Leathanach 33
Buntéacs
an tEargal ag tógáil a chinn go haerach os cionn na codach eile
Téacs caighdeánach
an tEargal ag tógáil a chinn go haerach os cionn na coda eile
Béarla
Errigal lifting its head proudly above all others
Leathanach 33
Buntéacs
agus loinnir bhuírua ann le linn luí na gréine
Téacs caighdeánach
agus loinnir bhuírua ann le linn luí na gréine
Béarla
and a yellowish-red glow as the sun goes down
Téamaí
Aimsir agus am, Tíreolaíocht – tírdhreach – áit
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 33
Buntéacs
a bhagair ar na cearca as an treabhaire
Téacs caighdeánach
… a bhagair ar na cearca as an treabhaire
Béarla
… that chased the hens from the tilled field
Téamaí
Talmhaíocht, Ainmhithe agus plandaí
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 34
Buntéacs
mar ba dual di a bheith
Téacs caighdeánach
… mar ba dhual di a bheith
Béarla
… as she should be, usually was
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 34
Buntéacs
mar a bheadh dartáin mhónadh ann
Téacs caighdeánach
mar a bheadh dartáin mhóna ann
Béarla
like little pieces of turf
Téamaí
Teach agus baile, Talmhaíocht
Gnéithe teanga
Samhail
Leathanach 34
Buntéacs
go dtabharfadh sí isteach a bris
Téacs caighdeánach
go dtabharfadh sí isteach a bris
Béarla
that she would recoup her losses
Téamaí
Airgead – maoin – gnó
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 34
Buntéacs
i mbróga a mbíonn sála caola, arda ortha
Téacs caighdeánach
i mbróga a mbíonn sála caola, arda orthu
Béarla
in high-heeled shoes
Téamaí
Éadaí
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 35
Buntéacs
chuaigh Caitlín thar a cois agus leonadh a múrnán
Téacs caighdeánach
chuaigh Caitlín thar a cos agus leonadh a murnán
Béarla
Caitlín went over on her foot and sprained her ankle
Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Bás – beatha – sláinte
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 35
Buntéacs
d’amharc sí sna ceithre hairde fichead
Téacs caighdeánach
d’amharc sí sna ceithre hairde fichead
Béarla
she looked in all directions
Téamaí
Tíreolaíocht – tírdhreach – áit
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 35
Buntéacs
chomh dubh le cleite an fhéich
Téacs caighdeánach
chomh dubh le cleite an fhiaigh
Béarla
as black as a raven’s feather
Téamaí
Ainmhithe agus plandaí
Gnéithe teanga
Samhail
Leathanach 35
Buntéacs
fá fhad cainte di
Téacs caighdeánach
fá fhad cainte di
Béarla
within talking distance, earshot of her
Téamaí
Tréithe daonna, Iompar agus caidrimh
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 35
Buntéacs
gan aithne gan eolas
Téacs caighdeánach
gan aithne gan eolas
Béarla
totally unknown
Téamaí
Mothúcháin, Iompar agus caidrimh
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 36
Buntéacs
cuireadh Caitlín ar a bonnaí
Téacs caighdeánach
cuireadh Caitlín ar a boinn
Béarla
Caitlín was helped to her feet
Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 37
Buntéacs
nuair a bíos tú ag déanamh an fhoghair sin
Téacs caighdeánach
nuair a bhíonn tú ag déanamh an fhoghair sin
Béarla
when you are making that sound (of speech)
Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 37
Buntéacs
dheamhan a fhios agam
Téacs caighdeánach
dheamhan a fhios agam
Béarla
damned if I know
Téamaí
Mothúcháin
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 37
Buntéacs
sháirigh ar scéimh na bantrachta léim a bhaint riamh go fóill as
Téacs caighdeánach
sháraigh ar scéimh na bantrachta léim a bhaint riamh go fóill as
Béarla
feminine beauty had yet to stir him
Leathanach 37
Buntéacs
is ionann is an cás
Téacs caighdeánach
is ionann is an cás
Béarla
it’s all the same, it’s the same thing
Téamaí
Mothúcháin
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 37
Buntéacs
cothrom na Féinne
Téacs caighdeánach
cothrom na Féinne
Béarla
fair play, fair chance
Téamaí
Béaloideas agus seanchas, Iompar agus caidrimh, Mothúcháin
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch, Nath
Leathanach 37
Buntéacs
cead a thabhairt do na cailíní éirí ar a seal
Téacs caighdeánach
cead a thabhairt do na cailíní éirí ar a seal
Béarla
(in dancing) ladies choice
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Caithimh aimsire – cluichí – spóirt
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 38
Buntéacs
nuair a bhí Goll féin sa smeach dheireanaigh
Téacs caighdeánach
nuair a bhí Goll féin sa smeach dheireanach
Béarla
when Goll himself was at his last gasp
Téamaí
Béaloideas agus seanchas, Bás – beatha – sláinte
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 38
Buntéacs
comhairle mná ó thuaidh ná ó dheas, ní thearn agus ní dhéanfad
Téacs caighdeánach
comhairle mhná ó thuaidh ná ó dheas, ní dhearna agus ní dhéanfaidh mé
Béarla
I never took a woman’s advice and I never will
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Gaois - comhairle - eolas
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 38
Buntéacs
agus go leor eile diomaite de
Téacs caighdeánach
agus go leor eile diomaite de
Béarla
and plenty more besides
Téamaí
Le plé
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 38
Buntéacs
bhí a sáith go maith cumhaidh an oíche chéanna ar na mic léinn ag scarúint ó chéile
Téacs caighdeánach
bhí a sáith go maith cumha an oíche chéanna ar na mic léinn ag scaradh ó chéile
Béarla
that same night the students felt great parting sorrow
Téamaí
Mothúcháin, Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 39
Buntéacs
a bhos lena leathcheann
Téacs caighdeánach
a bhos lena leathcheann
Béarla
one side of his head leaning on his palm
Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 40
Buntéacs
cuirfidh an fear sin é féin chun na cille fiche bliain roimh dheireadh an tsaoil a gheall Dia dó
Téacs caighdeánach
cuirfidh an fear sin é féin chun na cille fiche bliain roimh dheireadh an tsaoil a gheall Dia dó
Béarla
that man will send himself to an early grave (twenty years early)
Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Aimsir agus am, Gaois - comhairle - eolas
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 40
Buntéacs
agus achan lá ag baint a chodach féin asainn
Téacs caighdeánach
… agus gach aon lá ag baint a choda féin asainn
Béarla
… and each passing day taking its toll on us
Téamaí
Mothúcháin, Bás – beatha – sláinte
Leathanach 40
Buntéacs
nach raibh an-bharraíocht spéise aige riamh i staidéar
Téacs caighdeánach
nach raibh an-bharraíocht spéise aige riamh i staidéar
Béarla
… that he was never too interested in studying
Téamaí
Oideachas, Tréithe daonna, Iompar agus caidrimh
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 40
Buntéacs
mura dtige tú liom
Téacs caighdeánach
mura dtige tú liom
Béarla
if you don’t agree with me
Téamaí
Mothúcháin, Iompar agus caidrimh
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 40
Buntéacs
go síntear sa chréafóig thú
Téacs caighdeánach
go síntear sa chréafóg thú
Béarla
till you are in the grave, laid to rest
Téamaí
Bás – beatha – sláinte
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 40
Buntéacs
ní bhíonn meas ar an uisce go dtráigheann an tobar
Téacs caighdeánach
ní bhíonn meas ar an uisce go dtránn an tobar
