Aois

Saibhreas Mháire

Caisleáin Óir

Leathanach 1

Buntéacs
puirthleóg ghiorsaighe

Téacs caighdeánach
puirtleog ghirsí

Béarla
a chubby little girl

Téamaí
Tréithe daonna, Aimsir agus am, Aois, Baill choirp

Gnéithe teanga
Focal aonair, Frása suntasach teangeolaíoch

Caisleáin Óir

Leathanach 1

Buntéacs
tuar-cheatha de sheandhuine liath

Téacs caighdeánach
tuar ceatha de sheandhuine liath

Béarla
a bent over (as in rainbow) grey old fellow

Téamaí
Tréithe daonna, Aois, Baill choirp, Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Meafar

Cith is Dealán

Leathanach 5

Buntéacs
apaidh ‘un comóraidh

Téacs caighdeánach
aibí chun comóraidh

Béarla
of marriageable age

Téamaí
Grá - cleamhnas - rómánsaíocht, Tréithe daonna, Aois

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

An Seanteach

Leathanach 5

Buntéacs
nuair thiocfadh ann dó

Téacs caighdeánach
nuair a thiocfadh ann dó

Béarla
when he would come of age

Téamaí
Tréithe daonna, Aois

Gnéithe teanga
Nath

Le Clapsholus

Leathanach 7

Buntéacs
nuair tháinig ann domh

Téacs caighdeánach
nuair a tháinig ann dom

Béarla
when I came of age

Téamaí
Aimsir agus am, Aois

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 8

Buntéacs
an rud nach bhfuil inseachanta, an aois agus an bás

Téacs caighdeánach
an rud nach bhfuil inseachanta, an aois agus an bás

Béarla
that which is unavoidable, old age and death

Téamaí
Aimsir agus am, Aois, Bás – beatha – sláinte, Gaois - comhairle - eolas, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Nath

Tarngaireacht Mhiseóige

Leathanach 11

Buntéacs
is tearc duine comh h-aosta liom-sa nach dtig corr-thaom de’n aois leanbaidhe air

Téacs caighdeánach
is tearc duine comh haosta liomsa nach dtig corrthaom den aois leanbaí air

Béarla
there are few people as old as me who don’t have the odd bout of dotage

Téamaí
Aois, Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Úna Bhán

Leathanach 12

Buntéacs
ní fhuil fios a chinneamhainte ag aonduine againn

Téacs caighdeánach
níl fios a chinniúna ag aon duine againn

Béarla
none of us know our destiny

Téamaí
Aimsir agus am, Aois, Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Nath

Caisleáin Óir

Leathanach 17

Buntéacs
nach mór a geibhthear thú ‘s a bheith ábalta éirighe amach ins an aois a bhfuil tú ann

Téacs caighdeánach
nach mór a geibhthear thú is a bheith ábalta éirí amach san aois a bhfuil tú ann

Béarla
isn’t it great you’re able to get up and about at your age

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Aois, Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Caisleáin Óir

Leathanach 18

Buntéacs
nuair a thiocfadh ann domh

Téacs caighdeánach
nuair a thiocfadh ann dom

Béarla
when I come of age

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Tréithe daonna, Aois

Gnéithe teanga
Nath

An Seanteach

Leathanach 19

Buntéacs
a naisg a cinneamhaint leat

Téacs caighdeánach
a nasg a cinnúint leat

Béarla
who linked her destiny to yours

Téamaí
Grá - cleamhnas - rómánsaíocht, Aois, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Tarngaireacht Mhiseóige

Leathanach 20

Buntéacs
nach bhfuil sé chomh cóir agat féin bheith san fhaisean leis na stócaigh?

Téacs caighdeánach
nach bhfuil sé chomh cóir agat féin a bheith san fhaisean leis na stócaigh?

