Béarla
in the vicinity
Téamaí
Tíreolaíocht - tírdhreach - áit
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 48
Buntéacs
dá gcaitheadh an gasúr seo i bhfad fá’n Tulaigh-Óig
Téacs caighdeánach
dá gcaitheadh an gasúr seo i bhfad fán Tulach Óg
Béarla
if this boy spent much time in Tulach Óg (seat of Ó Néill)
Téamaí
Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Aimsir agus am, Béaloideas agus seanchas, Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún, Stair
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 50
Buntéacs
briseadh chabhlach na Spáinne
Téacs caighdeánach
briseadh chabhlach na Spáinne
Béarla
the wreck of the Spanish Armada
Téamaí
Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Farraige, Míleata, Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún, Seoltóireacht agus bádóireacht, Stair
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 50
Buntéacs
lorg a choise a fhágáil sa tír seo
Téacs caighdeánach
lorg a choise a fhágáil sa tír seo
Béarla
to leave his mark on this country
Téamaí
Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Dlí, Míleata, Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún, Stair
Leathanach 51
Buntéacs
tá feara Uladh uilig a dhaon-leith agam
Téacs caighdeánach
tá fir Uladh uilig d’aonleith agam
Béarla
I have all the Ulstermen acting as one
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Míleata, Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún, Stair
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 52
Buntéacs
marcshluagh Thír-Eoghain
Téacs caighdeánach
marcshlua Thír Eoghain
Béarla
the Tyrone cavalry
Téamaí
Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Míleata
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 54
Buntéacs
bhí a gháir ó cheann go ceann na h-Éireann
Téacs caighdeánach
bhí a gháir ó cheann go ceann na hÉireann
Béarla
he was renowned throughout Ireland
Leathanach 56
Buntéacs
tá sé canta go mbíonn a cuid féin ag an fhairrge ar dhóigh nó ar dhóigh eile
Téacs caighdeánach
tá sé canta go mbíonn a cuid féin ag an fharraige ar dhóigh nó ar dhóigh eile
Béarla
the sea will claim her revenge one way or another
Téamaí
Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Béaloideas agus seanchas, Farraige
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 56
Buntéacs
ní dhearn stad mara nó mór-chómhnuidhe nó go dtáinig go céidh Bhaile- Átha-Cliath
Téacs caighdeánach
ní dhearna siad stad mara ná mórchónaí nó go dtáinig go cé Bhaile Átha Cliath
Béarla
they neither dropped anchor nor stayed overnight till they reached Dublin harbour ...
Téamaí
Taisteal agus imirce, Iompar agus caidrimh, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Seoltóireacht agus bádóireacht
Leathanach 56
Buntéacs
cuachta istuigh i bplochóig phlúchtach dhorcha
Téacs caighdeánach
cuachta istigh i bprochóg phlúchtach dhorcha
Béarla
held in a crammed dark cave
Téamaí
Teach agus baile, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 56
Buntéacs
go raibh sé in eolas an bhaile
Téacs caighdeánach
go raibh sé in eolas an bhaile
Béarla
that he was familiar with the town
Téamaí
Taisteal agus imirce, Teach agus baile, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 57
Buntéacs
éadan an bhachta
Téacs caighdeánach
éadan an bhachta
Béarla
brow of the turf-bank
Téamaí
Talmhaíocht, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 65
Buntéacs
d’fhéadfaidhe a leath-bhreac a rádh le muinntir na Rosann
Téacs caighdeánach
d’fhéadfaí a leathbhreac a rá le muintir na Rosann
Béarla
the same could be said of the Rosses people
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Teaghlach - muintir - pobal, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 66
Buntéacs
casadh í féin is a’ Cearrbhach ar a chéile ag cómhrac a’ dá shíorruidheacht
Téacs caighdeánach
casadh í féin is an Cearrbhach ar a chéile ag comhrac an dá shíoraíocht
Béarla
she and the Cearrbhach met where the sea and shore meet
Téamaí
Grá - cleamhnas - rómánsaíocht, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Aimsir agus am
