Leathanach 7
Buntéacs
déirc a iarraidh
Téacs caighdeánach
déirc a iarraidh
Béarla
to ask for alms, charity
Leathanach 7
Buntéacs
lucht déirce
Téacs caighdeánach
lucht déirce
Béarla
people asking for alms, charity
Leathanach 7
Buntéacs
lán de chroidhe is de aigneadh
Téacs caighdeánach
lán de chroí is d’aigne
Béarla
full of life and good spirits
Leathanach 8
Buntéacs
‘sé teach na mbocht díoghadh agus deireadh
Téacs caighdeánach
Is é teach na mbocht díogha agus deireadh
Béarla
the poor house is the lowest of the low, the worst possible thing
Leathanach 8
Buntéacs
a chuid balcaisí
Téacs caighdeánach
a chuid balcaisí
Béarla
his bits of clothing
Leathanach 9
Buntéacs
bhéarfaidh Dia a luach díbh
Téacs caighdeánach
bhéarfaidh Dia a luach daoibh
Béarla
God will reward you
Leathanach 9
Buntéacs
is fairsing Dia sa chúmhanglach
Téacs caighdeánach
is fairsing Dia sa chúngach
Béarla
God will provide. we have our own pleasures, a roof over our heads and a good fire. Enough food to get us through the night and a little drop to cheer us up
Leathanach 10
Buntéacs
rud éigin a dhéanamh ar shon a chodach
Téacs caighdeánach
rud éigin a dhéanamh ar son a choda
Béarla
to do something in return for food and hospitality
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Teach agus baile, Bia agus deoch
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 10
Buntéacs
i n-éiric a chongbhála
Téacs caighdeánach
in éiric a choinneála
Béarla
in lieu of his keep
Téamaí
Teach agus baile, Bia agus deoch
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 11
Buntéacs
an dóigh ar sheol sí a chiall ‘un seachráin
Téacs caighdeánach
an dóigh ar sheol sí a chiall chun seachráin
Béarla
how she drove him to distraction
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Grá - cleamhnas - rómánsaíocht, Mothúcháin
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 11
Buntéacs
ciothramach
Téacs caighdeánach
cithréimeach
Béarla
disabled person
Leathanach 11
Buntéacs
an té nach truagh leis do chás ná déan do ghearán leis, adeir an nathán
Téacs caighdeánach
an té nach trua leis do chás ná déan do ghearán leis, a deir an nathán
Béarla
do not look for sympathy where there is none, as the saying goes
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Mothúcháin
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 11
Buntéacs
doirneálaigh gharbha na Rosann
Téacs caighdeánach
doirneálaigh gharbha na Rosann
Béarla
rough rugged men from the Rosses
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 11
Buntéacs
beinn de’n fhallaing shíoda
Téacs caighdeánach
binn den fhallaing shíoda
Béarla
a corner of the silk cloak
Téamaí
Éadaí
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 11
Buntéacs
fad is d’fhanfadh sé i muinighin ceoil
Téacs caighdeánach
fad is a d’fhanfadh sé i muinín cheoil
Béarla
as long as he left it at music (and nothing else)
Leathanach 12
Buntéacs
cuid mhaoidhte
Téacs caighdeánach
cuid mhaíte
Béarla
cause of pride
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 14
Buntéacs
an foirgneamh cadránta sin
Téacs caighdeánach
an foirgneamh cadránta sin
Béarla
that hard unwelcoming building
