Éadaí

Saibhreas Mháire

Caisleáin Óir

Leathanach 1

Buntéacs
glaisín caorach

Téacs caighdeánach
glas caorach

Béarla
rough homespun

Téamaí
Talmhaíocht, Éadaí

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Cith is Dealán

Leathanach 1

Buntéacs
glaisín caorach

Téacs caighdeánach
glas caorach

Béarla
undyed homespun fabric

Téamaí
Talmhaíocht, Teach agus baile, Ainmhithe agus plandaí, Éadaí, Obair agus ceardaíocht

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Caisleáin Óir

Leathanach 4

Buntéacs
chaith sé suas bratógaí agus sean-chró liom

Téacs caighdeánach
chaith sé suas bratóga agus seanchró liom

Béarla
he chided me about rags and being raised in a hovel

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Teach agus baile, Éadaí

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Fallaing Shíoda

Leathanach 11

Buntéacs
beinn de’n fhallaing shíoda

Téacs caighdeánach
binn den fhallaing shíoda

Béarla
a corner of the silk cloak

Téamaí
Éadaí

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Caisleáin Óir

Leathanach 16

Buntéacs
snáth-na-báinríoghaine

Téacs caighdeánach
snáth na banríona

Béarla
the queen’s thread yarn supplied by British Government under one of the relief schemes during the Famine

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Éadaí, Obair agus ceardaíocht, Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún, Stair

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Caisleáin Óir

Leathanach 18

Buntéacs
ba deas amach a tháinig an t-éideadh dó

Téacs caighdeánach
ba dheas amach a tháinig an éide dó

Béarla
the clothes suited him well

Téamaí
Tréithe daonna, Éadaí

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Tarngaireacht Mhiseóige

Leathanach 19

Buntéacs
bhí geansaí ar na dealgáin aici

Téacs caighdeánach
bhí geansaí ar na dealgáin aici

Béarla
she was knitting a pullover

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Éadaí, Obair agus ceardaíocht

Gnéithe teanga
Nath

Feara Fáil

Leathanach 21

Buntéacs
éideadh manaigh

Téacs caighdeánach
éide mhanaigh

Béarla
monks habit

Téamaí
Éadaí, Obair agus ceardaíocht, Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Cith is Dealán

Leathanach 25/26

Buntéacs
go h-innealta

Téacs caighdeánach
go hinnealta

Béarla
smartly dressed

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Éadaí

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Caisleáin Óir

Leathanach 44

Buntéacs
‘na ghréasán

Téacs caighdeánach
ina ghréasán

Béarla
tangled

Téamaí
Éadaí, Obair agus ceardaíocht

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Ó Neamh go h-Árainn

Leathanach 46

Buntéacs
bhí sí inneallta

Téacs caighdeánach
Bhí sí innealta

Béarla
she was smartly dressed

Téamaí
Tréithe daonna, Éadaí

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Feara Fáil

Leathanach 52

Buntéacs
culaigh-chruadhach

Téacs caighdeánach
culaith chruach

Béarla
suit of armour

Téamaí
Éadaí, Míleata, Stair

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

An Seanteach

Leathanach 65

Buntéacs
fáinne dála

Téacs caighdeánach
fáinne dála

Béarla
engagement ring

Téamaí
Grá - cleamhnas - rómánsaíocht, Teaghlach - muintir - pobal, Éadaí

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

An Seanteach

Leathanach 69

Buntéacs
de’n duine an t-éadach, mar adeir a’ nathán

Téacs caighdeánach
den duine an t-éadach, mar a deir an nathán

Béarla
Clothes make the man (to judge by)

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Tréithe daonna, Éadaí

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Cith is Dealán

Leathanach 70

Buntéacs
tlámán olna

Téacs caighdeánach
slámán olla

Béarla
a tuft or handful of wool

Téamaí
Talmhaíocht, Ainmhithe agus plandaí, Éadaí, Obair agus ceardaíocht

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Cith is Dealán

Leathanach 70

Buntéacs
cár a’ chárda

Téacs caighdeánach
cár an charda

Béarla
a card for combing wool

Téamaí
Talmhaíocht, Éadaí, Obair agus ceardaíocht

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Caisleáin Óir

Leathanach 81

Buntéacs
sgrosán éadaigh

Téacs caighdeánach
scriosán éadaigh

Béarla
scanty little garments

Téamaí
Éadaí

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

An Bhratach

Leathanach 83

Buntéacs
culaith chruadhach

Téacs caighdeánach
culaith chruach

Béarla
suit of armour (steel)

