Baill choirp

Saibhreas Mháire

Caisleáin Óir

Leathanach 1

Buntéacs
féadann a bhlagad na fuilt chraobh chasta sin a shéanadh indiu

Téacs caighdeánach
féadann a bhlagaid na foilt chraobhchasta sin a shéanadh inniu

Béarla
his baldness has replaced a once fine head of hair

Téamaí
Aimsir agus am, Baill choirp

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Caisleáin Óir

Leathanach 1

Buntéacs
puirthleóg ghiorsaighe

Téacs caighdeánach
puirtleog ghirsí

Béarla
a chubby little girl

Téamaí
Tréithe daonna, Aimsir agus am, Aois, Baill choirp

Gnéithe teanga
Focal aonair, Frása suntasach teangeolaíoch

Caisleáin Óir

Leathanach 1

Buntéacs
tuar-cheatha de sheandhuine liath

Téacs caighdeánach
tuar ceatha de sheandhuine liath

Béarla
a bent over (as in rainbow) grey old fellow

Téamaí
Tréithe daonna, Aois, Baill choirp, Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Meafar

Caisleáin Óir

Leathanach 1

Buntéacs
gruag sgeadach

Téacs caighdeánach
gruaig sceadach

Béarla
patchy hair

Téamaí
Baill choirp

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Caisleáin Óir

Leathanach 1

Buntéacs
féasóg sconnribeach

Téacs caighdeánach
féasóg sconribeach

Béarla
straggling beard

Téamaí
Baill choirp

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Caisleáin Óir

Leathanach 1

Buntéacs
soc confach

Téacs caighdeánach
soc confach

Béarla
a snarl

Téamaí
Tréithe daonna, Baill choirp

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Caisleáin Óir

Leathanach 1

Buntéacs
dreach cointíneach

Téacs caighdeánach
dreach cointinneach

Béarla
a contentious quarrelsome appearance

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Baill choirp

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Cith is Dealán

Leathanach 1

Buntéacs
lom cnámhach

Téacs caighdeánach
lomchnámhach

Béarla
bare-boned, raw-boned

Téamaí
Tréithe daonna, Baill choirp, Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Focal aonair

An Seanteach

Leathanach 6

Buntéacs
bheadh mo chroidhe i riocht briseadh le cumhaidh

Téacs caighdeánach
bheadh mo chroí i riocht briseadh le cumha

Béarla
my heart would be about to break with nostalgia (sense of loss, homesickness)

Téamaí
Grá - cleamhnas - rómánsaíocht, Teach agus baile, Teaghlach - muintir - pobal, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Baill choirp, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Caisleáin Óir

Leathanach 7

Buntéacs
tá toirt trúire ann

Téacs caighdeánach
tá toirt triúir ann

Béarla
he has the bulk of three persons (very overweight)

Téamaí
Tréithe daonna, Baill choirp, Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Nath

Cith is Dealán

Leathanach 10

Buntéacs
ba náir léithe mealltaí a cos a nochtughadh os a choinne

Téacs caighdeánach
ba náir léi meallta a cos a nochtadh os a choinne

Béarla
she was ashamed to bare her legs (calfs) before him

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Grá - cleamhnas - rómánsaíocht, Baill choirp, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Cith is Dealán

Leathanach 10

Buntéacs
an cheann-chosach bheag dheas chuimir a bhí uirthí

Téacs caighdeánach
an cheannchosach bheag dheas chomair a bhí uirthi

Béarla
her neat little, slender ankles

Téamaí
Baill choirp

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Caisleáin Óir

Leathanach 12

Buntéacs
déan do ghoradh

Téacs caighdeánach
déan do ghoradh

Béarla
warm yourself

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Teach agus baile, Baill choirp

Gnéithe teanga
Nath

Caisleáin Óir

Leathanach 12

Buntéacs
chuir sé cár air féin

Téacs caighdeánach
chuir sé cár air féin

Béarla
he grimaced

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Baill choirp

Gnéithe teanga
Nath

Cith is Dealán

Leathanach 13

Buntéacs
deasuigh annsin

Téacs caighdeánach
deasaigh ansin

Béarla
keep still

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Baill choirp

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Rann na Feirste

Leathanach 14

Buntéacs
liaspáin a tháinig ar a shúile

Téacs caighdeánach
liaspáin a tháinig ar a shúile

Béarla
(struck by) an optical illusion, a mirage

Téamaí
Baill choirp, Bás - beatha - sláinte, Béaloideas agus seanchas

Gnéithe teanga
Nath

Feara Fáil

Leathanach 15

Buntéacs
bhí siad ag cailleadh na gcos

Téacs caighdeánach
bhí siad ag cailleadh na gcos

Béarla
they were beginning to stumble

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Baill choirp

Gnéithe teanga
Nath

Feara Fáil

Leathanach 16

Buntéacs
...chuir siad Cormac Mhac Airt...agus a aghaidh ar éirighe na gréine ...

Téacs caighdeánach
...chuir siad Cormac Mac Airt...agus a aghaidh ar éirí na gréine ...

Béarla
they buried C. facing the rising sun

Téamaí
Baill choirp, Bás - beatha - sláinte, Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Cith is Dealán

Leathanach 17

Buntéacs
ceann láimhe

Téacs caighdeánach
ceann láimhe

Béarla
wrist

Téamaí
Baill choirp

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Cith is Dealán

Leathanach 18

Buntéacs
séanus

Téacs caighdeánach
séanas

Béarla
the gap between upper front teeth

Téamaí
Baill choirp

Gnéithe teanga
Focal aonair

Feara Fáil

Leathanach 18

Buntéacs
an fuacht a’ gabháil go h-asna ann

Téacs caighdeánach
an fuacht ag gabháil go heasna ann

Béarla
cut to the bone (rib) with cold

Téamaí
Aimsir agus am, Baill choirp, Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Nath

Caisleáin Óir

Leathanach 20

Buntéacs
tá a gcroidhe amuigh ar a mbéal leis an uaigneas

Téacs caighdeánach
tá a gcroí amuigh ar a mbéal leis an uaigneas

Béarla
the life’s frightened out of them with ghost stories

Téamaí
Baill choirp, Béaloideas agus seanchas, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Caisleáin Óir

Leathanach 20

Buntéacs
cár scrábach

Téacs caighdeánach
cár scrábach

Béarla
encrusted teeth

Téamaí
Baill choirp, Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Feara Fáil

