Leathanach 6
Buntéacs
go tír mór a bhí sé a’ gabháil,
Téacs caighdeánach
go tír mór a bhí sé ag gabháil
Béarla
he was going to the mainland
Téamaí
Taisteal agus imirce, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Farraige, Seoltóireacht agus bádóireacht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 6
Buntéacs
Bídh súil le muir acht ní bhíonn súil le h-uaigh, adeireadh na sean-daoine
Téacs caighdeánach
Bíonn súil le muir ach ní bhíonn súil le huaigh, a deireadh na seandaoine
Béarla
There’s always a hope that an emigrant (or traveller) may return, but not from the grave as the old folk say
Téamaí
Taisteal agus imirce, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Bás - beatha - sláinte, Farraige, Reiligiún agus creideamh
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 7
Buntéacs
léim de bhus a mbeadh deich míle fhichead de shiubhal faoi
Téacs caighdeánach
léim de bhus a mbeadh deich míle fichead de shiúl faoi
Béarla
to leap from a bus travelling at thirty miles an hour
Téamaí
Taisteal agus imirce, Iompar agus caidrimh, Bás - beatha - sláinte
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 8
Buntéacs
bídh súil le muir
Téacs caighdeánach
bíonn súil le muir
Béarla
the emigrant ( or traveller) may return (but no one returns from the grave)
Téamaí
Reiligiún agus creideamh, Taisteal agus imirce
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 8
Buntéacs
bhí Meiriceá á mealladh ‘un siubhail
Téacs caighdeánach
bhí Meiriceá á mealladh chun siúil
Béarla
she was being allured by America
Téamaí
Mothúcháin, Taisteal agus imirce
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 10
Buntéacs
ó Neamh go h-Árainn
Téacs caighdeánach
ó Neamh go hÁrainn
Béarla
from anywhere and everywhere
Téamaí
Taisteal agus imirce, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit
Leathanach 13
Buntéacs
ná cuir saothar a’ tsiubhail ort féin
Téacs caighdeánach
ná cuir saothar an tsiúil ort féin
Béarla
save yourself the journey
Leathanach 14
Buntéacs
a’ gearradh na h-aithghiorra
Téacs caighdeánach
ag gearradh an aicearra
Béarla
taking the short-cut
Téamaí
Taisteal agus imirce, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 14
Buntéacs
is maith acfuinneach an t-árthrach í i gcosamhlacht
Téacs caighdeánach
is maith acmhainneach an t-árthach í i gcosúlacht
Béarla
she seems to be a very seaworthy vessel
Téamaí
Taisteal agus imirce, Farraige, Seoltóireacht agus bádóireacht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 14
Buntéacs
a’ t-árthrach
Téacs caighdeánach
an t-árthach
Béarla
the vessel (ship)
Téamaí
Obair agus ceardaíocht, Seoltóireacht agus bádóireacht, Taisteal agus imirce
Gnéithe teanga
Focal aonair
Leathanach 16
Buntéacs
conablach chúig mhíle
Téacs caighdeánach
conablach chúig mhíle
Béarla
the best part of five miles
Téamaí
Taisteal agus imirce, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 17
Buntéacs
féacháil an rachadh agam éadáil a dhíol,
Téacs caighdeánach
féachaint an rachadh agam éadáil a dhíol,
Béarla
to see if I could try to sell some flotsam (salvage from the sea)
Téamaí
Taisteal agus imirce, Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Talmhaíocht, Farraige, Obair agus ceardaíocht, Seoltóireacht agus bádóireacht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 18
Buntéacs
cliobóg chapaill
Téacs caighdeánach
cliobóg chapaill
Béarla
a filly
Téamaí
Ainmhithe agus plandaí, Taisteal agus imirce, Talmhaíocht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 21
Buntéacs
‘ghabháil amach bun-an-Eargail
Téacs caighdeánach
ag gabháil amach bun an Eargail
Béarla
passing Errigal, on emigration route
Téamaí
Taisteal agus imirce, Cúinsí sóisialta, Teaghlach - muintir - pobal, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Stair
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 22
Buntéacs
castar na daoine ar a chéile (ach ní chastar na cnoic ná na sléibhte)
Téacs caighdeánach
castar na daoine ar a chéile (ach ní chastar na cnoic ná na sléibhte)
Béarla
it is a small world (if one moves around)
Téamaí
Taisteal agus imirce, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 22
