Leathanach 1
Buntéacs
díol déirce
Téacs caighdeánach
díol déirce
Béarla
an object of charity (person)
Téamaí
Airgead - maoin - gnó, Bás - beatha - sláinte, Reiligiún agus creideamh
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 3
Buntéacs
sgealláin
Téacs caighdeánach
scealláin
Béarla
small potatoes
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Talmhaíocht, Ainmhithe agus plandaí, Bia agus deoch
Gnéithe teanga
Focal aonair
Leathanach 4
Buntéacs
chaith sé suas bratógaí agus sean-chró liom
Téacs caighdeánach
chaith sé suas bratóga agus seanchró liom
Béarla
he chided me about rags and being raised in a hovel
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Teach agus baile, Éadaí
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 4
Buntéacs
altuigheadh sé iad
Téacs caighdeánach
altaíodh sé iad
Béarla
let him appreciate them
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Mothúcháin, Reiligiún agus creideamh
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 4
Buntéacs
chuir airgead lochtach tón ann
Téacs caighdeánach
chuir airgead lochtach tóin ann
Béarla
ill-gotten gains set him up in life
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Obair agus ceardaíocht
Leathanach 5
Buntéacs
bhí sé ‘na shuidhe go te
Téacs caighdeánach
bhí sé ina shuí go te
Béarla
he was comfortably placed, well off
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Obair agus ceardaíocht
Leathanach 5
Buntéacs
puntaí breaca
Téacs caighdeánach
puint bhreaca
Béarla
plenty of money, cash
Téamaí
Airgead - maoin - gnó
Gnéithe teanga
Meafar
Leathanach 6
Buntéacs
ball úimhleaideach trioc mar a bhí cliabhán
Téacs caighdeánach
ball úimléideach trioc mar a bhí cliabhán
Béarla
an important useful valuable piece of furniture such as a cot
Téamaí
Airgead - maoin - gnó, Teach agus baile
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 6
Buntéacs
cionn ‘s é bheith ‘na mhac ag toicidhe
Téacs caighdeánach
cionn is é a bheith ina mhac ag toicí
Béarla
because he was the son of a wealthy man
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Teaghlach - muintir - pobal, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 6
Buntéacs
‘na bhall mhór
Téacs caighdeánach
ina bhall mhór
Béarla
to be a big shot
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Tréithe daonna
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 6
Buntéacs
ní dhéanfaidh sé ‘n lá rath’ le n-a sholus
Téacs caighdeánach
ní dhéanfaidh sé aon lá ratha lena sholas
Béarla
he will never prosper
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 7
Buntéacs
(níl) dlígheadh ar a’ riachtanas
Téacs caighdeánach
(níl) dlí ar an riachtanas
Béarla
necessity knows no law
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Dlí
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 7
Buntéacs
Is deise cabhair Dé ‘ná ‘n doras
Téacs caighdeánach
Is deise cabhair Dé ná an doras
Béarla
God’s help is always at hand
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Teach agus baile, Bás - beatha - sláinte, Reiligiún agus creideamh
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 7
Buntéacs
a’ tabhairt isteach a bhris
Téacs caighdeánach
ag tabhairt isteach a bhrise
Béarla
to recoup his losses
Téamaí
Airgead - maoin - gnó, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 10
Buntéacs
laigse bheag a fháil sa cháin dó
Téacs caighdeánach
laigse bheag a fháil sa cháin dó
Béarla
get him a reduction in the fine
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Dlí
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 10
Buntéacs
ní fhuil aon phínghinn le h-éileamh uirthí
Téacs caighdeánach
níl aon phingin le héileamh uirthi
Béarla
I’ve had my money’s worth from it
Téamaí
Airgead - maoin - gnó
Leathanach 11
Buntéacs
nach mbeadh rath ná bláth ar an bhaile
Téacs caighdeánach
nach mbeadh rath ná bláth ar an bhaile
Béarla
the town would never prosper nor flourish
Téamaí
Airgead - maoin - gnó, Teach agus baile
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 13
Buntéacs
éadalácha a’ teacht fá thír
Téacs caighdeánach
éadalácha ag teacht fá thír
Béarla
flotsam washed ashore
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Farraige, Seoltóireacht agus bádóireacht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 14
Buntéacs
an foirgneamh cadránta sin
Téacs caighdeánach
an foirgneamh cadránta sin
Béarla
that hard unwelcoming building
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Obair agus ceardaíocht, Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún, Stair
