Samhail

Saibhreas Mháire

Caisleáin Óir

Leathanach 1

Buntéacs
níor bh’iongantaighe leis an sneachta dearg ‘ná an ...

Téacs caighdeánach
níorbh iontaí leis an sneachta dearg ná an ...

Béarla
nothing could have surprised him more than ...

Téamaí
Mothúcháin

Gnéithe teanga
Meafar, Nath, Samhail

Feara Fáil

Leathanach 6

Buntéacs
teacht dheirg a’ dá néall

Téacs caighdeánach
teacht dheirge an dá néal

Béarla
at dawn

Téamaí
Aimsir agus am

Gnéithe teanga
Samhail

Le Clapsholus

Leathanach 8

Buntéacs
i n-a sheasamh annsin i n-a chuaille

Téacs caighdeánach
ina sheasamh ansin ina chuaille

Béarla
standing there like a post

Téamaí
Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Meafar, Samhail

Úna Bhán

Leathanach 9

Buntéacs
súgán droma a dhéanamh díomsa

Téacs caighdeánach
súgán droma a dhéanamh díomsa

Béarla
to make a harness of me, to be henpecked

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Meafar, Samhail

Caisleáin Óir

Leathanach 10

Buntéacs
caorthacha fairrge

Téacs caighdeánach
caora farraige

Béarla
raging seas

Téamaí
Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Aimsir agus am, Farraige

Gnéithe teanga
Meafar, Nath, Samhail

Feara Fáil

Leathanach 11

Buntéacs
a’ tuitim comh tiugh le duilleabhar na gcrann lá gaoithe móire

Téacs caighdeánach
ag titim chomh tiubh le duilliúr na gcrann lá gaoithe móire

Béarla
falling as numerously as leaves on a windy day

Téamaí
Bás - beatha - sláinte, Míleata, Stair

Gnéithe teanga
Samhail

Caisleáin Óir

Leathanach 12

Buntéacs
dath na ndaol orm leis an fhuacht

Téacs caighdeánach
dath na ndaol orm leis an fhuacht

Béarla
blue in the face from cold

Téamaí
Tréithe daonna, Aimsir agus am, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Samhail

Ó Neamh go h-Árainn

Leathanach 13

Buntéacs
bhí an spéir mar bheadh sí ‘na caor amháin theineadh

Téacs caighdeánach
bhí an spéir mar a bheadh sí ina caor amháin thine

Béarla
the sky was lit up like a fire-ball

Téamaí
Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Aimsir agus am

Gnéithe teanga
Samhail

An Bhratach

Leathanach 16

Buntéacs
ní fiú do shaothar é

Téacs caighdeánach
ní fiú do shaothar é

Béarla
it’s not worth your while

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Mothúcháin, Obair agus ceardaíocht

Gnéithe teanga
Meafar, Nath, Samhail

An Bhratach

Leathanach 21

Buntéacs
connlach fhéasóige

Téacs caighdeánach
coinleach féasóige

Béarla
stubble (of beard)

Téamaí
Baill choirp

Gnéithe teanga
Meafar, Samhail

Úna Bhán

Leathanach 21

Buntéacs
ó chuan Dhoire go cuan na gCeall

Téacs caighdeánach
ó chuan Dhoire go cuan na gCeall

Béarla
throughout the whole of Donegal

Téamaí
Tíreolaíocht - tírdhreach - áit

Gnéithe teanga
Meafar, Samhail

Caisleáin Óir

Leathanach 24

Buntéacs
comh lag le h-éan i mbarrach

Téacs caighdeánach
chomh lag le héan i mbarrach

Béarla
as weak as an ailing chick

Téamaí
Ainmhithe agus plandaí, Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Samhail

Ó Mhuir Go Sliabh

Leathanach 25

Buntéacs
feoil thubaisteach

Téacs caighdeánach
feoil thubaisteach

Béarla
meat of farm animal killed by accident

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Talmhaíocht, Bia agus deoch, Obair agus ceardaíocht