Buntéacs
aithghiorra na gcnoc
Téacs caighdeánach
aicearra na gcnoc
Béarla
the mountain shortcut
Téamaí
Taisteal agus imirce, Tíreolaíocht – tírdhreach – áit
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 23
Buntéacs
an “mhuc dhubh”
Téacs caighdeánach
an “mhuc dhubh”
Béarla
the train
Téamaí
Taisteal agus imirce
Leathanach 24
Buntéacs
bhí se ag iarraidh theacht i dtír ann comh maith is thiocfadh leis
Téacs caighdeánach
bhí se ag iarraidh teacht i dtír ann chomh maith is a thiocfadh leis
Béarla
he was trying to make as good a living as he could there
Téamaí
Airgead – maoin – gnó, Obair agus ceardaíocht, Taisteal agus imirce
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 25
Buntéacs
ar mhuin éich
Téacs caighdeánach
ar muin eich
Béarla
on horseback
Téamaí
Taisteal agus imirce, Talmhaíocht, Ainmhithe agus plandaí, Míleata, Obair agus ceardaíocht, Stair
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 26
Buntéacs
ní fhéadfaimis bheith fuar sna créatúir atá i Meiriceá
Téacs caighdeánach
ní fhéadfaimis a bheith fuar sna créatúir atá i Meiriceá
Béarla
we could not but show affection for the folk in America (since they have been so good to us)
Téamaí
Taisteal agus imirce, Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Teach agus baile, Teaghlach - muintir - pobal
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 28
Buntéacs
ní dheárna sí acht acht cómhla an dorais a tharraingt amach i n-a diaidh agus imtheacht léithe i mbéal a cinn
Téacs caighdeánach
ní dhearna sí ach comhla an dorais a tharraingt amach ina diaidh agus imeacht léi i mbéal a cinn
Béarla
she just closed the door behind her and took to the road
Téamaí
Taisteal agus imirce, Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Teach agus baile, Teaghlach - muintir - pobal
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 29
Buntéacs
shiubhail sé na seacht ríoghacht
Téacs caighdeánach
shiúil sé na seacht ríocht
Béarla
he travelled the world
Téamaí
Taisteal agus imirce, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 30
Buntéacs
a’ té shiubhaileas bídh meas ar a bhreitheamhnas
Téacs caighdeánach
an té a shiúlas bíonn meas ar a bhreithiúnas
Béarla
the travelled person’s judgement is respected
Téamaí
Taisteal agus imirce, Cúinsí sóisialta, Tréithe daonna, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Mothúcháin
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 35
Buntéacs
an mhuc dhubh
Téacs caighdeánach
an mhuc dhubh
Béarla
the train
Téamaí
Taisteal agus imirce, Cúinsí sóisialta, Ainmhithe agus plandaí
Gnéithe teanga
Meafar
Leathanach 39
Buntéacs
go raibh an bealach síos sleamhain agus fánaidh leis
Téacs caighdeánach
go raibh an bealach síos sleamhain agus fána leis
Béarla
that the road was on a downward and slippery slope
Téamaí
Taisteal agus imirce, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 43
Buntéacs
ar chúlaibh
Téacs caighdeánach
ar cúla
Béarla
to be riding pillion/behind the rider
Téamaí
Taisteal agus imirce, Talmhaíocht, Ainmhithe agus plandaí
Leathanach 47
Buntéacs
gearrán-iarainn
Téacs caighdeánach
gearrán iarainn
Béarla
a bicycle
Téamaí
Taisteal agus imirce, Caithimh aimsire - cluichí - spóirt
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 50
Buntéacs
ar ghruaimhín a’ bhealaigh mhóir
Téacs caighdeánach
ar ghruaimhín an bhealaigh mhóir
Béarla
on the grassy verge by the roadside
Téamaí
Taisteal agus imirce, Tíreolaíocht – tírdhreach – áit
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 54
Buntéacs
tá an t-Armada dá ghléas
Téacs caighdeánach
tá an Armada á ghléasadh
Béarla
the Armada is being prepared
Téamaí
Taisteal agus imirce, Farraige, Míleata, Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún, Seoltóireacht agus bádóireacht, Stair
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 56
Buntéacs
ní dhearn stad mara nó mór-chómhnuidhe nó go dtáinig go céidh Bhaile- Átha-Cliath
Téacs caighdeánach
ní dhearna siad stad mara ná mórchónaí nó go dtáinig go cé Bhaile Átha Cliath
Béarla
they neither dropped anchor nor stayed overnight till they reached Dublin harbour ...