Leathanach 20

Buntéacs
súil i n-éiric súile agus déad i n-éiric déada

Téacs caighdeánach
súil in éiric súile agus déad in éiric déid

Béarla
an eye for an eye and a tooth for a tooth

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Baill choirp, Bás - beatha - sláinte, Béaloideas agus seanchas, Mothúcháin, Reiligiún agus creideamh, Stair

Gnéithe teanga
Seanfhocal

An Bhratach

Leathanach 21

Buntéacs
do-lúbtha ag na h-ioscadaí

Téacs caighdeánach
dolúbtha ag na hioscaidí

Béarla
stiff at the knees

Téamaí
Baill choirp, Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

An Bhratach

Leathanach 21

Buntéacs
connlach fhéasóige

Téacs caighdeánach
coinleach féasóige

Béarla
stubble (of beard)

Téamaí
Baill choirp

Gnéithe teanga
Meafar, Samhail

An Bhratach

Leathanach 21

Buntéacs
gruaig sceadach

Téacs caighdeánach
gruaig sceadach

Béarla
balding hair

Téamaí
Baill choirp

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

An Seanteach

Leathanach 22

Buntéacs
ní fhuil cuma air go bhfuil sé ró-umhall sna cnámha

Téacs caighdeánach
níl cuma air go bhfuil sé ró-umhal sna cnámha

Béarla
it appears he’s not too supple, lithe

Téamaí
Tréithe daonna, Baill choirp, Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Ó Mhuir Go Sliabh

Leathanach 23

Buntéacs
aghaidh bhrocach,

Téacs caighdeánach
aghaidh bhrocach

Béarla
spotted, pock-marked face

Téamaí
Tréithe daonna, Baill choirp

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Ó Mhuir Go Sliabh

Leathanach 23

Buntéacs
ceann diasach gruaige

Téacs caighdeánach
ceann diasach gruaige

Béarla
a shaggy head of hair

Téamaí
Tréithe daonna, Baill choirp

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Tarngaireacht Mhiseóige

Leathanach 23

Buntéacs
go raibh aithne shúl againn ar a chéile

Téacs caighdeánach
go raibh aithne shúl againn ar a chéile

Béarla
that we knew each other by sight/knew who each other were

Téamaí
Baill choirp, Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

An Bhratach

Leathanach 24

Buntéacs
a’ ribeog nighne sin aicí

Téacs caighdeánach
an ribeog iníne sin aici

Béarla
that tiny little daughter of hers

Téamaí
Tréithe daonna, Teaghlach - muintir - pobal, Baill choirp

Gnéithe teanga
Nath

Cith is Dealán

Leathanach 24

Buntéacs
béal gan smid

Téacs caighdeánach
béal gan smid

Béarla
an unsociable or introvered person

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Baill choirp

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Caisleáin Óir

Leathanach 25

Buntéacs
greadfach ar na mása

Téacs caighdeánach
greadfach ar na mása

Béarla
a spanking on the backside

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Baill choirp

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Caisleáin Óir

Leathanach 25

Buntéacs
tá lorg na súghóg ar d’aghaidh

Téacs caighdeánach
tá lorg na suóg ar d’aghaidh

Béarla
there are tear stains on your face

Téamaí
Baill choirp, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Feara Fáil

Leathanach 25

Buntéacs
nach dtabharfadh a chúl le machaire an áir

Téacs caighdeánach
nach dtabharfadh a chúl le machaire an áir

Béarla
who wouldn't turn his back on the field of battle

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Baill choirp, Míleata, Mothúcháin, Stair

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Feara Fáil

Leathanach 25

Buntéacs
bhí neart na ngéag agus lúth na gcnámh caillte aige

Téacs caighdeánach
bhí neart na ngéag agus lúth na gcnámh caillte aige

Béarla
he had lost his strength (in his limbs and bones)

Téamaí
Baill choirp, Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Nath

Caisleáin Óir

Leathanach 26

Buntéacs
cruinn-bhallach

Téacs caighdeánach
cruinnbhallach

Béarla
round of limb, plump

Téamaí
Tréithe daonna, Baill choirp

Gnéithe teanga
Focal aonair

Cith is Dealán

Leathanach 26

Buntéacs
ar fhis

Téacs caighdeánach
ris

Béarla
bare, uncovered

Téamaí
Baill choirp

Gnéithe teanga
Focal aonair

Cith is Dealán

Leathanach 26

Buntéacs
aoibh tharrantach

Téacs caighdeánach
aoibh tharraingteach

Béarla
appealing smile

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Baill choirp, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Caisleáin Óir

Leathanach 27

Buntéacs
fearbhach in do ghreadán

Téacs caighdeánach
fearbach i do gheadán

Béarla
to have weals on your rear-end

Téamaí
Baill choirp, Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Caisleáin Óir

Leathanach 27

Buntéacs
nach gcuirfeadh sé a chiall ar a mhuin do dhuine ar bith ...

Téacs caighdeánach
nach gcuirfeadh sé a chiall ar a mhuin do dhuine ar bith ...

Béarla
Wouldn’t he drive you crazy

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Baill choirp, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Cith is Dealán

Leathanach 28

Buntéacs
gan mí-ghnaoi ar bith air

Téacs caighdeánach
gan míghnaoi ar bith air

Béarla
unblemished

Téamaí
Baill choirp, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

An Bhratach

Leathanach 31

Buntéacs
bhí siad ‘á mo reamhrughadh

Téacs caighdeánach
bhí siad do mo ramhrú

Béarla
they were fattening me up

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Tréithe daonna, Baill choirp, Bás - beatha - sláinte, Bia agus deoch

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Fód a’ Bháis

Leathanach 33

Buntéacs
seachain gach rud bhaineas a’ croidhe

Téacs caighdeánach
seachain gach rud a bhaineann an croí

Béarla
avoid all matters of the heart

Téamaí
Baill choirp, Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Caisleáin Óir