Téamaí
Éadaí, Míleata, Stair

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Cith is Dealán

Leathanach 94

Buntéacs
ó rinne slat cóta dó

Téacs caighdeánach
ó rinne slat cóta dó

Béarla
since he was a small child

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Aois, Éadaí

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Cith is Dealán

Leathanach 99

Buntéacs
tois-éadach

Téacs caighdeánach
taiséadach

Béarla
a shroud

Téamaí
Bás - beatha - sláinte, Éadaí, Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Focal aonair

Cith is Dealán

Leathanach 100

Buntéacs
a chuid sgiortaí

Téacs caighdeánach
a chuid sciortaí

Béarla
his coat-tails

Téamaí
Éadaí

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Fód a’ Bháis

Leathanach 123

Buntéacs
gréasán d’éadach fhíneálta gorm

Téacs caighdeánach
gréasán d’éadach fhíneálta gorm

Béarla
a roll of fine blue cloth

Téamaí
Éadaí, Obair agus ceardaíocht

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Le Clapsholus

Leathanach 125

Buntéacs
braic thoite ag éirighe as ár gcuid éadaigh

Téacs caighdeánach
braic toite ag éirí as ár gcuid éadaigh

Béarla
steam rising from our clothes

Téamaí
Éadaí

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

An Bhratach

Leathanach 143

Buntéacs
is fearr duit bail bheag a chur ort féin

Téacs caighdeánach
is fearr duit bail bheag a chur ort féin

Béarla
you’d best tidy yourself up a bit

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Baill choirp, Éadaí

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

An Bhratach

Leathanach 146

Buntéacs
bhí agam le bail bheag a chur ar ar Sheáinín sula dtéadh sé amach i lúb cuideachta

Téacs caighdeánach
bhí agam le bail bheag a chur ar ar Sheáinín sula dtéadh sé amach i lúb chuideachta

Béarla
I had to make Seáinín presentable before going to a gathering

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Tréithe daonna, Éadaí

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Ó Neamh go h-Árainn

Leathanach 162

Buntéacs
dealg airgid

Téacs caighdeánach
dealg airgid

Béarla
A silver brooch

Téamaí
Airgead - maoin - gnó, Éadaí, Obair agus ceardaíocht

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Ó Neamh go h-Árainn

Leathanach 162

Buntéacs
bhí filleád thrí ndath ar a gruaig

Téacs caighdeánach
bhí filléad trí dhath ar a gruaig

Béarla
she had a tricoloured hair band in her hair

Téamaí
Baill choirp, Éadaí

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Fód a’ Bháis

Leathanach 168

Buntéacs
corr in osáin a bhríste

Téacs caighdeánach
corr in osáin a bhríste

Béarla
a turn up in his trousers

Téamaí
Éadaí

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Tarngaireacht Mhiseóige

Leathanach 170

Buntéacs
agus mar adeireadh na sean-mhná, bróga éadtroma a bhfeicfeá do scáile ionnta

Téacs caighdeánach
agus mar a deireadh na seanmhná, bróga éadroma a bhfeicfeá do scáil iontu

Béarla
shoes so shiny you could see your reflection in them

Téamaí
Éadaí

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Rann na Feirste

Leathanach 205

Buntéacs
eisbheartach

Téacs caighdeánach
eisbheartach

Béarla
scantly clad

Téamaí
Éadaí

Gnéithe teanga
Focal aonair

An Seanteach

Leathanach 206

Buntéacs
go dtaraidh coincleacha air

Téacs caighdeánach
go dtaga coincleacha air

Béarla
until it gets mouldy

Téamaí
Bia agus deoch, Éadaí, Obair agus ceardaíocht

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Úna Bhán

Leathanach 261

Buntéacs
beannóg a naprainn

Téacs caighdeánach
beannóg a naprúin

Béarla
the corner of her apron

Téamaí
Éadaí

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Ó Mhuir Go Sliabh

Leathanach 279

Buntéacs
sean-hata dubh a bhfuil duilleóg leathán air

Téacs caighdeánach
seanhata dubh a bhfuil duilleog leathan air

Béarla
an old black broad-rimmed hat

Téamaí
Éadaí

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Tarngaireacht Mhiseóige

Leathanach 298

Buntéacs
fáscadh éadaigh

Téacs caighdeánach
fáscadh éadaigh

Béarla
wringing clothes (to dry them)

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Éadaí, Iompar agus caidrimh, Obair agus ceardaíocht, Teach agus baile

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Na Leabhair

Na Leabhair