Seanfhocal

Saibhreas Mháire

Leathanach #VALUE!

Buntéacs
nuair thig an chaill thig an fhaill

Téacs caighdeánach
nuair a thig an chaill tig an fhaill

Béarla
when misfortune strikes, opportunity arises

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Sofhriotal, Seanfhocal

Leathanach XXX?

Buntéacs
tá Dia láidir agus máthair mhaith aige

Téacs caighdeánach
tá Dia láidir agus máthair mhaith aige

Béarla
God is powerful and his mother is good

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach XXX

Buntéacs
is lúgha ná frigh máthair chointinne

Téacs caighdeánach
is lú ná fríd máthair chointinne

Béarla
it doesn’t take much to start a quarrel

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Seanfhocal, Sofhriotal

Leathanach #VALUE!

Buntéacs
An bród! an peaca lenár thit na haingil. Tús gach oilc agus máthair gach bruíne

Téacs caighdeánach
an Bród! an peaca lenár thit na haingil. Tús gach oilc agus máthair gach bruíne

Béarla
Pride! The downfall of the angels. The root of all evil and prime cause of all war.....

Téamaí
Reiligiún agus creideamh, Mothúcháin, Míleata

Gnéithe teanga
Seanfhocal, Meafar

Leathanach XXX

Buntéacs
sgiordann éan as gach ealt

Téacs caighdeánach
sciurdann éan as gach ealta

Béarla
there is always an odd-man-out there are exceptions to every rule, a black sheep in every family

Téamaí
Ainmhithe agus plandaí, Tréithe daonna, Mothúcháin, Iompar agus caidrimh, Gaois - comhairle - eolas

Gnéithe teanga
Seanfhocal, Nath

Ó Mhuir Go Sliabh

Leathanach 6

Buntéacs
Bídh súil le muir acht ní bhíonn súil le h-uaigh, adeireadh na sean-daoine

Téacs caighdeánach
Bíonn súil le muir ach ní bhíonn súil le huaigh, a deireadh na seandaoine

Béarla
There’s always a hope that an emigrant (or traveller) may return, but not from the grave as the old folk say

Téamaí
Taisteal agus imirce, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Bás - beatha - sláinte, Farraige, Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 6

Buntéacs
gur beag an rud is buaine ‘ná an duine

Téacs caighdeánach
gur beag an rud is buaine ná an duine

Béarla
(said of deceased person) few things things live longer than man

Téamaí
Bás – beatha – sláinte

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Cith is Dealán

Leathanach 7

Buntéacs
Is deise cabhair Dé ‘ná ‘n doras

Téacs caighdeánach
Is deise cabhair Dé ná an doras

Béarla
God’s help is always at hand

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Teach agus baile, Bás - beatha - sláinte, Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 7

Buntéacs
mar a deireadh mo mháthair mhór cibé atá saor caitheadh sé cloch

Téacs caighdeánach
mar adeireadh mo mháthair mhór, cibé atá saor caitheadh sé cloch

Béarla
as my granny used to say let he who is without sin cast the first stone

Téamaí
Beannachtaí agus mallachtaí, Gaois - comhairle - eolas, Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 7

Buntéacs
mar deireadh na sean-daoine nach dtig le aonduine an dá shaoghal a thabhairt leis

Téacs caighdeánach
mar a deireadh na seandaoine, nach dtig le haon duine an dá shaol a thabhairt leis

Béarla
as the old folk used to say, you can’t have the best of both worlds

Téamaí
Mothúcháin

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 7

Buntéacs
is cleasach peata an saoghal nó is beag nach mbaineann sé liomóg as

Téacs caighdeánach
is cleasach peata an saol nó is beag nach mbaineann sé liomóg as

Béarla
one never knows what surprises life has in store for them

Téamaí
Bás – beatha – sláinte

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Caisleáin Óir

Leathanach 8

Buntéacs
ní h-é lá na gaoithe lá na scolb

Téacs caighdeánach
ní hé lá na gaoithe lá na scolb

Béarla
now is not the time to prevaricate

Téamaí
Aimsir agus am, Farraige, Mothúcháin, Obair agus ceardaíocht

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 8

Buntéacs
bídh súil le muir

Téacs caighdeánach
bíonn súil le muir

Béarla
the emigrant ( or traveller) may return (but no one returns from the grave)

Téamaí
Taisteal agus imirce, Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 8

Buntéacs
nach a ghoid sin ná a fhuadach a rinne sé

Téacs caighdeánach
nach a ghoid sin ná a fhuadach a rinne sé

Béarla
… that it runs in the family, it's in his blood, the apple never falls from the tree in his case

Téamaí
Teaghlach – muintir – pobal

Gnéithe teanga
Seanfhocal, Sofhriotal, Nath

Tarngaireacht Mhiseóige

Leathanach 9

Buntéacs
mar a deireadh an mhuinntir tháinig rómhainn, ní buan an nídh chaithtear

Téacs caighdeánach
mar a deireadh an mhuintir a tháinig romhainn, ní buan an ní a chaitear

Béarla
As our predecessors would say, nothing lasts forever

Téamaí
Aimsir agus am, Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 9

Buntéacs
mar adubhairt fear na h-eagna bláth gach géag dá dtig a’ cur leis a’ fhréimh ó dtáinig

Téacs caighdeánach
mar a dúirt fear na heagna bláth gach géag dá dtig ag cur leis an fhréamh óna dtáinig

Béarla
as the wise man said, like father like son

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Teaghlach – muintir – pobal

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 10

Buntéacs
is cosamhail gur fíor go sgiordann éan as gach ealt

Téacs caighdeánach
is cosúil gur fíor go sciurdann éan as gach ealta

Béarla
it appears there’s always an exception to the rule, always an odd-man out

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Teaghlach – muintir – pobal

Gnéithe teanga
Seanfhocal, Nath

Leathanach 10

Buntéacs
bíonn cead cainnte ag fear chaillte na himeartha

Téacs caighdeánach
bíonn cead cainte ag fear caillte na himeartha

Béarla
the loser of a contest may speak as much as he wishes, whereas the winner has no need to say anything

Téamaí
Caithimh aimsire – cluichí – spóirt, Gaois - comhairle - eolas, Mothúcháin, Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Fallaing Shíoda

Leathanach 11

Buntéacs
an té nach truagh leis do chás ná déan do ghearán leis, adeir an nathán

Téacs caighdeánach
an té nach trua leis do chás ná déan do ghearán leis, a deir an nathán

Béarla
do not look for sympathy where there is none, as the saying goes

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Ó Neamh go h-Árainn

Leathanach 11

Buntéacs
ní bhíonn fear náireach éadálach

Téacs caighdeánach
ní bhíonn fear náireach éadálach

Béarla
fortune favours the brave

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Grá - cleamhnas - rómánsaíocht, Tréithe daonna, Mothúcháin, Obair agus ceardaíocht

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Caisleáin Óir

Leathanach 12

Buntéacs
bláth gach géag ‘á dtig ag cur leis a’ fhréimh ó dtáinig

Téacs caighdeánach
bláth gach géag dá dtig ag cur leis an fhréamh óna dtáinig

Béarla
like father like son

Téamaí
Tréithe daonna, Teaghlach - muintir - pobal, Ainmhithe agus plandaí

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Tarngaireacht Mhiseóige

Leathanach 12

Buntéacs
sgiordann éan as gach ealt

Téacs caighdeánach
sciurdann éan as gach ealta

Béarla
there’s always an odd-man out, an exception to every rule

Téamaí
Ainmhithe agus plandaí, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 13/14

Buntéacs
go leigidh an Rí do shláinte dhuit

Téacs caighdeánach
go lige an Rí do shláinte duit

Béarla
may God grant you health

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Bás – beatha – sláinte, Beannachtaí agus mallachtaí, Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 14

Buntéacs
is maith an chóir an suaimhneas

Téacs caighdeánach
is maith an chóir an suaimhneas

Béarla
it is preferable to have no wind than too strong a wind

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Aimsir agus am

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 16

Buntéacs
nach mbíonn fhios ag aon duine cá dteannann a bhróg ar an duine eile

Téacs caighdeánach
dúirt duine éigin, dá fhreagar, nach mbíonn a fhios ag aon duine cá dteanann a bhróg ar an duine eile

Béarla
... that no one knows what another person's troubles may be; that only the wearer knows where the shoe pinches

Téamaí
Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 16

Buntéacs
“ go maire tú ‘gus go gcaithe tú iad, agus go stialla tú ‘gus go stróca tú iad, agus go bpósa tú bean ionnta”

Téacs caighdeánach
go maire tú agus go gcaithe tú iad, agus go stialla tú agus go stróca tú iad, agus go bpósa tú bean iontu

Béarla
health to wear

Téamaí
Beannachtaí agus mallachtaí, Gaois - comhairle - eolas

Gnéithe teanga
Nath, Seanfhocal

Caisleáin Óir

Leathanach 17

Buntéacs
ní buan gach nídh caithtear

Téacs caighdeánach
ní buan gach ní a chaitear

Béarla
nothing lasts forever

Téamaí
Mothúcháin

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 17

Buntéacs
A Pheadair a’ dóchais bhig !