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Obair agus ceardaíocht, Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún, Stair
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 15
Buntéacs
chosgair a’ croidhe rud beag aige
Téacs caighdeánach
choscair an croí rud beag aige
Béarla
his heart tugged at him a little
Leathanach 16
Buntéacs
shuidh sé go h-anacaireach
Téacs caighdeánach
shuigh sé go hanacaireach
Béarla
he sat down heavily
Leathanach 16
Buntéacs
ní fhuil a fhios ag duine aon lá sa bhliadhain caidé atá le n-a leas ná caidé atá le n’aimhleas
Téacs caighdeánach
níl a fhios ag duine aon lá sa bhliain cad é atá lena leas ná cad é atá lena aimhleas
Béarla
one never knows what is the best or the worst thing that can happen to you
Leathanach 17
Buntéacs
nár mhór a’ croidhe dó
Téacs caighdeánach
nár mhór an croí dó
Béarla
how dare he (aimsir chaite)
Leathanach 19
Buntéacs
ní raibh sé d’fhiachaibh ortha imeacht
Téacs caighdeánach
ní raibh sé d’fiacha orthu imeacht
Béarla
they weren’t compelled to leave
Leathanach 19
Buntéacs
ba bheag a’ chuid dá mbeatha a bhí siad a bhaint as a’ talamh
Téacs caighdeánach
ba bheag an chuid dá mbeatha a bhí siad a bhaint as an talamh
Béarla
very little of their food requirements came from the ground
Leathanach 19
Buntéacs
amuigh ar a chéile
Téacs caighdeánach
amuigh ar a chéile
Béarla
at odds with one another
Leathanach 20
Buntéacs
duine a leig a mhaidí le sruth
Téacs caighdeánach
duine a lig a mhaidí le sruth
Béarla
A person who let things drift
Leathanach 21
Buntéacs
go bhfuair cuid dá bunadh bás le créachta
Téacs caighdeánach
go bhfuair cuid dá bunadh bás le créachta
Béarla
that some of her people died from tuberculosis
Leathanach 22
Buntéacs
bhí na bliadhanta dá gcathamh agus gan na madaidh a’ tafann
Téacs caighdeánach
bhí na blianta á gcaitheamh agus gan na madraí ag tafann
Béarla
the years were passing with no sign of her finding a partner (husband)
Leathanach 22
Buntéacs
léaródh dóchais
Téacs caighdeánach
léaró dóchais
Béarla
a glimmer of hope
Leathanach 22
Buntéacs
baineadh mealladh aisti
Téacs caighdeánach
baineadh mealladh aisti
Béarla
she was deceived
Leathanach 23
Buntéacs
Dia a ghuidhe le mo chur ar bhealach mo leasa
Téacs caighdeánach
Dia a ghuí le mo chur ar bhealach mo leasa
Béarla
to pray to God to send me in the right path
Leathanach 23
Buntéacs
eadar dhá theinidh Bhealtaine
Téacs caighdeánach
idir dhá thine Bhealtaine
Béarla
in a dilemma
Leathanach 25
Buntéacs
chuirfeadh bean amháin aca baile ar bith ‘un sioparnaighe
Téacs caighdeánach
chuirfeadh bean amháin acu baile ar bith chun siobarnaí
Béarla
one of those women would be enough to let the town fall into a state of neglect
Leathanach 26
Buntéacs
teacht dheirge a’ dá néall
Téacs caighdeánach
teacht dheirge an dá néal
Béarla
at daybreak
Leathanach 27
Buntéacs
níl sibh ann ach lán doirn
Téacs caighdeánach
níl sibh ann ach lán doirn
Béarla
there are only a handful of you
Leathanach 27
Buntéacs
d’fhág sé d’fhiachaibh orainn....
Téacs caighdeánach
d’fhág sé d’fhiacha orainn ....
Béarla
he obliged us to....
Leathanach 29
Buntéacs
go maire siad!
Téacs caighdeánach
go maire siad!
Béarla
good health to them!