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 14
Buntéacs
earradh seach cannaí
Téacs caighdeánach
earraí seach cannaí
Béarla
goods other than cans
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 15
Buntéacs
fear a bhéadh ‘na shuidhe go te
Téacs caighdeánach
fear a bheadh ina shuí go te
Béarla
a man who would be comfortably off
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Obair agus ceardaíocht
Leathanach 16
Buntéacs
ní fiú do shaothar é
Téacs caighdeánach
ní fiú do shaothar é
Béarla
it’s not worth your while
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Mothúcháin, Obair agus ceardaíocht
Leathanach 16
Buntéacs
snáth-na-báinríoghaine
Téacs caighdeánach
snáth na banríona
Béarla
the queen’s thread yarn supplied by British Government under one of the relief schemes during the Famine
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Éadaí, Obair agus ceardaíocht, Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún, Stair
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 16
Buntéacs
ní mó ‘ná gur fiú do shaothar é
Téacs caighdeánach
ní mó ná gur fiú do shaothar é
Béarla
it’s hardly worth the effort
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Airgead - maoin - gnó, Mothúcháin, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 16
Buntéacs
níor íoc siad cíos ná gearradh
Téacs caighdeánach
níor íoc siad cíos ná gearradh
Béarla
they paid neither rent nor rates
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Teach agus baile, Obair agus ceardaíocht, Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 17
Buntéacs
ar shéala ‘bheith reaithte
Téacs caighdeánach
ar shéala a bheith rite
Béarla
just about finished/run out
Téamaí
Airgead - maoin - gnó, Talmhaíocht, Teach agus baile, Bás - beatha - sláinte, Bia agus deoch
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 17
Buntéacs
thoisigh siad a chartughadh a gcuid lastaí
Téacs caighdeánach
thosaigh siad a chartadh a gcuid lastaí
Béarla
They started to unload their cargo
Téamaí
Airgead - maoin - gnó, Farraige, Obair agus ceardaíocht, Seoltóireacht agus bádóireacht
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 17
Buntéacs
féacháil an rachadh agam éadáil a dhíol,
Téacs caighdeánach
féachaint an rachadh agam éadáil a dhíol,
Béarla
to see if I could try to sell some flotsam (salvage from the sea)
Téamaí
Taisteal agus imirce, Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Talmhaíocht, Farraige, Obair agus ceardaíocht, Seoltóireacht agus bádóireacht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 18
Buntéacs
ní raibh a dhath ar a shon agam ach ...
Téacs caighdeánach
ní raibh a dhath ar a shon agam ach ...
Béarla
all I had to show for it was ...
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Airgead - maoin - gnó, Mothúcháin, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 18
Buntéacs
nach bhfuil fhios agat nach dtig sagart a dheánamh ar iasgaireacht
Téacs caighdeánach
nach bhfuil a fhios agat nach dtig sagart a dhéanamh ar iascaireacht
Béarla
fishing would not provide the funds required to produce a priest
Téamaí
Oideachas, Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Talmhaíocht, Ainmhithe agus plandaí, Obair agus ceardaíocht, Reiligiún agus creideamh, Seoltóireacht agus bádóireacht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 19
Buntéacs
i n-áit na leith-phighinne i dteach a’ phobail
Téacs caighdeánach
in áit na leathphingne i dteach an phobail
Béarla
in the halfpenny place in the church
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Reiligiún agus creideamh
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 21
Buntéacs
ní bhíonn fear náireach éadálach
Téacs caighdeánach
ní bhíonn fear náireach éadálach
Béarla
fortune favours the brave, faint heart never won fair lady
Téamaí
Airgead - maoin - gnó, Grá - cleamhnas - rómánsaíocht, Farraige, Mothúcháin, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 21
Buntéacs
an t-eagar a bhfuil mé ann
Téacs caighdeánach
an t-eagar a bhfuil mé ann
Béarla
the state I'm in
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Tréithe daonna, Mothúcháin
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 21
Buntéacs
is fann a’ cúiteamh é
Téacs caighdeánach
is fann an cúiteamh é
Béarla
it's scant compensation
Leathanach 22
Buntéacs
pleóid ar an airgead!
Téacs caighdeánach
pleoid ar an airgead!
Béarla
To hell with the money!