Téacs caighdeánach
a Pheadair an dóchais bhig

Béarla
oh Peter of little faith

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Reiligiún agus creideamh, Mothúcháin, Tréithe daonna, Beannachtaí agus mallachtaí

Gnéithe teanga
Nath, Seanfhocal

Leathanach 18

Buntéacs
ní tháinig ariamh a’ meadhar mór nach dtiocfadh ‘na dhiaidh a’ dobrón

Téacs caighdeánach
ní tháinig riamh an mheidhir mhór nach dtiocfadh ina diaidh an dobrón

Béarla
all our joys are overcast with sorrow, no joy without alloy

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Feara Fáil

Leathanach 20

Buntéacs
súil i n-éiric súile agus déad i n-éiric déada

Téacs caighdeánach
súil in éiric súile agus déad in éiric déid

Béarla
an eye for an eye and a tooth for a tooth

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Baill choirp, Bás - beatha - sláinte, Béaloideas agus seanchas, Mothúcháin, Reiligiún agus creideamh, Stair

Gnéithe teanga
Seanfhocal

An Bhratach

Leathanach 21

Buntéacs
ní bhíonn fear náireach éadálach

Téacs caighdeánach
ní bhíonn fear náireach éadálach

Béarla
fortune favours the brave, faint heart never won fair lady

Téamaí
Airgead - maoin - gnó, Grá - cleamhnas - rómánsaíocht, Farraige, Mothúcháin, Obair agus ceardaíocht

Gnéithe teanga
Seanfhocal

An Bhratach

Leathanach 22

Buntéacs
castar na daoine ar a chéile (ach ní chastar na cnoic ná na sléibhte)

Téacs caighdeánach
castar na daoine ar a chéile (ach ní chastar na cnoic ná na sléibhte)

Béarla
it is a small world (if one moves around)

Téamaí
Taisteal agus imirce, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Ó Neamh go h-Árainn

Leathanach 22

Buntéacs
foluigheann grádh gráin

Téacs caighdeánach
folaíonn grá gráin

Béarla
love is blind

Téamaí
Grá - cleamhnas - rómánsaíocht, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Ó Mhuir Go Sliabh

Leathanach 25

Buntéacs
Is fiú do dhuine bheith bocht agus ní fiú do dhuine bheith truaillidhe.

Téacs caighdeánach
Is fiú do dhuine a bheith bocht agus ní fiú do dhuine a bheith truaillí.

Béarla
Poverty is no disgrace but miserliness is.

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Seanfhocal

An Seanteach

Leathanach 25

Buntéacs
ar sgáth a chéile mhaireas na daoine

Téacs caighdeánach
ar scáth a chéile a mhaireann na daoine

Béarla
People thrive when they cooperate

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 26

Buntéacs
moladh sé a dheireadh

Téacs caighdeánach
moladh sé a dheireadh

Béarla
the proof of the pudding is in the eating (judge it by results)

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Seanfhocal, Nath

Feara Fáil

Leathanach 27

Buntéacs
nuair a thig a’ chaill tig an fhaill

Téacs caighdeánach
nuair a thig an chaill, tig an fhaill

Béarla
when misfortune strikes, opportunity arises

Téamaí
Mothúcháin

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Le Clapsholus

Leathanach 28

Buntéacs
is críonna an té a ghnídh a ghnoithe dó féin

Téacs caighdeánach
is críonna an té a dhéanann a ghnóthaí dó féin

Béarla
it’s a wise person who minds his own business

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Ó Mhuir Go Sliabh

Leathanach 29

Buntéacs
gach díoghrais go deireadh

Téacs caighdeánach
Gach díograis go deireadh

Béarla
Blood is thicker than water

Téamaí
Teaghlach - muintir - pobal, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Ó Mhuir Go Sliabh

Leathanach 29

Buntéacs
mar adeir a’ nathán is cosamhail gur fearr suidhe ar a’ sgáth ‘ná suidhe ar a’ bhlár fholamh.

Téacs caighdeánach
Mar a deir an nathán, is cosúil gur fearr suí ar an scáth ná suí ar an bhlár fholamh

Béarla
half a loaf is better than no bread.

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Bás - beatha - sláinte, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 29

Buntéacs
Tír gan anam tír gan teangaidh

Téacs caighdeánach
Tír gan anam tír gan teanga

Béarla
a country without a soul is a country without a language

Téamaí
Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 30

Buntéacs
ní fhaghthar saill gan cheannach

Téacs caighdeánach
ní fhaightear saill gan cheannach

Béarla
there’s no gain without pain

Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Bia agus deoch, Gaois - comhairle - eolas

Gnéithe teanga
Seanfhocal, Meafar, Nath

Fód a’ Bháis

Leathanach 31

Buntéacs
is caol thig duine

Téacs caighdeánach
is caol a thagann duine

Béarla
where there is life there is hope, people survive many close shaves

Téamaí
Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 32

Buntéacs
is fearr ligearam laig ‘ná bheith folamh ar fad

Téacs caighdeánach
is fearr liogram lag ná a bheith folamh ar fad

Béarla
half a loaf is better than no bread

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Airgead – maoin – gnó, Cúinsí pearsanta

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Cith is Dealán

Leathanach 34

Buntéacs
Cé aca fholuigheas grádh gráin nó nochtas grádh gnaoi?

Téacs caighdeánach
Cé acu a fholaíos grá gráin nó a nochtas grá gnaoi?

Béarla
whether love hides ugliness or love reveals beauty

Téamaí
Grá - cleamhnas - rómánsaíocht, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath, Seanfhocal

An Bhratach

Leathanach 35

Buntéacs
scileann fíon fírinne

Téacs caighdeánach
scileann fíon fírinne

Béarla
wine in truth out

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Bia agus deoch, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 35

Buntéacs
nach minic ariamh a chualamar an rud is measa le duine ‘ná a bhás b’fheidir gurbh’ é a leas é

Téacs caighdeánach
nach minic riamh a chuala muid an rud is measa le duine ná a bhás b’fhéidir gurbh é a leas é

Béarla
haven’t we often heard what people regard as a fate worse than death may be a blessing in disguise

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Míleata, Bás – beatha – sláinte, Gaois - comhairle - eolas, Gaois - comhairle - eolas

Gnéithe teanga
Seanfhocal, Sofhriotal

Caisleáin Óir

Leathanach 36

Buntéacs
tig achan rud le n’iomrádh ach a’ madadh-ruadh ‘s a’ marbhánach

Téacs caighdeánach
tig gach aon rud lena iomrá ach an madadh rua is an marbhán

Béarla
speak of the devil and he will appear

Téamaí
Ainmhithe agus plandaí, Bás - beatha - sláinte, Béaloideas agus seanchas, Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 36

Buntéacs
tuigeann fear léighinn leath-fhocal

Téacs caighdeánach
tuigeann fear léinn leathfhocal

Béarla
a word to a wise man is sufficient

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 36

Buntéacs
deir siad go sgiordann éan as gach ealt

Téacs caighdeánach
deir siad go sciurdann éan as gach ealta

Béarla
they say there is always an odd-man-out, there are exceptions to every rule

Téamaí
Tréithe daonna, Ainmhithe agus plandaí

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Feara Fáil

Leathanach 38

Buntéacs
Bhí na clanna dh’aoinleith agus é tuigthe aca ó cheann ceann na tíre nár neart go cur le chéile.

Téacs caighdeánach
Bhí na clanna d’aon leith agus é tuigthe acu ó cheann ceann na tíre nár neart go cur le chéile

Béarla
The clans were united all over the country and understood that strength lay in unity.

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Tréithe daonna, Teaghlach - muintir - pobal, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Míleata, Mothúcháin, Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún, Stair

Gnéithe teanga
Seanfhocal

An Seanteach

Leathanach 40

Buntéacs
mar adeir fear na heagna, is binn béal i n-a thost

Téacs caighdeánach
mar a deir fear na heagna, is binn béal ina thost

Béarla
as the wise man says, silence is golden

Téamaí
Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 41

Buntéacs
tá sin is do chómhairle féin agat

Téacs caighdeánach
tá sin agus do chomhairle fein agat

Béarla
that is up to yourself, you may do as you wish

Téamaí
Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Nath, Seanfhocal

Leathanach 43

Buntéacs
castar na daoine ar a chéile, is ní chastar na cnoic ná na sléibhte

Téacs caighdeánach
castar na daoine ar a chéile, is ní chastar na cnoic ná na sléibhte

Béarla
it’s a small world, if one moves around

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Iompar agus caidrimh, Tíreolaíocht – tírdhreach – áit

Gnéithe teanga
Seanfhocal

An Seanteach

Leathanach 44

Buntéacs
An rud a shanntuigheas a’ croidhe tchídh an tsúil é

Téacs caighdeánach
An rud a shanntaíonn an croí chí an tsúil é

Béarla
one sees what one wants to see

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 46

Buntéacs
tháinig an tuar fán targaireacht

Téacs caighdeánach
tháinig an tuar fán tairngreacht

Béarla
the prophecy was fulfilled

Téamaí
Béaloideas agus seanchas, Seoltóireacht agus bádóireacht, Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Fód a’ Bháis

Leathanach 47

Buntéacs
an chuid is lugha de’n troid a’ chuid is fearr

Téacs caighdeánach
an chuid is lú den troid an chuid is fearr

Béarla
the least fighting done the better

Téamaí
Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Fód a’ Bháis

Leathanach 48

Buntéacs
is buaine bladh ná saoghal

Téacs caighdeánach
is buaine bladh ná saol

Béarla
fame lives on after death

Téamaí
Bás - beatha - sláinte, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Ó Mhuir Go Sliabh

Leathanach 48

Buntéacs
is iomdha lá ag an uaigh orainn,

Téacs caighdeánach
is iomaí lá ag an uaigh orainn

Béarla
you’re a long time dead

Téamaí
Bás - beatha - sláinte, Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Ó Neamh go h-Árainn

Leathanach 49

Buntéacs
má’s maith leat do cháineadh, pós; má’s maith leat do mholadh, fagh bás

Téacs caighdeánach
más maith leat do cháineadh, pós; más maith leat do mholadh, faigh bás

Béarla
marry and you will be reviled but die and you will be extolled

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Grá - cleamhnas - rómánsaíocht, Tréithe daonna, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 49

Buntéacs
sgéal chluinfeas tír is cheilfeas muinntir

Téacs caighdeánach
scéal a chluinfeas tír agus a cheilfeas muintir

Béarla
what everybody but one’s own talks about, ( family suppressing embarrassing or painful news in spite of it being common knowledge)

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Teaghlach – muintir – pobal

Gnéithe teanga
Nath, Sofhriotal, Seanfhocal

Leathanach 50

Buntéacs
an rud sgríobhas a’ púca léighidh sé féin é

Téacs caighdeánach
an rud a scríobhas an púca léann sé féin é

Béarla
you know what you mean yourself , even if your writing (etc) is unintelligible to others, let the author interpret his own words