Béarla
aren’t you just as worthy to be as fashionable as the young lads

Téamaí
Aois, Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 20

Buntéacs
a’ gabháil san aois leanbuidhe

Téacs caighdeánach
ag gabháil san aois leanbaí

Béarla
beginning to dote, become senile

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Aois

Gnéithe teanga
Sofhriotal

Leathanach 20

Buntéacs
leigeadh do’n tseanduine sgileadh leis

Téacs caighdeánach
ligeadh don tseanduine scileadh leis

Béarla
the old boy was allowed to waffle on

Téamaí
Aimsir agus am, Aois, Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 21

Buntéacs
… go dtug sí an rún ‘un na cille léithe

Téacs caighdeánach
… go dtug sí an rún chun na cille léi

Béarla
… that she took the secret to the grave with her

Téamaí
Aimsir agus am, Aois, Bás – beatha – sláinte, Iompar agus caidrimh, Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Meafar, Samhail

Úna Bhán

Leathanach 23

Buntéacs
le saol na bhfear

Téacs caighdeánach
le saol na bhfear

Béarla
till the end of time

Téamaí
Aimsir agus am, Aois

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 28

Buntéacs
bhí gasraí riamh iomlatach

Téacs caighdeánach
bhí gasúir riamh iomlatach

Béarla
boys have always been mischievous

Téamaí
Tréithe daonna, Aois

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

An Seanteach

Leathanach 30

Buntéacs
dubh-ua

Téacs caighdeánach
dúbhó

Béarla
great-great grandson

Téamaí
Teaghlach - muintir - pobal, Aois

Gnéithe teanga
Focal aonair

Leathanach 30

Buntéacs
bodalán

Téacs caighdeánach
bodalach

Béarla
a big ungainly young person

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Aois, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Focal aonair

Leathanach 32

Buntéacs
an draoidín giorsaighe sin

Téacs caighdeánach
an draoidín girsí sin

Béarla
that little girl

Téamaí
Tréithe daonna, Aois

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 32

Buntéacs
go mbíonn an óige géar-ghoileach

Téacs caighdeánach
go mbíonn an óige géarghoileach

Béarla
the young have keen appetites

Téamaí
Aois, Bás – beatha – sláinte, Bia agus deoch

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 37

Buntéacs
beidh sí slán sul a bpóstar í

Téacs caighdeánach
beidh sí slán sula bpóstar í

Béarla
(of distressed child) she’ll soon get over it

Téamaí
Mothúcháin, Aois, Grá – cleamhnas – rómánsaíocht

Gnéithe teanga
Nath

Le Clapsholus

Leathanach 38

Buntéacs
Is furas daoine óga a sheoladh ar bhealach a n-aimhlis

Téacs caighdeánach
Is furasta daoine óga a sheoladh ar bhealach a n-aimhleasa

Béarla
it’s easy to set young people on the road to ruin

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Aois

Gnéithe teanga
Nath

Ó Neamh go h-Árainn

Leathanach 38

Buntéacs
nuair thiocfadh ann dó

Téacs caighdeánach
nuair a thiocfadh ann dó

Béarla
when he would come of age

Téamaí
Aois

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 38

Buntéacs
lupadán leinbh

Téacs caighdeánach
lapadán linbh

Béarla
a child barely able to toddle

Téamaí
Aois, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Teaghlach – muintir – pobal

Leathanach 39

Buntéacs
lupadán gasúra

Téacs caighdeánach
lupadán gasúir

Béarla
little boy just about able to toddle

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Aois

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Ó Neamh go h-Árainn

Leathanach 40

Buntéacs
a chiall is a chuimhne aige dh’aindeoin na h-aoise

Téacs caighdeánach
a chiall is a chuimhne aige d’ainneoin na haoise

Béarla
had all of his faculties in spite of his age

Téamaí
Aois, Bás - beatha - sláinte, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Caisleáin Óir

Leathanach 41

Buntéacs
‘nuair amháin a gheibh duine ciall, tá deireadh aige le haoibhneas a’ t-saoghail

Téacs caighdeánach
aon uair amháin a gheibh duine ciall, tá deireadh aige le haoibhneas an tsaoil

Béarla
ignorance is bliss

Téamaí
Tréithe daonna, Aimsir agus am, Aois, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Feara Fáil

Leathanach 41

Buntéacs
ó tháinig ann dó

Téacs caighdeánach
ó tháinig ann dó

Béarla
since he came of age, grew up

Téamaí
Aimsir agus am, Aois

Gnéithe teanga
Nath

An Seanteach

Leathanach 41

Buntéacs
foluigheann na punntaí na bliadhanta

Téacs caighdeánach
folaíonn na puint na blianta

Béarla
marry s.b. with money, regardless of their age

Téamaí
Airgead - maoin - gnó, Grá - cleamhnas - rómánsaíocht, Aimsir agus am, Aois

