Leathanach 6
Buntéacs
ba bhreágh an ailleóg cheoil a bhí ag Máire Ruaidh
Téacs caighdeánach
ba bhreá an ailleog cheoil a bhí ag Máire Rua
Béarla
M.R had a fine strong voice
Téamaí
Tréithe daonna, Ceol agus filíocht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 8
Buntéacs
píobaire an aon-phuirt
Téacs caighdeánach
píobaire an aon phoirt
Béarla
s.o. who is always harping on about the same thing
Leathanach 11
Buntéacs
fad is d’fhanfadh sé i muinighin ceoil
Téacs caighdeánach
fad is a d’fhanfadh sé i muinín cheoil
Béarla
as long as he left it at music (and nothing else)
Leathanach 11
Buntéacs
gurbh acarra cheolmhar í
Téacs caighdeánach
gur acra ceolmhar é
Béarla
that it was a musical instrument
Téamaí
Ceol agus filíocht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 11
Buntéacs
thoisigh a mhéaradradh air
Téacs caighdeánach
thosaigh a mhéaraíocht air
Béarla
began to fiddle, tinker with
Téamaí
Ceol agus filíocht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 13
Buntéacs
bhí an deilín ar a dteangaidh ag an chuid eile aca
Téacs caighdeánach
bhí an deilín ar a dteanga ag an chuid eile acu
Béarla
the rest of them knew the rhyme off by heart
Téamaí
Ceol agus filíocht
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 22
Buntéacs
rosc catha Thír-Chonaill
Téacs caighdeánach
rosc catha Thír Chonaill
Béarla
the battle cry of Donegal
Téamaí
Béaloideas agus seanchas, Ceol agus filíocht, Míleata, Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún, Stair
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 23
Buntéacs
ceol cánta a dhéanamh do Shéamus Mhór
Téacs caighdeánach
ceol cáinte a dhéanamh do Shéamus Mhór
Béarla
song rejoicing in Séamus Mór’s loss
Téamaí
Ceol agus filíocht, Mothúcháin
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 37
Buntéacs
bhí na deilíní seo ar bhárr a dteangtha aca
Téacs caighdeánach
bhí na deilíní seo ar bharr a dteanga acu
Béarla
they knew these rigmaroles, rhymes, off by heart
Téamaí
Ceol agus filíocht, Oideachas
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 48
Buntéacs
chuirfeadh sé ceo ar do chluasa
Téacs caighdeánach
chuirfeadh sé ceo ar do chluasa
Béarla
it was music to your ears
Téamaí
Ceol agus filíocht, Mothúcháin
Leathanach 50
Buntéacs
an rud sgríobhas a’ púca léighidh sé féin é
Téacs caighdeánach
an rud a scríobhas an púca léann sé féin é
Béarla
you know what you mean yourself , even if your writing (etc) is unintelligible to others, let the author interpret his own words
Téamaí
An t-osnádúr, Ceol agus filíocht, Iompar agus caidrimh
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 56
Buntéacs
nach raibh aon damhsa le h-imtheacht air
Téacs caighdeánach
nach raibh aon damhsa le himeacht air
Béarla
who wouldn’t miss a dance
Téamaí
Caithimh aimsire - cluichí - spóirt, Cúinsí sóisialta, Ceol agus filíocht
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 57
Buntéacs
bhí Fianaidheacht ina rabháin aca
Téacs caighdeánach
bhí Fiannaíocht ina rabháin acu
Béarla
they produced long prolonged bursts/recitations of Fianna stories/poetry
Téamaí
An t-osnádúr, Ceol agus filíocht, Stair
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 60
Buntéacs
na duis
Téacs caighdeánach
na duis
Béarla
the three drones on the Scottish bagpipes
Téamaí
Ceol agus filíocht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 64
Buntéacs
(is é) píobaire an aon-phuirt (é)
Téacs caighdeánach
píobaire an aon phoirt
Béarla
sb who is always harping on about the same thing
Téamaí
Ceol agus filíocht, Tréithe daonna
Leathanach 65
Buntéacs
na dosaibh
Téacs caighdeánach
na dois
Béarla
the drones
Téamaí
Ceol agus filíocht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 65
Buntéacs
cuaifín
Téacs caighdeánach
cuaichín
Béarla
a snatch of song
Téamaí
Ceol agus filíocht
Gnéithe teanga
Focal aonair
Leathanach 72
Buntéacs
gan a ghabháil fríthe
Téacs caighdeánach
gan a ghabháil fríthi
Béarla
without erring, losing the thread (in a recitation etc.)