Leathanach 34

Buntéacs
túslóg

Téacs caighdeánach
truslóg

Béarla
a hop, a long bounding stride

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Baill choirp

Gnéithe teanga
Focal aonair

Le Clapsholus

Leathanach 36

Buntéacs
leig m’athair a thaca le crann na spáide

Téacs caighdeánach
lig m’athair a thaca le crann na spáide

Béarla
my father propped himself on the handle of the spade

Téamaí
Talmhaíocht, Baill choirp, Obair agus ceardaíocht

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Ó Neamh go h-Árainn

Leathanach 36

Buntéacs
béiridh thall is i bhfus uirthí

Téacs caighdeánach
beirigí thall is abhus uirthi

Béarla
grab her on either side

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Baill choirp

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

An Bhratach

Leathanach 37

Buntéacs
aon arm amháin a d’fhág a’ dá chneidh ort

Téacs caighdeánach
aon arm amháin a d’fhág an dá chneá ort

Béarla
the two wounds were caused by the same weapon

Téamaí
Tréithe daonna, Baill choirp, Bás - beatha - sláinte, Míleata, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Le Clapsholus

Leathanach 37

Buntéacs
chaith se seileóg ar a bhosa

Téacs caighdeánach
chaith se seileog ar a bhosa

Béarla
he spat on the palm of his hands

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Baill choirp, Obair agus ceardaíocht

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Caisleáin Óir

Leathanach 38

Buntéacs
dh’aindeóin chnáimh ár ngaothsáin

Téacs caighdeánach
d’ainneoin chnámh ár ngaosáin

Béarla
in spite of anything we do

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Baill choirp, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Meafar

Ó Mhuir Go Sliabh

Leathanach 38

Buntéacs
a’ bacadradh anuas a’ mhalaidh

Téacs caighdeánach
ag bacadradh anuas an mhala

Béarla
limping down the slope

Téamaí
Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Baill choirp

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

An Bhratach

Leathanach 40

Buntéacs
brágha mar chluimh na h-eala

Téacs caighdeánach
bráid mar chlúmh na heala

Béarla
a neck like a swan

Téamaí
Grá - cleamhnas - rómánsaíocht, Ainmhithe agus plandaí, Baill choirp

Gnéithe teanga
Samhail

Le Clapsholus

Leathanach 40

Buntéacs
bhí sé le h-aithne ar a dhreach agus ar a dheilbh

Téacs caighdeánach
bhí sé le haithint ar a dhreach agus ar a dheilbh

Béarla
it was written all over him, easy to see

Téamaí
Tréithe daonna, Baill choirp, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Caisleáin Óir

Leathanach 42

Buntéacs
a’ spágáil

Téacs caighdeánach
ag spágáil

Béarla
trudging

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Baill choirp

Gnéithe teanga
Focal aonair

Caisleáin Óir

Leathanach 43

Buntéacs
a ceann ‘s a cosa buailte ar a chéile leis an aois

Téacs caighdeánach
a ceann agus a cosa buailte ar a chéile leis an aois

Béarla
bent over with age

Téamaí
Tréithe daonna, Aois, Baill choirp, Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Meafar, Samhail

Caisleáin Óir

Leathanach 44

Buntéacs
agus mé ’coinneáil a’ cháir ionnaibh

Téacs caighdeánach
agus mé ag coinneáil an cháir ionaibh

Béarla
and me keeping you alive, providing you with food

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Baill choirp, Bás - beatha - sláinte, Bia agus deoch, Obair agus ceardaíocht

Gnéithe teanga
Nath

Feara Fáil

Leathanach 44

Buntéacs
na fuilt chraobh chasta a bhí anuas fá n-a gcluasa

Téacs caighdeánach
na foilt chraobhchasta a bhí anuas fána gcluasa

Béarla
the flowing hair down over their ears

Téamaí
Baill choirp

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Tarngaireacht Mhiseóige

Leathanach 44

Buntéacs
an déad feasa

Téacs caighdeánach
an déad feasa

Béarla
the tooth of knowledge

Téamaí
Baill choirp, Béaloideas agus seanchas

Gnéithe teanga
Focal aonair, Frása suntasach teangeolaíoch

Ó Neamh go h-Árainn

Leathanach 45

Buntéacs
bhí sí cuimir

Téacs caighdeánach
Bhí sí comair

Béarla
she had a neat, slim figure

Téamaí
Tréithe daonna, Baill choirp

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Le Clapsholus

Leathanach 46

Buntéacs
ar aghaidh boise

Téacs caighdeánach
ar aghaidh boise

Béarla
at hand

Téamaí
Baill choirp, Obair agus ceardaíocht

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Feara Fáil

Leathanach 46

Buntéacs
an méid a bhí i n-a chraiceann

Téacs caighdeánach
an méid a bhí ina chraiceann

Béarla
as fast as he could

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Baill choirp, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Ó Neamh go h-Árainn

Leathanach 46

Buntéacs
gága i n-a cosa deasa cuimire

Téacs caighdeánach
gága ina cosa deasa coimre

Béarla
cracks in her nice neat feet

Téamaí
Baill choirp

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Tarngaireacht Mhiseóige

Leathanach 49

Buntéacs
Tá a ghlúin ris

Téacs caighdeánach
Tá a ghlúin ris

Béarla
his knee is exposed/visible

Téamaí
Baill choirp

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

An Bhratach

Leathanach 50

Buntéacs
ceann giobach de ghruaig liath

Téacs caighdeánach
ceann giobach de ghruaig liath

Béarla
a shaggy head of grey hair

Téamaí
Tréithe daonna, Baill choirp

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

An Bhratach

Leathanach 51

Buntéacs
ailt mar a bheadh fiacla ráca ann

Téacs caighdeánach
ailt mar a bheadh fiacla ráca ann

Béarla
knuckles like the teeth of a rake

Téamaí
Talmhaíocht, Baill choirp

Gnéithe teanga
Meafar, Nath, Samhail

Cith is Dealán

Leathanach 51

Buntéacs
deilbh ánróiteach agus dreach snuighte

Téacs caighdeánach
deilbh anróiteach agus dreach snoite

Béarla
a wretched emaciated wasted appearance

Téamaí
Tréithe daonna, Baill choirp

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Caisleáin Óir

Leathanach 55

Buntéacs
a cheann i n-a chamus

Téacs caighdeánach
a cheann ina chamas

Béarla
curled up

Téamaí
Baill choirp

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

An Bhratach

Leathanach 67

Buntéacs
seasamh in áit na mbonn

Téacs caighdeánach
seasamh in áit na mbonn

Béarla
to stand on the spot

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Baill choirp

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Ó Neamh go h-Árainn

Leathanach 68

Buntéacs
ceangal na gcúig gcaol (a bheith ort)