Téamaí
Airgead - maoin - gnó, Mothúcháin
Gnéithe teanga
Nath, Sofhriotal
Leathanach 23
Buntéacs
agus nárbh iad ariamh a chuir a mbinid san airgead
Téacs caighdeánach
agus nárbh iad riamh a chuir a mbinid san airgead
Béarla
haven’t they always had a craving for money
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Airgead - maoin - gnó, Mothúcháin, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 24
Buntéacs
Domhnach is dálach
Téacs caighdeánach
Domhnach is dálach
Béarla
day in day out
Téamaí
Airgead - maoin - gnó, Aimsir agus am, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 25
Buntéacs
Is fiú do dhuine bheith bocht agus ní fiú do dhuine bheith truaillidhe.
Téacs caighdeánach
Is fiú do dhuine a bheith bocht agus ní fiú do dhuine a bheith truaillí.
Béarla
Poverty is no disgrace but miserliness is.
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Tréithe daonna
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 25
Buntéacs
feoil thubaisteach
Téacs caighdeánach
feoil thubaisteach
Béarla
meat of farm animal killed by accident
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Talmhaíocht, Bia agus deoch, Obair agus ceardaíocht
Leathanach 25
Buntéacs
caithmheach
Téacs caighdeánach
caifeach
Béarla
profligate
Téamaí
Airgead - maoin - gnó, Tréithe daonna
Gnéithe teanga
Focal aonair
Leathanach 28
Buntéacs
ar aghaidh boise
Téacs caighdeánach
ar aghaidh boise
Béarla
(your life is) going well
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Aimsir agus am, Mothúcháin, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 29
Buntéacs
mar adeir a’ nathán is cosamhail gur fearr suidhe ar a’ sgáth ‘ná suidhe ar a’ bhlár fholamh.
Téacs caighdeánach
Mar a deir an nathán, is cosúil gur fearr suí ar an scáth ná suí ar an bhlár fholamh
Béarla
half a loaf is better than no bread.
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Bás - beatha - sláinte, Mothúcháin
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 30
Buntéacs
gealach na gconnlach
Téacs caighdeánach
gealach na gcoinleach
Béarla
harvest moon
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Talmhaíocht, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Aimsir agus am, Ainmhithe agus plandaí, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 30
Buntéacs
eagla ár mbáis orainn roimh an aicid dhuibh
Téacs caighdeánach
eagla ár mbáis orainn roimh an aicíd dhubh
Béarla
terrified of the potato blight
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Tréithe daonna, Talmhaíocht, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Ainmhithe agus plandaí, Bás - beatha - sláinte, Mothúcháin, Obair agus ceardaíocht, Stair
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 31
Buntéacs
bó na bpáistí
Téacs caighdeánach
bó na bpáistí
Béarla
cow kept for milk and broth made from blood for nourishment of children
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Talmhaíocht, Teach agus baile, Teaghlach - muintir - pobal, Ainmhithe agus plandaí, Bás - beatha - sláinte, Bia agus deoch
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 32
Buntéacs
sé an t-airgead íde gach uilc
Téacs caighdeánach
is é an t-airgead íde gach oilc
Béarla
money is the root of all evil
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Bás - beatha - sláinte, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 33
Buntéacs
gliogaráil
Téacs caighdeánach
gliogarnach
Béarla
rattling, jingling
Téamaí
Airgead - maoin - gnó, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Focal aonair
Leathanach 36
Buntéacs
sladchonradh a thabhairt i rud
Téacs caighdeánach
sladchonradh a thabhairt i rud
Béarla
to give sth. away at a bargain price
Téamaí
Airgead - maoin - gnó
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 38
Buntéacs
gan de chúl-cinn aige acht ...
Téacs caighdeánach
gan de chúl cinn aige ach ...
Béarla
he had nothing in reserve but ...