Gnéithe teanga
Meafar
Leathanach 68
Buntéacs
castar na daoine ar a chéile ach ní chastar na cnoic ná na sléibhte
Téacs caighdeánach
castar na daoine ar a chéile ach ní chastar na cnoic ná na sléibhte
Béarla
it is a small world (if one moves around)
Téamaí
Taisteal agus imirce, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 68
Buntéacs
sruthán na críghe
Téacs caighdeánach
sruthán na críche
Béarla
the stream which marked the boundary between the two townlands
Téamaí
Talmhaíocht, Teach agus baile, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 70
Buntéacs
cuibhreann fiaraighe
Téacs caighdeánach
cuibhreann fiaraigh
Béarla
an uncultivated grassland patch
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Talmhaíocht, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Ainmhithe agus plandaí, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 73
Buntéacs
i ndoimhneacht na farrge
Téacs caighdeánach
i ndoimhneacht na farraige
Béarla
far out to sea
Téamaí
Taisteal agus imirce, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Farraige, Seoltóireacht agus bádóireacht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 73
Buntéacs
nach minic ariamh a chualamar, cam díreach a’ ród gurab é an bealach mór an aithghiorra
Téacs caighdeánach
nach minic riamh a chuala muid, cam díreach an ród gurb é an bealach mór an t-aicearra
Béarla
haven’t we often heard, the beaten road is the safest
Téamaí
Taisteal agus imirce, Iompar agus caidrimh, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 74
Buntéacs
a chomhmóradh go Loch a’ Ghainimh
Téacs caighdeánach
a chomóradh go Loch an Ghainimh (áit de na háiteanna ar scar bunadh an cheantair lena muintir a bhí ag gabháil ar imirce)
Béarla
to accompany him to Loch a’ Ghainimh
Téamaí
Taisteal agus imirce, Cúinsí sóisialta, Teaghlach - muintir - pobal, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Stair
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 81
Buntéacs
‘s glas na cnuic i bhfad uainn
Téacs caighdeánach
is glas na cnoic i bhfad uainn
Béarla
far away hills are green
Téamaí
Taisteal agus imirce, Iompar agus caidrimh, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Mothúcháin
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 81
Buntéacs
dóirling
Téacs caighdeánach
duirling
Béarla
a stony beach
Téamaí
Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Farraige
Gnéithe teanga
Focal aonair
Leathanach 82
Buntéacs
Éire ar leithphinghinn acht cá bhfuil a’ leithphinginn?
Téacs caighdeánach
Éire ar leathphingin ach cá bhfuil an leathphingin?
Béarla
it doesn’t matters if you can have everything for a halfpenny if you haven’t got a halfpenny
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 83
Buntéacs
Sliabh Uisnigh
Téacs caighdeánach
Sliabh Uisnigh
Béarla
the historical centre of Ireland
Téamaí
Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Béaloideas agus seanchas, Ceol agus filíocht, Stair
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 83
Buntéacs
bhí an mhór-chuid de mhuinntir an oileáin a’ doicheall roimpí
Téacs caighdeánach
bhí an mhórchuid de mhuintir an oileáin ag doicheall roimpi
Béarla
the majority of the island people were unwelcoming to her
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Tréithe daonna, Teaghlach - muintir - pobal, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Mothúcháin
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 90
Buntéacs
bhí fearrsaid annsin agus chuaidh siad trasna
Téacs caighdeánach
bhí fearsaid ansin agus chuaigh siad trasna
Béarla
they crossed at the sandbank (tidal ford)
Téamaí
Tíreolaíocht - tírdhreach - áit
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 91
Buntéacs
i ndiaidh an ailt a chur tharsta
Téacs caighdeánach
i ndiaidh an ailt a chur tharstu
Béarla
after climbing the ravine
Téamaí
Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Míleata
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 92
Buntéacs
gealach úr comh caol le lann corráin
Téacs caighdeánach
gealach úr chomh caol le lann corráin
Béarla