Téacs caighdeánach
ceangal na gcúig gcaol (a bheith ort)

Béarla
(to be) bound hand and foot

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Baill choirp, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Ó Neamh go h-Árainn

Leathanach 72

Buntéacs
mar adeir a’ duine aosta ná taradh thar do bhéal amach nidh dá ndéanfair i mbárach

Téacs caighdeánach
mar a deir an duine aosta, ná taradh thar do bhéal amach ní dá ndéanfaidh tú amárach

Béarla
don’t count your chickens before they are hatched

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Aois, Baill choirp

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Caisleáin Óir

Leathanach 73

Buntéacs
cuil crochadóra

Téacs caighdeánach
cuil chrochadóra

Béarla
fierce, hostile appearance

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Baill choirp, Dlí, Míleata, Mothúcháin, Obair agus ceardaíocht, Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún, Stair

Gnéithe teanga
Meafar, Nath, Samhail

Caisleáin Óir

Leathanach 73/4

Buntéacs
bhí a cheann dubh gruaige ‘na líbíní ag an cháthadh

Téacs caighdeánach
bhí a cheann dubh gruaige ina líbíní ag an cháitheadh

Béarla
his head of black hair was hanging wet from the sea-spray

Téamaí
Aimsir agus am, Baill choirp, Farraige, Seoltóireacht agus bádóireacht

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

An Seanteach

Leathanach 74

Buntéacs
an bhfuil coir ar do chos?

Téacs caighdeánach
an bhfuil coir ar do chos?

Béarla
is your foot hurt?

Téamaí
Baill choirp, Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Feara Fáil

Leathanach 75

Buntéacs
tháinig sé air ar lorg chúl a chinn

Téacs caighdeánach
tháinig sé air ar lorg chúl a chinn

Béarla
he came up behind him

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Baill choirp

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Caisleáin Óir

Leathanach 76

Buntéacs
a bheith i do bhéal gan smid

Téacs caighdeánach
a bheith i do bhéal gan smid

Béarla
to have nothing to say

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Baill choirp

Gnéithe teanga
Nath

Fód a’ Bháis

Leathanach 78

Buntéacs
beidh teanga achrannach ag daoinibh

Téacs caighdeánach
beidh teanga achrannach ag daoine

Béarla
people will become quarrelsome

Téamaí
Baill choirp, Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Nath

Caisleáin Óir

Leathanach 79

Buntéacs
ar aghaidh boise

Téacs caighdeánach
ar aghaidh boise

Béarla
at hand, readily available

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Baill choirp, Obair agus ceardaíocht

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Feara Fáil

Leathanach 79

Buntéacs
briste brúighte

Téacs caighdeánach
briste brúite

Béarla
battered and broken

Téamaí
Baill choirp, Bás - beatha - sláinte, Míleata, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

An Bhratach

Leathanach 83

Buntéacs
Ní raibh aon órdlach dá chorp ion-ghonta acht ball beag i gcúl na cluaise deise

Téacs caighdeánach
Ní raibh aon orlach dá chorp inghonta ach ball beag i gcúl na cluaise deise

Béarla
The only weak spot in his body was a small spot behind the right ear

Téamaí
Baill choirp, Bás - beatha - sláinte, Míleata

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Caisleáin Óir

Leathanach 84

Buntéacs
codladh gliúragáin

Téacs caighdeánach
codladh gliúragáin

Béarla
pins and needles

Téamaí
Baill choirp, Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Fód a’ Bháis

Leathanach 85

Buntéacs
nuair a rachadh an chúis go cnámh na huillinne

Téacs caighdeánach
nuair a rachadh an chúis go cnámh na huillinne

Béarla
when it would come to the crunch

Téamaí
Baill choirp

Gnéithe teanga
Nath

An Seanteach

Leathanach 85

Buntéacs
chosgóradh sé croidhe cloiche

Téacs caighdeánach
choscródh sé croí cloiche

Béarla
it would pierce a heart of stone

Téamaí
Baill choirp, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Tarngaireacht Mhiseóige

Leathanach 85

Buntéacs
is binn béal ina thost ar an aimsir seo

Téacs caighdeánach
is binn béal ina thost ar an aimsir seo

Béarla
silence is golden these days

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Baill choirp

Gnéithe teanga
Meafar

Le Clapsholus

Leathanach 87

Buntéacs
ranglamán lom speancach

Téacs caighdeánach
reanglamán lom speancach

Béarla
a lanky lean person

Téamaí
Tréithe daonna, Baill choirp

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Tarngaireacht Mhiseóige

Leathanach 87

Buntéacs
ar aghaidh boise

Téacs caighdeánach
ar aghaidh boise

Béarla
at hand

Téamaí
Baill choirp

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Ó Neamh go h-Árainn

Leathanach 91

Buntéacs
bean a raibh loinnear i n-a súile agus aoibh ar a gnúis a thógadh cian díot dá mbeitheá ag tuitim i ndruim-dubhach

Téacs caighdeánach
bean a raibh loinnir ina súile agus aoibh ar a gnúis a thógfadh cian díot dá mbeifeá ag titim i ndroim dubhach

Béarla
a woman with a gleam in her eyes and a smile on her face who would lift your spirits if you were depressed

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Grá - cleamhnas - rómánsaíocht, Tréithe daonna, Baill choirp, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Fód a’ Bháis

Leathanach 92

Buntéacs
nuair a bhí sé a’ gabháil faoi láimh Easbuig

Téacs caighdeánach
nuair a bhí sé ag gabháil faoi lámh Easpaig

Béarla
when he was making his confirmation

Téamaí
Baill choirp, Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Nath

Caisleáin Óir

Leathanach 93

Buntéacs
chuir sin aigneadh úr i n-a chroidhe

Téacs caighdeánach
chuir sin aigne úr ina chroí

Béarla
that lifted his spirits

Téamaí
Baill choirp, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Caisleáin Óir