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Bás - beatha - sláinte, Obair agus ceardaíocht
Leathanach 39
Buntéacs
daoine a’ gabháil i gcionn a’ tsaoghail
Téacs caighdeánach
daoine ag gabháil i gceann an tsaoil
Béarla
newlyweds starting out on life
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Grá - cleamhnas - rómánsaíocht, Teach agus baile, Teaghlach - muintir - pobal
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 39
Buntéacs
faoi chrann smola
Téacs caighdeánach
faoi chrann smola
Béarla
blighted, cursed
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Bás - beatha - sláinte, Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún, Stair
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 39
Buntéacs
failleagáin
Téacs caighdeánach
áilleagáin
Béarla
trinkets
Téamaí
Airgead - maoin - gnó, Teach agus baile
Gnéithe teanga
Focal aonair
Leathanach 40
Buntéacs
a’ maoidheamh a shaoghail air
Téacs caighdeánach
ag maíomh a shaoil air
Béarla
envious of his life
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Mothúcháin
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 40
Buntéacs
bhí togha gach bidh agus rogha gach dighe ann
Téacs caighdeánach
bhí togha gach bia agus rogha gach dí ann
Béarla
The best of food and drink were there
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Teach agus baile, Bia agus deoch
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 40
Buntéacs
tá dóigh bheag anásta ar an duine bhocht
Téacs caighdeánach
tá dóigh bheag anásta ar an duine bhocht
Béarla
the poor fellow is in needy circumstances, down on his luck
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Bás - beatha - sláinte, Mothúcháin, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 40
Buntéacs
ar maothas i n-airgead
Téacs caighdeánach
ar maos in airgead
Béarla
dripping with money, very wealthy
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Obair agus ceardaíocht
Leathanach 41
Buntéacs
ghoidfeadh siad a’ chros ó’n asail
Téacs caighdeánach
ghoidfeadh siad an chros ón asal
Béarla
they would steal the cross of an ass’s back, the eye out of your head
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Tréithe daonna, Dlí
Leathanach 41
Buntéacs
gur gnoithe áidh a bhí sa mhaoin
Téacs caighdeánach
gur gnóthaí áidh a bhí sa mhaoin aige
Béarla
his wealth was derived from luck
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 41
Buntéacs
foluigheann na punntaí na bliadhanta
Téacs caighdeánach
folaíonn na puint na blianta
Béarla
marry s.b. with money, regardless of their age
Téamaí
Airgead - maoin - gnó, Grá - cleamhnas - rómánsaíocht, Aimsir agus am, Aois
Leathanach 43
Buntéacs
an tóir a chosg agus an chreach a chosnamh
Téacs caighdeánach
an tóir a chosc agus an chreach a chosaint
Béarla
to repulse the attack and protect the booty
Téamaí
Airgead - maoin - gnó, Míleata
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 44
Buntéacs
ar cáirde
Téacs caighdeánach
ar cairde
Béarla
on credit
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Dlí, Obair agus ceardaíocht, Stair
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 44
Buntéacs
gaimbín
Téacs caighdeánach
gaimbín
Béarla
interest (on credit or loan)
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Stair
Gnéithe teanga
Focal aonair
Leathanach 44
Buntéacs
agus mé ’coinneáil a’ cháir ionnaibh
Téacs caighdeánach
agus mé ag coinneáil an cháir ionaibh
Béarla
and me keeping you alive, providing you with food
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Baill choirp, Bás - beatha - sláinte, Bia agus deoch, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 45
Buntéacs
‘cruinniú na déirce
Téacs caighdeánach
ag cruinniú na déirce
Béarla
begging
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Bás - beatha - sláinte, Stair
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 46
Buntéacs
ar thuistiún a ‘ ceann
Téacs caighdeánach
ar thoistiún an ceann
Béarla
for four pence each
Téamaí
Airgead - maoin - gnó
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 46
Buntéacs
rud nach bhfuil de dhíoghbháil ort tá sé daor ar fheoirling
Téacs caighdeánach
rud nach bhfuil de dhíobháil ort, tá sé daor ar fheoirling
Béarla
it’s only a bargain if you need it
Téamaí
Airgead - maoin - gnó, Mothúcháin
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 47
Buntéacs
ar bhallán stéille ’n mhadaidh
Téacs caighdeánach
ar bhallán stéille an mhadaidh
Béarla
to be struggling with poverty
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Ainmhithe agus plandaí, Bás - beatha - sláinte
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 48
Buntéacs