Leathanach 29
Buntéacs
fágálach nach dual dó teacht i gcrann
Téacs caighdeánach
fágálach nach dual dó teacht i gcrann
Béarla
a weak person not expected to achieve much
Leathanach 30
Buntéacs
de réir mar atá fás fút
Téacs caighdeánach
de réir mar atá fás fút
Béarla
as you gradually grow
Leathanach 30
Buntéacs
go maire sé is go gcaithe sé í
Téacs caighdeánach
go maire sé is go gcaithe sé í
Béarla
may he have health to wear it (new clothes)
Leathanach 31
Buntéacs
sin mar ba dúthcha dó bheith
Téacs caighdeánach
sin mar ba dhual dó a bheith
Béarla
he is destined to be like that
Leathanach 31
Buntéacs
chum Dia an druim fá choinne an ualaigh
Téacs caighdeánach
chum Dia an droim faoi choinne an ualaigh
Béarla
every Jack to his own trade; (do not attempt sth. which you are not cut out for)
Leathanach 32
Buntéacs
mar a d’iarrfadh a bhéal a bheith
Téacs caighdeánach
mar a d’iarrfadh a bhéal é a bheith
Béarla
perfectly in keeping with his wishes (he couldn’t ask for better)
Leathanach 32
Buntéacs
tá an fhideal amaideach sin a’ gabháil i n-a cheann dó
Téacs caighdeánach
tá an fhidil amaideach sin ag gabháil ina cheann dó
Béarla
that silly fiddle is going to his head
Leathanach 33
Buntéacs
an ródach a rinne sé
Téacs caighdeánach
an ródach a rinne sé
Béarla
the destruction he caused
Leathanach 33
Buntéacs
thug sé a bheatha i dtír ar ..
Téacs caighdeánach
thug sé a bheatha i dtír ar..
Béarla
he made his living by..
Leathanach 34
Buntéacs
bíonn tógáil a gclainne féin ar gach duine
Téacs caighdeánach
bíonn tógáil a gclainne féin ar gach duine
Béarla
the way one rears one’s children is one’s own business
Leathanach 35
Buntéacs
dá gcuireadh díoghbháil a’ cheoil thar n-a dhóigh é
Téacs caighdeánach
dá gcuirfeadh díobháil an cheoil thar a dhóigh é
Béarla
if the lack of music upset his normal behaviour
Leathanach 36
Buntéacs
bheith subhach i gcuideachta na gcuideachta
Téacs caighdeánach
bheith subhach i gcuideachta na gcuideachta
Béarla
to be merry along with the rest
Leathanach 37
Buntéacs
dhéanfa seo úmhal iad
Téacs caighdeánach
déanfaidh seo umhal iad
Béarla
this will loosen them up limber them up (make them pliable)
Leathanach 38
Buntéacs
bhí na cosa a’ gabháil thar n-a chéile aige
Téacs caighdeánach
bhí na cosa ag gabháil thar a chéile aige
Béarla
he was stumbling (across the floor)
Leathanach 42
Buntéacs
rinneadh scéala air
Téacs caighdeánach
rinneadh scéala air
Béarla
he was informed upon (sb. ‘touted’ on him)
Leathanach 43
Buntéacs
a’ toiseacht a singleáil
Téacs caighdeánach
ag tosú a shingleáil
Béarla
beginning the first run of distillation (for póitín)
Leathanach 44
Buntéacs
dhóirt siad a’ téidheadh
Téacs caighdeánach
dhoirt siad an téamh
Béarla
they poured out the run of poteen
Leathanach 45
Buntéacs
cúitigh dó an gar
Téacs caighdeánach
cúitigh dó an gar
Béarla
repay the favour
Leathanach 46
Buntéacs
riar na dolaidhe a bheith agam
Téacs caighdeánach
riar an dola a beith agam
Béarla
for me to have enough to cover the bill
Leathanach 47
Buntéacs
duine laghach tíorthamhail
Téacs caighdeánach
duine lách tíriúil
Béarla
a pleasant homely person
Leathanach 53
Buntéacs
ní mór mo ghléas
Téacs caighdeánach
ní mór mo ghléas
Béarla
my means are not sufficient (I cannot afford it)
Leathanach 55
Buntéacs
chuir siad as mo chrann cumhachta mé
Téacs caighdeánach
chuir siad as mo chrann cumhachta mé
Béarla
they drove me to distraction
Leathanach 58
Buntéacs
i gcionn na h-aimsire
Téacs caighdeánach
i gceann na haimsire
Béarla
in due course; eventually
Leathanach 59
Buntéacs
i ndiaidh na teagmhála
Téacs caighdeánach
i ndiaidh na teagmhála
Béarla
after the battle
Leathanach 60