Leathanach 94

Buntéacs
(d’fhágfainn) a’ mhailidh ar a t-súil agat

Téacs caighdeánach
(d’fhágfainn) an mhala ar an tsúil agat

Béarla
(I’d give you a) black eye

Téamaí
Baill choirp

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Caisleáin Óir

Leathanach 94

Buntéacs
sean-bhuille de na dheasóig

Téacs caighdeánach
seanbhuille dá dheasóg

Béarla
the old right hook

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Baill choirp

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Caisleáin Óir

Leathanach 95

Buntéacs
buille ciotóige

Téacs caighdeánach
buille ciotóige

Béarla
left hook

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Baill choirp

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Caisleáin Óir

Leathanach 95

Buntéacs
eadar chorp is chleiteacha

Téacs caighdeánach
idir chorp is chleití

Béarla
bodily, entirely

Téamaí
Baill choirp

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Cith is Dealán

Leathanach 100

Buntéacs
go mbainfeadh sifín cocháin braon fola as clár a éadain

Téacs caighdeánach
go mbainfeadh sifín cocháin braon fola as clár a éadain

Béarla
he was so red in the face you could bleed him with a straw

Téamaí
Tréithe daonna, Baill choirp, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Meafar, Samhail

Feara Fáil

Leathanach 100

Buntéacs
bhí sé riamh éasgaidhe ar a chois

Téacs caighdeánach
bhí sé riamh éasca ar a chos

Béarla
he was always nimble on his feet

Téamaí
Tréithe daonna, Baill choirp, Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Feara Fáil

Leathanach 101

Buntéacs
níor mhór leis na daoine gruag a gcinn a chur faoi n-a chosa

Téacs caighdeánach
níor mhór leis na daoine gruaig a gcinn a chur faoina chosa

Béarla
the people paid him servile adoration (literally were prepared to put their hair under his feet)

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Baill choirp, Stair

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Feara Fáil

Leathanach 101

Buntéacs
fá mhuinneál a chéile

Téacs caighdeánach
fá mhuineál a chéile

Béarla
at each others throats

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Baill choirp, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

An Seanteach

Leathanach 101

Buntéacs
bhí na h-ioscadaí a’ lúbadh faoi

Téacs caighdeánach
bhí na hioscaidí ag lúbadh faoi

Béarla
he was bending at the knees

Téamaí
Baill choirp, Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch, Nath

An Seanteach

Leathanach 101

Buntéacs
leig sé a thaca le giall a’ toighe

Téacs caighdeánach
lig sé a thaca le giall an tí

Béarla
he leant against the gable wall

Téamaí
Teach agus baile, Baill choirp

Gnéithe teanga
Nath

An Bhratach

Leathanach 102

Buntéacs
beireadh thall is i bhfos orm

Téacs caighdeánach
rugadh thall is abhus orm

Béarla
I was grabbed on either side

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Baill choirp

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Rann na Feirste

Leathanach 102

Buntéacs
tathughadh fola

Téacs caighdeánach
táthú fola

Béarla
to stem blood flow

Téamaí
Baill choirp, Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Rann na Feirste

Leathanach 102

Buntéacs
cnámh an smiolagadáin

Téacs caighdeánach
cnámh an smiolgadáin

Béarla
collar-bone

Téamaí
Baill choirp, Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

An Bhratach

Leathanach 103

Buntéacs
go mbrise mé an smut maol aige

Téacs caighdeánach
go mbrise mé an smut maol aige

Béarla
till I break his surly gob

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Baill choirp

Gnéithe teanga
Meafar

Caisleáin Óir

Leathanach 103

Buntéacs
(ghoill sé) go h-asna ann

Téacs caighdeánach
(ghoill sé) go heasna ann

Béarla
(it cut him) to the marrow

Téamaí
Baill choirp, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

An Seanteach

Leathanach 103

Buntéacs
tháinig luisne i ngruaidh na nighne

Téacs caighdeánach
tháinig luisne i ngrua na hiníne

Béarla
the daughter started to blush

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Teaghlach - muintir - pobal, Baill choirp, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Rann na Feirste

Leathanach 104

Buntéacs
bhí déanamh tobáin air

Téacs caighdeánach
bhí déanamh tobáin air

Béarla
he was barrell-shaped

Téamaí
Tréithe daonna, Baill choirp

Gnéithe teanga
Meafar, Samhail

An Bhratach

Leathanach 107

Buntéacs
ar réab soitheach fola ann?

Téacs caighdeánach
ar réab soitheach fola ann?

Béarla
did he burst a blood vessel?

Téamaí
Baill choirp, Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

An Bhratach

Leathanach 108

Buntéacs
domblas ae

Téacs caighdeánach
domlas ae

Béarla
bile

Téamaí
Baill choirp, Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Caisleáin Óir

Leathanach 108

Buntéacs
ar phutógaí folamha

Téacs caighdeánach
ar phutóga folmha

Béarla
on an empty stomach

Téamaí
Airgead - maoin - gnó, Baill choirp, Bás - beatha - sláinte, Bia agus deoch

Gnéithe teanga
Meafar, Samhail

Ó Neamh go h-Árainn

Leathanach 108

Buntéacs
duine ar leag Dia a lámh air

Téacs caighdeánach
duine ar leag Dia a lámh air

Béarla
a person afflicted by God (with a disability)

Téamaí
Tréithe daonna, Baill choirp, Bás - beatha - sláinte, Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Caisleáin Óir

Leathanach 110

Buntéacs
d’fhiach siad le na chur ar a bhonnaí

Téacs caighdeánach
d’fhéach siad lena chur ar a bhoinn

Béarla
they tried to get him to his feet

Téamaí
Baill choirp

Gnéithe teanga
Nath

Caisleáin Óir

Leathanach 110

Buntéacs
go dtí an smior

Téacs caighdeánach
go dtí an smior

Béarla
to the marrow

Téamaí
Baill choirp, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Cith is Dealán

Leathanach 110

Buntéacs
ag cóiriughadh na cneacha

Téacs caighdeánach
ag cóiriú na cneá

Béarla
dressing the wound

Téamaí
Baill choirp, Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Fallaing Shíoda

Leathanach 110

Buntéacs
A h-aois? Bhail ní fhuil aon ribe liath i n-a ceann go fóill. Ach ní fhuil aon hiacal de’n chéad chár gan chur aicí.

Téacs caighdeánach
A haois? Bhuel níl aon ribe liath ina ceann go fóill. Ach níl aon fhiacail den chéad chár gan chur aici.