Téamaí
Taisteal agus imirce, Iompar agus caidrimh, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Seoltóireacht agus bádóireacht
Leathanach 56
Buntéacs
go raibh sé in eolas an bhaile
Téacs caighdeánach
go raibh sé in eolas an bhaile
Béarla
that he was familiar with the town
Téamaí
Taisteal agus imirce, Teach agus baile, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 59
Buntéacs
d’fhéad tú gan a’ siubhal a chur ort
Téacs caighdeánach
d’fhéad tú gan an siúl a chur ort
Béarla
you could have saved yourself a journey
Téamaí
Taisteal agus imirce, Iompar agus caidrimh
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 61
Buntéacs
Is glas na cnuic i bhfad uainn
Téacs caighdeánach
is glas na cnoic i bhfad uainn
Béarla
far away hills are green. the grass is always greener on the other side.
Téamaí
Cúinsí pearsanta, Cúinsí sóisialta, Gaois - comhairle - eolas, Taisteal agus imirce, Tíreolaíocht – tírdhreach – áit
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 62
Buntéacs
bheadh an chóir linn amach is isteach
Téacs caighdeánach
bheadh an chóir linn amach is isteach
Béarla
we would have a favourable wind going out and coming back
Téamaí
Taisteal agus imirce, Aimsir agus am, Farraige, Obair agus ceardaíocht, Seoltóireacht agus bádóireacht
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 63
Buntéacs
ní thearn stad mara nó mórchónaí nó go raibh thall i Nua-Eabhrach
Téacs caighdeánach
ní dhearna sé stad mara ná mórchónaí nó go raibh sé thall i Nua-Eabhrac
Béarla
he didn’t delay until he was in New York
Téamaí
Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún, Stair, Taisteal agus imirce
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 67
Buntéacs
gearrán iarrainn
Téacs caighdeánach
gearrán iarainn
Béarla
bicycle
Téamaí
Taisteal agus imirce
Gnéithe teanga
Meafar
Leathanach 67
Buntéacs
ba ghlas na cnoic i bhfad uait, ach má ba ghlas níorbh fhéarmhar
Téacs caighdeánach
ba ghlas na cnoic i bhfad uait, ach má ba ghlas níorbh fhéarmhar
Béarla
far off hills were green, but not grassy (i.e.didn’t live up to expectations)
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Gaois - comhairle - eolas, Taisteal agus imirce, Tíreolaíocht – tírdhreach – áit
Gnéithe teanga
Samhail, Seanfhocal
Leathanach 68
Buntéacs
castar na daoine ar a chéile ach ní chastar na cnoic ná na sléibhte
Téacs caighdeánach
castar na daoine ar a chéile ach ní chastar na cnoic ná na sléibhte
Béarla
it is a small world (if one moves around)
Téamaí
Taisteal agus imirce, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 71
Buntéacs
go dtáinig ainghléas de chineál éigin ar an inneall
Téacs caighdeánach
go dtáinig ainghléas de chineál éigin ar an inneall
Béarla
the engine suffered some sort of malfunction
Téamaí
Obair agus ceardaíocht, Taisteal agus imirce
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 72
Buntéacs
cabhlach de luingis cogaidh
Téacs caighdeánach
cabhlach de loingeas cogaidh
Béarla
fleet of warships
Téamaí
Taisteal agus imirce, Farraige, Míleata, Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún, Seoltóireacht agus bádóireacht, Stair
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 73
Buntéacs
i ndoimhneacht na farrge
Téacs caighdeánach
i ndoimhneacht na farraige
Béarla
far out to sea
Téamaí
Taisteal agus imirce, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Farraige, Seoltóireacht agus bádóireacht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 73
Buntéacs
threabhuigh an bád léithe
Téacs caighdeánach
threabh an bád léi
Béarla
the boat ploughed on
Téamaí
Taisteal agus imirce, Farraige, Seoltóireacht agus bádóireacht
Gnéithe teanga
Meafar
Leathanach 73
Buntéacs
nach minic ariamh a chualamar, cam díreach a’ ród gurab é an bealach mór an aithghiorra
Téacs caighdeánach
nach minic riamh a chuala muid, cam díreach an ród gurb é an bealach mór an t-aicearra
Béarla
haven’t we often heard, the beaten road is the safest
Téamaí
Taisteal agus imirce, Iompar agus caidrimh, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 73
Buntéacs
i mBaile na Banríona
Téacs caighdeánach