Buntéacs
bheith gan lúth gan láthair
Téacs caighdeánach
bheith gan lúth gan láthair
Béarla
to be bereft of vigour or strength (eg. due to illness)
Leathanach 61
Buntéacs
a’ té a ghéibh céasadh ar a’ tsaoghal seo
Téacs caighdeánach
an té a gheibh céasadh ar an tsaol seo
Béarla
a person whose life is one of torment
Leathanach 63
Buntéacs
thóg na litreacha sin cian díom
Téacs caighdeánach
thóg na litreacha sin cian díom
Béarla
those letters lifted my spirits
Leathanach 64
Buntéacs
bhí tuilleadh is mo sháith cumhaidhe orm
Téacs caighdeánach
bhí tuilleadh is mo sháith cumha orm
Béarla
I was feeling extremely nostalgic
Leathanach 64
Buntéacs
bhí blas faighte agam ar a’ tsaoghal chruaidh a bhí fá mo choinne
Téacs caighdeánach
bhí blas faighte agam ar an saol crua a bhí faoi mo choinne
Béarla
I got a taste of the hard life that was in store for me
Leathanach 65
Buntéacs
i dtaca le holc
Téacs caighdeánach
i dtaca le holc
Béarla
all things considered; however bad things are (they could be worse)
Leathanach 67
Buntéacs
go gcuirfeadh sé cor san imirt
Téacs caighdeánach
go gcuirfeadh sé cor san imirt
Béarla
that the fortunes of the game would turn
Leathanach 68
Buntéacs
luchtuighthe le lúthgháir
Téacs caighdeánach
luchtaithe le lúcháir
Béarla
filled with joy
Leathanach 71
Buntéacs
a’ sgeamhlaigh go nimhneach
Téacs caighdeánach
ag sceamhaíl go nimhneach
Béarla
painfully screeching
Leathanach 72
Buntéacs
fear a rachadh amach chun an fhásaigh a dhéanamh a anama
Téacs caighdeánach
fear a rachadh amach chun an fhásaigh a dhéanamh a anama
Béarla
a man who would go out into the wilderness to prepare his soul
Leathanach 74
Buntéacs
bhí sé comh maith aige fanacht sa bhaile ar sgáth a raibh sé a fhoghluim
Téacs caighdeánach
bhí sé chomh maith aige fanacht sa bhaile ar scáth a raibh sé a fhoghlaim
Béarla
he was as well staying at home for all he was learning
Leathanach 75
Buntéacs
bhí mé i mbarr mo chéille aige
Téacs caighdeánach
bhí mé i mbarr mo chéille aige
Béarla
he was driving me almost insane, infuriating me
Leathanach 76
Buntéacs
thug mé iarraidh air leis a’ deasóig
Téacs caighdeánach
thug mé iarraidh air leis an deasóg
Béarla
I attempted a right hook on him
Leathanach 76
Buntéacs
thug mé an chiotóg aníos ó’n sgoróig
Téacs caighdeánach
thug mé an chiotóg aníos ón chorróg
Béarla
I attempted a left hook from the hip up
Leathanach 76
Buntéacs
tháinig aithreachas orm
Téacs caighdeánach
tháinig aithreachas orm
Béarla
I regretted (what I had done)
Leathanach 81
Buntéacs
d’amharc sé orm go neamhshotalach dushlánach
Téacs caighdeánach
d’amharc sé orm go neamhshotalach dushlánach
Béarla
he looked at me in an unsubmissive, defiant way
Leathanach 81
Buntéacs
gréibhlí beaga linbh
Téacs caighdeánach
gréibhlí beaga linbh
Béarla
a child’s little knick-knacks
Leathanach 84
Buntéacs
grá éagmaise
Téacs caighdeánach
grá éagmaise
Béarla
‘love in absence’ love of person one has not seen
Leathanach 84
Buntéacs
i modh fírinne
Téacs caighdeánach
i modh fírinne
Béarla
in all sincerity, truthfully
Leathanach 84
Buntéacs
mar adeir a’ nathán ní tháinig ariamh a’ meadhar mór nach dtiocfadh i n-a dhiaidh a’ dobrón
Téacs caighdeánach
mar a deir an nathán níor tháinig riamh an mheidhir mhór nach dtiocfadh ina dhiaidh an dobrón
Béarla
all our joys are overcast with sorrow
Leathanach 86
Buntéacs
i modh rúin
Téacs caighdeánach
i modh rúin
Béarla
in confidence, privately
Leathanach 86
Buntéacs
ba de Ruarcaigh Bhréifne é
Téacs caighdeánach
ba de Ruarcaigh Bhréifne é
Béarla
he was one of the Breffni O’Rourkes (descended from)
Leathanach 86
Buntéacs
Bhí sí déirceach. Bhí sí fuascailteach.