Béarla
Her age? Well she has no grey hair yet. But she has none of her baby teeth either ( she’s getting on, she’s no spring chicken)

Téamaí
Grá - cleamhnas - rómánsaíocht, Tréithe daonna, Aois, Baill choirp

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch, Meafar

Caisleáin Óir

Leathanach 111

Buntéacs
go dtí na sgorrógaí

Téacs caighdeánach
go dtí na corróga

Béarla
up to the hips

Téamaí
Baill choirp

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

An Bhratach

Leathanach 112

Buntéacs
a gruag comh geal le canach a’ tsléibhe

Téacs caighdeánach
a gruaig chomh geal le canach an tsléibhe

Béarla
her hair as white as mountain bog cotton

Téamaí
Tréithe daonna, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Ainmhithe agus plandaí, Baill choirp

Gnéithe teanga
Samhail

An Bhratach

Leathanach 112

Buntéacs
nach tú an créatúr beag seargtha searbh

Téacs caighdeánach
nach tú an créatúr beag seargtha searbh

Béarla
aren’t you the withered bitter old thing

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Baill choirp, Bás - beatha - sláinte, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Caisleáin Óir

Leathanach 114

Buntéacs
d’amharc fear na blagaide air le ruball a shúl

Téacs caighdeánach
d’amharc fear na blagaide air le heireaball a shúl

Béarla
the bald headed man looked at him out of the corner of his eye

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Baill choirp

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Fód a’ Bháis

Leathanach 115

Buntéacs
má sgaoiltear rois leis trasna roimh n-a thoiseach

Téacs caighdeánach
má scaoiltear rois leis trasna roimh a thosach

Béarla
if a volley is fired across his bow

Téamaí
Baill choirp, Míleata

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Rann na Feirste

Leathanach 116

Buntéacs
le tréan urraidh

Téacs caighdeánach
le tréan urra

Béarla
with overpowering strength

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Baill choirp, Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Fód a’ Bháis

Leathanach 117

Buntéacs
bhí an dreach air a ba bhrúighte a chonnaic mé ariamh

Téacs caighdeánach
bhí an dreach air ba bhrúite a chonaic mé riamh

Béarla
he had the most broken expression I have ever seen

Téamaí
Baill choirp, Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Fallaing Shíoda

Leathanach 118

Buntéacs
giobarsach

Téacs caighdeánach
giobarsach

Béarla
sparse downy hair; sparse growth

Téamaí
Tréithe daonna, Baill choirp

Gnéithe teanga
Focal aonair

Úna Bhán

Leathanach 118

Buntéacs
clipríneach

Téacs caighdeánach
clipríneach

Béarla
limping person, cripple

Téamaí
Tréithe daonna, Baill choirp, Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Focal aonair

Feara Fáil

Leathanach 119

Buntéacs
níorbh’ iongantas go deachaidh an fhuil a ghoil i n-a gcuisleanna

Téacs caighdeánach
níorbh iontas go ndeachaigh an fhuil a ghail ina gcuislí

Béarla
no wonder their blood began to boil

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Baill choirp, Mothúcháin, Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún, Stair

Gnéithe teanga
Meafar

An Bhratach

Leathanach 120

Buntéacs
eadar mé féin is léas

Téacs caighdeánach
idir mé féin is léas

Béarla
silhouetted against the sky

Téamaí
Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Baill choirp

Gnéithe teanga
Nath

An Bhratach

Leathanach 120

Buntéacs
i bhfaiteadh na súl

Téacs caighdeánach
i bhfaiteadh na súl

Béarla
in the blink of an eye

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Baill choirp

Gnéithe teanga
Nath

Le Clapsholus

Leathanach 122

Buntéacs
brúite

Téacs caighdeánach
brúite

Béarla
bruised

Téamaí
Baill choirp, Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Focal aonair

Fallaing Shíoda

Leathanach 122

Buntéacs
coirnín beag donn-ruadh

Téacs caighdeánach
coirnín beag donnrua

Béarla
a little auburn curl

Téamaí
Baill choirp

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

An Seanteach

Leathanach 124

Buntéacs
is minic gur soiléire na samhailtí atchídh duine nuair bíos a shúile druidhte

Téacs caighdeánach
is minic gur soiléire na samhlacha a chí duine nuair a bhíonn a shúile druidte

Béarla
a persons imaginings are often clearer when their eyes are closed

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Baill choirp, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Cith is Dealán

Leathanach 125

Buntéacs
a ceann ‘s a cosa buailte ar a chéile

Téacs caighdeánach
a ceann is a cosa buailte ar a chéile

Béarla
bent over double

Téamaí
Aois, Baill choirp, Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Meafar

Ó Mhuir Go Sliabh

Leathanach 128

Buntéacs
a’ clismearnaigh

Téacs caighdeánach
ag clismearnaigh

Béarla
sudden jump, startle in sleep

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Baill choirp, Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Úna Bhán

Leathanach 128

Buntéacs
fead ghlaice

Téacs caighdeánach
fead ghlaice

Béarla
whistle made with two fingers in mouth

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Baill choirp

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Le Clapsholus

Leathanach 129

Buntéacs
d’éirigh sé tana snoighte san aghaidh

Téacs caighdeánach
d’éirigh sé tanaí snoite san aghaidh

Béarla
his face became thin and emaciated

Téamaí
Tréithe daonna, Baill choirp, Bás - beatha - sláinte, Bia agus deoch

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Úna Bhán

Leathanach 130

Buntéacs
gruag sceadach

Téacs caighdeánach
gruaig sceadach

Béarla
balding, scant hair

Téamaí
Tréithe daonna, Baill choirp

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Fallaing Shíoda

Leathanach 132

Buntéacs
greim an fhir bháithte

Téacs caighdeánach
greim an fhir bháite

Béarla
a drowning man’s grip

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Baill choirp, Farraige, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Fallaing Shíoda

Leathanach 134

Buntéacs
tháinig lasair i n-a gruaidh

Téacs caighdeánach
tháinig lasair ina grua

Béarla
she blushed

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Baill choirp, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Meafar

An Bhratach

Leathanach 135

Buntéacs
baineadh an srian de na teangacha

Téacs caighdeánach
baineadh an srian de na teangacha

Béarla
tongues were let loose

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Baill choirp, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Ó Mhuir Go Sliabh

Leathanach 136

Buntéacs
is furas goilleadh ar cheann charrach

Téacs caighdeánach
is furasta goilleadh ar cheann chorrach

Béarla
it’s easy to distress sb. who is already troubled

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Baill choirp, Bás - beatha - sláinte, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Le Clapsholus

Leathanach 137

Buntéacs
níor tugadh friothólamh mar ba cheart dó agus rinne a’ chneadh angadh

Téacs caighdeánach
níor tugadh friotháil mar ba cheart dó agus rinne an chneá angadh

Béarla
he wasn’t properly attended to and the wound festered

Téamaí
Baill choirp, Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Caisleáin Óir

Leathanach 138

Buntéacs
dá bhruideadh le na ghlún

Téacs caighdeánach
á bhroideadh lena ghlúin

Béarla
nudging him with his knee

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Baill choirp

Gnéithe teanga
Nath

An Bhratach

Leathanach 140

Buntéacs
I nGaedhilg adubhairt siad an chuid eile, an méid de nár dhubhairt siad le deora a gcinn.