Téamaí
Ceol agus filíocht, An t-osnádúr, Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 51

Buntéacs
Nach minic ariamh a chulamar an rud is measa le duine ná a bhás go mb’fhéidir gurab é a leas é

Téacs caighdeánach
Nach minic riamh a chuala muid, an rud is measa le duine ná a bhás go mb’fhéidir gurb é a leas é

Béarla
Haven't we often heard, what one regards as a fate worse than death may be a blessing in disguise

Téamaí
Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath, Seanfhocal

Leathanach 52

Buntéacs
ar adeir a’ nathán: deireadh gach cuirme a cáineadh

Téacs caighdeánach
mar a deir an nathán: deireadh gach coirme a cáineadh

Béarla
as the saying goes: after the feast comes the criticism (i.e. some people will never be happy), (at the end of) in the wake of a feast there'll always be complaints

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 52/3

Buntéacs
3. is fiú do dhuine bheith bocht is ní fiú do dhuine bheith truaillidhe

Téacs caighdeánach
is fiú do dhuine a bheith bocht is ní fiú do dhuine a bheith truaillí

Béarla
poverty is no disgrace and miserliness is

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Cith is Dealán

Leathanach 53

Buntéacs
nior cailleadh leath ‘á deachaidh i gcontabhairt

Téacs caighdeánach
níor cailleadh a leath dá ndeachaigh i gcontúirt

Béarla
fortune favours the brave

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 54

Buntéacs
tá sé mar atá sé agus níor fhás sé gan locht, mar adeireadh na sean-daoine

Téacs caighdeánach
tá sé mar atá sé agus níor fhás sé gan locht, mar a deireadh na seandaoine

Béarla
he has his faults, as the old folks used to say

Téamaí
Tréithe daonna, Gaois - comhairle - eolas

Gnéithe teanga
Seanfhocal, Nath

Leathanach 55?

Buntéacs
mar adeir a’ nathán, sgilidh fíon fírinne

Téacs caighdeánach
mar a deir an nathán, scileann fíon fírinne

Béarla
wine in, truth out (in vino veritas)

Téamaí
Bia agus deoch, Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 55

Buntéacs
deir siad nach bhfuil ciall ar bith comh maith le ciall cheannaigh

Téacs caighdeánach
deir siad nach bhfuil ciall ar bith chomh maith le ciall cheannaithe

Béarla
they say hard won experience is the best

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Seanfhocal, Nath

Leathanach 55

Buntéacs
Dia eadar sinn agus gach olc

Téacs caighdeánach
Dia idir sinn agus gach olc

Béarla
God save us from all evil

Téamaí
Grá – cleamhnas – rómánsaíocht, Reiligiún agus creideamh, Gaois - comhairle - eolas

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 55

Buntéacs
bíonn cead chainnte ag fear chaillte na himeartha

Téacs caighdeánach
bíonn cead cainte ag fear caillte na himeartha

Béarla
the loser of a contest can say all he likes, whereas the winner doesn’t have to say anything

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Caithimh aimsire – cluichí – spóirt, Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Cith is Dealán

Leathanach 57

Buntéacs
cé bé tá saor caitheadh sé cloch

Téacs caighdeánach
cibé atá saor, caitheadh sé cloch

Béarla
let he who is without sin cast the first stone

Téamaí
Mothúcháin, Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 57

Buntéacs
tá measardhacht ar gach aon rud, dá mba ól a’ bhracháin é

Téacs caighdeánach
tá measarthacht ar gach aon rud, dá mba ól an bhracháin é

Béarla
everything in moderation, even consuming porridge has its limits

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Bia agus deoch, Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 57

Buntéacs
chum Dia druim fá choinne an ualaigh, mar a deireadh an mhuintir tháinig romhainn

Téacs caighdeánach
chum Dia droim fá choinne an ualaigh, mar a deireadh na seandaoine

Béarla
God fitted the back for the burden, gave us the capacity to work, every Jack to his own trade; ( do not attempt sth. for which you are not cut out for) as our forefathers used yo say

Téamaí
Obair agus ceardaíocht, Reiligiún agus creideamh, Gaois - comhairle - eolas

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 58

Buntéacs
ní raibh an dara suí sa bhuailidh ann

Téacs caighdeánach
ní raibh an dara suí sa bhuaile ann

Béarla
there was no alternative

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Iompar agus caidrimh, Obair agus ceardaíocht, Mothúcháin, Talmhaíocht

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 59

Buntéacs
is deise cabhair Dé ‘ná an doras

Téacs caighdeánach
is deise cabhair Dé ná an doras

Béarla
God’s help is always at hand

Téamaí
An t-osnádúr, Béaloideas agus seanchas, Cúinsí sóisialta, Gaois - comhairle - eolas, Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 60

Buntéacs
is é an bás an tseifte dhéanach

Téacs caighdeánach
is é an bás an tseift dhéanach

Béarla
death is the last resort

Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Reiligiún agus creideamh, Gaois - comhairle - eolas

Gnéithe teanga
Sofhriotal, Seanfhocal, Samhail, Meafar

Leathanach 60

Buntéacs
castar na daoine ar a chéile, 's ní chastar na cnuic nó na sléibhte

Téacs caighdeánach
castar na daoine ar a chéile, is ní chastar na cnoic ná na sléibhte

Béarla
it’s a small world , if one moves around

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tíreolaíocht – tírdhreach – áit

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 61

Buntéacs
Is glas na cnuic i bhfad uainn

Téacs caighdeánach
is glas na cnoic i bhfad uainn

Béarla
far away hills are green. the grass is always greener on the other side.

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Taisteal agus imirce, Cúinsí pearsanta, Cúinsí sóisialta, Tíreolaíocht – tírdhreach – áit

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 62

Buntéacs
Seachnuigheann súil nídh nach bhfeiceann

Téacs caighdeánach
seachnaíonn súil ní nach bhfeiceann

Béarla
what the eye does not see, the heart does not want

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 62

Buntéacs
is fiú do dhuine bheith bocht agus ní fiú do dhuine bheith truaillidhe.

Téacs caighdeánach
is fiú do dhuine bheith bocht agus ní fiú do dhuine a bheith truaillithe

Béarla
there's no dishonour in being poor but there is in being a miser.

Téamaí
Tréithe daonna, Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Obair agus ceardaíocht

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Ó Mhuir Go Sliabh

Leathanach 63

Buntéacs
“Is fíor a’ sean-fhocal: ‘bainfidh gach tubaiste deor as mnaoi acht náire mná eile.’

Téacs caighdeánach
“Is fíor an seanfhocal: ‘bainfidh gach tubaiste deoir as bean ach náire mná eile.”

Béarla
a woman is moved by every calamity save the disgrace of another woman

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Cith is Dealán

Leathanach 66

Buntéacs
ní bhíonn fear náireach éadálach

Téacs caighdeánach
ní bhíonn fear náireach éadálach

Béarla
if you don’t ask, you won’t get/faint heart never won fair lady

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Grá - cleamhnas - rómánsaíocht, Tréithe daonna, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 67

Buntéacs
ba ghlas na cnoic i bhfad uait, ach má ba ghlas níorbh fhéarmhar

Téacs caighdeánach
ba ghlas na cnoic i bhfad uait, ach má ba ghlas níorbh fhéarmhar

Béarla
far off hills were green, but not grassy (i.e.didn’t live up to expectations)

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Taisteal agus imirce, Tíreolaíocht – tírdhreach – áit, Cúinsí sóisialta

Gnéithe teanga
Seanfhocal, Samhail

Ó Mhuir Go Sliabh

Leathanach 68

Buntéacs
castar na daoine ar a chéile ach ní chastar na cnoic ná na sléibhte

Téacs caighdeánach
castar na daoine ar a chéile ach ní chastar na cnoic ná na sléibhte

Béarla
it is a small world (if one moves around)

Téamaí
Taisteal agus imirce, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit

Gnéithe teanga
Seanfhocal

An Seanteach

Leathanach 69

Buntéacs
de’n duine an t-éadach, mar adeir a’ nathán

Téacs caighdeánach
den duine an t-éadach, mar a deir an nathán

Béarla
Clothes make the man (to judge by)

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Tréithe daonna, Éadaí

Gnéithe teanga
Seanfhocal

An Seanteach

Leathanach 70

Buntéacs
ó ba léithe an choinneal a losgadh go loisgfeadh sin an t-órlach

Téacs caighdeánach
ó ba léi an choinneal a loscadh go loiscfeadh sin an t-orlach

Béarla
since she started she may go the whole hog; since she has come this far she might as well finish

Téamaí
Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 70

Buntéacs
is olc an margadh ... a bhriseas beirt

Téacs caighdeánach
is olc an margadh ... a bhriseas beirt

Béarla
it’s a poor bargain that breaks both parties

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 70

Buntéacs
b’fhearr go mall ná go brách

Téacs caighdeánach
b’fhearr go mall ná go brách

Béarla
better late than never

Téamaí
Mothúcháin, Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Nath, Seanfhocal

Leathanach 71

Buntéacs
sgiordann éan as gach ealt

Téacs caighdeánach
sciurdann éan as gach ealta

Béarla
there is always an odd man out; there are exceptions to every rule

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Ainmhithe agus plandaí, Tréithe daonna, Teaghlach – muintir – pobal

Gnéithe teanga
Seanfhocal

An Seanteach

Leathanach 72

Buntéacs
gur fiú do dhuine bheith bocht ach ní fiú do dhuine bheith truaillidhe

Téacs caighdeánach
gur fiú do dhuine a bheith bocht ach ní fiú do dhuine a bheith truaillí

Béarla
poverty is no disgrace but miserliness is

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 72

Buntéacs
...déarfadh sé go mbíonn cead cainnte ag fear chaillte na h-imeartha

Téacs caighdeánach
déarfadh sé go mbíonn cead cainte ag fear caillte na himeartha

Béarla
he'd say that the loser of a contest may talk as much as he pleases (whereas the winner has no need to say anything