Téacs caighdeánach
Bhí sí déirceach. Bhí sí fuascailteach.
Béarla
She was charitable. She was helpful in times of distress.
Leathanach 88
Buntéacs
mar adeir a’nathán ní raibh aon fhear ariamh éifeachtach ag a chómharsa bhéal dorais
Téacs caighdeánach
mar a deir an nathán ní raibh aon fhear riamh éifeachtach ag a chomharsa bhéal dorais
Béarla
no man is a profit in his own land; familiarity breeds contempt
Leathanach 92/3
Buntéacs
d’fhobair go mbrisfidhe é
Téacs caighdeánach
dóbair go mbrisfí é
Béarla
he would’ve been in danger of losing his job
Leathanach 93
Buntéacs
comh díreach le feagh
Téacs caighdeánach
chomh díreach le feag
Béarla
as straight as a rush
Leathanach 94
Buntéacs
ní fhuil mé a’ maoidheamh do shaoghail ort
Téacs caighdeánach
níl mé ag maíomh do shaoil ort
Béarla
I don’t envy your life (situation)
Leathanach 94
Buntéacs
tá droch-dheoir de chineál éigin inntí
Téacs caighdeánach
tá drochdheoir de chineál éigin inti
Béarla
there is a streak of badness in her
Leathanach 95
Buntéacs
le holc ná le hurchóid
Téacs caighdeánach
le holc ná le hurchóid
Béarla
out of badness or ill-will
Leathanach 95
Buntéacs
ná fág thú féin in mo mhuinighín
Téacs caighdeánach
ná fág thú féin i mo mhuinín
Béarla
don’t depend on me
Leathanach 97
Buntéacs
nuair a b’fhada liom a bhí sé gan éirighe
Téacs caighdeánach
nuair b’fhada liom a bhí sé gan éirí
Béarla
when it seemed to me it was about time he got up (from his bed)
Leathanach 99
Buntéacs
ní racha mé i gcionn a’ tsaoghail choidhche annseo i Rinn na bhFaoileann
Téacs caighdeánach
ní rachaidh mé i gceann an tsaoil choíche anseo i Rinn na bhFaoileann
Béarla
I will never settle down (to married life) here i R.na bhF.