Gnéithe teanga
Meafar, Nath, Samhail

An Bhratach

Leathanach 28

Buntéacs
comh modhamhail le h-uan caorach

Téacs caighdeánach
chomh modhúil le huan caorach

Béarla
as gentle as a lamb

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Samhail

Cith is Dealán

Leathanach 33

Buntéacs
comh buidhe le cos lach’

Téacs caighdeánach
chomh buí le cos lachan

Béarla
of sallow, sickly, complexion (also tanned)

Téamaí
Tréithe daonna, Ainmhithe agus plandaí, Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Samhail

An Bhratach

Leathanach 40

Buntéacs
brágha mar chluimh na h-eala

Téacs caighdeánach
bráid mar chlúmh na heala

Béarla
a neck like a swan

Téamaí
Grá - cleamhnas - rómánsaíocht, Ainmhithe agus plandaí, Baill choirp

Gnéithe teanga
Samhail

Caisleáin Óir

Leathanach 43

Buntéacs
a ceann ‘s a cosa buailte ar a chéile leis an aois

Téacs caighdeánach
a ceann agus a cosa buailte ar a chéile leis an aois

Béarla
bent over with age

Téamaí
Tréithe daonna, Aois, Baill choirp, Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Meafar, Samhail

Úna Bhán

Leathanach 43

Buntéacs
an chuid is lugha de’n troid an chuid is fearr

Téacs caighdeánach
an chuid is lú den troid an chuid is fearr

Béarla
the least fighting done the better

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Míleata

Gnéithe teanga
Nath, Samhail

An Bhratach

Leathanach 51

Buntéacs
ailt mar a bheadh fiacla ráca ann

Téacs caighdeánach
ailt mar a bheadh fiacla ráca ann

Béarla
knuckles like the teeth of a rake

Téamaí
Talmhaíocht, Baill choirp

Gnéithe teanga
Meafar, Nath, Samhail

Feara Fáil

Leathanach 52

Buntéacs
mar bhéadh dhá leomhan chraosach’ ann

Téacs caighdeánach
mar a bheadh dhá leon craosach ann

Béarla
like two ravenous lions

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Ainmhithe agus plandaí, Míleata, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Samhail

Feara Fáil

Leathanach 54

Buntéacs
sreangán gan chasadh

Téacs caighdeánach
sreangán gan chasadh

Béarla
a feeble, irresolute person

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Meafar, Samhail

Úna Bhán

Leathanach 56

Buntéacs
a’ gabháil ar bhéalaibh Dé

Téacs caighdeánach
ag gabháil ar bhéala Dé

Béarla
to defy God

Téamaí
Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Nath, Samhail

Caisleáin Óir

Leathanach 57

Buntéacs
bhí siad comh bocht leis a’ deóir

Téacs caighdeánach
bhí siad chomh bocht leis an deoir

Béarla
as poor as a church mouse

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó

Gnéithe teanga
Samhail

Caisleáin Óir

Leathanach 65

Buntéacs
comh fuar le bior éireógaighe

Téacs caighdeánach
comh fuar le bior oighreoige

Béarla
as cold as an icicle

Téamaí
Aimsir agus am

Gnéithe teanga
Samhail

Úna Bhán

Leathanach 66

Buntéacs
na smaointe a bhí a’ faibhreadh i gcroidhe na ndaoine

Téacs caighdeánach
na smaointe a bhí ag fabhrú i gcroí na ndaoine

Béarla
the ideas that were forming in the hearts of the people

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch, Samhail

An Bhratach

Leathanach 67

Buntéacs
beart de réir a mbriathar

Téacs caighdeánach
beart de réir a mbriathra

Béarla
actions to fit their words

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Míleata, Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún, Stair