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Caithimh aimsire – cluichí – spóirt

Gnéithe teanga
Seanfhocal, Sofhriotal

An Seanteach

Leathanach 73

Buntéacs
nach minic ariamh a chualamar, cam díreach a’ ród gurab é an bealach mór an aithghiorra

Téacs caighdeánach
nach minic riamh a chuala muid, cam díreach an ród gurb é an bealach mór an t-aicearra

Béarla
haven’t we often heard, the beaten road is the safest

Téamaí
Taisteal agus imirce, Iompar agus caidrimh, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Úna Bhán

Leathanach 73

Buntéacs
ó loisg sé an choinneal loisgfeadh sé an t-órlach

Téacs caighdeánach
ó loisc sé an choinneal loisceadh sé an t-orlach

Béarla
since he started, let him finish

Téamaí
Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Seanfhocal

An Seanteach

Leathanach 74

Buntéacs
mar adeireadh na sean-daoine is trom cearc i bhfad

Téacs caighdeánach
mar a deireadh na seandaoine is trom cearc i bhfad

Béarla
as the old folk would say, no matter how light the burden it becomes heavy if it has to be carried far

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Ainmhithe agus plandaí, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 75

Buntéacs
níl dligheadh ar a’ riachtanas

Téacs caighdeánach
níl dlí ar an riachtanas

Béarla
necessity knows no law, there was no alternative

Téamaí
Dlí - ceartas - pionós, Iompar agus caidrimh, Mothúcháin, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Nath, Seanfhocal

Leathanach 76

Buntéacs
acht mar adeireadh na sean-daoine is cuma fá mhion-rudaí fad is atá an tsláinte ag duine

Téacs caighdeánach
ach mar a deireadh na seandaoine is cuma fá mhionrudaí fad is atá an tsláinte ag duine

Béarla
as the old people used to say, little things don’t matter as long as you have your health

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Bás – beatha – sláinte, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 76

Buntéacs
m’athair a dubhairt ariamh nach bhfanadh muir le fear sotail

Téacs caighdeánach
m’athair a dúirt riamh nach bhfanadh muir le fear sotail

Béarla
My father always said that time and tide wait for no man

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Farraige, Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Ó Neamh go h-Árainn

Leathanach 78

Buntéacs
is fearr suidhe ar a’ sgáth ‘ná suidhe ar a’ bhlár fholamh

Téacs caighdeánach
is fearr suí ar an scáth ná suí ar an bhlár fholamh

Béarla
a scrawny bush is better than an open field

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Bás - beatha - sláinte, Mothúcháin, Obair agus ceardaíocht

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Cith is Dealán

Leathanach 79

Buntéacs
is beag a’ rud is buaine ‘ná ‘n duine

Téacs caighdeánach
is beag an rud is buaine ná an duine

Béarla
any little thing may outlast a human being, may serve as a reminder of s.o.

Téamaí
Airgead - maoin - gnó, Bás - beatha - sláinte, Mothúcháin, Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 79

Buntéacs
is fearr go mall ná go bráth

Téacs caighdeánach
is fearr go mall ná go brách

Béarla
better late than never

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Caisleáin Óir

Leathanach 81

Buntéacs
‘s glas na cnuic i bhfad uainn

Téacs caighdeánach
is glas na cnoic i bhfad uainn

Béarla
far away hills are green

Téamaí
Taisteal agus imirce, Iompar agus caidrimh, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Cith is Dealán

Leathanach 81

Buntéacs
is deise cabhair Dé ‘ná ‘n doras

Téacs caighdeánach
is deise cabhair Dé ná an doras

Béarla
God’s help is always at hand

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Teach agus baile, Bás - beatha - sláinte, Mothúcháin, Obair agus ceardaíocht

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 81

Buntéacs
bliadhain mhaith agus neamh-thurach ‘do dhiaidh

Téacs caighdeánach
bliain mhaith agus neamhchorrach i do dhiaidh

Béarla
good riddance to you

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Aimsir agus am

Gnéithe teanga
Seanfhocal

An Bhratach

Leathanach 82

Buntéacs
Éire ar leithphinghinn acht cá bhfuil a’ leithphinginn?

Téacs caighdeánach
Éire ar leathphingin ach cá bhfuil an leathphingin?

Béarla
it doesn’t matters if you can have everything for a halfpenny if you haven’t got a halfpenny

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Obair agus ceardaíocht

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 82

Buntéacs
bliain mhaith agus neamhthurach ina diaidh

Téacs caighdeánach
bliain mhaith agus neamhthurach ina diaidh

Béarla
good riddance to her!

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Mothúcháin, Talmhaíocht

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 82

Buntéacs
deir siad go mbíonn fear na chead chodach buídheach nó díombuidheach

Téacs caighdeánach
deir siad go mbíonn fear na chead choda buíoch nó míbhuíoch

Béarla
they say the first share of anything may be lucky or unlucky

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Aimsir agus am, Bia agus deoch

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 82

Buntéacs
is fairsing Dia sa chumhaglach

Téacs caighdeánach
is fairsing Dia sa chúngach

Béarla
God will provide

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Fód a’ Bháis

Leathanach 83

Buntéacs
ní thig olc i dtír nach fearrde ’dhuine éigint

Téacs caighdeánach
ní thagann olc i dtír nach fearrde do dhuine éigin

Béarla
it’s an ill wind that blows nobody good

Téamaí
Farraige

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Fód a’ Bháis

Leathanach 83

Buntéacs
sgreadaidh gach éan fá n-a nead

Téacs caighdeánach
screadann gach éan faoina nead

Béarla
every mother mourns her own

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin, Teaghlach - muintir - pobal

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 83

Buntéacs
is glas iad na cnuic i bhfad uainn

Téacs caighdeánach
is glas iad na cnoic i bhfad uainn

Béarla
far away hills are green

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Tíreolaíocht – tírdhreach – áit

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 83

Buntéacs
ceilidh bród boichtíneacht

Téacs caighdeánach
ceileann bród bochtaineacht

Béarla
pride conceals poverty

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Airgead – maoin – gnó, Cúinsí sóisialta

Gnéithe teanga
Seanfhocal, Nath

Tarngaireacht Mhiseóige

Leathanach 84

Buntéacs
an té bhíos siubhalach bídh sé sgéaltach

Téacs caighdeánach
an té a bhíonn siúlach bíonn sé scéalach

Béarla
he who has travelled has tales to tell

Téamaí
Taisteal agus imirce, Cúinsí sóisialta, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 84

Buntéacs
ná rabh an fad sin de thinneas bliadhna ort

Téacs caighdeánach
ná raibh an fad sin de thinneas bliana ort

Béarla
(expression of approval or gratitude) bravo; thanks for that

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Bás – beatha – sláinte

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Caisleáin Óir

Leathanach 85

Buntéacs
Dhá dtrian cuididh túsacht !

Téacs caighdeánach
Dhá dtrian cuidithe tosú!

Béarla
Getting started is half the battle !

Téamaí
Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Úna Bhán

Leathanach 85

Buntéacs
bídh cead cainnte ag fear chaillte na himeartha

Téacs caighdeánach
bíonn cead cainte ag fear caillte na himeartha

Béarla
the loser of a contest may talk as much as he pleases (whereas the winner has no need to say anything)

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 88

Buntéacs
is fairsing Dia sa chumhanglach

Téacs caighdeánach
is fairsing Dia sa chúngach

Béarla
God will provide

Téamaí
Beannachtaí agus mallachtaí, Grá – cleamhnas – rómánsaíocht, Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 89

Buntéacs
go míle maire tú is go gcaithe tú iad

Téacs caighdeánach
go míle maire tú is go gcaithe tú iad

Béarla
health to wear (your new clothes)

Téamaí
Aimsir agus am, Bás – beatha – sláinte, Beannachtaí agus mallachtaí, Gaois - comhairle - eolas, Éadaí, Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 89

Buntéacs
mar a deireadh Seimisín Ruadh sa scéal a bhí aige, is buaine bladh ‘ná saoghal

Téacs caighdeánach
mar a deireadh Seimisín Rua sa scéal a bhí aige, is buaine bladh ná saol

Béarla
as S.R would say in his story, fame lives on after death

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas

Gnéithe teanga
Seanfhocal

An Bhratach

Leathanach 90

Buntéacs
cibé atá saor caitheadh sé cloch

Téacs caighdeánach
cibé atá saor caitheadh sé cloch

Béarla
let he who is blameless cast the first stone

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 90

Buntéacs
a’ nathán a bhí againn féin is ag ár muinntir romhainn - teach bocht a’ teach nach gcluintear tormán na mbróg fá’n doras ann.

Téacs caighdeánach
an nathán a bhí againn féin is ag ár muintir romhainn - teach bocht an teach nach gcluintear tormán na mbróg fán doras ann.

Béarla
a house without the sound of shoes is a poor house (A house without a man is a poor house)

Téamaí
Airgead – maoin – gnó, Cúinsí sóisialta, Gaois - comhairle - eolas, Grá – cleamhnas – rómánsaíocht, Teach agus baile, Teaghlach – muintir – pobal

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Cith is Dealán

Leathanach 94

Buntéacs
ní mar shíltear ach mar chinntighthear

Téacs caighdeánach
ní mar a shíltear ach mar a chinntítear

Béarla
man proposes, God disposes (Don’t count your chickens)

Téamaí
Mothúcháin

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 96

Buntéacs
is deise cabhair Dé ’ná an doras

Téacs caighdeánach
is deise cabhair Dé ná an doras

Béarla
God’s help is close at hand

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Seanfhocal

An Seanteach

Leathanach 99

Buntéacs
ar sgáth a chéile mhaireas na daoine

Téacs caighdeánach
ar scáth a chéile a mhaireas na daoine

Béarla
People thrive when they cooperate

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Teaghlach - muintir - pobal, Obair agus ceardaíocht

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 99

Buntéacs
ní bhíonn fear náireach éadálach

Téacs caighdeánach
ní bhíonn fear náireach éadalach

Béarla
if you'll not ask, you'll not get, faint heart never won fair lady, fortune favours the brave

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Grá – cleamhnas – rómánsaíocht, Gaois - comhairle - eolas, Farraige, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Úna Bhán

Leathanach 100

Buntéacs
gur buaine bladh ná saol

Téacs caighdeánach
gur buaine bladh ná saol

Béarla
that fame outlives death

Téamaí
Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 100

Buntéacs
Is glas na cnuic i bhfad uainn

Téacs caighdeánach
is glas na cnoic i bhfad uainn

Béarla
far away hills are green.