i mBaile na Banríona
Béarla
in Queenstown, Cobh, Co.Chorcaí
Téamaí
Taisteal agus imirce, Tíreolaíocht – tírdhreach – áit
Gnéithe teanga
Focal aonair
Leathanach 74
Buntéacs
a chomhmóradh go Loch a’ Ghainimh
Téacs caighdeánach
a chomóradh go Loch an Ghainimh (áit de na háiteanna ar scar bunadh an cheantair lena muintir a bhí ag gabháil ar imirce)
Béarla
to accompany him to Loch a’ Ghainimh
Téamaí
Taisteal agus imirce, Cúinsí sóisialta, Teaghlach - muintir - pobal, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Stair
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 74
Buntéacs
thoisigh an soitheach a chruinniú siúil agus a chaitheamh na mara ina méilte bána thar a guailleacha
Téacs caighdeánach
thosaigh an soitheach a chruinniú siúil agus a chaitheamh na mara ina méilte bána thar a guaillí
Béarla
the vessel began gathering speed and sweeping white waves of sea from its bows
Téamaí
Farraige, Seoltóireacht agus bádóireacht, Taisteal agus imirce
Leathanach 75
Buntéacs
bhí an fharraige agus an spéir ar dhath a chéile
Téacs caighdeánach
bhí an fharraige agus an spéir ar dhath a chéile
Béarla
the sea and the sky were the same colour (i.e. they were unable to make out the horizon)
Téamaí
Aimsir agus am, Farraige, Seoltóireacht agus bádóireacht, Taisteal agus imirce
Gnéithe teanga
Meafar
Leathanach 76
Buntéacs
iomlán na lámh tiontó amach
Téacs caighdeánach
iomlán na lámh tiontú amach
Béarla
all hands on deck
Téamaí
Farraige, Obair agus ceardaíocht, Seoltóireacht agus bádóireacht, Taisteal agus imirce
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 76
Buntéacs
bhuail sí cnap oighreoige
Téacs caighdeánach
bhuail sí cnap oighreoige
Béarla
she hit an iceberg
Téamaí
Farraige, Seoltóireacht agus bádóireacht, Taisteal agus imirce, Tíreolaíocht – tírdhreach – áit
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 76
Buntéacs
go raibh an ghuala caite aisti agus an t-uisce ag teacht isteach ina thuilteachaí
Téacs caighdeánach
… go raibh an ghualainn caite aisti agus an t-uisce ag teacht isteach ina thuilte
Béarla
... that her bow was breached and water flooding in
Téamaí
Farraige, Seoltóireacht agus bádóireacht, Taisteal agus imirce
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 76
Buntéacs
idir dhá uisce
Téacs caighdeánach
idir dhá uisce
Béarla
partly submerged, water-logged
Téamaí
Farraige, Seoltóireacht agus bádóireacht, Taisteal agus imirce
Leathanach 81
Buntéacs
‘s glas na cnuic i bhfad uainn
Téacs caighdeánach
is glas na cnoic i bhfad uainn
Béarla
far away hills are green
Téamaí
Taisteal agus imirce, Iompar agus caidrimh, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Mothúcháin
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 81
Buntéacs
is fada an bealach nach dtig deireadh leis
Téacs caighdeánach
is fada an bealach nach dtig deireadh leis
Béarla
it’s a long road that has no end
Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Mothúcháin, Taisteal agus imirce
Gnéithe teanga
Meafar, Samhail, Sofhriotal
Leathanach 82
Buntéacs
ag órla le tinneas-fairrge
Téacs caighdeánach
ag orla le tinneas farraige
Béarla
vomiting with sea-sickness
Téamaí
Taisteal agus imirce, Bás - beatha - sláinte, Farraige
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 84
Buntéacs
Tá fir na gcladach tuartha le contabhairt ó thiocfas ann dóbhtha
Téacs caighdeánach
Tá fir na gcladach tuartha le contúirt ó thiocfaidh ann dóibh
Béarla
Shore men are used to danger once they come of age
Téamaí
Taisteal agus imirce, Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Tréithe daonna, Aois, Farraige, Seoltóireacht agus bádóireacht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 84
Buntéacs
an té bhíos siubhalach bídh sé sgéaltach
Téacs caighdeánach
an té a bhíonn siúlach bíonn sé scéalach
Béarla
he who has travelled has tales to tell
Téamaí
Taisteal agus imirce, Cúinsí sóisialta, Tréithe daonna
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 84
Buntéacs
lucht a’ chonbhóidh
Téacs caighdeánach
lucht an convoy
Béarla
the group of people who accompany s.o. on the initial stage of the emigrant journey