gan innimh oibre (i nduine)
Téacs caighdeánach
gan inmhe oibre (i nduine)
Béarla
(sb) unable to work
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Tréithe daonna, Bás - beatha - sláinte, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 48
Buntéacs
ar Sheán a bhí an teach seo maoidhte
Téacs caighdeánach
ar Sheán a bhí an teach seo maíte
Béarla
this house was known as, regarded as, Sean’s
Téamaí
Airgead - maoin - gnó, Teach agus baile
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 50
Buntéacs
bhéarfainn conradh ionnta
Téacs caighdeánach
bhéarfainn conradh iontu
Béarla
I would be glad to get them off my hands
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Mothúcháin, Obair agus ceardaíocht
Leathanach 53
Buntéacs
bodach toiceamhail
Téacs caighdeánach
bodach toiciúil
Béarla
wealthy fellow
Téamaí
Airgead - maoin - gnó, Tréithe daonna, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 55
Buntéacs
le fágháil i saorchonradh
Téacs caighdeánach
le fáil i saorchonradh
Béarla
available at a bargain price
Téamaí
Airgead - maoin - gnó, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 57
Buntéacs
bhí siad comh bocht leis a’ deóir
Téacs caighdeánach
bhí siad chomh bocht leis an deoir
Béarla
as poor as a church mouse
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó
Gnéithe teanga
Samhail
Leathanach 59
Buntéacs
ar rothaí a tsaoghail
Téacs caighdeánach
ar rothaí a tsaoil
Béarla
on top of the world
Téamaí
Airgead - maoin - gnó, Mothúcháin
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 62
Buntéacs
chuir mé focal aréir uirthi
Téacs caighdeánach
chuir mé focal aréir uirthi
Béarla
I booked it last night
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 66
Buntéacs
airgead na ngeárrthach
Téacs caighdeánach
airgead na ngearrthacha
Béarla
rates money
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Teach agus baile, Dlí, Obair agus ceardaíocht, Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 69
Buntéacs
... rugadh fá’n chinneamhain é nach leigfeadh dó ‘theacht i n-éifeacht ...
Téacs caighdeánach
... rugadh faoin chinniúint é nach ligfeadh dó a theacht in éifeacht ...
Béarla
...his fate was such that he was never to succeed in life
Téamaí
Airgead - maoin - gnó, Cúinsí sóisialta, Teaghlach - muintir - pobal
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 70
Buntéacs
cuibhreann fiaraighe
Téacs caighdeánach
cuibhreann fiaraigh
Béarla
an uncultivated grassland patch
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Talmhaíocht, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Ainmhithe agus plandaí, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 71
Buntéacs
gur mhó a mhála ná a sholáthar
Téacs caighdeánach
gur mhó a mhála ná a sholáthar
Béarla
his income is insufficient for his needs; he is not earning his keep
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Obair agus ceardaíocht
Leathanach 72
Buntéacs
a chuir sgallán sa mhaoin
Téacs caighdeánach
a chuir scalán sa mhaoin
Béarla
that squandered the wealth
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Obair agus ceardaíocht
Leathanach 72
Buntéacs
go dtig a’ cruadhtan i ndiaidh a’ chaithte
Téacs caighdeánach
go dtig an cruatan i ndiaidh an chaite
Béarla
too much spending leads to poverty
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 72
Buntéacs
gur fiú do dhuine bheith bocht ach ní fiú do dhuine bheith truaillidhe
Téacs caighdeánach
gur fiú do dhuine a bheith bocht ach ní fiú do dhuine a bheith truaillí
Béarla
poverty is no disgrace but miserliness is
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Tréithe daonna
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 73
Buntéacs
airgead a ligean amach ar ghaimbín
Téacs caighdeánach
airgead a ligean amach ar ghaimbín
Béarla
money lending
Téamaí
Airgead - maoin - gnó, Cúinsí sóisialta
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 76
Buntéacs
’oiread is chuirfeadh fear ar a bhonnaibh
Téacs caighdeánach
a oiread is chuirfeadh fear ar a bhoinn
Béarla
enough to set a man up (materially)
Téamaí
Airgead - maoin - gnó, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 78
Buntéacs
is fearr suidhe ar a’ sgáth ‘ná suidhe ar a’ bhlár fholamh
Téacs caighdeánach
is fearr suí ar an scáth ná suí ar an bhlár fholamh
Béarla
a scrawny bush is better than an open field
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Bás - beatha - sláinte, Mothúcháin, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 79
Buntéacs
is beag a’ rud is buaine ‘ná ‘n duine
Téacs caighdeánach
is beag an rud is buaine ná an duine
Béarla
any little thing may outlast a human being, may serve as a reminder of s.o.
