Leathanach 1
Buntéacs
tuar-cheatha de sheandhuine liath
Téacs caighdeánach
tuar ceatha de sheandhuine liath
Béarla
a bent over (as in rainbow) grey old fellow
Téamaí
Tréithe daonna, Aois, Baill choirp, Bás - beatha - sláinte
Gnéithe teanga
Meafar
Leathanach 1
Buntéacs
lom cnámhach
Téacs caighdeánach
lomchnámhach
Béarla
bare-boned, raw-boned
Téamaí
Tréithe daonna, Baill choirp, Bás - beatha - sláinte
Gnéithe teanga
Focal aonair
Leathanach 1
Buntéacs
díol déirce
Téacs caighdeánach
díol déirce
Béarla
an object of charity (person)
Téamaí
Airgead - maoin - gnó, Bás - beatha - sláinte, Reiligiún agus creideamh
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 4
Buntéacs
tá sé ar chéill na bpáistí
Téacs caighdeánach
tá sé ar chiall na bpáistí
Béarla
he has no more sense than a child
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Bás - beatha - sláinte, Mothúcháin
Leathanach 5
Buntéacs
bheadh droch-bhail orm
Téacs caighdeánach
bheadh drochbhail orm
Béarla
I’d be in a bad way
Téamaí
Tréithe daonna, Bás - beatha - sláinte
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 6
Buntéacs
Bídh súil le muir acht ní bhíonn súil le h-uaigh, adeireadh na sean-daoine
Téacs caighdeánach
Bíonn súil le muir ach ní bhíonn súil le huaigh, a deireadh na seandaoine
Béarla
There’s always a hope that an emigrant (or traveller) may return, but not from the grave as the old folk say
Téamaí
Taisteal agus imirce, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Bás - beatha - sláinte, Farraige, Reiligiún agus creideamh
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 7
Buntéacs
tá toirt trúire ann
Téacs caighdeánach
tá toirt triúir ann
Béarla
he has the bulk of three persons (very overweight)
Téamaí
Tréithe daonna, Baill choirp, Bás - beatha - sláinte
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 7
Buntéacs
Is deise cabhair Dé ‘ná ‘n doras
Téacs caighdeánach
Is deise cabhair Dé ná an doras
Béarla
God’s help is always at hand
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Teach agus baile, Bás - beatha - sláinte, Reiligiún agus creideamh
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 7
Buntéacs
mar adubhairt fear na h-eagna, deireadh gach sláinte osna
Téacs caighdeánach
mar a dúirt fear na heagna, deireadh gach sláinte osna
Béarla
as the wise man said, death awaits all
Téamaí
Bás - beatha - sláinte
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 7
Buntéacs
léim de bhus a mbeadh deich míle fhichead de shiubhal faoi
Téacs caighdeánach
léim de bhus a mbeadh deich míle fichead de shiúl faoi
Béarla
to leap from a bus travelling at thirty miles an hour
Téamaí
Taisteal agus imirce, Iompar agus caidrimh, Bás - beatha - sláinte
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 7
Buntéacs
eagla go raibh an droch-dheoir innti
Téacs caighdeánach
eagla go raibh an drochdheoir inti
Béarla
afraid that she came from a bad breed/a bad lot
Téamaí
Tréithe daonna, Teaghlach - muintir - pobal, Bás - beatha - sláinte
Leathanach 8
Buntéacs
gan i ndán dóbhtha acht a’ chroich
Téacs caighdeánach
gan i ndán dóibh ach an chroch
Béarla
destined to hang
Téamaí
Bás - beatha - sláinte, Dlí, Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 9
Buntéacs
sugh cúl-fathaigh
Téacs caighdeánach
sú cál faiche
Béarla
nettle soup
Téamaí
Teach agus baile, Ainmhithe agus plandaí, Bás - beatha - sláinte, Bia agus deoch
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 9
Buntéacs
tá sé canta go bhfuil an mhallacht sin a’ siubhail leo
Téacs caighdeánach
tá sé canta go bhfuil an mhallacht sin ag siúl leo
Béarla
it is said that they are dogged by that curse