Leathanach 101
Buntéacs
go mbeadh measardhacht de ghnaoi na ndaoine uirthí
Téacs caighdeánach
go mbeadh measarthacht de ghnaoi na ndaoine uirthi
Béarla
that she would be reasonably well liked by people
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Teaghlach - muintir - pobal, Mothúcháin
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 102
Buntéacs
bhéarfadh sé bualadh éadain dóbhtha
Téacs caighdeánach
bhéarfadh sé bualadh éadain dóibh
Béarla
he would go round them all one by one (in succession)
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Grá - cleamhnas - rómánsaíocht
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 107
Buntéacs
gach géag dá raibh a’ teacht ag iarraidh bheith ion-churtha leis a’ fhréimh ó dtáinig
Téacs caighdeánach
gach géag dá raibh ag teacht ag iarraidh a bheith inchurtha leis an fhréamh ónar tháinig
Béarla
every one of the offspring trying to be equal to their elders
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Tréithe daonna, Teaghlach - muintir - pobal, Ainmhithe agus plandaí
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 107
Buntéacs
níor shéan sé a ghaol
Téacs caighdeánach
níor shéan sé a ghaol
Béarla
he took after his people
Téamaí
Teaghlach - muintir - pobal, Aimsir agus am
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 107
Buntéacs
draoidín linbh
Téacs caighdeánach
draoidín linbh
Béarla
a mite of a child
Téamaí
Tréithe daonna, Aois
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 108
Buntéacs
nuair a thoisigh se a’ shuirghe le h-Úna
Téacs caighdeánach
nuair a thosaigh se a shuirí le hÚna
Béarla
when he started courting Úna
Téamaí
Grá - cleamhnas - rómánsaíocht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 109
Buntéacs
bíonn a cuid féin ag an fharraige
Téacs caighdeánach
bíonn a cuid féin ag an fharraige
Béarla
the sea will (always) gets revenge
Téamaí
Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Bás - beatha - sláinte, Béaloideas agus seanchas, Farraige, Seoltóireacht agus bádóireacht
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 110
Buntéacs
A h-aois? Bhail ní fhuil aon ribe liath i n-a ceann go fóill. Ach ní fhuil aon hiacal de’n chéad chár gan chur aicí.
Téacs caighdeánach
A haois? Bhuel níl aon ribe liath ina ceann go fóill. Ach níl aon fhiacail den chéad chár gan chur aici.
Béarla
Her age? Well she has no grey hair yet. But she has none of her baby teeth either ( she’s getting on, she’s no spring chicken)
Téamaí
Grá - cleamhnas - rómánsaíocht, Tréithe daonna, Aois, Baill choirp
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch, Meafar
Leathanach 112
Buntéacs
leig mé m’aithne ‘fhad leis
Téacs caighdeánach
lig mé m’aithne a fhad leis
Béarla
I introduced myself
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 113
Buntéacs
mar a deireadh na sean-daoine, is trom cearc i bhfad
Téacs caighdeánach
mar a deireadh na seandaoine, is trom cearc i bhfad
Béarla
as the old people used to say, even a light load gets heavy if carried far
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Ainmhithe agus plandaí, Bás - beatha - sláinte
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 115
Buntéacs
bhí sí ag iomchur craicinn (an fharraige)
Téacs caighdeánach
bhí sí ag iompar craicinn (an fharraige)
Béarla
the surface of the sea is smooth, though swelling heavily
Téamaí
Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Farraige, Seoltóireacht agus bádóireacht
Leathanach 118
Buntéacs
giobarsach
Téacs caighdeánach
giobarsach
Béarla
sparse downy hair; sparse growth
Téamaí
Tréithe daonna, Baill choirp
Gnéithe teanga
Focal aonair
Leathanach 119
Buntéacs
ní cóir bheith i n-a dhiaidh sin ortha
Téacs caighdeánach
ní cóir a bheith ina dhiaidh sin orthu
Béarla
you can’t blame them for that
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 120
Buntéacs
chan a ghoid sin ná a fhuadach a rinne sé
Téacs caighdeánach
chan á ghoid sin ná á fhuadach a rinne sé
Béarla
it runs in the family; it is in his blood
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Teaghlach - muintir - pobal
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 120
Buntéacs
tá sé deagh-bheo
Téacs caighdeánach
tá sé dea-bheo
Béarla
he is alive and well
Téamaí
Bás - beatha - sláinte
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 122
Buntéacs
coirnín beag donn-ruadh
Téacs caighdeánach
coirnín beag donnrua
Béarla
a little auburn curl
Téamaí
Baill choirp
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 128
Buntéacs
achmhusán a thabhairt dó
Téacs caighdeánach
achasán a thabhairt dó
Béarla
to tell him off
Téamaí
Iompar agus caidrimh
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 132
Buntéacs
greim an fhir bháithte
Téacs caighdeánach
greim an fhir bháite
Béarla
a drowning man’s grip
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Baill choirp, Farraige, Mothúcháin
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 132
Buntéacs
thabhuigh an tárrtháil sin rud diomaoite de chliú...