Téamaí
Airgead - maoin - gnó, Bás - beatha - sláinte, Mothúcháin, Reiligiún agus creideamh
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 81
Buntéacs
is deise cabhair Dé ‘ná ‘n doras
Téacs caighdeánach
is deise cabhair Dé ná an doras
Béarla
God’s help is always at hand
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Teach agus baile, Bás - beatha - sláinte, Mothúcháin, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 82
Buntéacs
Éire ar leithphinghinn acht cá bhfuil a’ leithphinginn?
Téacs caighdeánach
Éire ar leathphingin ach cá bhfuil an leathphingin?
Béarla
it doesn’t matters if you can have everything for a halfpenny if you haven’t got a halfpenny
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 82
Buntéacs
chreach siad a ndúithchí
Téacs caighdeánach
chreach siad a ndúichí
Béarla
they plundered their hereditary lands
Téamaí
Airgead - maoin - gnó, Míleata
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 83
Buntéacs
a bheith ar an tráigh fhoilimh
Téacs caighdeánach
a bheith ar an trá fholamh
Béarla
destitute
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Bás - beatha - sláinte, Mothúcháin, Obair agus ceardaíocht
Leathanach 86
Buntéacs
sliocht na ngaduidhthe
Téacs caighdeánach
sliocht na ngadaithe
Béarla
the descendants of the thieves (English Planters)
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Talmhaíocht, Teach agus baile, Aimsir agus am, Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún, Stair
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 87
Buntéacs
an áit a rabh lán na lámh (le saothrú)
Téacs caighdeánach
an áit a raibh lán na lámh (le saothrú)
Béarla
the place to make a fortune
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 91
Buntéacs
bhí bó ionlao le díol aige
Téacs caighdeánach
bhí bó ionlao le díol aige
Béarla
he had a cow in-calf to sell
Téamaí
Ainmhithe agus plandaí, Airgead - maoin - gnó, Cúinsí sóisialta, Obair agus ceardaíocht, Talmhaíocht
Leathanach 94
Buntéacs
an baile a thabhairt arais ‘un cineáil
Téacs caighdeánach
an baile a thabhairt ar ais chun cineáil
Béarla
to bring the town back to prosperity
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Teach agus baile, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 96
Buntéacs
a gcuid talaimh is dlighidh is ranntálacha féin aca
Téacs caighdeánach
a gcuid talaimh is dlí is ranna féin acu
Béarla
they had their own land, law and method of apportionment
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Talmhaíocht, Teaghlach - muintir - pobal, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Dlí, Obair agus ceardaíocht, Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún, Stair
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 97
Buntéacs
ar feadh a n-acfuinne
Téacs caighdeánach
ar feadh a n-acmhainne
Béarla
according to their means
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Teach agus baile, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 99
Buntéacs
ar sgáth a chéile mhaireas na daoine
Téacs caighdeánach
ar scáth a chéile a mhaireas na daoine
Béarla
People thrive when they cooperate
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Teaghlach - muintir - pobal, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 101
Buntéacs
chromfadh sé ar a chuid oibre agus bhainfeadh sé a sheal as an tsaol
Téacs caighdeánach
chromfadh sé ar a chuid oibre agus bhainfeadh sé a sheal as an tsaol
Béarla
he would apply himself to his work and live an ordinary life
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Tréithe daonna, Aimsir agus am, Aois, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 104
Buntéacs
leath a dhéanamh de féin agus leath de’n tsaoghal
Téacs caighdeánach
leath a dhéanamh de féin agus leath den tsaol
Béarla
to work all the hours God sends him / never take a break
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 105
Buntéacs
go ndeachaidh Éamonn Mór ar a bhéalaibh
Téacs caighdeánach
go ndeachaigh Éamann Mór ar a bhéala
Béarla
E.M. bid against him (at the market)
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 105
Buntéacs
ar maos in-ollmhaitheas a’ t-saoghail
Téacs caighdeánach
ar maos in ollmhaitheas an tsaoil
Béarla
steeped in the life’s luxuries
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Teach agus baile
Leathanach 105
Buntéacs
beiric ríbhíneach,
Téacs caighdeánach
beairic ribhíneach
Béarla
customs and excise barracks
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Bia agus deoch, Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún, Stair
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 106
Buntéacs
ar chómhartha bheag airgid,
Téacs caighdeánach
ar chomhartha bheag airgid
Béarla
for a paltry sum
Téamaí