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Mothúcháin, Taisteal agus imirce, Tíreolaíocht – tírdhreach – áit

Gnéithe teanga
Sofhriotal, Seanfhocal

Leathanach 101

Buntéacs
Ní bhíonn a fhios ag an duine ... cá dteannann an bhróg ar an duine eile

Téacs caighdeánach
Ní bhíonn a fhios ag an duine ... cá dteannann an bhróg ar an duine eile

Béarla
only the wearer knows where the shoe nips, no one knows what someone else’s troubles may be

Téamaí
Mothúcháin, Gaois - comhairle - eolas

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 101

Buntéacs
deirtear gur an uair is faide ar gcúl duine is deise de chabhair é

Téacs caighdeánach
deirtear gurb í an uair is faide ar gcúl duine is deise do chabhair é

Béarla
when you think all is lost, help is closest at hand

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 103

Buntéacs
bliadhain mhaith agus neamh-thurach ‘na ndiaidh

Téacs caighdeánach
bliain mhaith agus neamhthurach ina ndiaidh

Béarla
good-riddance to them

Téamaí
Aimsir agus am, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Úna Bhán

Leathanach 104

Buntéacs
is iomaí lá ag an uaigh orainn

Téacs caighdeánach
is iomaí lá ag an uaigh orainn

Béarla
you’re a long time dead

Téamaí
Bás - beatha - sláinte, Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Ó Mhuir Go Sliabh

Leathanach 105

Buntéacs
A’ rud bíos annamh bídh sé iongantach.

Téacs caighdeánach
an rud a bhíonn annamh, bíonn sé iontach

Béarla
what’s seldom is wonderful

Téamaí
Aimsir agus am, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 105?

Buntéacs
gur fearr uaigneas maith ná droch-chuideachta

Téacs caighdeánach
gur fearr uaigneas maith ná droch-chuideachta

Béarla
that salutary solitude is better than bad company

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Seanfhocal, Sofhriotal

Leathanach 105

Buntéacs
deir fear na h-eagna go mbíonn toiseach lag

Téacs caighdeánach
deir fear na heagna go mbíonn tosach lag

Béarla
all beginnings start tentatively, says the wise man

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Seanfhocal, Sofhriotal

Fallaing Shíoda

Leathanach 107

Buntéacs
gach géag dá raibh a’ teacht ag iarraidh bheith ion-churtha leis a’ fhréimh ó dtáinig

Téacs caighdeánach
gach géag dá raibh ag teacht ag iarraidh a bheith inchurtha leis an fhréamh ónar tháinig

Béarla
every one of the offspring trying to be equal to their elders

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Tréithe daonna, Teaghlach - muintir - pobal, Ainmhithe agus plandaí

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 107

Buntéacs
is treise le grásta Dé ar chathaidh an diabhail

Téacs caighdeánach
is treise le grásta Dé ar chathuithe an diabhail

Béarla
God’s grace is stronger than the devil’s temptation

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Fód a’ Bháis

Leathanach 108

Buntéacs
as an osna is truime thig a’ ceol is binne

Téacs caighdeánach
as an osna is troime tig an ceol is binne

Béarla
the deeper the sorrow the sweeter the music

Téamaí
Ceol agus filíocht, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 108

Buntéacs
is binn béal ina thost

Téacs caighdeánach
is binn béal ina thost

Béarla
silence is golden

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 108

Buntéacs
bíonn cead cainnte ag fear chaillte na h-imeartha.

Téacs caighdeánach
bíonn cead cainte ag fear caillte na himeartha.

Béarla
the loser of a contest may speak as much as he wishes while the winner has no need to say anything

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Caithimh aimsire – cluichí – spóirt, Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 108

Buntéacs
ní fhaghthar saill gan cheannach, mar adeireadh na sean-daoine

Téacs caighdeánach
ní fhaightear saill gan cheannach, mar a deireadh na seandaoine

Béarla
there’s no gain without pain, as the old folk used to say

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Bia agus deoch, Airgead – maoin – gnó

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Fallaing Shíoda

Leathanach 109

Buntéacs
bíonn a cuid féin ag an fharraige

Téacs caighdeánach
bíonn a cuid féin ag an fharraige

Béarla
the sea will (always) gets revenge

Téamaí
Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Bás - beatha - sláinte, Béaloideas agus seanchas, Farraige, Seoltóireacht agus bádóireacht

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 109

Buntéacs
nár agraidh Dia orm

Téacs caighdeánach
nar agraí Dia orm

Béarla
may God forgive me

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Reiligiún agus creideamh, Beannachtaí agus mallachtaí, Mothúcháin, Gaois - comhairle - eolas, Reiligiún agus creideamh, Beannachtaí agus mallachtaí, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Seanfhocal, Seanfhocal, Sofhriotal

Leathanach 110

Buntéacs
castar na daoine ar a chéile is ní chastar na cnuic ná na sléibhte

Téacs caighdeánach
castar na daoine ar a chéile is ní chastar na cnoic ná na sléibhte

Béarla
it’s a small world (if one moves around)

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Taisteal agus imirce, Tíreolaíocht – tírdhreach – áit

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 111

Buntéacs
go gcuire Dia ar bhealach a leasa é

Téacs caighdeánach
go gcuire Dia ar bhealach a leasa é

Béarla
may God guide him

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Beannachtaí agus mallachtaí, Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 112

Buntéacs
nach minic ariamh a chualamar, ná bain de gheis agus ní bhainfidh geis díot

Téacs caighdeánach
ná bain de gheis agus ní bhainfidh geis duit

Béarla
don’t meddle with the supernatural, and it won’t meddle with you

Téamaí
An t-osnádúr

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Fallaing Shíoda

Leathanach 113

Buntéacs
mar a deireadh na sean-daoine, is trom cearc i bhfad

Téacs caighdeánach
mar a deireadh na seandaoine, is trom cearc i bhfad

Béarla
as the old people used to say, even a light load gets heavy if carried far

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Ainmhithe agus plandaí, Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 113

Buntéacs
is iomdha cor sa t-saoghal

Téacs caighdeánach
is iomaí cor sa tsaol

Béarla
life is full of twists and turns

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Cúinsí sóisialta, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath, Seanfhocal

Leathanach 114

Buntéacs
dá mb’ionann ciall don duine, go mb’ionann dath don éadach

Téacs caighdeánach
dá mb’ionann ciall don duine, go mb’ionann dath don éadach

Béarla
if he we all thought the same way, we'd all were the same colour of clothes

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Éadaí, Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 114

Buntéacs
... dá mb’ionann ciall den duine go mb’ionann dath den éadach

Téacs caighdeánach
dá mb’ionann ciall don duine go mb'ionann dath don éadach

Béarla
if we all thought the same way, we'd all wear the same colour of cloth

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Iompar agus caidrimh, Mothúcháin, Éadaí, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 115

Buntéacs
a’ nathán adeir go sgiordann éan as gach ealta

Téacs caighdeánach
an nathán a deir go sciurdann éan as gach ealta

Béarla
the phrase that says, there’s always an odd man out, an exception to every rule

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Mothúcháin, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 118

Buntéacs
go mbéadh dhá dtrian miosgais ar fhear fuagartha

Téacs caighdeánach
go mbeadh dhá dtrian mioscaise ar fhear fógartha

Béarla
he who calls a quarrel would take two-thirds of the blame

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Seanfhocal

An Bhratach

Leathanach 120

Buntéacs
ní mar shaoiltear acht mar cinntighthear, mar adeireadh na seandaoine

Téacs caighdeánach
ní mar a shíltear ach mar a chinntítear, mar a deireadh na seandaoine

Béarla
The proof of the pudding is in the eating, as the old folk say

Téamaí
Mothúcháin

Gnéithe teanga
Seanfhocal

An Seanteach

Leathanach 122

Buntéacs
ní bhíonn dlígheadh ar a’ riachtanas

Téacs caighdeánach
ní bhíonn dlí ar an riachtanas

Béarla
necessity knows no law; there was no alternative

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Dlí

Gnéithe teanga
Seanfhocal

An Seanteach

Leathanach 122

Buntéacs
ní thugann rud ar bith acht a sheal

Téacs caighdeánach
ní thugann rud ar bith ach a sheal

Béarla
nothing lasts forever

Téamaí
Aimsir agus am, Aois

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Fód a’ Bháis

Leathanach 124

Buntéacs
ní thugann aonduine an dá shaoghal leis

Téacs caighdeánach
ní thugann aon duine an dá shaol leis

Béarla
no one can have the best of both worlds

Téamaí
Bás - beatha - sláinte, Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Ó Mhuir Go Sliabh

Leathanach 124

Buntéacs
nuair thig a’ chaill tig an fhaill,

Téacs caighdeánach
nuair a thig an chaill, tig an fhaill

Béarla
misfortunes never come singly

Téamaí
Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 124

Buntéacs
ní tháinig ariamh a’ meadhar mór nach dtiocfadh i n-a dhiaidh a’ dobrón

Téacs caighdeánach
ní tháinig riamh an mheidhir mhór nach dtiocfadh ina diaidh an dóbrón