Béarla
familiarity breeds contempt, you don’t appreciate the simple things until they’re gone
Téamaí
Teach agus baile, Bia agus deoch, Mothúcháin, Iompar agus caidrimh, Gaois - comhairle - eolas
Leathanach 41
Buntéacs
gur mór ba mheasa dúinn é
Téacs caighdeánach
… gur mór ba mheasa dúinn é
Béarla
… that it would be much worse for us
Téamaí
Mothúcháin
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 41
Buntéacs
conóir Mhuire
Téacs caighdeánach
coróin Mhuire
Béarla
rosary beads
Téamaí
Reiligiún agus creideamh
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 41
Buntéacs
tá sé beag go leor ag daoine
Téacs caighdeánach
tá sé beag go leor ag daoine
Béarla
it’s the least people could do
Téamaí
Mothúcháin, Iompar agus caidrimh
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 41
Buntéacs
eitleog mná
Téacs caighdeánach
eitleog mhná
Béarla
a flighty woman
Téamaí
Tréithe daonna
Gnéithe teanga
Focal aonair
Leathanach 41
Buntéacs
ioscadán girsí
Téacs caighdeánach
ioscadán girsí
Béarla
a knock-kneed girl
Téamaí
Tréithe daonna
Gnéithe teanga
Focal aonair
Leathanach 42
Buntéacs
go bhfuil an cogadh socair
Téacs caighdeánach
go bhfuil an cogadh socair
Béarla
that the war is over, settled
Téamaí
Míleata, Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún, Stair
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 42
Buntéacs
gan scríobóg air
Téacs caighdeánach
gan scríobóg air
Béarla
without a scratch on him
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Bás – beatha – sláinte, Corp - baill agus cuma fhisiciúil
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 42
Buntéacs
fód an bháis
Téacs caighdeánach
fód an bháis
Béarla
the place where a person is buried
Leathanach 42
Buntéacs
má bheir tú isteach go bhfuil cinniúint ann, dhéanfaidh tú ar shiúl glan le toil shaor
Téacs caighdeánach
má bheir tú isteach go bhfuil cinniúint ann, dhéanfaidh tú ar shiúl glan le toil shaor
Béarla
if you concede that fate exists, then you can reject free will
Téamaí
Reiligiún agus creideamh, Mothúcháin, Gaois - comhairle - eolas
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 43
Buntéacs
teacht trasna na mara i mblaoisc partáin
Téacs caighdeánach
teacht trasna na mara i mblaosc portáin
Béarla
to cross the sea in a crab shell
Téamaí
Ainmhithe agus plandaí, Farraige, Seoltóireacht agus bádóireacht
Gnéithe teanga
Meafar
Leathanach 43
Buntéacs
castar na daoine ar a chéile, is ní chastar na cnoic ná na sléibhte
Téacs caighdeánach
castar na daoine ar a chéile, is ní chastar na cnoic ná na sléibhte
Béarla
it’s a small world, if one moves around
Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Iompar agus caidrimh, Tíreolaíocht – tírdhreach – áit
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 44
Buntéacs
le mochéirí na gréine
Téacs caighdeánach
le mochéirí na gréine
Béarla
with the rising sun
Téamaí
Aimsir agus am, Tíreolaíocht – tírdhreach – áit
Gnéithe teanga
Meafar
Leathanach 45
Buntéacs
i do throscadh
Téacs caighdeánach
(a bheith) i do throscadh
Béarla
(to be) fasting
Téamaí
Reiligiún agus creideamh, Bás – beatha – sláinte
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 45
Buntéacs
bhí lasta go dtí an tslat inti
Téacs caighdeánach
bhí lasta go dtí an tslat inti
Béarla
she was fully loaded, down to the gunwhale
Téamaí
Seoltóireacht agus bádóireacht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 45
Buntéacs
caochló
Téacs caighdeánach
claochlú
Béarla
change (for the worse) in the weather
Téamaí
Aimsir agus am
Gnéithe teanga
Focal aonair
Leathanach 45
Buntéacs
an dreach sceadach atá ar na néalta
Téacs caighdeánach
an dreach sceadach atá ar na néalta
Béarla
the patchy, broken appearance of the clouds
Téamaí
Aimsir agus am
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 46
Buntéacs
tháinig an tuar fán targaireacht
Téacs caighdeánach
tháinig an tuar fán tairngreacht
Béarla
the prophecy was fulfilled
Téamaí
Béaloideas agus seanchas, Seoltóireacht agus bádóireacht, Reiligiún agus creideamh
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 46
Buntéacs
feochán deas cruaidh
Téacs caighdeánach
feothan deas crua
Béarla
a fine stiff breeze
Téamaí
Aimsir agus am, Seoltóireacht agus bádóireacht
Gnéithe teanga
Focal aonair
Leathanach 46
Buntéacs
má tí tú ag cruadhú é
Téacs caighdeánach
má chí tú ag cruachan é
Béarla
if you see conditions at sea worsening
Téamaí
Farraige, Aimsir agus am, Seoltóireacht agus bádóireacht
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 46
Buntéacs
níl acmhainn róthrom ag an chrann
Téacs caighdeánach
níl acmhainn róthrom ag an chrann
Béarla
the mast can’t take too much pressure
Téamaí
Seoltóireacht agus bádóireacht, Farraige, Aimsir agus am
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 46
Buntéacs
i gcontúirt tiontó
Téacs caighdeánach
i gcontúirt tiontú
Béarla
in danger of capsizing
Téamaí
Seoltóireacht agus bádóireacht, Farraige
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 46
Buntéacs
threabhaigh an bád léi
Téacs caighdeánach
threabh an bád léi
Béarla
the boat ploughed on
Téamaí
Seoltóireacht agus bádóireacht, Farraige
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 46
Buntéacs
le luí faoi
Téacs caighdeánach
le luí faoi
Béarla
in order to sail to the lee (i.e. of the reef etc)
Téamaí
Seoltóireacht agus bádóireacht, Farraige, Tíreolaíocht – tírdhreach – áit
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 47
Buntéacs
thug fear na stiúrthach a ghuala don toinn
Téacs caighdeánach
thug fear na stiúrach a ghualainn don tonn
Béarla
the helmsman turned the bow into the wave
Téamaí
Seoltóireacht agus bádóireacht, Farraige
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 47
Buntéacs
go raibh an gábha thart
Téacs caighdeánach
go raibh an gábh thart
Béarla
till the danger had passed
Téamaí
Mothúcháin, Iompar agus caidrimh
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 47
Buntéacs
chuaigh scód an tseoil mhóir in aimhréití
Téacs caighdeánach
chuaigh scód an tseoil mhóir in aimhréidh
Béarla
the main sail rope became entangled
Téamaí
Seoltóireacht agus bádóireacht
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 47
Buntéacs
ag slupairt ar bharr na dtonn
Téacs caighdeánach
ag slapaireacht ar bharr na dtonn
Béarla
wallowing, tumbling around, on the top of the waves
Téamaí
Farraige, Seoltóireacht agus bádóireacht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 48
Buntéacs
bheadh sé ag ráisteachas
Téacs caighdeánach
bheadh sé ag ráisteachas
Béarla
he'd be making witty remarks
Téamaí
Iompar agus caidrimh
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 48
Buntéacs
go dtigeadh tarrtháil
Téacs caighdeánach
… go dtigeadh tarrtháil
Béarla
... till rescue would arrive
Téamaí
Farraige, Seoltóireacht agus bádóireacht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 48
Buntéacs
i mbád faoi iomlán rigín
Téacs caighdeánach
i mbád faoi iomlán rigín
Béarla
in a fully-rigged boat
Téamaí
Seoltóireacht agus bádóireacht
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 48
Buntéacs
greim an fhir bháite
Téacs caighdeánach
greim an fhir bháite
Béarla
a drowning man’s grip
Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Farraige, Iompar agus caidrimh, Mothúcháin
Leathanach 48
Buntéacs
chuirfeadh sé ceo ar do chluasa
Téacs caighdeánach
chuirfeadh sé ceo ar do chluasa
Béarla
it was music to your ears
Téamaí
Ceol agus filíocht, Mothúcháin
Leathanach 48
Buntéacs
is cosúil go bhfuil an bás scáfar
Téacs caighdeánach
is cosúil go bhfuil an bás scáfar
Béarla
it appears that death is terrifying
Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Gaois - comhairle - eolas
Gnéithe teanga
Nath, Sofhriotal
Leathanach 48
Buntéacs
rachaimis leathbhreac as ár gcéill le buaireamh
Téacs caighdeánach
rachaimis leathbhreac as ár gciall le buairt
Béarla
we'd be driven half insane with worry
Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Mothúcháin
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 48
Buntéacs
bhí na scaileogaí ag teacht isteach ina bhéal
Téacs caighdeánach
bhí na scaileoga ag teacht isteach ina bhéal
Béarla
splashing waves were coming into his mouth
Téamaí
Farraige, Aimsir agus am, Seoltóireacht agus bádóireacht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 48
Buntéacs
a cuid ghruaige doinne dá ní sior siar ag na tonna
Téacs caighdeánach
a cuid gruaige doinne á ní sior siar ag na tonnta
Béarla
… her brown hair being washed back and forth by the waves
Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Farraige
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 49
Buntéacs
fá dheireadh chuaigh Caitlín a theacht thart
Téacs caighdeánach
fá dheireadh chuaigh Caitlín a theacht thart
Béarla
finally C. began to come round
Téamaí
Iompar agus caidrimh
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 51
Buntéacs
ag cur de dhíon is de dheora
Téacs caighdeánach
ag cur de dhíon is de dheora
Béarla
pouring with rain, raining cats and dogs
Téamaí
Aimsir agus am
Leathanach 51
Buntéacs
an uile tseort seascaireachta
Téacs caighdeánach
an uile shórt seascaireachta
Béarla
all kinds of comforts
Téamaí
Mothúcháin, Teach agus baile
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 51
Buntéacs
d’amharc an t-ollamh go tromghnúiseach air
Téacs caighdeánach
d’amharc an t-ollamh go tromghnúiseach air
Béarla
the professor gave him a dark look
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin, Oideachas
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 52
Buntéacs
ag feannadh na ladhar díom féin
Téacs caighdeánach
ag feannadh na ladhracha díom féin
Béarla
skinning the toes off myself
Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Corp - baill agus cuma fhisiciúil
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 52
Buntéacs
ní raibh de cheannbheart uirthi ach bradhall bheag, thanaí, gheal
Téacs caighdeánach
ní raibh de cheannbheart uirthi ach bradhall bheag thanaí, gheal
Béarla
her head-dress was just a small thin white covering
Téamaí
Éadaí, Corp - baill agus cuma fhisiciúil
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 53
Buntéacs
rinne sé dearmad síos siar d’achan seort ach den ógmhnaoi a bhí faoina shúil
Téacs caighdeánach
rinne sé dearmad síos siar de gach aon sórt ach den ógbhean a bhí faoina shúil
Béarla
he completely forgot everything except the young woman who was under his gaze
Téamaí
Mothúcháin, Grá – cleamhnas – rómánsaíocht, Iompar agus caidrimh
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 55
Buntéacs
Dia eadar sinn agus gach olc
Téacs caighdeánach
Dia idir sinn agus gach olc
Béarla
God save us from all evil
Téamaí
Grá – cleamhnas – rómánsaíocht, Reiligiún agus creideamh, Gaois - comhairle - eolas
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 55
Buntéacs
tá sé canta má thiteann duine ina chodladh go bhfuil cead ag an diabhal a theacht agus é a thabhairt ar shiúl
Téacs caighdeánach
tá sé canta má thiteann duine ina chodladh go bhfuil cead ag an diabhal a theacht agus é a thabhairt ar shiúl
Béarla
it's said that if a person falls asleep the devil is allowed to come and carry him off
Téamaí
An t-osnádúr, Béaloideas agus seanchas, Reiligiún agus creideamh
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 55
Buntéacs
go dtitfeadh an néal air
Téacs caighdeánach
… go dtitfeadh an néal air
Béarla
… that he would doze off, fall asleep
Téamaí
Iompar agus caidrimh
Leathanach 55
Buntéacs
an t-ainbheathach salach cáidheach
Téacs caighdeánach
an t-ainbheithíoch salach cáidheach
Béarla
the dirty, filthy monster
Téamaí
Tréithe daonna, Iompar agus caidrimh
Gnéithe teanga
Focal aonair
Leathanach 56
Buntéacs
ní heagal duit go dtiocfaidh sé de do chóir
Téacs caighdeánach
ní heagal duit go dtiocfaidh sé de do chóir
Béarla
there's no fear that he will come near you
Téamaí
Iompar agus caidrimh
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 56
Buntéacs
ní thig a bhás a thabhairt
Téacs caighdeánach
ní thig a bhás a thabhairt
Béarla
he can’t be killed
Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Iompar agus caidrimh
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 57
Buntéacs
draothadh gáire
Téacs caighdeánach
draothadh gáire
Béarla
a faint smile, wry smile
Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Mothúcháin, Iompar agus caidrimh
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 57
Buntéacs
an oíche a chaitheamh aici
Téacs caighdeánach
an oíche a chaitheamh aici
Béarla
to spend the night at her home
Téamaí
Grá – cleamhnas – rómánsaíocht, Teach agus baile
Gnéithe teanga
Nath, Sofhriotal
Leathanach 58
Buntéacs
a theannadh uathu le achan bhuille
Téacs caighdeánach
a theannadh uathu le gach aon bhuille
Béarla
to move away from them with every stroke (of the oar)
Téamaí
Seoltóireacht agus bádóireacht, Farraige
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 58
Buntéacs
ní raibh an dara suí sa bhuailidh ann
Téacs caighdeánach
ní raibh an dara suí sa bhuaile ann
Béarla
there was no alternative
Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Iompar agus caidrimh, Obair agus ceardaíocht, Mothúcháin, Talmhaíocht
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 59
Buntéacs
scairt antráthach
Téacs caighdeánach
scairt antráthach
Béarla
a late, untimely call
Téamaí
Aimsir agus am, Iompar agus caidrimh
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 59
Buntéacs
mo bheatha a thabhairt i dtír
Téacs caighdeánach
mo bheatha a thabhairt i dtír
Béarla
to earn my living
Téamaí
Obair agus ceardaíocht, Cúinsí sóisialta, Cúinsí pearsanta, Airgead – maoin – gnó
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 59
Buntéacs
níl duine ar an tsaol nach bhfuil sé chomh córtha aige a chuid a shaothrú le duine eile
Téacs caighdeánach
níl duine ar an tsaol nach bhfuil sé chomh cóir aige a chuid a shaothrú le duine eile
Béarla
no one is more worthy of earning a living than anyone else
Téamaí
Obair agus ceardaíocht, Airgead – maoin – gnó, Mothúcháin
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 59
Buntéacs
sháraigh orm riamh a thuigbheáil
Téacs caighdeánach
sháraigh orm riamh a thuiscint
Béarla
I always failed to understand, I could never comprehend
Téamaí
Mothúcháin
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 60
Buntéacs