Téamaí
Bás - beatha - sláinte, Béaloideas agus seanchas, Beannachtaí agus mallachtaí
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 9
Buntéacs
Bhí cor curtha ar a’ bhás agat
Téacs caighdeánach
Bhí cor curtha ar an bhás agat
Béarla
You gave death the slip
Téamaí
Bás - beatha - sláinte
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 11
Buntéacs
a’ tuitim comh tiugh le duilleabhar na gcrann lá gaoithe móire
Téacs caighdeánach
ag titim chomh tiubh le duilliúr na gcrann lá gaoithe móire
Béarla
falling as numerously as leaves on a windy day
Téamaí
Bás - beatha - sláinte, Míleata, Stair
Gnéithe teanga
Samhail
Leathanach 11
Buntéacs
san áit is tréine teangmhail
Téacs caighdeánach
san áit is tréine teagmháil
Béarla
in the thick of the battle
Téamaí
Bás - beatha - sláinte, Míleata, Stair
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 12
Buntéacs
gan pian ná piolóid air
Téacs caighdeánach
gan pian ná piolóid air
Béarla
he has neither aches nor pains
Téamaí
Bás - beatha - sláinte
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 12
Buntéacs
ní fhuil fios a chinneamhainte ag aonduine againn
Téacs caighdeánach
níl fios a chinniúna ag aon duine againn
Béarla
none of us know our destiny
Téamaí
Aimsir agus am, Aois, Bás - beatha - sláinte
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 13
Buntéacs
má théid slaghdán na bliadhna seo ’bhfeadánacht ionat
Téacs caighdeánach
má théid slaghdán na bliana seo i bhfeadánacht ionat
Béarla
if this year’s cold gets a grip of you
Téamaí
Aimsir agus am, Bás - beatha - sláinte
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 13
Buntéacs
ag titim i ndruimdubhach
Téacs caighdeánach
ag titim i ndroim dubhach
Béarla
becoming depressed
Téamaí
Bás - beatha - sláinte, Mothúcháin
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 13
Buntéacs
ag rámhailligh fá’n t-saoghal réiceamhail a bhí aige féin
Téacs caighdeánach
ag rámhailligh faoin tsaol réiciúil a bhí aige féin
Béarla
rambling on about his rakish life
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Tréithe daonna, Bás - beatha - sláinte, Bia agus deoch
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 13
Buntéacs
gan oiread is gránadh
Téacs caighdeánach
gan oiread is gránú
Béarla
without as much as a scratch
Téamaí
Bás - beatha - sláinte
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 14
Buntéacs
a’ saothruaghadh an bháis
Téacs caighdeánach
ag saothrú an bháis
Béarla
in the throes of death
Téamaí
Bás - beatha - sláinte
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 14
Buntéacs
liaspáin a tháinig ar a shúile
Téacs caighdeánach
liaspáin a tháinig ar a shúile
Béarla
(struck by) an optical illusion, a mirage
Téamaí
Baill choirp, Bás - beatha - sláinte, Béaloideas agus seanchas
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 16
Buntéacs
thit sé i n-áit na mbonn
Téacs caighdeánach
thit sé in áit na mbonn
Béarla
he fell on the spot
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Bás - beatha - sláinte
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 16
Buntéacs
dá mbeadh Éireannach ‘á rósadh go bhfuighfidhe Éireannach eile a thionntóchadh an bior
Téacs caighdeánach
dá mbeadh Éireannach á róstadh go bhfaighfí Éireannach eile a thiontódh an bior
Béarla
if an Irishman were being roasted you would find another Irishman who would turn the spit
Téamaí
Bás - beatha - sláinte, Míleata, Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún, Stair
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 16
Buntéacs
...chuir siad Cormac Mhac Airt...agus a aghaidh ar éirighe na gréine ...