Béarla
all our joys are overcast with sorrow

Téamaí
Mothúcháin

Gnéithe teanga
Seanfhocal, Nath

Leathanach 124

Buntéacs
eacht air le cor i n-aghaidh a’ chaim

Téacs caighdeánach
teacht air le cor in aghaidh an chaim

Béarla
to play him at his own game

Téamaí
Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Samhail, Seanfhocal

Ó Mhuir Go Sliabh

Leathanach 125

Buntéacs
Bhí Dia láidir agus máthair mhaith aige

Téacs caighdeánach
Bhí Dia láidir agus máthair mhaith aige

Béarla
God is powerful and his mother is merciful; one should never lose hope

Téamaí
Mothúcháin, Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 125

Buntéacs
is fairsing Dia sa chúmhanglach

Téacs caighdeánach
is fairsing Dia sa chúngach

Béarla
God will provide

Téamaí
Beannachtaí agus mallachtaí, Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Seanfhocal

An Seanteach

Leathanach 126

Buntéacs
rannaidh bocht a’ beagán

Téacs caighdeánach
roinneann bocht an beagán

Béarla
the poor are generous with the little they have

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Tréithe daonna, Bás - beatha - sláinte, Bia agus deoch, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Úna Bhán

Leathanach 126

Buntéacs
ní thig olc i dtír, adeir siad, nach fearrde ’dhuine éigin

Téacs caighdeánach
ní thig olc i dtír, a deir siad, nach fearrde do dhuine éigin

Béarla
it’s an ill wind that blows nobody any good

Téamaí
Airgead - maoin - gnó, Aimsir agus am

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 130

Buntéacs
is trom cearc i bhfad

Téacs caighdeánach
is trom cearc i bhfad

Béarla
a hen is heavy if carried far (no matter how light the burden it becomes heavy over time)

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Ainmhithe agus plandaí, Taisteal agus imirce, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Úna Bhán

Leathanach 131

Buntéacs
bhí sé fiúntach gan bheith sgabthach agus bhí sé críonna gan bheith ceachardha

Téacs caighdeánach
bhí sé fiúntach gan a bheith scaiptheach agus bhí sé críonna gan a bheith ceachartha

Béarla
he was generous but not prodigal, thrifty but not miserly

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Airgead - maoin - gnó, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 131

Buntéacs
Ní thig olc i dtír nach fearrde ‘dhuine éigin

Téacs caighdeánach
Ní thig olc i dtír nach fearrde duine éigin

Béarla
it’s an ill wind that blows nobody any good

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Rann na Feirste

Leathanach 134

Buntéacs
Éire ar leith-phiginn, acht cá bhfuil a’ leith-phiginn?

Téacs caighdeánach
Éire ar leathphingin, ach cá bhfuil an leath-phingin?

Béarla
it matters not if one can have everything for a halfpenny if one hasn’t got a halfpenny

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 134

Buntéacs
ní fhanann muir le fear sotail

Téacs caighdeánach
ní fhanann muir le fear sotail

Béarla
time and tide wait for no man

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Aimsir agus am, Farraige, Tíreolaíocht – tírdhreach – áit

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 134

Buntéacs
deir siad go mbíonn a’ tríomhadh uair sona

Téacs caighdeánach
deir siad go mbíonn an tríú huair sona

Béarla
third time lucky, they say

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Ó Neamh go h-Árainn

Leathanach 136

Buntéacs
is fearr duit éan i do dhorn ná beirt ar an chraoibh

Téacs caighdeánach
is fearr duit éan i do dhorn ná beirt ar an chraobh

Béarla
a bird in the hand is worth two in the bush

Téamaí
Airgead - maoin - gnó, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 139

Buntéacs
ó loisceamar a’ choinneal nach bhfuil sé comh maith againn a’ t-ordlach a loisceadh

Téacs caighdeánach
ó loisc muid an choinneal nach bhfuil sé chomh maith againn an t-orlach a loisceadh

Béarla
since we have started we may as well finish

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath, Seanfhocal

Leathanach 142?

Buntéacs
ár dtubaiste léithe mar adeireadh na sean-daoine nuair a gheobhadh bó bás

Téacs caighdeánach
ár dtubaiste léi mar a deireadh na seandaoine nuair a gheobhadh bó bás

Béarla
may all our troubles go with her as the old folks would say on the death of a cow

Téamaí
Ainmhithe agus plandaí, Talmhaíocht, Gaois - comhairle - eolas, Airgead – maoin – gnó

Gnéithe teanga
Seanfhocal

An Bhratach

Leathanach 143

Buntéacs
mar adeir a’ nathán, ní buan a’ nídh caithtear

Téacs caighdeánach
mar a deir an nathán, ní buan an ní a chaitear

Béarla
as the saying has it, nothing lasts forever

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Airgead - maoin - gnó, Aimsir agus am, Aois

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Ó Mhuir Go Sliabh

Leathanach 144/5

Buntéacs
Tig gach aon rud le n-a iomrádh acht a’ madadh ruadh is a’ marbhánach,

Téacs caighdeánach
Tig gach aon rud lena iomrá ach an madadh rua is an marbhánach

Béarla
speak of the devil and he will appear

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Ainmhithe agus plandaí, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Tarngaireacht Mhiseóige

Leathanach 146

Buntéacs
An rud is measa le duine ná a bhás b’fhéidir gurb é a leas é

Téacs caighdeánach
An rud is measa le duine ná a bhás b’fhéidir gurb é a leas é

Béarla
what one regards as a fate worse than death may be for one’s good

Téamaí
Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Fallaing Shíoda

Leathanach 147

Buntéacs
mairfe sé le saoghal na bhfear

Téacs caighdeánach
mairfidh sé le saol na bhfear

Béarla
it will last until the end of time

Téamaí
Aimsir agus am, Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Tarngaireacht Mhiseóige

Leathanach 148

Buntéacs
Deirtear go mbíonn blas ar an bheagán

Téacs caighdeánach
Deirtear go mbíonn blas ar an bheagán

Béarla
it’s said a little amount is tasty ( or appreciated )

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Bia agus deoch

Gnéithe teanga
Seanfhocal

An Bhratach

Leathanach 149

Buntéacs
ar sgáth a chéile mhaireas na daoine

Téacs caighdeánach
ar scáth a chéile a mhaireann na daoine

Béarla
people are social animals (depend on each other)

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Tréithe daonna, Teaghlach - muintir - pobal, Bás - beatha - sláinte, Obair agus ceardaíocht

Gnéithe teanga
Seanfhocal

An Bhratach

Leathanach 149

Buntéacs
mur’ nglaca sí comhairle glacadh sí comhrac

Téacs caighdeánach
mura nglaca sí comhairle glacadh sí comhrac

Béarla
if he will not yield to reason, let him yield to compulsion

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Míleata

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 151

Buntéacs
agus mar adeireadh na sean -daoine de’n imirt a’ coimheád

Téacs caighdeánach
agus mar a deireadh na seandaoine den imirt an coimhéad

Béarla
as the old folks used to say one cannot be too careful; better safe than sorry

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Caithimh aimsire – cluichí – spóirt

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 151

Buntéacs
an té ar leor leis beagán do Dhia is leor le Dia beagán dó

Téacs caighdeánach
An té ar leor leis beagán de Dhia is leor le Dia beagán de.

Béarla
you cannot serve God and Mammon

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Seanfhocal

An Bhratach

Leathanach 154

Buntéacs
tá ionracas os cionn margaidh

Téacs caighdeánach
tá ionracas os cionn margaidh

Béarla
honesty is above bargaining (the best policy)

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Airgead - maoin - gnó, Tréithe daonna, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 154

Buntéacs
mar adeir fear na h-eagna is fairsing Dia sa chumhanglach

Téacs caighdeánach
mar a deir fear na heagna is fairsing Dia sa chúngach

Béarla
as the wise man says God will provide

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Fód a’ Bháis

Leathanach 156

Buntéacs
is minic a bhí cú mall sona

Téacs caighdeánach
is minic a bhí cú mall sona

Béarla
'a lagging hound was often lucky', better late than never

Téamaí
Aimsir agus am, Ainmhithe agus plandaí

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 159

Buntéacs
ná bain de gheis agus ní bhainfidh geis duit

Téacs caighdeánach
ná bain do gheis agus ní bhainfidh geis duit

Béarla
do not interfere with the supernatural and it will not interfere with you

Téamaí
An t-osnádúr

Gnéithe teanga
Seanfhocal, Sofhriotal

Ó Mhuir Go Sliabh

Leathanach 160

Buntéacs
Ná raibh an fad sin de thinneas bliadhna ort

Téacs caighdeánach
Ná raibh an fad sin de thinneas bliana ort

Béarla
(expression of approval or gratitude) bravo; thanks for that

Téamaí
Bás - beatha - sláinte, Beannachtaí agus mallachtaí

Gnéithe teanga
Samhail, Seanfhocal

Fód a’ Bháis

Leathanach 161

Buntéacs
is minic a loit fírinne filidheacht

Téacs caighdeánach
is minic a loit fírinne filíocht

Béarla
a tale can be boring without a little embellishment (lit: it is often poetry was spoiled by truth')

Téamaí
Ceol agus filíocht

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 161

Buntéacs
ní bhíonn fear náireach éadálach

Téacs caighdeánach
ní bhíonn fear náireach éadálach

Béarla
fortune favours the bold

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Mothúcháin, Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Úna Bhán

Leathanach 162

Buntéacs
mar adeireadh na daoine a tháinig rómhainn, ní buan a’ nídh caithtear,

Téacs caighdeánach
mar a deireadh na daoine a tháinig romhainn, ní buan an ní a chaitear,

Béarla
as our forebears used to say, nothing lasts forever

Téamaí
Aimsir agus am, Aois

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Ó Neamh go h-Árainn

Leathanach 163

Buntéacs
ní cheileann rosc rún

Téacs caighdeánach
ní cheileann rosc rún

Béarla
the eyes are the windows of the mind

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Baill choirp, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Le Clapsholus

Leathanach 164

Buntéacs
Is lugha ná frígh máthair chointinne.