is fada uaim aontú le hiomlán a n-abair an fear uasal
Téacs caighdeánach
is fada uaim aontú le hiomlán a n-abraíonn an fear uasal
Béarla
I’m by no means agreeing with all the gentleman says
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 60
Buntéacs
áit inteacht i lár báire
Téacs caighdeánach
áit éigin i lár báire
Béarla
somewhere in between
Téamaí
Tíreolaíocht – tírdhreach – áit
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 60
Buntéacs
is é an bás an tseifte dhéanach
Téacs caighdeánach
is é an bás an tseift dhéanach
Béarla
death is the last resort
Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Reiligiún agus creideamh, Gaois - comhairle - eolas
Gnéithe teanga
Sofhriotal, Seanfhocal, Samhail, Meafar
Leathanach 60
Buntéacs
cead a cinn a thabhairt di
Téacs caighdeánach
cead a cinn a thabhairt di
Béarla
to let her do as she pleases
Téamaí
Iompar agus caidrimh
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 62
Buntéacs
chuir lucht stiúrtha an Chonraidh a gcomhairleacha i gcionn a chéile
Téacs caighdeánach
chuir lucht stiúrtha an Chonartha a gcomhairlí i gceann a chéile
Béarla
the League’s directors put their heads together, consulted in unison
Téamaí
Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún, Stair, Iompar agus caidrimh
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 62
Buntéacs
a ngearán a dhéanamh le cuid Gael an Oileáin Úir
Téacs caighdeánach
a ngearán a dhéanamh le cuid Gael an Oileáin Úir
Béarla
to make their complaint to Irish Americans
Téamaí
Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún, Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 63
Buntéacs
sabhláiste
Téacs caighdeánach
soghluaiste
Béarla
movable, mobile, readily available
Téamaí
Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Focal aonair
Leathanach 63
Buntéacs
ní thearn stad mara nó mórchónaí nó go raibh thall i Nua-Eabhrach
Téacs caighdeánach
ní dhearna sé stad mara ná mórchónaí nó go raibh sé thall i Nua-Eabhrac
Béarla
he didn’t delay until he was in New York
Téamaí
Taisteal agus imirce, Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún, Stair
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 65
Buntéacs
agus í ina banaltra dhéanta
Téacs caighdeánach
agus í ina banaltra dhéanta
Béarla
and she a fully qualified nurse
Téamaí
Obair agus ceardaíocht, Bás – beatha – sláinte, Oideachas
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 66
Buntéacs
an t-iomrá deireanach a chuala sé ina taoibh
Téacs caighdeánach
an t-iomrá deireanach a chuala sé ina taobh
Béarla
the last mention he heard of her
Téamaí
Iompar agus caidrimh
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 67
Buntéacs
dheamhan a bhfuil a fhios agam
Téacs caighdeánach
de dheamhan a bhfuil a fhios agam
Béarla
damned if I know
Téamaí
Mothúcháin, Iompar agus caidrimh
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 67
Buntéacs
déan do chomhairle féin
Téacs caighdeánach
déan do chomhairle féin
Béarla
do as you please
Téamaí
Mothúcháin, Iompar agus caidrimh
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 67
Buntéacs
ba ghlas na cnoic i bhfad uait, ach má ba ghlas níorbh fhéarmhar
Téacs caighdeánach
ba ghlas na cnoic i bhfad uait, ach má ba ghlas níorbh fhéarmhar
Béarla
far off hills were green, but not grassy (i.e.didn’t live up to expectations)
Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Taisteal agus imirce, Tíreolaíocht – tírdhreach – áit, Cúinsí sóisialta
Gnéithe teanga
Seanfhocal, Samhail
Leathanach 69
Buntéacs
casadh ógánach scafánta di
Téacs caighdeánach
casadh ógánach scafánta di
Béarla
she met a strapping young fellow
Téamaí
Tréithe daonna, Grá – cleamhnas – rómánsaíocht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 69
Buntéacs
thug sí mórchion agus taitneamh dó
Téacs caighdeánach
thug sí mórchion agus taitneamh dó
Béarla
she became very fond of him
Téamaí
Grá – cleamhnas – rómánsaíocht
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 69
Buntéacs
ba é an míniú agus an réiteach a bhí ann
Téacs caighdeánach
ba é an míniú agus an réiteach a bhí ann …
Béarla
the upshot of the matter was …
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 69
Buntéacs
i nganfhios dena muintir ar gach taobh
Téacs caighdeánach
i nganfhios dá muintir ar gach taobh
Béarla
unbeknown to both their families
Téamaí
Grá – cleamhnas – rómánsaíocht, Iompar agus caidrimh
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 69
Buntéacs
gan pingin, gan bonn
Téacs caighdeánach
gan phingin, gan bhonn
Béarla
penniless
Téamaí
Cúinsí pearsanta, Cúinsí sóisialta, Airgead – maoin – gnó
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 69
Buntéacs
fann folamh
Téacs caighdeánach
fann folamh
Béarla
poverty stricken, destitute
Téamaí
Cúinsí pearsanta, Cúinsí sóisialta, Airgead – maoin – gnó
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 69
Buntéacs
a bheatha a shaothrú
Téacs caighdeánach
a bheatha a shaothrú
Béarla
to earn his living
Téamaí
Obair agus ceardaíocht, Airgead – maoin – gnó
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 70
Buntéacs
is olc an margadh ... a bhriseas beirt
Téacs caighdeánach
is olc an margadh ... a bhriseas beirt
Béarla
it’s a poor bargain that breaks both parties
Téamaí
Gaois - comhairle - eolas
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 70
Buntéacs
ag gabháil i gcionn an tsaoil
Téacs caighdeánach
ag gabháil i gceann an tsaoil
Béarla
starting out in married life, cutting the apron strings
Téamaí
Grá – cleamhnas – rómánsaíocht, Iompar agus caidrimh
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 70
Buntéacs
fríd bhoichtíneach agus anás
Téacs caighdeánach
fríd bhochtaineacht agus anás
Béarla
through poverty and destitution
Téamaí
Airgead – maoin – gnó
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 70
Buntéacs
gach díograis go deireadh
Téacs caighdeánach
gach díograis go deireadh
Béarla
blood is thicker than water
Téamaí
Teaghlach – muintir – pobal
Gnéithe teanga
Nath, Sofhriotal
Leathanach 70
Buntéacs
b’fhearr go mall ná go brách
Téacs caighdeánach
b’fhearr go mall ná go brách
Béarla
better late than never
Téamaí
Mothúcháin, Iompar agus caidrimh
Gnéithe teanga
Nath, Seanfhocal
Leathanach 71
Buntéacs
a duine clainne a d’oil sí agus a thóg sí
Téacs caighdeánach
a duine clainne a d’oil sí agus a thóg sí
Béarla
her child she reared and nurtured
Téamaí
Teaghlach – muintir – pobal
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 71
Buntéacs
ba é a dhálta sin ag …
Téacs caighdeánach
ba é a dhála sin é ag …
Béarla
such was the case with, it was the same situation regarding …
Téamaí
Iompar agus caidrimh
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 72
Buntéacs
gur ar mo chrann a tháinig
Téacs caighdeánach
… gur ar mo chrann a tháinig
Béarla
… that it fell to me, my lot
Téamaí
Iompar agus caidrimh
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 73
Buntéacs
i mBaile na Banríona
Téacs caighdeánach
i mBaile na Banríona
Béarla
in Queenstown, Cobh, Co.Chorcaí
Téamaí
Tíreolaíocht – tírdhreach – áit, Taisteal agus imirce
Gnéithe teanga
Focal aonair
Leathanach 74
Buntéacs