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Caisleáin Óir

Leathanach 43

Buntéacs
a ceann ‘s a cosa buailte ar a chéile leis an aois

Téacs caighdeánach
a ceann agus a cosa buailte ar a chéile leis an aois

Béarla
bent over with age

Téamaí
Tréithe daonna, Aois, Baill choirp, Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Meafar, Samhail

Feara Fáil

Leathanach 48

Buntéacs
nuair a thiocfas ann dó

Téacs caighdeánach
nuair a thiocfas ann dó

Béarla
when he comes of age

Téamaí
Aois

Gnéithe teanga
Nath

Ó Mhuir Go Sliabh

Leathanach 49

Buntéacs
Acht mar adeir fear na h-eagna, is maith a’ sgéalaidhe an aimsir

Téacs caighdeánach
Ach mar a deir fear na heagna, is maith an scéalaí an aimsir

Béarla
But as the wise man says, time will tell

Téamaí
Aimsir agus am, Aois

Gnéithe teanga
Nath

An Seanteach

Leathanach 49

Buntéacs
i mbun a méid

Téacs caighdeánach
i mbun a méide

Béarla
fully grown, reached adulthood

Téamaí
Tréithe daonna, Aois

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 50

Buntéacs
sean-duine fuasgailteach

Téacs caighdeánach
seanduine fuascailteach

Béarla
old person who is helpful in distress

Téamaí
Tréithe daonna, Aois

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 51

Buntéacs
aois chapall na malairteach aige

Téacs caighdeánach
… a bhfuil aois chapall na malairte aige

Béarla
… who's as old as the hills

Téamaí
Tréithe daonna, Aois

Gnéithe teanga
Meafar, Samhail, Nath

Úna Bhán

Leathanach 58

Buntéacs
nuair a thiocfadh ann dó

Téacs caighdeánach
nuair a thiocfadh ann dó

Béarla
when he would come of age

Téamaí
Aimsir agus am, Aois, Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 62

Buntéacs
i n-aois deiscréide

Téacs caighdeánach
in aois discréide

Béarla
the age of reason, discretion

Téamaí
Aois

Gnéithe teanga
Samhail, Nath

Leathanach 65

Buntéacs
go bhfuigheadh sé léara beag ar aoibhneas na hóige

Téacs caighdeánach
… go bhfaigheadh sé léaró beag ar aoibhneas na hóige

Béarla
… that he would get a glimpse, glimmer, of youth’s bliss

Téamaí
Aois, Aimsir agus am, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Le Clapsholus

Leathanach 72

Buntéacs
a bhí ag ár seanaibh is ag ár sinnearaibh riamh anall

Téacs caighdeánach
a bhí ag ár sean is ag ár sinsear riamh anall

Béarla
which was in our families for generations

Téamaí
Teaghlach - muintir - pobal, Aimsir agus am, Aois

Gnéithe teanga
Nath

Ó Neamh go h-Árainn

Leathanach 72

Buntéacs
mar adeir a’ duine aosta ná taradh thar do bhéal amach nidh dá ndéanfair i mbárach

Téacs caighdeánach
mar a deir an duine aosta, ná taradh thar do bhéal amach ní dá ndéanfaidh tú amárach

Béarla
don’t count your chickens before they are hatched

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Aois, Baill choirp

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Le Clapsholus

Leathanach 75

Buntéacs
rugadh iad faoi chinneamhaint nach leigeadh dóbhtha teacht i n-éifeacht

Téacs caighdeánach
rugadh iad faoi chinniúint nach ligfeadh dóibh teacht in éifeacht

Béarla
they were destined not to succeed, to be unfortunate

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Tréithe daonna, Aois, Mothúcháin, Obair agus ceardaíocht

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Leathanach 76

Buntéacs
comh h-aosta leis an Ghlas- ghaimhleann

Téacs caighdeánach
chomh haosta leis an Ghlas Ghaibhleann

Béarla
as old as Balor’s cow (miotaseolaíocht)

Téamaí
An t-osnádúr, Béaloideas agus seanchas, Tréithe daonna, Aois

Gnéithe teanga
Samhail

Leathanach 83

Buntéacs
thug mé fá dear imir liath a’ theacht i n-a ghruaig...,

Téacs caighdeánach
thug mé fá deara imir liath ag teacht ina ghruaig

Béarla
I noticed a hint/tinge of grey in his hair

Téamaí
Aois, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Ó Mhuir Go Sliabh