Téacs caighdeánach
I nGaeilge a dúirt siad an chuid eile, an méid de nár dhúirt siad le deora a gcinn.

Béarla
They said the rest in Irish, apart from what they said with their tears

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Baill choirp, Bás - beatha - sláinte, Mothúcháin, Stair

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Caisleáin Óir

Leathanach 140

Buntéacs
cailín plucach

Téacs caighdeánach
cailín plucach

Béarla
a chubby-faced girl

Téamaí
Tréithe daonna, Baill choirp

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Ó Neamh go h-Árainn

Leathanach 141

Buntéacs
bhris soitheach fola

Téacs caighdeánach
bhris soitheach fola

Béarla
a blood vessel burst

Téamaí
Baill choirp, Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

An Bhratach

Leathanach 143

Buntéacs
is fearr duit bail bheag a chur ort féin

Téacs caighdeánach
is fearr duit bail bheag a chur ort féin

Béarla
you’d best tidy yourself up a bit

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Baill choirp, Éadaí

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Fód a’ Bháis

Leathanach 144

Buntéacs
fead ghlaice

Téacs caighdeánach
fead ghlaice

Béarla
finger-whistle

Téamaí
Baill choirp, Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Focal aonair, Frása suntasach teangeolaíoch

Fód a’ Bháis

Leathanach 144

Buntéacs
bhí na h-iosgadaí a’ lúbadh

Téacs caighdeánach
bhí na hioscaidí ag lúbadh

Béarla
his knees were giving way

Téamaí
Baill choirp, Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Caisleáin Óir

Leathanach 145

Buntéacs
iosgadaí

Téacs caighdeánach
ioscaidí

Béarla
hollows at back of knees

Téamaí
Baill choirp

Gnéithe teanga
Focal aonair

Fód a’ Bháis

Leathanach 146

Buntéacs
agus sinne sna sála aige

Téacs caighdeánach
agus sinne sna sála aige

Béarla
(he was) closely followed by us

Téamaí
Baill choirp, Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Nath

An Bhratach

Leathanach 147

Buntéacs
alt d’aon mhuineál an dís

Téacs caighdeánach
alt d’aon mhuineál an dís

Béarla
they are birds of a feather

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Baill choirp

Gnéithe teanga
Meafar, Nath, Samhail

Ó Neamh go h-Árainn

Leathanach 147

Buntéacs
alt d’aon mhuineál an dís

Téacs caighdeánach
alt d’aon mhuineál an dís

Béarla
they two are birds of a feather

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Baill choirp

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Fód a’ Bháis

Leathanach 149

Buntéacs
a bheith i do bhéal gan smid

Téacs caighdeánach
a bheith i do bhéal gan smid

Béarla
to be a quiet, unsociable type

Téamaí
Baill choirp, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Tarngaireacht Mhiseóige

Leathanach 151

Buntéacs
greamuighthe i n-ubhall a’ sgeadamáin

Téacs caighdeánach
greamaithe in úll an sceadamáin

Béarla
stuck in their Adam’s apple

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Baill choirp

Gnéithe teanga
Meafar

Ó Neamh go h-Árainn

Leathanach 154

Buntéacs
bhí ceann dubh gruaige air de ghruaig a bhí slíoctha sleamhain

Téacs caighdeánach
bhí ceann dubh gruaige air de ghruaig a bhí slíoctha sleamhain

Béarla
he had a head of black smooth sleek hair

Téamaí
Tréithe daonna, Baill choirp

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Le Clapsholus

Leathanach 155

Buntéacs
a chuid easnach ris

Téacs caighdeánach
a chuid easnacha ris

Béarla
his ribs bared, exposed

Téamaí
Baill choirp

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Ó Neamh go h-Árainn

Leathanach 156

Buntéacs
tá mé ó’n tsaoghal aige

Téacs caighdeánach
tá mé ón tsaol aige

Béarla
he has my head turned

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Baill choirp, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Ó Neamh go h-Árainn

Leathanach 158

Buntéacs
creatúr a mbíodh na h-iosgadaí ag lúbadh faoi tráthóna le tuirse

Téacs caighdeánach
creatúr a mbíodh na hioscaidí ag lúbadh faoi tráthóna le tuirse

Béarla
a poor soul who would be buckling at the knees from fatigue at the end of his day

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Aimsir agus am, Baill choirp, Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Ó Mhuir Go Sliabh

Leathanach 161

Buntéacs
sgíon fiadhain a bhí i n-a súile,

Téacs caighdeánach
scéin fhiáin a bhí ina súile

Béarla
wild look in their eyes

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Baill choirp, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Ó Neamh go h-Árainn

Leathanach 162

Buntéacs
bhí filleád thrí ndath ar a gruaig

Téacs caighdeánach
bhí filléad trí dhath ar a gruaig

Béarla
she had a tricoloured hair band in her hair

Téamaí
Baill choirp, Éadaí

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Ó Neamh go h-Árainn

Leathanach 163

Buntéacs
ní cheileann rosc rún

Téacs caighdeánach
ní cheileann rosc rún

Béarla
the eyes are the windows of the mind

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Baill choirp, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Seanfhocal

An Bhratach

Leathanach 164

Buntéacs
bhí sí i bhfastódh ann mar bheadh báirneach ar charraig

Téacs caighdeánach
bhí sí i bhfostú ann mar a bheadh bairneach ar charraig

Béarla
she was stuck to him like a limpet to a rock

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Grá - cleamhnas - rómánsaíocht, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Ainmhithe agus plandaí, Baill choirp, Bás - beatha - sláinte, Farraige, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Meafar, Samhail