Téacs caighdeánach
thabhaigh an tarrtháil sin rud diomaoite de chlú...
Béarla
that rescue earned (a person) something other than fame
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Tréithe daonna, Bás - beatha - sláinte, Farraige, Mothúcháin
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 133
Buntéacs
feosaí
Téacs caighdeánach
feosaí
Béarla
a small weak-limbed man
Téamaí
Tréithe daonna
Gnéithe teanga
Focal aonair
Leathanach 134
Buntéacs
nuair a thóg sé na héadálacha
Téacs caighdeánach
nuair a thóg sé na héadálacha
Béarla
when he gathered the flotsam
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Talmhaíocht, Farraige, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 134
Buntéacs
tháinig lasair i n-a gruaidh
Téacs caighdeánach
tháinig lasair ina grua
Béarla
she blushed
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Baill choirp, Mothúcháin
Gnéithe teanga
Meafar
Leathanach 135
Buntéacs
a’ geosadán beag sgallta sin
Téacs caighdeánach
an geosadán beag scallta sin
Béarla
that puny little show-off
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 135
Buntéacs
úspaire garbh ainbhiosach
Téacs caighdeánach
úspaire garbh ainbhiosach
Béarla
a rough ignorant lout
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 141
Buntéacs
nach bhfanfadh bean ar bith díomhaoin i rith a saoghail mar gheall ar fhear a raibh sí geallmhar air i n-a h-óige
Téacs caighdeánach
nach bhfanfadh bean ar bith díomhaoin i rith a saoil mar gheall ar fhear a raibh sí geallmhar air ina hóige
Béarla
that no woman would stay unmarried all her life because of a man she was fond of in her youth
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Grá - cleamhnas - rómánsaíocht, Mothúcháin
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 143
Buntéacs
níor chosamhail dóbhtha go raibh mórán dáimhe leis na daoinibh aca
Téacs caighdeánach
níor chosúil dóibh go raibh mórán dáimhe leis na daoine acu
Béarla
they didn’t seem to have much affinity with the people
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Teaghlach - muintir - pobal
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 145
Buntéacs
nídh nach iongnadh
Téacs caighdeánach
ní nach ionadh
Béarla
no wonder
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 147
Buntéacs
mairfe sé le saoghal na bhfear
Téacs caighdeánach
mairfidh sé le saol na bhfear
Béarla
it will last until the end of time
Téamaí
Aimsir agus am, Bás - beatha - sláinte
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 147
Buntéacs
loic mé roimhe
Téacs caighdeánach
loic mé roimhe
Béarla
I flinched, shirked at it
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 147
Buntéacs
bhí sé ag éirghe diamhair
Téacs caighdeánach
bhí sé ag éirí diamhair
Béarla
it was becoming mysterious
Téamaí
Mothúcháin
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 148
Buntéacs
ní raibh pian ná piolóid orm
Téacs caighdeánach
ní raibh pian ná piolóid orm
Béarla
I was in no pain whatsoever
Leathanach 149
Buntéacs
tá Dia láidir agus máthair mhaith aige
Téacs caighdeánach
tá Dia láidir agus máthair mhaith aige
Béarla
God is powerful and His mother is merciful (you should never lose hope)
Leathanach 149
Buntéacs
is buaine bladh ná saoghal
Téacs caighdeánach
is buaine bladh ná saol
Béarla
fame lives on after death
Leathanach 149
Buntéacs