Leathanach 84

Buntéacs
Tá fir na gcladach tuartha le contabhairt ó thiocfas ann dóbhtha

Téacs caighdeánach
Tá fir na gcladach tuartha le contúirt ó thiocfaidh ann dóibh

Béarla
Shore men are used to danger once they come of age

Téamaí
Taisteal agus imirce, Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Tréithe daonna, Aois, Farraige, Seoltóireacht agus bádóireacht

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 84

Buntéacs
níor bhreathnuigh mé go bhfeicinn an rabh léithe ar bith ‘n-a cheann

Téacs caighdeánach
níor bhreathnaigh mé go bhfeicinn an raibh léithe ar bith ina cheann

Béarla
I never looked to see if he was going grey

Téamaí
Aois, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Ó Neamh go h-Árainn

Leathanach 86

Buntéacs
go bráth na breithe

Téacs caighdeánach
go brách na breithe

Béarla
till doomsday

Téamaí
Aimsir agus am, Aois, Béaloideas agus seanchas, Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 88

Buntéacs
go n-éagfadh an grádh nuair a d’fheoighfeadh bláth na h-óige

Téacs caighdeánach
go n-éagfadh an grá nuair a d’fheofadh bláth na hóige

Béarla
that love would die when the bloom of youth withers

Téamaí
Aimsir agus am, Aois, Bás – beatha – sláinte, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Gaois - comhairle - eolas, Grá – cleamhnas – rómánsaíocht, Iompar agus caidrimh, Teaghlach – muintir – pobal, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Samhail

Tarngaireacht Mhiseóige

Leathanach 92

Buntéacs
go seangaí na cnámha aca

Téacs caighdeánach
go seangaí na cnámha acu

Béarla
until they become emaciated (old)

Téamaí
Aois, Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Meafar

Cith is Dealán

Leathanach 94

Buntéacs
ó rinne slat cóta dó

Téacs caighdeánach
ó rinne slat cóta dó

Béarla
since he was a small child

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Aois, Éadaí

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Ó Mhuir Go Sliabh

Leathanach 94

Buntéacs
nuair a bhí mé ‘mo bhrian óg,

Téacs caighdeánach
nuair bhí mé i mo bhrín óg

Béarla
when I was a young bachelor

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Grá - cleamhnas - rómánsaíocht, Tréithe daonna, Aois

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 94

Buntéacs
i mbun a mhéid is a stuaime

Téacs caighdeánach
i mbun a mhéide is a stuaime

Béarla
fully grown, with all his faculties

Téamaí
Aimsir agus am, Bás – beatha – sláinte, Aois, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Nath, Meafar

Ó Mhuir Go Sliabh

Leathanach 95

Buntéacs
a’ speadóg a phós Éamonn Óg

Téacs caighdeánach
an speadóg a phós Éamonn Óg

Béarla
the wispy little woman whom Éamonn Óg married

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Grá - cleamhnas - rómánsaíocht, Aois

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 97

Buntéacs
sean-bhean chaithte ruicneach

Téacs caighdeánach
seanbhean chaite rocach

Béarla
a withered, wrinkled old woman

Téamaí
Tréithe daonna, Aois, Bás – beatha – sláinte, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Ó Mhuir Go Sliabh

Leathanach 98

Buntéacs
cailleach a’ ghiodail!

Téacs caighdeánach
cailleach an ghiodail!

Béarla
that giddy young woman!

Téamaí
Tréithe daonna, Aois, Beannachtaí agus mallachtaí

Gnéithe teanga
Nath

An Bhratach

Leathanach 101

Buntéacs
chromfadh sé ar a chuid oibre agus bhainfeadh sé a sheal as an tsaol

Téacs caighdeánach
chromfadh sé ar a chuid oibre agus bhainfeadh sé a sheal as an tsaol

Béarla
he would apply himself to his work and live an ordinary life

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Tréithe daonna, Aimsir agus am, Aois, Obair agus ceardaíocht

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Cith is Dealán

Leathanach 104

Buntéacs
nuair a bhí mise ‘mo bhrian óg

Téacs caighdeánach
nuair a bhí mise i mo bhrín óg

Béarla
when I was a young bachelor

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Grá - cleamhnas - rómánsaíocht, Aimsir agus am, Aois

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Fallaing Shíoda

Leathanach 107

Buntéacs
draoidín linbh

Téacs caighdeánach
draoidín linbh

Béarla
a mite of a child

Téamaí
Tréithe daonna, Aois

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Fallaing Shíoda

Leathanach 110

Buntéacs
A h-aois? Bhail ní fhuil aon ribe liath i n-a ceann go fóill. Ach ní fhuil aon hiacal de’n chéad chár gan chur aicí.