Gnéithe teanga
Nath, Samhail

Caisleáin Óir

Leathanach 70

Buntéacs
comh tiugh le míoltógaí sa mhíodún

Téacs caighdeánach
comh tiubh le míoltóga sa mhíodún

Béarla
as dense as midges in the meadow

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Ainmhithe agus plandaí

Gnéithe teanga
Samhail

Caisleáin Óir

Leathanach 73

Buntéacs
cuil crochadóra

Téacs caighdeánach
cuil chrochadóra

Béarla
fierce, hostile appearance

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Baill choirp, Dlí, Míleata, Mothúcháin, Obair agus ceardaíocht, Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún, Stair

Gnéithe teanga
Meafar, Nath, Samhail

Tarngaireacht Mhiseóige

Leathanach 75

Buntéacs
chomh lag le héan i mbarrach

Téacs caighdeánach
chomh lag le héan i mbarrach

Béarla
as weak as an ailing chick

Téamaí
Tréithe daonna, Ainmhithe agus plandaí

Gnéithe teanga
Samhail

Caisleáin Óir

Leathanach 82

Buntéacs
tháinig conafa ar an tráthnóna

Téacs caighdeánach
tháinig confa ar an tráthnóna

Béarla
the evening became sullen, angry

Téamaí
Aimsir agus am

Gnéithe teanga
Meafar, Samhail

Feara Fáil

Leathanach 83

Buntéacs
tá siad ar nós cuma liom

Téacs caighdeánach
tá siad ar nós cuma liom

Béarla
they are indifferent

Téamaí
Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath, Samhail

Ó Mhuir Go Sliabh

Leathanach 88

Buntéacs
breac-shláinte

Téacs caighdeánach
breacshláinte

Béarla
fairly good health

Téamaí
Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Meafar, Samhail

Ó Neamh go h-Árainn

Leathanach 92

Buntéacs
gealach úr comh caol le lann corráin

Téacs caighdeánach
gealach úr chomh caol le lann corráin

Béarla
a new moon as thin as the blade of a scythe

Téamaí
Talmhaíocht, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Aimsir agus am

Gnéithe teanga
Samhail

Úna Bhán

Leathanach 92

Buntéacs
nárbh’ é an ola ar a chroidhe é

Téacs caighdeánach
nárbh é an ola ar a chroí é

Béarla
wouldn’t he get great pleasure from it

Téamaí
Mothúcháin

Gnéithe teanga
Meafar, Samhail

An Bhratach

Leathanach 95

Buntéacs
teacht taobh na gaoithe ar dhuine

Téacs caighdeánach
teacht taobh na gaoithe ar dhuine

Béarla
to take s.b. by surprise, sneak up on

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Seoltóireacht agus bádóireacht

Gnéithe teanga
Meafar, Nath, Samhail

Caisleáin Óir

Leathanach 99

Buntéacs
comh dearg le caor chaorthainn

Téacs caighdeánach
chomh dearg le caor chaorthainn

Béarla
as red as a rowan berry

Téamaí
Ainmhithe agus plandaí, Bia agus deoch

Gnéithe teanga
Samhail

Cith is Dealán

Leathanach 100

Buntéacs
go mbainfeadh sifín cocháin braon fola as clár a éadain

Téacs caighdeánach
go mbainfeadh sifín cocháin braon fola as clár a éadain

Béarla
he was so red in the face you could bleed him with a straw

Téamaí
Tréithe daonna, Baill choirp, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Meafar, Samhail

Rann na Feirste

Leathanach 104

Buntéacs
bhí déanamh tobáin air

Téacs caighdeánach
bhí déanamh tobáin air

Béarla
he was barrell-shaped

Téamaí
Tréithe daonna, Baill choirp

Gnéithe teanga
Meafar, Samhail

Rann na Feirste

Leathanach 107

Buntéacs
‘na sgifleogaí marbha dóighte

Téacs caighdeánach
ina scifleoga marbha dóite

Béarla
(leaves) like burnt rags

Téamaí
Ainmhithe agus plandaí

Gnéithe teanga
Samhail

Caisleáin Óir

Leathanach 108

Buntéacs
ar phutógaí folamha

Téacs caighdeánach
ar phutóga folmha

Béarla
on an empty stomach

Téamaí
Airgead - maoin - gnó, Baill choirp, Bás - beatha - sláinte, Bia agus deoch