Téacs caighdeánach
Is lú ná fríd máthair na cointinne

Béarla
it doesn’t take much to start a quarrel, a small spark kindles a large fire

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Tréithe daonna, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Seanfhocal

An Seanteach

Leathanach 164

Buntéacs
is olc a’ margadh bhriseas beirt

Téacs caighdeánach
is olc an margadh a bhriseann beirt

Béarla
it is a poor bargain which ruins both parties

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Obair agus ceardaíocht

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 165

Buntéacs
dhá dtrian cuidighthe tús

Téacs caighdeánach
dhá dtrian cuidithe tús

Béarla
getting started is half the battle

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas

Gnéithe teanga
Seanfhocal

An Seanteach

Leathanach 166

Buntéacs
cibé atá saor caitheadh sé cloch

Téacs caighdeánach
cibé atá saor caitheadh sé cloch

Béarla
let he who is without sin cast the first stone

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 167

Buntéacs
ní mhilleann deagh-ghlór fiacail

Téacs caighdeánach
ní mhilleann dea-ghlór fiacail

Béarla
a civil tongue never did any harm, a kind word is always welcome

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Fód a’ Bháis

Leathanach 170

Buntéacs
má’s maith leat do cháineadh pós, más maith leat do mholadh fagh bás

Téacs caighdeánach
más maith leat do cháineadh pós, más maith leat do mholadh faigh bás

Béarla
marry and you will be reviled but die and you will be extolled

Téamaí
Bás - beatha - sláinte, Grá - cleamhnas - rómánsaíocht

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Fód a’ Bháis

Leathanach 173

Buntéacs
nuair a ba deise dóbhtha é is ann a b’fhuide uatha é

Téacs caighdeánach
nuair ba dheise dóibh é is ann ab fhaide uathu é

Béarla
the nearer it got the further away it seemed

Téamaí
Tíreolaíocht - tírdhreach - áit

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Fód a’ Bháis

Leathanach 175

Buntéacs
gur den imirt an coimheád

Téacs caighdeánach
gur den imirt an coimheád

Béarla
one cannot be too careful; better safe than sorry

Téamaí
Caithimh aimsire - cluichí - spóirt, Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 175

Buntéacs
gach éan mar a h-oiltear (agus an fhuiseog ins an mhónaidh)

Téacs caighdeánach
gach éan mar a oiltear (agus an fhuiseog sa mhóin)

Béarla
one is happiest in one’s native environment; everyone is formed by his upbringing

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Ainmhithe agus plandaí, Tréithe daonna, Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Nath, Seanfhocal

Leathanach 175

Buntéacs
mar deireadh na seandaoine scilidh fíon fírinne

Téacs caighdeánach
mar a deireadh na seandaoine, scileann fíon fírinne

Béarla
as the old folks used to say, wine in truth out (in vino veritas)

Téamaí
Aimsir agus am, Béaloideas agus seanchas, Beannachtaí agus mallachtaí, Bia agus deoch, Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 175

Buntéacs
… gurbh’ iomaí lá ag an uaigh ortha

Téacs caighdeánach
… gurbh iomaí lá ag an uaigh orthu

Béarla
… that you’re a long time dead (so take things easy while you’re alive)

Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Aimsir agus am, Gaois - comhairle - eolas, Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Seanfhocal, Sofhriotal

Ó Neamh go h-Árainn

Leathanach 176

Buntéacs
tá sé ‘na nathán ag muinntir na n-oileán "ná gearr aithghiorra choidhche ar an fhairrge"

Téacs caighdeánach
tá sé ina nathán ag muintir na n-oileán “ná gearr aicearra choíche ar an fharraige"

Béarla
the island people have a saying, “don’t take short-cuts at sea”

Téamaí
Taisteal agus imirce, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Farraige, Obair agus ceardaíocht, Seoltóireacht agus bádóireacht

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 177

Buntéacs
is iomdha lá ag an uaigh orainn

Téacs caighdeánach
is iomaí lá ag an uaigh orainn

Béarla
you’ll be a long time dead (so take things easy while you’re alive)

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Seanfhocal, Sofhriotal

An Seanteach

Leathanach 178/9

Buntéacs
ionracas os cionn margaidh

Téacs caighdeánach
ionracas os cionn margaidh

Béarla
honesty above bargaining

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 179

Buntéacs
deir a’ nathán gur críonna an té a ghnidh a ghnóithe dó féin

Téacs caighdeánach
deir an nathán gur críonna an té a ghní a ghnóthaí dó féin

Béarla
as the saying goes, it’s a wise man who minds his own business

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Le Clapsholus

Leathanach 183

Buntéacs
cuairt ghearr is a dhéanamh go h-annamh

Téacs caighdeánach
cuairt ghearr is a dhéanamh go hannamh

Béarla
do not outstay your welcome

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Teach agus baile, Aimsir agus am

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 183

Buntéacs
sgiordann éan as gach ealt

Téacs caighdeánach
sciurdann éan as gach ealta

Béarla
there is always an odd-man out, there are exceptions to every rule, a black sheep in every family

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Teaghlach – muintir – pobal, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 185

Buntéacs
mar bheadh roithleach gan snámh ann

Téacs caighdeánach
mar a bheadh roithleach gan snámh ann

Béarla
like the odd man out

Téamaí
Mothúcháin, Tréithe daonna, Cúinsí pearsanta

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Úna Bhán

Leathanach 186

Buntéacs
... go sgiordann éan as gach ealt

Téacs caighdeánach
go sciurdann éan as gach ealta ...

Béarla
there’s always an odd man out, an exception to the rule

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Teaghlach - muintir - pobal

Gnéithe teanga
Seanfhocal

An Seanteach

Leathanach 189

Buntéacs
nach minic ariamh a chuala mé an nathán, más feall pillfidh

Téacs caighdeánach
nach minic riamh a chuala mé an nathán, más feall fillfidh

Béarla
I’ve often heard it said, treachery rebounds on the traitor (what goes around comes around)

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún, Stair

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 190

Buntéacs
castar na daoine ar a chéile (ach ní chastar na cnoic ná na sléibhte)

Téacs caighdeánach
castar na daoine ar a chéile (ach ní chastar na cnoic ná na sléibhte)

Béarla
it’s a small world (if one moves around)

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Gaois - comhairle - eolas, Taisteal agus imirce

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 193

Buntéacs
ní thig olc i dtír nach feairrde ‘duine éigint

Téacs caighdeánach
ní thig olc i dtír nach fearrde duine éigin

Béarla
it’s an ill-wind that blows nobody any good

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Farraige

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 197

Buntéacs
ní thig olc i tír nach fearrde dhuine éigint

Téacs caighdeánach
ní thig olc i dtír nach fearrde duine éigin

Béarla
it’s an ill wind that blows nobody good

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 199

Buntéacs
mar adeireadh na sean-daoine, ní buanaidhe go faobhar

Téacs caighdeánach
mar a deireadh na seandaoine, ní buanaí go faobhar

Béarla
you’ll never make a reaper till you can sharpen a scythe

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Obair agus ceardaíocht, Talmhaíocht

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Le Clapsholus

Leathanach 204

Buntéacs
má’s am is mithid!

Téacs caighdeánach
más am is mithid!

Béarla
about time too!

Téamaí
Aimsir agus am

Gnéithe teanga
Seanfhocal

An Seanteach

Leathanach 204

Buntéacs
cioth a fhliuch a’ saoghal

Téacs caighdeánach
cith a d’fhliuch an saol

Béarla
a universal trait, failing

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Rann na Feirste

Leathanach 205

Buntéacs
ní mar síltear acht mar cinntighthear

Téacs caighdeánach
ní mar a shíltear ach mar a chinntítear

Béarla
man proposes, God disposes

Téamaí
Mothúcháin

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 207

Buntéacs
mar adeireadh na seandaoine, nuair thig a’ chaill thig an fhaill

Téacs caighdeánach
mar a deireadh na seandaoine, nuair a thig an chaill tig an fhaill

Béarla
as the old folk used to say, when misfortune strikes, opportunity arises

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Rann na Feirste

Leathanach 210

Buntéacs
is beo neach i ndiaidh a bhuailte acht nach beo i ndiaidh a chánta

Téacs caighdeánach
is beo neach i ndiaidh a bhuailte ach nach beo i ndiaidh a chánta

Béarla
words cut more than swords

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 212

Buntéacs
Éire ar leithphínghinn acht cá bhfuil a’ leithphínghinn, adeireadh na sean-daoine

Téacs caighdeánach
Éire ar leathphingin ach cá bhfuil an leathphingin, a deireadh na seandaoine

Béarla
as the old folks say, it matters not if you can have all of Ireland for a halfpenny if one hasn’t got the halfpenny

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Airgead – maoin – gnó, Tíreolaíocht – tírdhreach – áit

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 213

Buntéacs
Agus, mar adeireadh na sean-daoine, ní thig olc i dtír nach fearrde dhuine éigin

Téacs caighdeánach
agus, mar a deireadh na seandaoine, ní thig olc i dtír nach fearrde duine éigin

Béarla
it’s an ill-wind that blows nobody good

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Aimsir agus am

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 214

Buntéacs
ní bhíonn fear faithchilleach éadálach

Téacs caighdeánach
ní bhíonn fear faichilleach éadálach

Béarla
fortune favours the brave, nothing ventured nothing gained

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Seoltóireacht agus bádóireacht, Farraige

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 217

Buntéacs
níor cailleadh leath á deachaidh i gcontabhairt

Téacs caighdeánach
níor cailleadh a leath dá ndeachaigh i gcontúirt

Béarla
Fortune favours the brave

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Le Clapsholus

Leathanach 220

Buntéacs
gach éan mar oiltear é

Téacs caighdeánach
gach éan mar a oiltear é

Béarla
everyone is formed by his upbringing

Téamaí
Tréithe daonna, Ainmhithe agus plandaí

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 221

Buntéacs
is fiú do dhuine bheith bocht acht ní fiú do dhuine bheith truaillidhe

Téacs caighdeánach
is fiú do dhuine a bheith bocht ach ní fiú do dhuine a bheith truaillí

Béarla
poverty is no disgrace but miserliness is

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Airgead – maoin – gnó, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 222

Buntéacs
… gur minic a gheibh cos ar shiubhal rud nach bhfaghann cos ‘na cómhnuidhe