Téacs caighdeánach
A haois? Bhuel níl aon ribe liath ina ceann go fóill. Ach níl aon fhiacail den chéad chár gan chur aici.

Béarla
Her age? Well she has no grey hair yet. But she has none of her baby teeth either ( she’s getting on, she’s no spring chicken)

Téamaí
Grá - cleamhnas - rómánsaíocht, Tréithe daonna, Aois, Baill choirp

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch, Meafar

An Bhratach

Leathanach 112

Buntéacs
dá mbeadh a fhios ag an óige air nó neart ag an aois air

Téacs caighdeánach
dá mbeadh a fhios ag an óige air nó neart ag an aois air

Béarla
if youth had age’s wisdom

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Aimsir agus am, Aois, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

An Bhratach

Leathanach 115

Buntéacs
an rud atá i bhfad uaidh théid sé i n-aimhréidh air corr-uair

Téacs caighdeánach
an rud atá i bhfad uaidh téann sé in aimhréidh air corruair

Béarla
sometimes he gets confused about past events

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Aimsir agus am, Aois, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Caisleáin Óir

Leathanach 120

Buntéacs
B’fhuide leis ‘ná a shaoghal nó go labhaireadh Babaí

Téacs caighdeánach
B’fhaide leis ná a shaol nó go labhródh Babaí

Béarla
he thought Babaí would never speak

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Grá - cleamhnas - rómánsaíocht, Aimsir agus am, Aois

Gnéithe teanga
Meafar, Samhail

An Seanteach

Leathanach 122

Buntéacs
ní thugann rud ar bith acht a sheal

Téacs caighdeánach
ní thugann rud ar bith ach a sheal

Béarla
nothing lasts forever

Téamaí
Aimsir agus am, Aois

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Cith is Dealán

Leathanach 125

Buntéacs
a ceann ‘s a cosa buailte ar a chéile

Téacs caighdeánach
a ceann is a cosa buailte ar a chéile

Béarla
bent over double

Téamaí
Aois, Baill choirp, Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Meafar

An Bhratach

Leathanach 126

Buntéacs
bhí sé sna déaga is fiche san am

Téacs caighdeánach
bhí sé sna déaga is fiche san am

Béarla
he was in his thirties at the time

Téamaí
Aois

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Caisleáin Óir

Leathanach 128

Buntéacs
go mbéidh a dtón i bhfad siar

Téacs caighdeánach
go mbeidh a dtóin i bhfad siar

Béarla
bent over double with age

Téamaí
Tréithe daonna, Aimsir agus am, Aois

Gnéithe teanga
Meafar, Samhail

Leathanach 130

Buntéacs
as a chéile baineadh faoi Liam

Téacs caighdeánach
as a chéile baineadh faoi Liam

Béarla
Liam gradually settled down, got a bit of sense

Téamaí
Aois, Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 140

Buntéacs
bhain siad a seal as a’ tsaoghal

Téacs caighdeánach
bhain siad a seal as an tsaol

Béarla
they lived out their lives

Téamaí
Aois, Aimsir agus am, Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Samhail, Sofhriotal, Nath

An Bhratach

Leathanach 143

Buntéacs
mar adeir a’ nathán, ní buan a’ nídh caithtear

Téacs caighdeánach
mar a deir an nathán, ní buan an ní a chaitear

Béarla
as the saying has it, nothing lasts forever

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Airgead - maoin - gnó, Aimsir agus am, Aois

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Le Clapsholus

Leathanach 146

Buntéacs
seanduine a bhí a’ gabháil san aois leanbaidhe

Téacs caighdeánach
seanduine a bhí ag gabháil san aois leanbaí

Béarla
an old person who was starting to dote

Téamaí
Tréithe daonna, Aois, Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 146