thoisigh an soitheach a chruinniú siúil agus a chaitheamh na mara ina méilte bána thar a guailleacha
Téacs caighdeánach
thosaigh an soitheach a chruinniú siúil agus a chaitheamh na mara ina méilte bána thar a guaillí
Béarla
the vessel began gathering speed and sweeping white waves of sea from its bows
Téamaí
Farraige, Seoltóireacht agus bádóireacht, Taisteal agus imirce
Leathanach 74
Buntéacs
char dhadaí caisleán ná pálás rí lena taobh
Téacs caighdeánach
char dhada caisleán ná pálás rí lena taobh
Béarla
there was little difference between a kings castle or palace compared to her (an long)
Téamaí
Tíreolaíocht – tírdhreach – áit, Teach agus baile, Airgead – maoin – gnó, Cúinsí sóisialta, Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 75
Buntéacs
tháinig bearradh iontach fuar ar an oíche
Téacs caighdeánach
tháinig bearradh iontach fuar ar an oíche
Béarla
the night became very cold
Téamaí
Aimsir agus am
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 75
Buntéacs
achan seort mar a d’iarrfadh a mbéal a bheith
Téacs caighdeánach
gach aon sórt mar a d’iarrfadh a mbéal a bheith
Béarla
everything a real treat, just as they wished
Téamaí
Mothúcháin
Leathanach 75
Buntéacs
bhí an fharraige agus an spéir ar dhath a chéile
Téacs caighdeánach
bhí an fharraige agus an spéir ar dhath a chéile
Béarla
the sea and the sky were the same colour (i.e. they were unable to make out the horizon)
Téamaí
Farraige, Aimsir agus am, Taisteal agus imirce, Seoltóireacht agus bádóireacht
Gnéithe teanga
Meafar
Leathanach 75
Buntéacs
ag fágáil stáide de chúr bhán ina diaidh
Téacs caighdeánach
ag fágáil stáide de chúr bhán ina diaidh
Béarla
leaving streaks of white foam in her wake
Leathanach 76
Buntéacs
ní raibh lá smaoinithe ná iomráidh go raibh contúirt ar bith dá gcóir
Téacs caighdeánach
ní raibh lá smaoinimh ná iomrá go raibh contúirt ar bith dá gcóir
Béarla
never did they imagine or were aware of any danger close at hand
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 76
Buntéacs
iomlán na lámh tiontó amach
Téacs caighdeánach
iomlán na lámh tiontú amach
Béarla
all hands on deck
Téamaí
Seoltóireacht agus bádóireacht, Taisteal agus imirce, Farraige, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 76
Buntéacs
chomh tiubh is a dtiocfadh leo
Téacs caighdeánach
chomh tiubh is a thiocfadh leo
Béarla
as fast as they could
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin
Leathanach 76
Buntéacs
bhuail sí cnap oighreoige
Téacs caighdeánach
bhuail sí cnap oighreoige
Béarla
she hit an iceberg
Téamaí
Farraige, Tíreolaíocht – tírdhreach – áit, Seoltóireacht agus bádóireacht, Taisteal agus imirce
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 76
Buntéacs
go raibh an ghuala caite aisti agus an t-uisce ag teacht isteach ina thuilteachaí
Téacs caighdeánach
… go raibh an ghualainn caite aisti agus an t-uisce ag teacht isteach ina thuilte
Béarla
... that her bow was breached and water flooding in
Téamaí
Seoltóireacht agus bádóireacht, Farraige, Taisteal agus imirce
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 76
Buntéacs
an driopás agus an cearthaí
Téacs caighdeánach
an driopás agus an chearthaí
Béarla
nervous fumbling and jitters
Téamaí
Mothúcháin
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 76
Buntéacs
idir dhá uisce
Téacs caighdeánach
idir dhá uisce
Béarla
partly submerged, water-logged
Téamaí
Seoltóireacht agus bádóireacht, Farraige, Taisteal agus imirce
Leathanach 76
Buntéacs
thuas os a chionn bhí an tamhach tasc síoraí
Téacs caighdeánach
thuas os a chionn bhí an tamhach táisc síoraí
Béarla
an on-going commotion could be heard above decks
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Seoltóireacht agus bádóireacht
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 76
Buntéacs
bhí an soitheach briste
Téacs caighdeánach
bhí an soitheach briste
Béarla
the vessel was lost, had sunk
Leathanach 77
Buntéacs
i bhfaiteadh na súl
Téacs caighdeánach
i bhfaiteadh na súl
Béarla
in the blink of an eye, instantly
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 77
Buntéacs
an méid a bhí ina chnámha
Téacs caighdeánach
an méid a bhí ina chnámha
Béarla
for all he was worth, as fast as he could
Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Iompar agus caidrimh
Leathanach 77
Buntéacs
ag gabháil go tóin
Téacs caighdeánach
ag gabháil go tóin
Béarla
going to the bottom, sinking
Leathanach 77
Buntéacs
dá teannadh lena chroí
Téacs caighdeánach
á teannadh lena chroí
Béarla
embracing her closely
Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Iompar agus caidrimh, Grá – cleamhnas – rómánsaíocht
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 77
Buntéacs
beiridh sé eadar a dhá láimh uirthi, agus fágaidh sé istigh i gceann de na bádaí í
Téacs caighdeánach
rug sé idir a dhá láimh uirthi, agus d’fhág sé istigh i gceann de na báid í
Béarla
he took her in his two hands and left her in one of the life boats
Téamaí
Seoltóireacht agus bádóireacht, Iompar agus caidrimh, Corp - baill agus cuma fhisiciúil
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 78
Buntéacs
ní thiocfadh le Caitlín a rún a fholach ní b’fhaide
Téacs caighdeánach
ní thiocfadh le Caitlín a rún a fholach ní b’fhaide
Béarla
C. couldn't hide her secret any longer
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 78
Buntéacs
go deo na ndeor
Téacs caighdeánach
go deo na ndeor
Béarla
till the end of time
Téamaí
Aimsir agus am
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 79
Buntéacs
ag gabháil síos ar lorg a cinn
Téacs caighdeánach
ag gabháil síos ar lorg a cinn
Béarla
going down bow first
Téamaí
Seoltóireacht agus bádóireacht, Farraige
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 80
Buntéacs
bhí Colm é féin in ardchéimíocht
Téacs caighdeánach
bhí Colm é féin in ardchéimíocht
Béarla
Colm himself was held in high esteem
Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Mothúcháin, Mothúcháin, Gaois - comhairle - eolas
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 81
Buntéacs
is fada an bealach nach dtig deireadh leis
Téacs caighdeánach
is fada an bealach nach dtig deireadh leis
Béarla
it’s a long road that has no end
Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Taisteal agus imirce, Mothúcháin
Gnéithe teanga
Meafar, Samhail, Sofhriotal
Leathanach 81
Buntéacs
tháinig caiteach de mhnaoi, liopasta amach
Téacs caighdeánach
tháinig caifeach de bhean liopasta amach
Béarla
out came a thin, ragged woman
Téamaí
Tréithe daonna
Gnéithe teanga
Focal aonair
Leathanach 81
Buntéacs
ceamach
Téacs caighdeánach
ceamach
Béarla
a ragged person
Téamaí
Tréithe daonna
Gnéithe teanga
Focal aonair
Leathanach 81
Buntéacs
an dá bhall bheaga, chraoraca udaí faoina gceileann créachta
Téacs caighdeánach
an dá bhall bheaga, chraoraga úd faoina gceileann créachta
Béarla
those two small red body parts that conceal tuberculoses
Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Bás – beatha – sláinte
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 82
Buntéacs
bliain mhaith agus neamhthurach ina diaidh
Téacs caighdeánach
bliain mhaith agus neamhthurach ina diaidh
Béarla
good riddance to her!
Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Mothúcháin, Talmhaíocht
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 82
Buntéacs
nach bhfuil gabháil taobh anonn de againn
Téacs caighdeánach
… nach bhfuil gabháil taobh anonn de againn
Béarla
… that there’s no escape from it (an bás)
Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Reiligiún agus creideamh
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 82
Buntéacs
táthar dá chloí is dá chaitheamh ag an saol
Téacs caighdeánach
táthar á chloí is á chaitheamh ag an tsaol
Béarla
he's being worn down by life’s problems
Téamaí
Mothúcháin, Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna
Leathanach 82
Buntéacs
giorún
Téacs caighdeánach
giorún
Béarla
a small child
Téamaí
Tréithe daonna
Gnéithe teanga
Focal aonair
Leathanach 83
Buntéacs
féach le néal a chodladh agus beidh báire leat
Téacs caighdeánach
féach le néal a chodladh agus beidh báire leat
Béarla
try to get some sleep and you’ll feel so much better for it
Téamaí
Bás – beatha – sláinte
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 84
Buntéacs
dá mba roghain leat fanacht
Téacs caighdeánach
dá mba rogha leat fanacht
Béarla
if you were to choose to stay
Téamaí
Iompar agus caidrimh
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 85
Buntéacs
nach raibh brón ar bith eile inchurtha leo
Téacs caighdeánach
… nach raibh brón ar bith eile inchurtha leo
Béarla
… that no other sorrow was comparable to them
Téamaí
Mothúcháin
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 85
Buntéacs
a thógfadh cian di féin
Téacs caighdeánach
… a thógfadh cian di féin
Béarla
… that would lift her own spirits
Téamaí
Mothúcháin
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 85
Buntéacs
sciorrachán
Téacs caighdeánach
sciorrachán
Béarla
a slippery person, sneak
Téamaí
Tréithe daonna
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 86
Buntéacs
tá sí ag gabháil i dtaoim
Téacs caighdeánach
tá sí ag gabháil i dtaom
Béarla
she’s taking a fit
Téamaí
Bás – beatha – sláinte
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 86
Buntéacs
gal teasmhaigh
Téacs caighdeánach
gal teaspaigh
Béarla
hot smoke (i.e from candles)
Téamaí
Teach agus baile
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 87
Buntéacs
tá ábhaillí an bháis uirthi ó mhaidín
Téacs caighdeánach
tá ábhaillí an bháis uirthi ó mhaidin
Béarla
death has been toying with her since morning
Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Aimsir agus am
Gnéithe teanga
Meafar, Sofhriotal
Leathanach 87
Buntéacs
chuir tú cluiche ar an bhás an iarraidh seo
Téacs caighdeánach
chuir tú cluiche ar an bhás an iarraidh seo
Béarla
you cheated death this time
Téamaí
Bás – beatha – sláinte
Gnéithe teanga
Meafar, Nath, Sofhriotal
Leathanach 88
Buntéacs
a diúltú fána hachaine dheireanach
Téacs caighdeánach
a diúltú fána hachainí dheireanach
Béarla
refusing her last request
Téamaí
Reiligiún agus creideamh
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 89
Buntéacs
ba í Máire a bhí ag “cur cinn” air
Téacs caighdeánach
ba í Máire a bhí ag “cur cinn” air
Béarla
it was Máire who started the Rosary
Téamaí
Reiligiún agus creideamh
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 90
Buntéacs
bhí sí i ndiaidh síothló
Téacs caighdeánach
bhí sí i ndiaidh síothlú
Béarla
she'd just died peacefully
Téamaí
Bás – beatha – sláinte
Gnéithe teanga
Nath, Sofhriotal
Leathanach 92
Buntéacs
bhí Caitlín ina suí ar a seal
Téacs caighdeánach
bhí Caitlín ina suí ar a seal
Béarla
C. was doing her shift
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 93
Buntéacs
a chur dóighe ar a chneácha
Téacs caighdeánach
a chur dóighe ar a chneácha
Béarla
so as to attend to, dress his wounds
Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 93
Buntéacs
in áit na mbonn
Téacs caighdeánach
in áit na mbonn
Béarla
on the spot
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 93
Buntéacs
a dhéanfadh friotháladh ar
Téacs caighdeánach
… a dhéanfadh friotháileamh ar …
Béarla
… who would serve, look after the needs of …
Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Obair agus ceardaíocht, Reiligiún agus creideamh
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 93
Buntéacs
scoith na haire
Téacs caighdeánach
scoth na haire
Béarla
the very best of attention, care
Téamaí
Bás – beatha – sláinte
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 93
Buntéacs
ar mo chonlán féin
Téacs caighdeánach
ar mo chonlán féin
Béarla
of my own volition
Téamaí
Mothúcháin, Iompar agus caidrimh
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 93
Buntéacs
i gcead don chuideachta
Téacs caighdeánach
i gcead don chuideachta
Béarla
with all due respect to the company, to everyone
Téamaí
Iompar agus caidrimh
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 97
Buntéacs
nár éiligh mo mháthair í féin gur sháirigh uirthi
Téacs caighdeánach
nár éiligh mo mháthair í féin gur sháraigh uirthi
Béarla
my mother never complained (of illness) until all else failed, until it was too late
Téamaí
Bás – beatha – sláinte
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 99
Buntéacs
éan an anróidh
Téacs caighdeánach
éan an anró
Béarla
person who goes out in all kinds of weather
Téamaí
Tréithe daonna
Gnéithe teanga
Focal aonair
Leathanach 99
Buntéacs
ag titim i ndroim dubhach
Téacs caighdeánach
ag titim i ndroim dubhach
Béarla
becoming dejected, depressed
Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Mothúcháin, Iompar agus caidrimh
Leathanach 99
Buntéacs
feocháin gaoithe
Téacs caighdeánach
feothain ghaoithe
Béarla
gusts of wind
Téamaí
Aimsir agus am
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 100
Buntéacs
as sin a tháinig
Téacs caighdeánach
as sin a tháinig
Béarla
that’s how it started
Téamaí
Mothúcháin
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 100
Buntéacs
gan rud ar bith lena taomadh
Téacs caighdeánach
gan rud ar bith lena taomadh
Béarla
with nothing to bail her (i.e. the boat)
Téamaí
Seoltóireacht agus bádóireacht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 101
Buntéacs
go mba chruaidh an chinniúint a bhí i ndán di
Téacs caighdeánach
… gur chrua an chinniúint a bhí i ndán di
Béarla
… that an ill-fate awaited her
Téamaí
Iompar agus caidrimh
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 101
Buntéacs
Ní bhíonn a fhios ag an duine ... cá dteannann an bhróg ar an duine eile
Téacs caighdeánach