Gnéithe teanga
Meafar, Samhail

Feara Fáil

Leathanach 109

Buntéacs
ar bhrághaidh na mara

Téacs caighdeánach
ar bhráid na mara

Béarla
on the surface of the sea

Téamaí
Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Farraige, Míleata, Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún, Stair

Gnéithe teanga
Samhail

Ó Mhuir Go Sliabh

Leathanach 111

Buntéacs
an fharraige agus a cuid taodann

Téacs caighdeánach
an fharraige agus a cuid taghdanna

Béarla
the sea and her moods, sudden changes

Téamaí
Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Farraige

Gnéithe teanga
Meafar, Nath, Samhail

An Bhratach

Leathanach 112

Buntéacs
a gruag comh geal le canach a’ tsléibhe

Téacs caighdeánach
a gruaig chomh geal le canach an tsléibhe

Béarla
her hair as white as mountain bog cotton

Téamaí
Tréithe daonna, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Ainmhithe agus plandaí, Baill choirp

Gnéithe teanga
Samhail

Caisleáin Óir

Leathanach 117

Buntéacs
ní rabh díomhain ach Babaí

Téacs caighdeánach
ní raibh díomhain ach Babaí

Béarla
only Babaí was unmarried

Téamaí
Grá - cleamhnas - rómánsaíocht

Gnéithe teanga
Nath, Samhail

Feara Fáil

Leathanach 118

Buntéacs
bhí an lasóg sa bharrach ar fud na h-Eoraipe

Téacs caighdeánach
bhí an lasóg sa bharrach ar fud na hEorpa

Béarla
the spark had been lit throughout Europe

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún, Stair

Gnéithe teanga
Nath, Samhail

Caisleáin Óir

Leathanach 120

Buntéacs
B’fhuide leis ‘ná a shaoghal nó go labhaireadh Babaí

Téacs caighdeánach
B’fhaide leis ná a shaol nó go labhródh Babaí

Béarla
he thought Babaí would never speak

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Grá - cleamhnas - rómánsaíocht, Aimsir agus am, Aois

Gnéithe teanga
Meafar, Samhail

Le Clapsholus

Leathanach 123

Buntéacs
nach é an duine an fágálach bocht aindéiseach i measc na n-ainmhidhthe

Téacs caighdeánach
nach é an duine an fágálach bocht ainniseach i measc na n-ainmhithe

Béarla
isn’t mankind the helpless awkward creature among all living things

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Ainmhithe agus plandaí

Gnéithe teanga
Nath, Samhail

Feara Fáil

Leathanach 126

Buntéacs
mar bhéadh teine ann a’ cráin-ghuail

Téacs caighdeánach
mar bheadh tine ag cráindó

Béarla
like a smouldering fire

Téamaí
Teach agus baile, Mothúcháin, Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún, Stair

Gnéithe teanga
Samhail

Feara Fáil

Leathanach 126

Buntéacs
d’fhadóigh Eoghan Ruadh í

Téacs caighdeánach
d’fhadaigh Eoghan Rua í

Béarla
E.R. kindled it (the fire)

Téamaí
Míleata, Mothúcháin, Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún, Stair

Gnéithe teanga
Samhail

Feara Fáil

Leathanach 126

Buntéacs
shéid sé an druithleog agus dhearg sé an teine arís

Téacs caighdeánach
shéid sé an drithleog agus dhearg sé an tine arís

Béarla
he blew the spark and lit the fire again

Téamaí
Míleata, Mothúcháin, Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún, Stair