Buntéacs
bhí an círín a’ teacht ar a’ choileach

Téacs caighdeánach
bhí an círín ag teacht ar an choileach

Béarla
the rooster’s hackles were rising, the boy was becoming a man

Téamaí
Aois, Ainmhithe agus plandaí, Aimsir agus am, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Meafar

Caisleáin Óir

Leathanach 148

Buntéacs
ní thiocfadh liom fanacht sna Rosa anois ‘m’ Oisín i ndiaidh na bhFian

Téacs caighdeánach
ní thiocfadh liom fanacht sna Rosa anois i m’Oisín i ndiaidh na bhFiann

Béarla
I would not stay in the Rosses with my friends all gone

Téamaí
Tréithe daonna, Teaghlach - muintir - pobal, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Aimsir agus am, Aois, Béaloideas agus seanchas, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Meafar, Samhail

An Seanteach

Leathanach 156

Buntéacs
le linn a mhéid’ agus a laghad

Téacs caighdeánach
le linn a mhéide agus a laghad

Béarla
as a child and as an adult, for one’s whole life

Téamaí
Aimsir agus am, Aois

Gnéithe teanga
Nath

Rann na Feirste

Leathanach 158/9

Buntéacs
Agus i gcionn a chorradh is ceithre sgór thiocfadh leis snáithe a chur i snáithid

Téacs caighdeánach
Agus i gceann a chorradh is ceithre scór thiocfadh leis snáithe a chur i snáthaid

Béarla
he could tread a needle at over eighty years of age

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Aois, Obair agus ceardaíocht

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Úna Bhán

Leathanach 162

Buntéacs
mar adeireadh na daoine a tháinig rómhainn, ní buan a’ nídh caithtear,

Téacs caighdeánach
mar a deireadh na daoine a tháinig romhainn, ní buan an ní a chaitear,

Béarla
as our forebears used to say, nothing lasts forever

Téamaí
Aimsir agus am, Aois

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Fód a’ Bháis

Leathanach 163

Buntéacs
seanfhundairí an bhaile

Téacs caighdeánach
seanfhundairí an bhaile

Béarla
the town’s old people

Téamaí
Aois

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 164

Buntéacs
caidreamh beag laghach na bpáistí

Téacs caighdeánach
caidreamh beag lách na bpáistí

Béarla
the nice, sociable companionship of children

Téamaí
Aois, Iompar agus caidrimh, Mothúcháin, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Ó Neamh go h-Árainn

Leathanach 166

Buntéacs
gur san aois leanbuidhe a bhí sí

Téacs caighdeánach
gur san aois leanbaí a bhí sí

Béarla
that she was doting

Téamaí
Tréithe daonna, Aois, Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

An Bhratach

Leathanach 169

Buntéacs
bhí fir óga na dtrí bpobal sa chéill ab aigeantaí aici

Téacs caighdeánach
bhí fir óga na dtrí phobal sa chiall ab aigeantaí aici

Béarla
the young men of the three communities ( the whole district) were head over heels in love with her

Téamaí
Grá - cleamhnas - rómánsaíocht, Tréithe daonna, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Aois, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Fód a’ Bháis

Leathanach 171

Buntéacs
saoilidh duine nuair atá sé óg fóllain gur geall le síorruidheacht a’ saoghal atá fá n-a choinne

Téacs caighdeánach
síleann duine nuair atá sé óg fóllain gur geall le síoraíocht an saol atá faoina choinne

Béarla
a young healthy person never thinks he’ll get old

Téamaí
Aois

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

An Bhratach

Leathanach 172

Buntéacs
ní féidir le duine a chroidhe a cheannsughadh ná a chinneamhain b’fhéidir ba chóir domh a rádh

Téacs caighdeánach
ní féidir le duine a chroí a cheansú ná a chinniúint b’fhéidir ba chóir dom a rá

Béarla
no-one can control his heart, or perhaps should I say his destiny

Téamaí
Grá - cleamhnas - rómánsaíocht, Aois, Bás - beatha - sláinte, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Fód a’ Bháis

Leathanach 186

Buntéacs
cé go bhfuil na ceithre scór cnagtha aige

Téacs caighdeánach
cé go bhfuil na ceithre scór cnagtha aige

Béarla
even though he has reached eighty (years of age)

Téamaí
Aois

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Rann na Feirste

Leathanach 213

Buntéacs
uabhar na hóige

Téacs caighdeánach
uabhar na hóige

Béarla
exuberance of youth

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Aois, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Tarngaireacht Mhiseóige

Leathanach 216

Buntéacs
níor chrothnuigh mé an óige ó d’imigh sí ...