Téacs caighdeánach
...chuir siad Cormac Mac Airt...agus a aghaidh ar éirí na gréine ...
Béarla
they buried C. facing the rising sun
Téamaí
Baill choirp, Bás - beatha - sláinte, Reiligiún agus creideamh
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 17
Buntéacs
nach mór a geibhthear thú ‘s a bheith ábalta éirighe amach ins an aois a bhfuil tú ann
Téacs caighdeánach
nach mór a geibhthear thú is a bheith ábalta éirí amach san aois a bhfuil tú ann
Béarla
isn’t it great you’re able to get up and about at your age
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Aois, Bás - beatha - sláinte
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 17
Buntéacs
ar shéala ‘bheith reaithte
Téacs caighdeánach
ar shéala a bheith rite
Béarla
just about finished/run out
Téamaí
Airgead - maoin - gnó, Talmhaíocht, Teach agus baile, Bás - beatha - sláinte, Bia agus deoch
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 17
Buntéacs
bhí sé mar a chonnaic Dia é
Téacs caighdeánach
bhí sé mar a chonaic Dia é
Béarla
he was in a pitiable state
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Bás - beatha - sláinte, Mothúcháin
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 17
Buntéacs
teilgthe ‘un báis
Téacs caighdeánach
teilgthe chun báis
Béarla
condemned to death
Téamaí
Bás - beatha - sláinte, Dlí
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 18
Buntéacs
an fuacht a’ gabháil go h-asna ann
Téacs caighdeánach
an fuacht ag gabháil go heasna ann
Béarla
cut to the bone (rib) with cold
Téamaí
Aimsir agus am, Baill choirp, Bás - beatha - sláinte
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 18
Buntéacs
Ní fhuil a fhios ag neach ‘á maireann caidé atá fá n-a choinne ag an t-saoghal.
Téacs caighdeánach
Níl a fhios ag neach dá maireann cad é atá fána choinne ag an tsaol.
Béarla
There’s not a living soul who knows what life holds in store for him
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Aimsir agus am, Bás - beatha - sláinte
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 19
Buntéacs
bhfuil splanc ar bith chéille a’ fanacht ag Éamonn?
Téacs caighdeánach
an bhfuil splanc ar bith chéille ag fanacht ag Éamann?
Béarla
has E. any sense left at all?
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Bás - beatha - sláinte, Mothúcháin
Leathanach 19
Buntéacs
bhí a fhios aige caidé an leannán a bhí ar Sheán
Téacs caighdeánach
bhí a fhios aige cad é an leannán a bhí ar Sheán
Béarla
he knew what afflicted Seán
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Bás - beatha - sláinte, Mothúcháin
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 20
Buntéacs
cár scrábach
Téacs caighdeánach
cár scrábach
Béarla
encrusted teeth
Téamaí
Baill choirp, Bás - beatha - sláinte
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 20
Buntéacs
súil i n-éiric súile agus déad i n-éiric déada
Téacs caighdeánach
súil in éiric súile agus déad in éiric déid
Béarla
an eye for an eye and a tooth for a tooth
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Baill choirp, Bás - beatha - sláinte, Béaloideas agus seanchas, Mothúcháin, Reiligiún agus creideamh, Stair
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 21