Gnéithe teanga
Samhail

Caisleáin Óir

Leathanach 128

Buntéacs
go mbéidh a dtón i bhfad siar

Téacs caighdeánach
go mbeidh a dtóin i bhfad siar

Béarla
bent over double with age

Téamaí
Tréithe daonna, Aimsir agus am, Aois

Gnéithe teanga
Meafar, Samhail

Le Clapsholus

Leathanach 130

Buntéacs
comh ciúin le leac ghloine

Téacs caighdeánach
chomh ciúin le leac ghloine

Béarla
as calm as a mill-pond

Téamaí
Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Aimsir agus am, Farraige

Gnéithe teanga
Samhail

Rann na Feirste

Leathanach 139

Buntéacs
comh mór le colpaigh

Téacs caighdeánach
chomh mór le colpach

Béarla
as big as a yearling heifer or bullock

Téamaí
Tréithe daonna, Talmhaíocht, Ainmhithe agus plandaí

Gnéithe teanga
Samhail

Ó Mhuir Go Sliabh

Leathanach 140

Buntéacs
...a rinne mo shúile dom

Téacs caighdeánach
...a rinne mo shúile dom

Béarla
....that taught me a lesson

Téamaí
Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Meafar, Nath, Samhail

Ó Mhuir Go Sliabh

Leathanach 145

Buntéacs
go dtéighe sé ar bláth is ar biseach duit,

Téacs caighdeánach
go dté sé ar bláth is ar biseach duit

Béarla
may you succeed and prosper with it

Téamaí
Bás - beatha - sláinte, Beannachtaí agus mallachtaí, Bia agus deoch

Gnéithe teanga
Nath, Samhail

An Bhratach

Leathanach 147

Buntéacs
agus ’chead aige treabhadh as a ruball féin

Téacs caighdeánach
agus de chead aige treabhadh as a eireaball féin

Béarla
and he can fend for himself

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Meafar, Nath, Samhail

An Bhratach

Leathanach 147

Buntéacs
alt d’aon mhuineál an dís

Téacs caighdeánach
alt d’aon mhuineál an dís

Béarla
they are birds of a feather

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Baill choirp

Gnéithe teanga
Meafar, Nath, Samhail

Caisleáin Óir

Leathanach 147

Buntéacs
is cleasach a’ peata ’n saoghal

Téacs caighdeánach
is cleasach an peata an saol

Béarla
it’s a funny old world

Téamaí
Aimsir agus am, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Meafar, Samhail

Caisleáin Óir

Leathanach 148

Buntéacs
ní thiocfadh liom fanacht sna Rosa anois ‘m’ Oisín i ndiaidh na bhFian

Téacs caighdeánach
ní thiocfadh liom fanacht sna Rosa anois i m’Oisín i ndiaidh na bhFiann

Béarla
I would not stay in the Rosses with my friends all gone

Téamaí
Tréithe daonna, Teaghlach - muintir - pobal, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Aimsir agus am, Aois, Béaloideas agus seanchas, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Meafar, Samhail

Ó Mhuir Go Sliabh

Leathanach 152

Buntéacs
greim an fhir bháithte

Téacs caighdeánach
greim an fhir bháite

Béarla
a drowning man’s grip

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Bás - beatha - sláinte, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Meafar, Nath, Samhail

Ó Neamh go h-Árainn

Leathanach 155

Buntéacs
mar rachadh fallsgaoith i bhfraoch sléibhe i dteasbhach samhraidh

Téacs caighdeánach
mar a rachadh falscaí i bhfraoch sléibhe i dteaspach samhraidh

Béarla
would spread like a mountain heather fire in sweltering summer heat

Téamaí
Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Aimsir agus am

Gnéithe teanga
Samhail

Ó Mhuir Go Sliabh

Leathanach 160

Buntéacs
Ná raibh an fad sin de thinneas bliadhna ort

Téacs caighdeánach
Ná raibh an fad sin de thinneas bliana ort

Béarla
(expression of approval or gratitude) bravo; thanks for that

Téamaí
Bás - beatha - sláinte, Beannachtaí agus mallachtaí

Gnéithe teanga
Samhail, Seanfhocal

An Bhratach

Leathanach 162

Buntéacs
ó Loch Feabhail go Loch Éirne

Téacs caighdeánach
ó Loch Feabhail go Loch Éirne

Béarla
the whole of Donegal (Lough Foyle to Lough Erne)