Téacs caighdeánach
… gur minic a gheibh cos ar shiúl rud nach bhfaigheann cos ina cónaí

Béarla
… that those who travel often discover more than those who don’t

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Iompar agus caidrimh, Taisteal agus imirce

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Úna Bhán

Leathanach 223

Buntéacs
gach éan mar a oiltear é

Téacs caighdeánach
gach éan mar a oiltear é

Béarla
everybody is formed by their upbringing

Téamaí
Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Tarngaireacht Mhiseóige

Leathanach 225

Buntéacs
níor cailleadh leath ‘á ndeachaidh i gcontabhairt

Téacs caighdeánach
níor cailleadh a leath dá ndeachaigh i gcontúirt

Béarla
fortune favours the brave

Téamaí
Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 225

Buntéacs
225

Téacs caighdeánach
ní thabharfaidh buaireamh bás aon duine choíche

Béarla
grieving will never kill anyone

Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Gaois - comhairle - eolas, Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Sofhriotal, Seanfhocal

Leathanach 229

Buntéacs
an té adubhairt nár dhruid Dia aon doras ariamh nach bhfosgóladh sé ceann eile ’sé nár chan acht an fhírinne

Téacs caighdeánach
an té a dúirt nár dhruid Dia aon doras riamh nach n-osclódh sé ceann eile is é nár chan ach an fhírinne

Béarla
the person who said God never closed one door without opening another never spoke a truer word

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Le Clapsholus

Leathanach 235

Buntéacs
ní mhilleann deagh-ghlór fiacail

Téacs caighdeánach
ní mhilleann dea-ghlór fiacail

Béarla
a civil tongue never did any harm

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Tarngaireacht Mhiseóige

Leathanach 237

Buntéacs
gur fearr uaigneas maith ná droch-chuideachta

Téacs caighdeánach
gur fearr uaigneas maith ná droch-chuideachta

Béarla
that salutary solitude is better than bad company

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 238

Buntéacs
go dtéighidh sé ar bláth is ar biseach duit

Téacs caighdeánach
go dté sé ar bláth is ar biseach duit

Béarla
may you succeed and prosper with it

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Beannachtaí agus mallachtaí, Bia agus deoch

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Úna Bhán

Leathanach 243

Buntéacs
mar adeireadh na sean-daoine is furas leithsgéal a fhagháil do fhear na feille

Téacs caighdeánach
mar a deireadh na seandaoine, is furasta leithscéal a fháil d'fhear na feille

Béarla
it’s easy to find an excuse for the betrayer

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Tarngaireacht Mhiseóige

Leathanach 244

Buntéacs
ní cheileann rosc rún

Téacs caighdeánach
ní cheileann rosc rún

Béarla
the eyes are the windows of the mind, a look tells everything

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Úna Bhán

Leathanach 244

Buntéacs
de’n imirt a’ coimheád

Téacs caighdeánach
den imirt an coimhéad

Béarla
one cannot be too careful; better safe than sorry

Téamaí
Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 245

Buntéacs
acht ní mar saoiltear acht mar cinntighthear

Téacs caighdeánach
ach ní mar a shíltear ach mar a chinntítear

Béarla
but the proof of the pudding is in the eating

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Tarngaireacht Mhiseóige

Leathanach 251

Buntéacs
an chuid is lú den troid an chuid is fearr

Téacs caighdeánach
an chuid is lú den troid, an chuid is fearr

Béarla
the less fighting one does the better

Téamaí
Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 255

Buntéacs
agus mar adeireadh na sean-daoine, seachnaidh súil nídh nach bhfeiceann,

Téacs caighdeánach
agus, mar a deireadh na seandaoine, seachnaíonn súil ní nach bhfeiceann

Béarla
and, as the old folks used to say, out of sight out of mind

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 257

Buntéacs
is glas iad na cnuic i bhfad uainn

Téacs caighdeánach
is glas iad na cnoic i bhfad uainn

Béarla
far away hills are green

Téamaí
Taisteal agus imirce, Tíreolaíocht – tírdhreach – áit

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 258

Buntéacs
is buaine bladh ‘ná saoghal

Téacs caighdeánach
is buaine bladh ná saol

Béarla
fame lives on after death

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Bás – beatha – sláinte

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 259

Buntéacs
ná deánadh aon duine a choidhche leath de féin is leath den tsaoghal

Téacs caighdeánach
ná déanadh aon duine choíche leath de féin agus leath den tsaol

Béarla
no one should ever work excessively

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Obair agus ceardaíocht, Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Seanfhocal, Meafar

Le Clapsholus

Leathanach 266

Buntéacs
a’ té nach truagh leis do chás, ná déan do ghearán leis

Téacs caighdeánach
an té nach trua leis do chás, ná déan do ghearán leis

Béarla
do not look for sympathy where there is none

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 267

Buntéacs
d’fhág sí an t-iomlán againn a’ gol i n-áit na maoiseoige

Téacs caighdeánach
d’fhág sí an t-iomlán againn ag gol in áit na maiseoige

Béarla
she left all of us crying over spilt milk

Téamaí
Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Nath, Seanfhocal

Leathanach 273

Buntéacs
acht mar a deireadh na sean-daoine tuigidh fear léighinn leath-fhocal

Téacs caighdeánach
ach mar a deireadh na seandaoine tuigeann fear léinn leathfhocal

Béarla
as the old people used to say, a word is enough to the wise

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Oideachas

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 277

Buntéacs
mar adeir a’ sean-fhocal, seachnaidh súil nídh nach bhfeiceann

Téacs caighdeánach
mar adeir a’ sean-fhocal, seachnaíonn súil ní nach bhfeiceann

Béarla
what the eye sees not the heart craves not, out of sight out of mind

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Le Clapsholus

Leathanach 278

Buntéacs
An té ar mian leis a’ séan ná bíodh súil aige le rud ar bith

Téacs caighdeánach
An té ar mian leis an séan, ná bíodh súil aige le rud ar bith

Béarla
the one who wishes for prosperity should expect nothing

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Airgead - maoin - gnó, Tréithe daonna, Bás - beatha - sláinte, Mothúcháin, Obair agus ceardaíocht

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 281

Buntéacs
is fearr go mall ‘ná go bráth

Téacs caighdeánach
is fearr go mall ná go brách

Béarla
better late than never

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 284

Buntéacs
...gur badh moide ‘theaghlach Dé d’ainm

Téacs caighdeánach
gura móide de theaghlach Dé d’ainm

Béarla
may God grant you eternal glory

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Beannachtaí agus mallachtaí, Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Sofhriotal, Seanfhocal

Leathanach 295

Buntéacs
castar na daoine ar a chéile is nach gcastar na cnuic ná na sléibhte.

Téacs caighdeánach
castar na daoine ar a chéile ach ní chastar na cnoic ná na sléibhte

Béarla
it’s a small world, if one moves around

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Taisteal agus imirce

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Ó Mhuir Go Sliabh

Leathanach 296/7

Buntéacs
mar adeir a’ nathán, sgillidh fíon fírinne,

Téacs caighdeánach
mar a deir an nathán, scileann fíon fírinne

Béarla
wine in, truth out (in vino veritas)

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Tréithe daonna, Bia agus deoch

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 309

Buntéacs
bídh cead cainnte ag fear chaillte na h-imeartha

Téacs caighdeánach
bíonn cead cainte ag fear chaillte na himeartha

Béarla
the loser of a contest may talk as much as he pleases (whereas the winner has no need to say anything)

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 313

Buntéacs
bliadhain mhaith agus neamh-thurach i n-a diaidh

Téacs caighdeánach
bliain mhaith agus neamhthurach ina diaidh

Béarla
good riddance to her

Téamaí
Mothúcháin

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 315

Buntéacs
is glas na cnuic i bhfad uainn

Téacs caighdeánach
is glas na cnoic i bhfad uainn

Béarla
far away hills are green

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Taisteal agus imirce, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 322

Buntéacs
is fiú do dhuine bheith bocht acht ní fiú do dhuine bheith truaillidhe

Téacs caighdeánach
is fiú do dhuine a bheith bocht ach ní fiú do dhuine a bheith truaillí

Béarla
poverty is no disgrace but miserliness is

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Airgead – maoin – gnó, Cúinsí sóisialta

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 332

Buntéacs
deireadh gach cuirme a cáineadh

Téacs caighdeánach
deireadh gach coirme a cáineadh

Béarla
at the end of a feast there will always be complaints ( you can’t please everyone)

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Tarngaireacht Mhiseóige

Leathanach 334

Buntéacs
ní thig ciall le cómhairle agus ní i dtoibinne a ghníthear naomh

Téacs caighdeánach
ní thig ciall le comhairle agus ní i dtobainne a ghnítear naomh

Béarla
wisdom comes with age

Téamaí
Aois, Iompar agus caidrimh, Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 335

Buntéacs
ní buan an nídh caithtear

Téacs caighdeánach
ní buan an ní a chaitear

Béarla
nothing lasts forever

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 343

Buntéacs
nár agraidh Dia orm

Téacs caighdeánach
nár agraí Dia orm

Béarla
may God forgive me

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Reiligiún agus creideamh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Sofhriotal, Seanfhocal

Ó Mhuir Go Sliabh

Leathanach 363

Buntéacs
is fearr mall ná go bráth

Téacs caighdeánach
is fearr mall ná go brách

Béarla
better late than never

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Aimsir agus am

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Tarngaireacht Mhiseóige

Leathanach 368

Buntéacs
seachnaidh súil nídh nach bhfeiceann

Téacs caighdeánach
seachnaíonn súil ní nach bhfeiceann

Béarla
out of sight out of mind

Téamaí
Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 373

Buntéacs
ní mhilleann deagh-ghlór fiacail agus ní bhíonn fiadhta acht duine dona, adeir a’ nathán

Téacs caighdeánach
ní mhilleann dea-ghlór fiacail agus ní bhíonn fiata ach duine dona, a deir an nathán

Béarla
a civil tongue never did any harm

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Na Leabhair

Na Leabhair