Buntéacs
do-lúbtha ag na h-ioscadaí
Téacs caighdeánach
dolúbtha ag na hioscaidí
Béarla
stiff at the knees
Téamaí
Baill choirp, Bás - beatha - sláinte
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 21
Buntéacs
ag colbha na leapa
Téacs caighdeánach
ag colbha na leapa
Béarla
at the bedside
Téamaí
Teach agus baile, Bás - beatha - sláinte
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 22
Buntéacs
ní fhuil cuma air go bhfuil sé ró-umhall sna cnámha
Téacs caighdeánach
níl cuma air go bhfuil sé ró-umhal sna cnámha
Béarla
it appears he’s not too supple, lithe
Téamaí
Tréithe daonna, Baill choirp, Bás - beatha - sláinte
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 24
Buntéacs
comh lag le h-éan i mbarrach
Téacs caighdeánach
chomh lag le héan i mbarrach
Béarla
as weak as an ailing chick
Téamaí
Ainmhithe agus plandaí, Bás - beatha - sláinte
Gnéithe teanga
Samhail
Leathanach 24
Buntéacs
agus go sábhla sé ar a’ triuch iad,
Téacs caighdeánach
agus go sábhála sé ar an triuch iad
Béarla
and may he spare them from whooping cough
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Teaghlach - muintir - pobal, Bás - beatha - sláinte, Beannachtaí agus mallachtaí, Reiligiún agus creideamh
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 25
Buntéacs
bhí neart na ngéag agus lúth na gcnámh caillte aige
Téacs caighdeánach
bhí neart na ngéag agus lúth na gcnámh caillte aige
Béarla
he had lost his strength (in his limbs and bones)
Téamaí
Baill choirp, Bás - beatha - sláinte
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 26
Buntéacs
toradh mo chuid díth céille
Téacs caighdeánach
toradh mo chuid díth céille
Béarla
the fruits of my folly
Téamaí
Bás - beatha - sláinte, Mothúcháin
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 27
Buntéacs
fearbhach in do ghreadán
Téacs caighdeánach
fearbach i do gheadán
Béarla
to have weals on your rear-end
Téamaí
Baill choirp, Bás - beatha - sláinte
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 27
Buntéacs
fuair sí a sáith de’n tsaoghal,
Téacs caighdeánach
fuair sí a sáith den tsaol
Béarla
she’s had her fair share of trouble in life
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Bás - beatha - sláinte, Mothúcháin
Leathanach 29
Buntéacs
a’ sompla bocht
Téacs caighdeánach
an sampla bocht
Béarla
the poor wretch
Téamaí
Tréithe daonna, Bás - beatha - sláinte, Mothúcháin
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 29
Buntéacs
bhí an dá thréibh amuigh ar a chéile san am
Téacs caighdeánach
bhí an dá threibh amuigh ar a chéile san am
Béarla
the two tribes were at odds with each other at the time
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Tréithe daonna, Teaghlach - muintir - pobal, Aimsir agus am, Bás - beatha - sláinte, Béaloideas agus seanchas, Míleata, Mothúcháin, Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún, Stair
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 29
Buntéacs
mar adeir a’ nathán is cosamhail gur fearr suidhe ar a’ sgáth ‘ná suidhe ar a’ bhlár fholamh.
Téacs caighdeánach
Mar a deir an nathán, is cosúil gur fearr suí ar an scáth ná suí ar an bhlár fholamh
Béarla
half a loaf is better than no bread.