nuair chuaidh a’ chúis go cnámh na h-uileann
Téacs caighdeánach
nuair chuaigh an chúis go cnámh na huillinne
Béarla
when it came to the crucial test; in the final analysis
Leathanach 150
Buntéacs
bhí ciall agam - má ba chiall cheannuigh féin í
Téacs caighdeánach
bhí ciall agam - má ba chiall cheannaithe féin í
Béarla
It was a hard earned lesson (in life)
Leathanach 151
Buntéacs
ní bhíonn sgéal ar bith gan úghdar
Téacs caighdeánach
ní bhíonn scéal ar bith gan údar
Béarla
every story has an origin, a reason
Leathanach 151
Buntéacs
go ndearna sí áit a coise ionnta
Téacs caighdeánach
go ndearna sí áit a coise iontu
Béarla
till she wore them in (shoes)
Leathanach 152
Buntéacs
aon uisge amháin a bhaist í féin is Padaí s’agam-sa
Téacs caighdeánach
aon uisce amháin a bhaist í féin is Páidí s’agamsa
Béarla
herself and my Paddy were baptised at the same time
Leathanach 152
Buntéacs
níor fíoradh fáidheadóracht Nualaidín
Téacs caighdeánach
níor fíoraíodh fáidheadóireacht Nualaidín
Béarla
N’s prediction didn’t come true
Leathanach 153
Buntéacs
tútaidhe gan suim
Téacs caighdeánach
tútachán gan suim
Béarla
Mean, rough, insignificant person
Leathanach 153
Buntéacs
thug siad dubhshlán impireachta
Téacs caighdeánach
thug siad dushlán impireachta
Béarla
they challenged an empire
Leathanach 154
Buntéacs
dlúthas a chur le duine
Téacs caighdeánach
dlús a chur le duine
Béarla
to urge s.b. on
Leathanach 156
Buntéacs
is críonna an té a ghnídh a ghnoithe dó féin
Téacs caighdeánach
is críonna an té a ghní a ghnóthaí dó féin
Béarla
it’s a wise person who minds their own business
Leathanach 158
Buntéacs
‘Sé díoghadh is deireadh é
Téacs caighdeánach
Is é díogha is deireadh é
Béarla
it is the worst possible thing, the lowest of the low
Leathanach 159
Buntéacs
bhí lábán go dtí n-a ghlúine air
Téacs caighdeánach
bhí lábán go dtína ghlúine air
Béarla
he was up to his knees in mud
Leathanach 161
Buntéacs
sgreabáin bheaga chumhanga
Téacs caighdeánach
screabáin bheaga chúnga
Béarla
narrow little stony patches of land
Leathanach 161
Buntéacs
a’ déanamh barraidheacht mórtais
Téacs caighdeánach
ag déanamh barraíocht mórtais
Béarla
boasting too much
Leathanach 161
Buntéacs
má chaithim siubhal ar an fhírinne
Téacs caighdeánach
má chaithim siúl ar an fhírinne
Béarla
if I were to stick to the truth
Leathanach 162
Buntéacs
dath na ndaol ortha leis an ocras /fhuacht
Téacs caighdeánach
dath na ndaol orthu leis an ocras/fhuacht
Béarla
blue in the face from hunger/cold
Leathanach 163
Buntéacs
bhí an lasóg sa bharrach
Téacs caighdeánach
bhí an lasóg sa bharrach
Béarla
passions were inflamed, a row had started
Leathanach 164
Buntéacs
ar ghruaimhín a’ bhealaigh mhóir
Téacs caighdeánach
ar ghruaimhín an bhealaigh mhóir
Béarla
the grassy verge of the main road
Leathanach 164
Buntéacs
ar shéala a bheith ion-bhuana
Téacs caighdeánach
ar shéala a bheith inbhainte
Béarla
almost ready for reaping
Leathanach 165
Buntéacs
ba leor a luathas
Téacs caighdeánach
ba leor a luas
Béarla
that would come soon enough, all in good time
Leathanach 166
Buntéacs
déanaigí bhur gcómhairle féin
Téacs caighdeánach
déanaigí bhur gcomhairle féin
Béarla
have it your own way, do what you like
Leathanach 167
Buntéacs
ag cur bala ar rudaí a bhí briste
Téacs caighdeánach
ag cur baile ar rudaí a bhí briste
Béarla
repairing things that were broken