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Taisteal agus imirce
Gnéithe teanga
Samhail
Leathanach 92
Buntéacs
aoigheacht do’n deoraidhe
Téacs caighdeánach
aíocht don deoraí
Béarla
hospitality for the stranger, traveller
Leathanach 94
Buntéacs
nach bhfuil a’ saoghal ag éirighe leis i Meiricea
Téacs caighdeánach
nach bhfuil an saol ag éirí leis i Meiriceá
Béarla
that things aren’t going well for him in America
Téamaí
Airgead – maoin – gnó, Cúinsí pearsanta, Obair agus ceardaíocht, Taisteal agus imirce, Tíreolaíocht – tírdhreach – áit, Tréithe daonna
Gnéithe teanga
Samhail
Leathanach 97
Buntéacs
trí mhíle má d’fhan sé air
Téacs caighdeánach
trí mhíle má d’fhan sé air
Béarla
three miles if not more
Téamaí
Taisteal agus imirce
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 99
Buntéacs
go gcuirfeadh sé míle cor i lúb
Téacs caighdeánach
go gcuirfeadh sé míle cor i lúb
Béarla
he would take a thousand twists and turns
Téamaí
Taisteal agus imirce, Iompar agus caidrimh, Míleata
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 100
Buntéacs
Is glas na cnuic i bhfad uainn
Téacs caighdeánach
is glas na cnoic i bhfad uainn
Béarla
far away hills are green.
Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Mothúcháin, Taisteal agus imirce, Tíreolaíocht – tírdhreach – áit
Gnéithe teanga
Seanfhocal, Sofhriotal
Leathanach 103
Buntéacs
a aghaidh sa t-síon
Téacs caighdeánach
a aghaidh sa tsíon
Béarla
into the storm
Téamaí
Taisteal agus imirce, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Aimsir agus am, Farraige, Seoltóireacht agus bádóireacht
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 105
Buntéacs
agus tréan córach linn
Téacs caighdeánach
agus tréan córa linn
Béarla
we had a strong wind (helping us)
Téamaí
Aimsir agus am, Farraige, Seoltóireacht agus bádóireacht, Taisteal agus imirce, Tíreolaíocht – tírdhreach – áit
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 105
Buntéacs
bíodh a’ leithead mór agat
Téacs caighdeánach
bíodh an leithead mór agat
Béarla
you can clear off (into the big wide world)
Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Taisteal agus imirce
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 107
Buntéacs
tí sé long mhór ag déanamh orthu
Téacs caighdeánach
chí sé long mhór ag déanamh orthu
Béarla
he sees a large ship heading for them
Téamaí
Farraige, Míleata, Seoltóireacht agus bádóireacht, Stair, Taisteal agus imirce
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 110
Buntéacs
castar na daoine ar a chéile is ní chastar na cnuic ná na sléibhte
Téacs caighdeánach
castar na daoine ar a chéile is ní chastar na cnoic ná na sléibhte
Béarla
it’s a small world (if one moves around)
Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Taisteal agus imirce, Tíreolaíocht – tírdhreach – áit
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 111
Buntéacs
tháinig an ghaoth daor ortha
Téacs caighdeánach
tháinig an ghaoth daor orthu
Béarla
they were blown off course
Téamaí
Taisteal agus imirce, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Aimsir agus am, Farraige, Míleata, Seoltóireacht agus bádóireacht, Stair
Leathanach 111
Buntéacs
gur siabhadh crainn is seoltaí díthe
Téacs caighdeánach
gur síobadh crainn is seolta di
Béarla
until her sails and masts were blown off
Téamaí
Taisteal agus imirce, Farraige, Míleata, Seoltóireacht agus bádóireacht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 117
Buntéacs
Is iomdha osna throm a leigeadh amach ar bhruach Loch a’ Ghainimh
Téacs caighdeánach
Is iomaí osna throm a ligeadh amach ar bhruach Loch a’ Ghainimh
Béarla
Many a deep sigh was let out at LaG (traditional parting place for emigrants)
Téamaí
Taisteal agus imirce
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 118
Buntéacs
ó thárla an siúl fút
Téacs caighdeánach
ó thárla an siúl fút
Béarla
since you're determined to go
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin, Taisteal agus imirce
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 120
Buntéacs
suidhidh ar na rámhaí i moimeinte ....