a new moon as thin as the blade of a scythe
Téamaí
Talmhaíocht, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Aimsir agus am
Gnéithe teanga
Samhail
Leathanach 94
Buntéacs
an baile a thabhairt arais ‘un cineáil
Téacs caighdeánach
an baile a thabhairt ar ais chun cineáil
Béarla
to bring the town back to prosperity
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Teach agus baile, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 96
Buntéacs
a gcuid talaimh is dlighidh is ranntálacha féin aca
Téacs caighdeánach
a gcuid talaimh is dlí is ranna féin acu
Béarla
they had their own land, law and method of apportionment
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Talmhaíocht, Teaghlach - muintir - pobal, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Dlí, Obair agus ceardaíocht, Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún, Stair
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 98
Buntéacs
ní bheidh gléas oibre ar bith ar ár gcuid marcach sa chumglach ina bhfuil siad
Téacs caighdeánach
ní bheidh gléas oibre ar bith ar ár gcuid marcach sa chúnglach ina bhfuil siad
Béarla
our cavalry will not be able to function in such a narraow space
Téamaí
Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Ainmhithe agus plandaí, Míleata, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 101
Buntéacs
ar fhasgadh theach-a-phobail
Téacs caighdeánach
ar fhoscadh theach an phobail
Béarla
in the shelter of the church
Téamaí
Teach agus baile, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Aimsir agus am, Reiligiún agus creideamh
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 102
Buntéacs
rae
Téacs caighdeánach
ré
Béarla
span of moon (month)
Téamaí
Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Aimsir agus am
Gnéithe teanga
Focal aonair
Leathanach 102
Buntéacs
goidé an deireadh a bhíos ar cheo ghealaighe úire?
Téacs caighdeánach
cad é an deireadh a bhíonn ar cheo gealaí úire?
Béarla
What does a new moon haze portend?
Téamaí
Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Aimsir agus am, Béaloideas agus seanchas
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 103
Buntéacs
ag cruinniú ‘na ráthachannaí
Téacs caighdeánach
ag cruinniú ina ráthanna
Béarla
gathering in snowdrifts
Téamaí
Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Aimsir agus am
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 103
Buntéacs
a aghaidh sa t-síon
Téacs caighdeánach
a aghaidh sa tsíon
Béarla
into the storm
Téamaí
Taisteal agus imirce, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Aimsir agus am, Farraige, Seoltóireacht agus bádóireacht
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 104
Buntéacs
i n-éadán sín
Téacs caighdeánach
in éadán síne
Béarla
against the storm
Téamaí
Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Aimsir agus am, Farraige, Obair agus ceardaíocht, Seoltóireacht agus bádóireacht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 104
Buntéacs
ag éalódh aniar leis a’ tsruth líonta,
Téacs caighdeánach
ag éalú aniar leis an tsruth líonta
Béarla
coming in with the tide
Téamaí
Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Farraige, Seoltóireacht agus bádóireacht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 108
Buntéacs
loch Bhéal-feirste ‘na luighe amach os a gcoinne
Téacs caighdeánach
Loch Bhéal Feirste ina luí amach os a gcoinne
Béarla
Belfast Lough lay before them
Leathanach 109
Buntéacs
bíonn a cuid féin ag an fharraige
Téacs caighdeánach
bíonn a cuid féin ag an fharraige
Béarla
the sea will (always) gets revenge
Téamaí
Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Bás - beatha - sláinte, Béaloideas agus seanchas, Farraige, Seoltóireacht agus bádóireacht
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 109
Buntéacs
ar bhrághaidh na mara
Téacs caighdeánach
ar bhráid na mara
Béarla
on the surface of the sea
Téamaí
Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Farraige, Míleata, Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún, Stair
Gnéithe teanga
Samhail
Leathanach 110