Ní bhíonn a fhios ag an duine ... cá dteannann an bhróg ar an duine eile
Béarla
only the wearer knows where the shoe nips, no one knows what someone else’s troubles may be
Téamaí
Mothúcháin, Gaois - comhairle - eolas
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 101
Buntéacs
agus a mbás tugtha, chóir a bheith, den ocras
Téacs caighdeánach
… agus a mbás tugtha, chóir a bheith, den ocras
Béarla
… and they almost dead from starvation
Téamaí
Bia agus deoch, Bás – beatha – sláinte
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 101
Buntéacs
agus bhíthear dá connáil
Téacs caighdeánach
agus bhíothas á conáil
Béarla
and she was freezing
Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Aimsir agus am
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 101
Buntéacs
deirtear gur an uair is faide ar gcúl duine is deise de chabhair é
Téacs caighdeánach
deirtear gurb í an uair is faide ar gcúl duine is deise do chabhair é
Béarla
when you think all is lost, help is closest at hand
Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Iompar agus caidrimh
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 103
Buntéacs
cad é a chas anseo thú?
Téacs caighdeánach
cad é a chas anseo thú?
Béarla
what brought you here, why are you here?
Téamaí
Iompar agus caidrimh
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 103
Buntéacs
an chéad bhriseadh a mbeimid ann
Téacs caighdeánach
an chéad bhriseadh a mbeidh muid ann
Béarla
the first battle, engagement we'll be in
Téamaí
Míleata
Leathanach 105
Buntéacs
an aicid bhradach
Téacs caighdeánach
an aicíd bhradach
Béarla
the thieving, sly disease (i.e. falling in love/being in love)
Téamaí
Grá – cleamhnas – rómánsaíocht
Gnéithe teanga
Meafar
Leathanach 105
Buntéacs
chan dá éileamh
Téacs caighdeánach
chan dá éileamh
Béarla
not that I’m complaining
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin
Leathanach 105
Buntéacs
d’fhéach sé go dubh is go bán
Téacs caighdeánach
d’fhéach sé go dubh is go bán
Béarla
he tried absolutely everything
Téamaí
Iompar agus caidrimh
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 106
Buntéacs
ní raibh gar a bheith leis
Téacs caighdeánach
ní raibh gar a bheith leis
Béarla
it was pointless talking to him
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 106
Buntéacs
agus an teangmháil a bhí ann
Téacs caighdeánach
agus an teagmháil a bhí ann
Béarla
and with the kind of battle, engagement, it was
Téamaí
Míleata
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 107
Buntéacs
tí sé long mhór ag déanamh orthu
Téacs caighdeánach
chí sé long mhór ag déanamh orthu
Béarla
he sees a large ship heading for them
Téamaí
Farraige, Míleata, Seoltóireacht agus bádóireacht, Stair, Taisteal agus imirce
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 107
Buntéacs
nach raibh na Gearmánaigh leath chomh holc lena ngáir
Téacs caighdeánach
… nach raibh na Gearmánaigh leath chomh holc lena ngáir
Béarla
… that the Germans weren’t half as bad as they were made out to be
Téamaí
Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún, Gaois - comhairle - eolas, Míleata, Mothúcháin
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 108
Buntéacs
ní raibh a tuairisc le fáil
Téacs caighdeánach
ní raibh a tuairisc le fáil
Béarla
no one knew her whereabouts
Téamaí
Iompar agus caidrimh
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 108
Buntéacs
dálta an tsionnaigh a mbeirtear sa deireadh air
Téacs caighdeánach
dála an tsionnaigh a mbeirtear sa deireadh air
Béarla
just like the fox who is caught in the end
Téamaí
Ainmhithe agus plandaí
Leathanach 108
Buntéacs
nach raibh gléas teite aici ní b’fhaide
Téacs caighdeánach
… nach raibh gléas teite aici ní b’fhaide
Béarla
…that she no longer had a means of escape
Téamaí
Iompar agus caidrimh
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 108
Buntéacs
a anál i mbarr a ghoib aige
Téacs caighdeánach
… a anáil i mbarr a ghoib aige
Béarla
… and he panting
Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Corp - baill agus cuma fhisiciúil
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 108
Buntéacs
níl deargadh an chreabhair orm
Téacs caighdeánach
níl deargadh an chreabhair orm
Béarla
I’m completely unscathed, without a scratch
Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Ainmhithe agus plandaí, Corp - baill agus cuma fhisiciúil
Leathanach 109
Buntéacs
charbh eagal duit dadaí
Téacs caighdeánach
charbh eagal duit dada
Béarla
you’d nothing to be afraid of
Téamaí
Mothúcháin
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 109
Buntéacs
is giorra uaithi ná a dtáinig
Téacs caighdeánach
is giorra uaithi ná a dtáinig
Béarla
she won’t last long, her time’s up
Téamaí
Aimsir agus am, Bás – beatha – sláinte
Gnéithe teanga
Sofhriotal, Meafar, Nath
Leathanach 109
Buntéacs
deireadh gach loinge báitheadh, agus deireadh gach sláinte osna
Téacs caighdeánach
deireadh gach loinge bá, agus deireadh gach sláinte osna
Béarla
every boat ends up sinking, and death awaits us all
Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Seoltóireacht agus bádóireacht
Leathanach 110
Buntéacs
tá sé ar a dhícheall
Téacs caighdeánach
tá sé ar a dhícheall
Béarla
he’s doing his best
Téamaí
Iompar agus caidrimh
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 110
Buntéacs
mar a d’éirigh di roimhe
Téacs caighdeánach
mar a d’éirigh di roimhe
Béarla
as happened to her previously
Téamaí
Mothúcháin
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 110
Buntéacs
scolb de shligeán
Téacs caighdeánach
scolb de shliogán
Béarla
a splinter of a shell, shrapnel
Téamaí
Míleata
Gnéithe teanga
Focal aonair
Leathanach 111
Buntéacs
go gcuire Dia ar bhealach a leasa é
Téacs caighdeánach
go gcuire Dia ar bhealach a leasa é
Béarla
may God guide him
Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Beannachtaí agus mallachtaí, Reiligiún agus creideamh
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 112
Buntéacs
tháinig tú fríd an dúrud
Téacs caighdeánach
tháinig tú fríd an dúrud
Béarla
you have come through a lot of hardship
Téamaí
Mothúcháin, Iompar agus caidrimh
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 112
Buntéacs
is fearrde de scéal mhaith aithris dhúbailte
Téacs caighdeánach
is fearrde de scéal mhaith aithris dhúbailte
Béarla
it’s better to tell a good story twice, a good story improves with the telling
Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Ceol agus filíocht