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Bás - beatha - sláinte, Mothúcháin
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 30
Buntéacs
eagla ár mbáis orainn roimh an aicid dhuibh
Téacs caighdeánach
eagla ár mbáis orainn roimh an aicíd dhubh
Béarla
terrified of the potato blight
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Tréithe daonna, Talmhaíocht, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Ainmhithe agus plandaí, Bás - beatha - sláinte, Mothúcháin, Obair agus ceardaíocht, Stair
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 31
Buntéacs
bhí siad ‘á mo reamhrughadh
Téacs caighdeánach
bhí siad do mo ramhrú
Béarla
they were fattening me up
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Tréithe daonna, Baill choirp, Bás - beatha - sláinte, Bia agus deoch
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 31
Buntéacs
agus é i gcrothaidheacht a’ bháis
Téacs caighdeánach
agus é i gcruthaíocht an bháis
Béarla
(with) the look of death on him
Téamaí
Bás - beatha - sláinte
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 31
Buntéacs
is caol thig duine
Téacs caighdeánach
is caol a thagann duine
Béarla
where there is life there is hope, people survive many close shaves
Téamaí
Bás - beatha - sláinte
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 31
Buntéacs
bó na bpáistí
Téacs caighdeánach
bó na bpáistí
Béarla
cow kept for milk and broth made from blood for nourishment of children
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Talmhaíocht, Teach agus baile, Teaghlach - muintir - pobal, Ainmhithe agus plandaí, Bás - beatha - sláinte, Bia agus deoch
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 32
Buntéacs
sé an t-airgead íde gach uilc
Téacs caighdeánach
is é an t-airgead íde gach oilc
Béarla
money is the root of all evil
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Bás - beatha - sláinte, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 32
Buntéacs
chneasuigh an chneadh
Téacs caighdeánach
chneasaigh an chneá
Béarla
the wound healed
Téamaí
Bás - beatha - sláinte
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 33
Buntéacs
comh buidhe le cos lach’
Téacs caighdeánach
chomh buí le cos lachan
Béarla
of sallow, sickly, complexion (also tanned)
Téamaí
Tréithe daonna, Ainmhithe agus plandaí, Bás - beatha - sláinte
Gnéithe teanga
Samhail
Leathanach 33
Buntéacs
saoghal a chur i nguais
Téacs caighdeánach
saol a chur i nguais
Béarla
to endanger a life
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Bás - beatha - sláinte
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 33
Buntéacs
ba é an bás deireadh gach sgéil agus an uaigh deireadh gach fáruis
Téacs caighdeánach
ba é an bás deireadh gach scéil agus an uaigh deireadh gach árais
Béarla
death triumphs over all and the grave is the last abode
Téamaí
Bás - beatha - sláinte
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 36
Buntéacs
tig achan rud le n’iomrádh ach a’ madadh-ruadh ‘s a’ marbhánach
Téacs caighdeánach
tig gach aon rud lena iomrá ach an madadh rua is an marbhán
Béarla
speak of the devil and he will appear
Téamaí
Ainmhithe agus plandaí, Bás - beatha - sláinte, Béaloideas agus seanchas, Reiligiún agus creideamh
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 37
Buntéacs
aon arm amháin a d’fhág a’ dá chneidh ort
Téacs caighdeánach
aon arm amháin a d’fhág an dá chneá ort
Béarla
the two wounds were caused by the same weapon
Téamaí
Tréithe daonna, Baill choirp, Bás - beatha - sláinte, Míleata, Mothúcháin
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 38
Buntéacs
gan de chúl-cinn aige acht ...
Téacs caighdeánach
gan de chúl cinn aige ach ...
Béarla
he had nothing in reserve but ...
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Bás - beatha - sláinte, Obair agus ceardaíocht
Leathanach 38
Buntéacs
seachrán beag (ar)
Téacs caighdeánach
seachrán beag (ar)
Béarla
a bit gone in the head
Téamaí
Bás - beatha - sláinte
Leathanach 39
Buntéacs
faoi chrann smola
Téacs caighdeánach
faoi chrann smola
Béarla
blighted, cursed
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Bás - beatha - sláinte, Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún, Stair
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 39
Buntéacs
tharraing a ghníomharthaí léan agus léirsgrios ar a’ tír
Téacs caighdeánach
tharraing a ghníomharthaí léan agus léirscrios ar an tír
Béarla
his actions brought anguish and utter devastation to the country