Téamaí
Oideachas, Caithimh aimsire - cluichí - spóirt, Ceol agus filíocht
Leathanach 78
Buntéacs
An Dord Fhiana
Téacs caighdeánach
An Dord Féinne
Béarla
the chant of the Fianna; the trumpet of the Fianna
Téamaí
Béaloideas agus seanchas, Ceol agus filíocht, Míleata
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 78
Buntéacs
gan aon sgéal ó Neamh go hÁrainn nach mbíodh aicí
Téacs caighdeánach
gan aon scéal Ó Neamh go hÁrainn nach mbíodh aici
Béarla
she knew stories from anywhere, the world over
Téamaí
Béaloideas agus seanchas, Ceol agus filíocht, Tíreolaíocht – tírdhreach – áit
Leathanach 83
Buntéacs
Sliabh Uisnigh
Téacs caighdeánach
Sliabh Uisnigh
Béarla
the historical centre of Ireland
Téamaí
Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Béaloideas agus seanchas, Ceol agus filíocht, Stair
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 84
Buntéacs
ag éisteacht le ceileabhar an smaolaigh
Téacs caighdeánach
ag éisteacht le ceiliúr an smólaigh
Béarla
listening to the song of the thrush
Téamaí
Ainmhithe agus plandaí, Ceol agus filíocht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 86
Buntéacs
siollóg
Téacs caighdeánach
siollóg
Béarla
tall story, boast
Téamaí
Béaloideas agus seanchas, Ceol agus filíocht, Iompar agus caidrimh
Gnéithe teanga
Focal aonair
Leathanach 101
Buntéacs
ceiliúr na cuaiche
Téacs caighdeánach
ceiliúr na cuaiche
Béarla
the cuckoo’s song
Téamaí
Ainmhithe agus plandaí, Ceol agus filíocht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 102
Buntéacs
más cóir damhsaí a ghoirstin dóbhtha ar chor ar bith
Téacs caighdeánach
más cóir damhsaí a ghairm díobh ar chor ar bith
Béarla
if they could be called dances at all
Téamaí
Caithimh aimsire - cluichí - spóirt, Ceol agus filíocht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 108
Buntéacs
as an osna is truime thig a’ ceol is binne
Téacs caighdeánach
as an osna is troime tig an ceol is binne
Béarla
the deeper the sorrow the sweeter the music
Téamaí
Ceol agus filíocht, Mothúcháin
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 111
Buntéacs
ramás gan tlacht
Téacs caighdeánach
ramás gan slacht
Béarla
crude little rhyme, doggerel
Téamaí
Béaloideas agus seanchas, Ceol agus filíocht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 112
Buntéacs
bhí na sála a’ preabadaigh aicí
Téacs caighdeánach
bhí na sála ag preabarnaigh aici
Béarla
she was tapping her heels
Téamaí
Caithimh aimsire – cluichí – spóirt, Ceol agus filíocht, Éadaí
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 112
Buntéacs
is fearrde de scéal mhaith aithris dhúbailte
Téacs caighdeánach
is fearrde de scéal mhaith aithris dhúbailte
Béarla
it’s better to tell a good story twice, a good story improves with the telling
Téamaí
Ceol agus filíocht, Gaois - comhairle - eolas
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 122
Buntéacs
chuirfeadh sé ceo ar do chluasa
Téacs caighdeánach
cuirfeadh sé ceo ar do chluasa
Béarla
he would enchant you
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Béaloideas agus seanchas, Ceol agus filíocht, Mothúcháin
Leathanach 138
Buntéacs
bhí siad leis ina ndeilín
Téacs caighdeánach
bhí siad leis ina ndeilín
Béarla
he repeated them in parrot fashion
Téamaí
Oideachas, Iompar agus caidrimh, Ceol agus filíocht
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 144?