Téamaí
Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Farraige

Gnéithe teanga
Meafar, Samhail

An Bhratach

Leathanach 164

Buntéacs
bhí sí i bhfastódh ann mar bheadh báirneach ar charraig

Téacs caighdeánach
bhí sí i bhfostú ann mar a bheadh bairneach ar charraig

Béarla
she was stuck to him like a limpet to a rock

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Grá - cleamhnas - rómánsaíocht, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Ainmhithe agus plandaí, Baill choirp, Bás - beatha - sláinte, Farraige, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Meafar, Samhail

Ó Mhuir Go Sliabh

Leathanach 176

Buntéacs
cogar mé seo

Téacs caighdeánach
cogar mé seo

Béarla
tell me (in confidence)

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Meafar, Nath, Samhail

Ó Mhuir Go Sliabh

Leathanach 176

Buntéacs
Cé chuirfimid faoi?

Téacs caighdeánach
Cé a chuirfidh muid faoi?

Béarla
who will we get to sponsor him, act as godparent

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Teaghlach - muintir - pobal, Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Meafar, Nath, Samhail

Ó Mhuir Go Sliabh

Leathanach 181

Buntéacs
barra na bpreátaí smolta go dtí na cnámha

Téacs caighdeánach
barra na bprátaí smolta go dtí na cnámha

Béarla
And the potato crops blighted to the root

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Talmhaíocht, Bia agus deoch, Stair

Gnéithe teanga
Meafar, Nath, Samhail

Rann na Feirste

Leathanach 187

Buntéacs
cómh mall-triallach le seilide

Téacs caighdeánach
chomh malltriallach le seilide

Béarla
as slow as a snail

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Ainmhithe agus plandaí

Gnéithe teanga
Samhail

Rann na Feirste

Leathanach 194

Buntéacs
cómh díreach le feadh

Téacs caighdeánach
chomh díreach le feá

Béarla
as straight as a rush

Téamaí
Tréithe daonna, Ainmhithe agus plandaí

Gnéithe teanga
Samhail

An Seanteach

Leathanach 200

Buntéacs
ba bhuidhe bocht léithe

Téacs caighdeánach
ba bhuí bhocht léi

Béarla
she would be more than thankful

Téamaí
Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath, Samhail

Ó Mhuir Go Sliabh

Leathanach 203

Buntéacs
i ndiaidh do mhac a fhágáil sa tsean-bhaile

Téacs caighdeánach
i ndiaidh do mhac a fhágáil sa tseanbhaile

Béarla
After burying your son

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Teaghlach - muintir - pobal, Bás - beatha - sláinte, Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Meafar, Nath, Samhail

Ó Neamh go h-Árainn

Leathanach 205

Buntéacs
go raibh im ar uachtar agus mil ar luachair i Meiriceá

Téacs caighdeánach
go raibh im ar uachtar agus mil ar luachair i Meiriceá

Béarla
America was the land of milk and honey

Téamaí
Taisteal agus imirce, Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Obair agus ceardaíocht

Gnéithe teanga
Samhail

Rann na Feirste

Leathanach 208

Buntéacs
ailt mar bhéadh fiacla ráca ann

Téacs caighdeánach
ailt mar a bheadh fiacla ráca ann

Béarla
knuckles like rake teeth

Téamaí
Baill choirp

Gnéithe teanga
Samhail

Ó Mhuir Go Sliabh

Leathanach 216

Buntéacs
comh dubh le gualach

Téacs caighdeánach
chomh dubh le gualach

Béarla
as black as charcoal

Téamaí
Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Samhail

Ó Neamh go h-Árainn

Leathanach 226

Buntéacs
mar bheadh tais ann

Téacs caighdeánach
mar a bheadh taise ann

Béarla
like a ghost, apparition

Téamaí
Tréithe daonna, Béaloideas agus seanchas, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Meafar, Samhail

Ó Mhuir Go Sliabh

Leathanach 239

Buntéacs
a’ saothrughadh a gcodach as allus a malacha.