Fód a’ Bháis

Leathanach 167

Buntéacs
Chuirfeá sonnrughadh ann i lúb cruinnighthe

Téacs caighdeánach
Chuirfeá sonrú ann i lúb cruinnithe

Béarla
He would stand out in a crowd

Téamaí
Baill choirp, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Rann na Feirste

Leathanach 167

Buntéacs
ní rabh ramha an ribe eatorra

Téacs caighdeánach
ní rabh raimhre an ribe eatarthu

Béarla
there wasn’t the thickness of a hair between them

Téamaí
Baill choirp

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Fód a’ Bháis

Leathanach 168

Buntéacs
in áit na mbonn

Téacs caighdeánach
in áit na mbonn

Béarla
on the spot, immediately

Téamaí
Baill choirp

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Ó Neamh go h-Árainn

Leathanach 168

Buntéacs
go mbíonn daoine ann a mbíonn an léithe sa dúthchas aca

Téacs caighdeánach
go mbíonn daoine ann a mbíonn an léithe sa dúchas acu

Béarla
there are people who go grey as their people do

Téamaí
Teaghlach - muintir - pobal, Baill choirp

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Fód a’ Bháis

Leathanach 169

Buntéacs
i bhfaiteadh na súl

Téacs caighdeánach
i bhfaiteadh na súl

Béarla
in the twinkling of an eye

Téamaí
Baill choirp

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Ó Mhuir Go Sliabh

Leathanach 169

Buntéacs
chuaidh a’ loit ‘un créachta dó,

Téacs caighdeánach
chuaigh an loit chun créachta dó

Béarla
the injury developed into tubercolosis

Téamaí
Baill choirp, Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

An Bhratach

Leathanach 173

Buntéacs
bí a’ cainnt ar rún nach gceilfeadh rosg

Téacs caighdeánach
bí ag caint ar rún nach gceilfeadh rosc

Béarla
talk about the eyes being the windows of the soul

Téamaí
Tréithe daonna, Baill choirp, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Ó Neamh go h-Árainn

Leathanach 174

Buntéacs
reimhre an ribe

Téacs caighdeánach
raimhre an ribe

Béarla
a hair’s breadth

Téamaí
Baill choirp

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Le Clapsholus

Leathanach 178

Buntéacs
an deor i gcónaí ar an tsúil agat

Téacs caighdeánach
an deoir i gcónaí ar an tsúil agat

Béarla
and you always tearful

Téamaí
Baill choirp, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Ó Neamh go h-Árainn

Leathanach 189

Buntéacs
do dhá cheann i dtalamh i rith na bliadhna

Téacs caighdeánach
do dhá cheann i dtalamh i rith na bliana

Béarla
working on the land throughout the year

Téamaí
Talmhaíocht, Aimsir agus am, Baill choirp, Obair agus ceardaíocht

Gnéithe teanga
Meafar

An Seanteach

Leathanach 200

Buntéacs
a’ goilleadh air go linn bhuidhe na gcaolán

Téacs caighdeánach
ag goilleadh air go linn bhuí na gcaolán

Béarla
hurting him to the very core of his being

Téamaí
Baill choirp, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Rann na Feirste

Leathanach 206

Buntéacs
gruag dhiasach

Téacs caighdeánach
gruaig dhiasach

Béarla
shaggy hair

Téamaí
Baill choirp

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Úna Bhán

Leathanach 207

Buntéacs
ubhall a’ sgeadamáin

Téacs caighdeánach
úll an sceadamáin

Béarla
Adam’s apple

Téamaí
Baill choirp

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Rann na Feirste

Leathanach 208

Buntéacs
ailt mar bhéadh fiacla ráca ann

Téacs caighdeánach
ailt mar a bheadh fiacla ráca ann

Béarla
knuckles like rake teeth

Téamaí
Baill choirp

Gnéithe teanga
Samhail

Ó Neamh go h-Árainn

Leathanach 209

Buntéacs
nuair a tharrónadh sí coiscéim

Téacs caighdeánach
nuair a tharraingeodh sí coiscéim

Béarla
when she walked along

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Baill choirp

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Úna Bhán

Leathanach 209

Buntéacs
beireadh thall is i bhfos air

Téacs caighdeánach
rugadh thall is abhus air

Béarla
he was gripped on either side

Téamaí
Baill choirp

Gnéithe teanga
Nath

An Seanteach

Leathanach 223

Buntéacs
tháinig cnap i mbéal a goile

Téacs caighdeánach
tháinig cnap i mbéal a goile

Béarla
she felt a lump in the pit of her stomach

Téamaí
Baill choirp, Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Nath

Tarngaireacht Mhiseóige

Leathanach 236

Buntéacs
sgíon uathbhásach i n-a súile

Téacs caighdeánach
scéin uafásach ina súile

Béarla
wild look in her eyes

Téamaí
Baill choirp, Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Ó Mhuir Go Sliabh

Leathanach 239

Buntéacs
a’ saothrughadh a gcodach as allus a malacha.

Téacs caighdeánach
ag saothrú a gcoda as allas a malaí.

Béarla
earning their keep by the sweat of their brow.

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Baill choirp, Bás - beatha - sláinte, Bia agus deoch, Obair agus ceardaíocht

Gnéithe teanga
Meafar, Nath, Samhail

Ó Mhuir Go Sliabh

Leathanach 241

Buntéacs
ar bhathais a cinn

Téacs caighdeánach
ar bhaithis a cinn

Béarla
on the crown of her head

Téamaí
Baill choirp

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Tarngaireacht Mhiseóige

Leathanach 261

Buntéacs
séala a gcodach ar a’ mhór-chuid aca

Téacs caighdeánach
séala a gcoda ar an mhórchuid acu

Béarla
the majority of them had a well-fed appearance

Téamaí
Baill choirp, Bia agus deoch

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Ó Mhuir Go Sliabh

Leathanach 273

Buntéacs
fead ghlaice

Téacs caighdeánach
fead glaice

Béarla
whistle made with fingers in mouth

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Baill choirp

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Tarngaireacht Mhiseóige

Leathanach 336

Buntéacs
a’ tuitim i ndruim dubhach

Téacs caighdeánach
ag titim i ndroim dubhach

Béarla
becoming dejected

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Baill choirp, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Na Leabhair

Na Leabhair