Téacs caighdeánach
suígí ar na rámhaí i mbomaite ....
Béarla
start rowing immediately ...
Téamaí
Taisteal agus imirce, Farraige, Obair agus ceardaíocht
Leathanach 122
Buntéacs
a’ gabhail ró-lom ar a’ ghaoith
Téacs caighdeánach
ag gabháil rólom ar an ghaoth
Béarla
sailing close to the wind
Téamaí
Taisteal agus imirce, Farraige, Obair agus ceardaíocht
Leathanach 122
Buntéacs
turas i n-asgaidh
Téacs caighdeánach
turas in aisce
Béarla
a wasted journey
Téamaí
Taisteal agus imirce, Iompar agus caidrimh, Airgead - maoin - gnó, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 129
Buntéacs
sgáile de’n chineál mheallas a’ teastalaidhe san fhásach
Téacs caighdeánach
scáil den chineál a mheallas an taistealaí san fhásach
Béarla
the kind of shadow that deceives a traveller in the desert (mirage)
Téamaí
Taisteal agus imirce, Iompar agus caidrimh, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Mothúcháin
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 130
Buntéacs
is é an t-imtheacht é
Téacs caighdeánach
is é an t-imeacht é
Béarla
it’s time to go
Téamaí
Taisteal agus imirce, Beannachtaí agus mallachtaí
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 130
Buntéacs
is trom cearc i bhfad
Téacs caighdeánach
is trom cearc i bhfad
Béarla
a hen is heavy if carried far (no matter how light the burden it becomes heavy over time)
Téamaí
Ainmhithe agus plandaí, Gaois - comhairle - eolas, Mothúcháin, Taisteal agus imirce
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 131
Buntéacs
geárrfaimid an aithghiorra
Téacs caighdeánach
gearrfaidh muid an t-aicearra
Béarla
we’ll take the shortcut
Téamaí
Taisteal agus imirce, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit
Leathanach 141
Buntéacs
rith cladaigh a thabhairt díthe
Téacs caighdeánach
rith cladaigh a thabhairt di
Béarla
run her (a boat) ashore
Téamaí
Taisteal agus imirce, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Farraige, Seoltóireacht agus bádóireacht
Leathanach 143
Buntéacs
a gnás féin ag gach tír agus ag gach dúithche
Téacs caighdeánach
a gnás féin ag gach tír agus ag gach dúiche
Béarla
when in Rome do as the Romans do, each to their own
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Gaois - comhairle - eolas, Iompar agus caidrimh, Taisteal agus imirce, Tíreolaíocht – tírdhreach – áit
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 150
Buntéacs
ar shéala imeacht go hAlbain a d’fhág mé an baile
Téacs caighdeánach
ar shéala imeacht go hAlbain a d’fhág mé an baile
Béarla
I left home on the apparent intention of going to Scotland
Téamaí
Taisteal agus imirce, Cúinsí sóisialta
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 153
Buntéacs
gan an dara réalt eolais aige le n-a sheoladh ar bhealach a leasa
Téacs caighdeánach
gan an dara réalta eolais aige lena sheoladh ar bhealach a leasa
Béarla
with no other guiding light to show him the way
Téamaí
Taisteal agus imirce, Iompar agus caidrimh, Mothúcháin
Leathanach 155
Buntéacs
a’ cur bala ar a’ bhealach
Téacs caighdeánach
ag cur baile ar an bhealach
Béarla
repairing the road
Téamaí
Obair agus ceardaíocht, Taisteal agus imirce, Tíreolaíocht – tírdhreach – áit
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 157
Buntéacs
‘dhéanfa mise teanga díbh
Téacs caighdeánach
déanfaidh mise teanga daoibh
Béarla
I will act as interpreter for you
Téamaí
Taisteal agus imirce, Oideachas, Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Obair agus ceardaíocht
Leathanach 161