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Bás - beatha - sláinte, Míleata, Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún, Stair
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 40
Buntéacs
an caoineadh sí
Téacs caighdeánach
an caoineadh sí
Béarla
the banshee’s cry
Téamaí
Bás - beatha - sláinte, Béaloideas agus seanchas
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 40
Buntéacs
a chiall is a chuimhne aige dh’aindeoin na h-aoise
Téacs caighdeánach
a chiall is a chuimhne aige d’ainneoin na haoise
Béarla
had all of his faculties in spite of his age
Téamaí
Aois, Bás - beatha - sláinte, Mothúcháin
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 40
Buntéacs
tá dóigh bheag anásta ar an duine bhocht
Téacs caighdeánach
tá dóigh bheag anásta ar an duine bhocht
Béarla
the poor fellow is in needy circumstances, down on his luck
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Bás - beatha - sláinte, Mothúcháin, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 41
Buntéacs
ní thug mé fá dear cómhartha ar bith mearaidh
Téacs caighdeánach
ní thug mé faoi deara comhartha ar bith mearaidh
Béarla
I don’t notice any sign of insanity
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Bás - beatha - sláinte
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 43
Buntéacs
a ceann ‘s a cosa buailte ar a chéile leis an aois
Téacs caighdeánach
a ceann agus a cosa buailte ar a chéile leis an aois
Béarla
bent over with age
Téamaí
Tréithe daonna, Aois, Baill choirp, Bás - beatha - sláinte
Leathanach 43
Buntéacs
éiric bháis bhur n-athar a bhaint as Fionn
Téacs caighdeánach
éiric bháis bhur n-athar a bhaint as Fionn
Béarla
to exact revenge of your father’s death on Fionn
Téamaí
Bás - beatha - sláinte, Iompar agus caidrimh
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 43
Buntéacs
oidheadh
Téacs caighdeánach
oidhe
Béarla
slaying; violent death; tragedy
Téamaí
Bás - beatha - sláinte
Gnéithe teanga
Focal aonair
Leathanach 43
Buntéacs
báire na fola
Téacs caighdeánach
báire na fola
Béarla
the crucial test, the crunch
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Bás - beatha - sláinte, Míleata, Mothúcháin
Leathanach 44
Buntéacs
agus mé ’coinneáil a’ cháir ionnaibh
Téacs caighdeánach
agus mé ag coinneáil an cháir ionaibh
Béarla
and me keeping you alive, providing you with food
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Baill choirp, Bás - beatha - sláinte, Bia agus deoch, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 45
Buntéacs
ní beo dom mo bheo feasta
Téacs caighdeánach
ní beo dom mo bheo feasta
Béarla
my life’s no longer worth living
Téamaí
Bás - beatha - sláinte, Mothúcháin
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 45
Buntéacs
‘cruinniú na déirce
Téacs caighdeánach
ag cruinniú na déirce
Béarla
begging
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Bás - beatha - sláinte, Stair
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 46
Buntéacs
a’ galar buidhe
Téacs caighdeánach
an galar buí
Béarla
jaundice
Téamaí
Bás - beatha - sláinte
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 47
Buntéacs
ar bhallán stéille ’n mhadaidh
Téacs caighdeánach
ar bhallán stéille an mhadaidh
Béarla
to be struggling with poverty
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Ainmhithe agus plandaí, Bás - beatha - sláinte
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 48
Buntéacs
gan innimh oibre (i nduine)
Téacs caighdeánach
gan inmhe oibre (i nduine)
Béarla
(sb) unable to work
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Tréithe daonna, Bás - beatha - sláinte, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 48
Buntéacs
seachain d’aimhleas nuair atá breith ar do leas agat
Téacs caighdeánach
seachain d’aimhleas nuair atá breith ar do leas agat
Béarla
avoid bringing harm to yourself when there’s no need
Téamaí
Bás - beatha - sláinte, Iompar agus caidrimh
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 48
Buntéacs
is buaine bladh ná saoghal
Téacs caighdeánach
is buaine bladh ná saol
Béarla
fame lives on after death
Téamaí
Bás - beatha - sláinte, Tréithe daonna
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 48
Buntéacs
is iomdha lá ag an uaigh orainn,
Téacs caighdeánach
is iomaí lá ag an uaigh orainn
Béarla
you’re a long time dead
Téamaí
Bás - beatha - sláinte, Reiligiún agus creideamh
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 49
Buntéacs
go bhfága ar na maidí é,
Téacs caighdeánach
go bhfágfaí ar na maidí é
Béarla
until he is carried out (at his funeral)
Leathanach 50