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 112
Buntéacs
de réir na tairgaireachta
Téacs caighdeánach
de réir na tairngreachta
Béarla
according to the prophecy
Téamaí
Béaloideas agus seanchas
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 114
Buntéacs
... chun an chuibhrinn
Téacs caighdeánach
… chun an chuibhrinn
Béarla
... to the battlefield
Téamaí
Míleata
Leathanach 114
Buntéacs
tá an t-ár ar obair
Téacs caighdeánach
tá an t-ár ar obair
Béarla
the slaughter has started
Téamaí
Míleata
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 114
Buntéacs
dá mb’ionann ciall don duine, go mb’ionann dath don éadach
Téacs caighdeánach
dá mb’ionann ciall don duine, go mb’ionann dath don éadach
Béarla
if he we all thought the same way, we'd all were the same colour of clothes
Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Éadaí, Iompar agus caidrimh, Mothúcháin
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 115
Buntéacs
mar a dúirt Fionn le Goll, ‘ós tú a tharraing ort, íoc olc agus iaróg
Téacs caighdeánach
mar a dúirt Fionn le Goll, ós tú a tharraing ort, íoc olc agus iaróg
Béarla
as Fionn said to Goll, the aggressor must take the consequences
Téamaí
Béaloideas agus seanchas
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 115
Buntéacs
... ag coinneáil seanchneách frithir
Téacs caighdeánach
... ag coinneáil seanchneá frithir
Béarla
keeping an old wound sore, intense
Téamaí
Bás – beatha – sláinte
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 115
Buntéacs
bíodh thart a bhfuil thart
Téacs caighdeánach
bíodh thart a bhfuil thart
Béarla
let what’s gone be gone, what’s done is done
Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Aimsir agus am, Iompar agus caidrimh, Mothúcháin
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 116
Buntéacs
tá sí fá fhad láimhe dúinn
Téacs caighdeánach
tá sí fá fhad láimhe dínn
Béarla
it’s within our grasp
Téamaí
Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Stair
Leathanach 117
Buntéacs
trioblóid na Sasana, sin áiméar na hÉireann
Téacs caighdeánach
trioblóid Shasana, sin áiméar na hÉireann
Béarla
England’s difficulty is Ireland’s opportunity
Téamaí
Tíreolaíocht – tírdhreach – áit, Stair, Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 117
Buntéacs
ar thús cadhnaíochta
Téacs caighdeánach
ar thús cadhnaíochta
Béarla
in the vanguard
Téamaí
Iompar agus caidrimh
Leathanach 118
Buntéacs
ar son na Fódla
Téacs caighdeánach
ar son na Fódla
Béarla
for Ireland’s sake
Téamaí
Tíreolaíocht – tírdhreach – áit, Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún, Stair
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 118
Buntéacs
ó thárla an siúl fút
Téacs caighdeánach
ó thárla an siúl fút
Béarla
since you're determined to go
Téamaí
Mothúcháin, Iompar agus caidrimh, Taisteal agus imirce
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 119
Buntéacs
bhí an dísle caite
Téacs caighdeánach
bhí an dísle caite
Béarla
the die was cast
Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Caithimh aimsire – cluichí – spóirt, Mothúcháin
Leathanach 119
Buntéacs
ní raibh gabháil taobh thall de
Téacs caighdeánach
ní raibh gabháil taobh thall de
Béarla
there was no getting around it
Téamaí
Iompar agus caidrimh
Leathanach 119
Buntéacs
nach raibh obair ar bith ba chórtha di a lámha a thiontó chuici ...
Téacs caighdeánach
… nach raibh obair ar bith ba chórtha di a lámha a thiontú chuici ...
Béarla
… that there was no work more worthy for her to turn her hand to ...
Téamaí
Obair agus ceardaíocht, Iompar agus caidrimh
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 120
Buntéacs
mleathach de shaighdiúirí cneácha
Téacs caighdeánach
bleathach de shaighdiúirí cneácha
Béarla
a group of wounded soldiers
Téamaí
Míleata
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 121
Buntéacs
... mar ba dúcha dó ar pháirc an áir
Téacs caighdeánach
... mar ba dhú dó ar pháirc an áir
Béarla
as was proper, fitting for him on the battlefield
Téamaí
Míleata
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 121
Buntéacs
tá bean eile is measa liom
Téacs caighdeánach
tá bean eile is measa liom
Béarla
there's another woman for whom I have the greatest affection
Téamaí
Grá – cleamhnas – rómánsaíocht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch, Nath
Leathanach 123
Buntéacs
is leor a luas
Téacs caighdeánach
is leor a luas
Béarla
it will come soon enough
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 123
Buntéacs
blas na baigneaide
Téacs caighdeánach
blas na beaignite
Béarla
a taste of the bayonet
Téamaí
Míleata
Leathanach 123
Buntéacs
ag gléasadh na mbeaignití
Téacs caighdeánach
ag gléasadh na mbeaignití
Béarla
fixing bayonets
Téamaí
Míleata
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 123
Buntéacs
ní raibh gléas teite ag na Highlanders
Téacs caighdeánach
ní raibh gléas teite ag na Highlanders
Béarla
the Highlanders had no means of escape, nowhere to run
Téamaí
Míleata, Iompar agus caidrimh, Tíreolaíocht – tírdhreach – áit
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 123
Buntéacs
... cad é a thiocfadh leo a dhéanamh leis an chruaidhe fhuair
Téacs caighdeánach
... cad é a thiocfadh leo a dhéanamh leis an chruach fhuar?
Béarla
... what could they do with the cold steel?
Téamaí
Míleata
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 123
Buntéacs
ag tabhairt tarrthála orthu
Téacs caighdeánach
ag tabhairt tarrtháil orthu
Béarla
coming to their rescue
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Míleata
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 124
Buntéacs
ní raibh buaidh an lae gan dadaí
Téacs caighdeánach
ní raibh bua an lae gan dada
Béarla
the days victory wasn’t without loss
Téamaí
Míleata
Gnéithe teanga
Meafar, Sofhriotal
Leathanach 124
Buntéacs
cumhdaithe le lucht cneách
Téacs caighdeánach
cumhdaithe le lucht cneácha
Béarla
covered with the wounded
Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Míleata
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 124
Buntéacs
go raibh aghaidh mhór bhisigh air
Téacs caighdeánach
go raibh aghaidh mhór bhisigh air
Béarla
… until he'd recovered well
Téamaí
Bás – beatha – sláinte
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 125
Buntéacs
i gcuideachta neathanna eile
Téacs caighdeánach
i gcuideachta nithe eile
Béarla
along with other things
Téamaí
Mothúcháin
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