Téacs caighdeánach
ag saothrú a gcoda as allas a malaí.

Béarla
earning their keep by the sweat of their brow.

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Baill choirp, Bás - beatha - sláinte, Bia agus deoch, Obair agus ceardaíocht

Gnéithe teanga
Meafar, Nath, Samhail

Le Clapsholus

Leathanach 245

Buntéacs
a’ cneadaigh mar bheadh ainmhidhe gonta ann

Téacs caighdeánach
ag cneadaigh mar a bheadh ainmhí gonta ann

Béarla
groaning like a wounded animal

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Ainmhithe agus plandaí, Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Samhail

Ó Mhuir Go Sliabh

Leathanach 254

Buntéacs
rinne siad muc shneachta

Téacs caighdeánach
rinne siad muc shneachta

Béarla
they made a snow train

Téamaí
Caithimh aimsire - cluichí - spóirt, Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Aimsir agus am

Gnéithe teanga
Meafar, Samhail

An Seanteach

Leathanach 256

Buntéacs
tháinig cuil fhuar ar a’ mhaidín

Téacs caighdeánach
tháinig cuil fhuar ar an mhaidin

Béarla
the morning became cold and windy

Téamaí
Aimsir agus am

Gnéithe teanga
Meafar, Nath, Samhail

Úna Bhán

Leathanach 258

Buntéacs
is furas a sgabadh agus is deacair a thabhairt arais (cliú an duine)

Téacs caighdeánach
is furasta a sgabadh agus is deacair a thabhairt ar ais (clú an duine)

Béarla
it is easy to squander and difficult to bring back ( a person’s reputation)

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Meafar, Samhail

Ó Mhuir Go Sliabh

Leathanach 259

Buntéacs
Deireadh gach long báthadh agus deireadh gach sláinte osna.

Téacs caighdeánach
Deireadh gach loinge bá agus deireadh gach sláinte osna.

Béarla
Every boat ends up on the bottom and death awaits us all.

Téamaí
Aois, Bás - beatha - sláinte, Seoltóireacht agus bádóireacht

Gnéithe teanga
Meafar, Nath, Samhail

Úna Bhán

Leathanach 260

Buntéacs
deoch shearbh a ól

Téacs caighdeánach
deoch shearbh a ól

Béarla
to admit, accept the bitter truth

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Meafar, Samhail

Ó Mhuir Go Sliabh

Leathanach 273

Buntéacs
báire na fola

Téacs caighdeánach
báire na fola

Béarla
the crucial test

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Bás - beatha - sláinte, Míleata, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Meafar, Nath, Samhail

Ó Mhuir Go Sliabh

Leathanach 278

Buntéacs
bhainfeadh an saoghal mealladh as

Téacs caighdeánach
bhainfeadh an saol mealladh as

Béarla
life would disappoint him, let him down

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Aimsir agus am, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Meafar, Nath, Samhail

Ó Mhuir Go Sliabh

Leathanach 326

Buntéacs
mil ar chuiseógaigh a bheith agat

Téacs caighdeánach
mil ar chuiseogach a bheith agat

Béarla
to lead an idyllic existence

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Bia agus deoch

Gnéithe teanga
Meafar, Samhail

Ó Mhuir Go Sliabh

Leathanach 331

Buntéacs
rug a nádúir buaidh ar Shorcha

Téacs caighdeánach
rug a nádúr bua ar Shorcha

Béarla
Sarah’s nature got the better of her

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Meafar, Samhail

Na Leabhair

Na Leabhair