Téacs caighdeánach
níor chronaigh mé an óige ó d’imigh sí ....

Béarla
I never missed my youth since she left ...

Téamaí
Aois

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Úna Bhán

Leathanach 241

Buntéacs
thiocfadh an lá a mbeadh a cinneamhaint ar a cómhairle féin

Téacs caighdeánach
thiocfadh an lá a mbeadh a cinniúint ar a cómhairle féin

Béarla
the day would come when she would decide her own destiny

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Aois, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 245

Buntéacs
ní bhéidh ann ach bódhmán le n-a sholus

Téacs caighdeánach
ní bheidh ann ach bómán lena sholas

Béarla
he’ll be nothing but a fool all his days

Téamaí
Tréithe daonna, Aimsir agus am, Aois

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Ó Mhuir Go Sliabh

Leathanach 259

Buntéacs
Deireadh gach long báthadh agus deireadh gach sláinte osna.

Téacs caighdeánach
Deireadh gach loinge bá agus deireadh gach sláinte osna.

Béarla
Every boat ends up on the bottom and death awaits us all.

Téamaí
Aois, Bás - beatha - sláinte, Seoltóireacht agus bádóireacht

Gnéithe teanga
Meafar, Nath, Samhail

Leathanach 264

Buntéacs
má’s é sin a’ saoghal atá daithte agat duit féin

Téacs caighdeánach
más é sin an saol atá daite agat duit féin

Béarla
if that’s the life you have laid out for yourself

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Aimsir agus am, Aois, Cúinsí pearsanta, Obair agus ceardaíocht

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 282

Buntéacs
le corradh le deich mbliandhna fichead

Téacs caighdeánach
le corradh le deich mbliana fichead

Béarla
for (slightly) more than thirty years

Téamaí
Aimsir agus am, Aois

Gnéithe teanga
Nath

Ó Mhuir Go Sliabh

Leathanach 285

Buntéacs
is luaithe thig girseach ‘un cineáil ná gasúr,

Téacs caighdeánach
is luaithe a thig girseach chun cineáil ná gasúr

Béarla
girls mature more quickly than boys

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Tréithe daonna, Teaghlach - muintir - pobal, Aois

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 295

Buntéacs
ó rinne slat cóta díthe

Téacs caighdeánach
ó rinne slat cóta di

Béarla
since she was a small child

Téamaí
Aois

Gnéithe teanga
Meafar, Samhail, Nath

Leathanach 318

Buntéacs
caithfidh duine an t-iomaire atá roimhe a threabhadh

Téacs caighdeánach
caithfidh duine an t-iomaire atá roimhe a threabhadh

Béarla
a person has to find his own way through life’s path

Téamaí
Aimsir agus am, Aois, Cúinsí pearsanta, Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Nath, Samhail, Meafar

Tarngaireacht Mhiseóige

Leathanach 334

Buntéacs
ní thig ciall le cómhairle agus ní i dtoibinne a ghníthear naomh

Téacs caighdeánach
ní thig ciall le comhairle agus ní i dtobainne a ghnítear naomh

Béarla
wisdom comes with age

Téamaí
Aois, Iompar agus caidrimh, Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Tarngaireacht Mhiseóige

Leathanach 356

Buntéacs
gur budh buan beo thú

Téacs caighdeánach
gur buan beo thú

Béarla
long may you live

Téamaí
Aois, Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 375

Buntéacs
ollghárdas na h-óige

Téacs caighdeánach
ollghairdeas na hóige

Béarla
the joys of youth

Téamaí
Aois

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch, Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 388

Buntéacs
ba de iaruaibh Éireannach í

Téacs caighdeánach
ba d’iaróibh Éireannach í

Béarla
she was of Irish descent

Téamaí
Aois, Taisteal agus imirce, Teaghlach – muintir – pobal, Cúinsí sóisialta

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Na Leabhair

Na Leabhair