Buntéacs
deilín
Téacs caighdeánach
deilín
Béarla
sing-song, rigmarole
Téamaí
Ceol agus filíocht
Gnéithe teanga
Focal aonair
Leathanach 161
Buntéacs
is minic a loit fírinne filidheacht
Téacs caighdeánach
is minic a loit fírinne filíocht
Béarla
a tale can be boring without a little embellishment (lit: it is often poetry was spoiled by truth')
Téamaí
Ceol agus filíocht
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 179
Buntéacs
deilín
Téacs caighdeánach
deilín
Béarla
rigmarole, to repeat sth in a sing-song fashion
Téamaí
Oideachas, Ceol agus filíocht
Gnéithe teanga
Focal aonair
Leathanach 186
Buntéacs
murabh bhfuil ionnat ó nádúir, ní fhuil a oiread foghluime ar a’ domhan is dhéanfadh fidileóir díot
Téacs caighdeánach
mura bhfuil ionat ó nádúr, níl a oiread foghlama ar an domhan is a dhéanfadh fidléir díot
Béarla
if it dosn’t come naturally to you, all the learning in the world won’t make a fiddler out of you
Téamaí
Oideachas, Caithimh aimsire - cluichí - spóirt, Tréithe daonna, Ceol agus filíocht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 186
Buntéacs
go dtug sé snamh do’n fhilidheacht
Téacs caighdeánach
go dtug sé snamh don fhilíocht
Béarla
he took a dislike to poetry
Téamaí
Ceol agus filíocht
Gnéithe teanga
Meafar
Leathanach 186
Buntéacs
b’fhada liom nó go dtéighinn isteach arais go bhfuighinn oidhche eile sgéalaidheacht
Téacs caighdeánach
b’fhada liom nó go dtéinn isteach ar ais go bhfaighinn oíche eile scéalaíochta
Béarla
I couldn’t wait to go back for another night of storytelling
Téamaí
Béaloideas agus seanchas, Caithimh aimsire – cluichí – spóirt, Ceol agus filíocht, Cúinsí sóisialta, Iompar agus caidrimh, Teach agus baile, Tíreolaíocht – tírdhreach – áit
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 200
Buntéacs
is iomdha fear a rinne faillighe i n-a chuid oibre ‘na sheasamh ag éisteacht léithe
Téacs caighdeánach
is iomaí fear a rinne faillí ina chuid oibre ina sheasamh ag éisteacht léi
Béarla
many’s the man neglected his work while stopping to listen to her
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Grá - cleamhnas - rómánsaíocht, Tréithe daonna, Ceol agus filíocht, Mothúcháin, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 202
Buntéacs
nár shéan sí a gaol leis na ceoltóirí éifeachtacha
Téacs caighdeánach
nár shéan sí a gaol leis na ceoltóirí éifeachtacha
Béarla
she took after her notable musical forebears
Téamaí
Tréithe daonna, Teaghlach - muintir - pobal, Ceol agus filíocht
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 202
Buntéacs
b’fhearr liom Éimhear a’ caoineadh Chú Chulainn ’ná lasta luinge de bhruinnealaibh cianacha a’ criongán i nglórthaí coimhightheacha
Téacs caighdeánach
b’fhearr liom Eimhear ag caoineadh Chú Chulainn ná lasta loinge de bhruinnealla cianacha ag criongán i nglórtha coimhthíocha
Béarla
I would prefer Éimhear keening Cú Chulainn than a boatload of melancholy maidens whimpering in foreign tongues
Téamaí
An t-osnádúr, Béaloideas agus seanchas, Ceol agus filíocht, Farraige, Iompar agus caidrimh, Mothúcháin, Obair agus ceardaíocht, Seoltóireacht agus bádóireacht, Taisteal agus imirce, Tíreolaíocht – tírdhreach – áit
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 225
Buntéacs
agus chuir róisín ar a’ bhógh
Téacs caighdeánach
agus chuir roisín ar an bhogha
Béarla
and put resin on the bow
Téamaí
Ceol agus filíocht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 249
Buntéacs
deilín gan réasún
Téacs caighdeánach
deilín gan réasún
Béarla
a senseless rigmarole
Téamaí
Ceol agus filíocht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 260
Buntéacs
gaoth bhog a’ t-samhraidh a’ giolmas le n-a “ fuilt chraobh-chasta de’n ór mhéarloisgthe”
Téacs caighdeánach
gaoth bhog an tsamhraidh ag giolamas lena “folt chraobhchasta den ór mhéarloiscthe”
Béarla
the soft summer breeze caressing her “flaming golden tresses”
Téamaí
Aimsir agus am, Ceol agus filíocht, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Grá – cleamhnas – rómánsaíocht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