Airgead - maoin - gnó
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 106
Buntéacs
seilbh dhíleas
Téacs caighdeánach
seilbh dhílis
Béarla
rightful ownership
Téamaí
Airgead - maoin - gnó, Teach agus baile
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 108
Buntéacs
ar phutógaí folamha
Téacs caighdeánach
ar phutóga folmha
Béarla
on an empty stomach
Téamaí
Airgead - maoin - gnó, Baill choirp, Bás - beatha - sláinte, Bia agus deoch
Leathanach 110
Buntéacs
ar shiubhal ó dhoras go doras a dh’iarraidh na déirce
Téacs caighdeánach
ar shiúl ó dhoras go doras ag iarraidh na déirce
Béarla
going from door to door begging
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Teach agus baile
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 111
Buntéacs
coire de airgead leaighte
Téacs caighdeánach
coire d’airgead leáite
Béarla
a cauldron of molten silver
Téamaí
Airgead - maoin - gnó
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 112
Buntéacs
ar a’ tráigh fhoilimh
Téacs caighdeánach
ar an trá fholamh
Béarla
destitute
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 113
Buntéacs
ar maothas i maoin shaoghalta
Téacs caighdeánach
ar maos i maoin shaolta
Béarla
rolling in (material) riches
Leathanach 114
Buntéacs
sgaifte díorfach
Téacs caighdeánach
scata díthreabhach
Béarla
homeless, miserable crowd
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Bás - beatha - sláinte, Bia agus deoch
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 117
Buntéacs
an uile chóngar
Téacs caighdeánach
an uile chóngar
Béarla
every convenience
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Teach agus baile
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 117
Buntéacs
daoine atá a’ tnúth mo bháid domh,
Téacs caighdeánach
daoine atá ag tnúth mo bháid dom
Béarla
people who are envious of my boat
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Mothúcháin, Obair agus ceardaíocht, Seoltóireacht agus bádóireacht
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 118
Buntéacs
i lár an anáis tháinig a’ tamhach-táisc sa Fhrainc
Téacs caighdeánach
i lár an anáis tháinig an tamhach taisc sa Fhrainc
Béarla
in the midst of the destitution, the commotion began in France
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Bás - beatha - sláinte, Míleata, Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún, Stair
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 120
Buntéacs
bhí ádh éisc orainn
Téacs caighdeánach
bhí ádh éisc orainn
Béarla
the fishing was good (we got lucky)
Téamaí
Caithimh aimsire - cluichí - spóirt, Airgead - maoin - gnó, Talmhaíocht, Ainmhithe agus plandaí, Farraige
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 122
Buntéacs
turas i n-asgaidh
Téacs caighdeánach
turas in aisce
Béarla
a wasted journey
Téamaí
Taisteal agus imirce, Iompar agus caidrimh, Airgead - maoin - gnó, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 122
Buntéacs
ní bhíonn dlígheadh ar a’ riachtanas
Téacs caighdeánach
ní bhíonn dlí ar an riachtanas
Béarla
necessity knows no law; there was no alternative
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Dlí
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 123
Buntéacs
is buidhe le bocht a’ beagán
Téacs caighdeánach
is buí le bocht an beagán
Béarla
in times of want, even the least things are appreciated
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Bia agus deoch, Mothúcháin
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 125
Buntéacs
ní fheicfidh mé d’anás
Téacs caighdeánach
ní fheicfidh mé d’anás
Béarla
I won’t see you in need
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 126
Buntéacs
cunamar airgid
Téacs caighdeánach
conamar airgid
Béarla
a meagre amount of money
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó
Gnéithe teanga
Meafar
Leathanach 126
Buntéacs
rannaidh bocht a’ beagán
Téacs caighdeánach
roinneann bocht an beagán
Béarla
the poor are generous with the little they have
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Tréithe daonna, Bás - beatha - sláinte, Bia agus deoch, Mothúcháin
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 126
Buntéacs
ní thig olc i dtír, adeir siad, nach fearrde ’dhuine éigin
Téacs caighdeánach
ní thig olc i dtír, a deir siad, nach fearrde do dhuine éigin
Béarla
it’s an ill wind that blows nobody any good
Téamaí
Airgead - maoin - gnó, Aimsir agus am
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 127
Buntéacs
cé go raibh sé riamh fiúntach i lúb cuideachta
Téacs caighdeánach
cé go raibh sé riamh fiúntach i lúb chuideachta
Béarla
although he always stood his round/generous at a gathering
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Tréithe daonna, Bia agus deoch
Leathanach 131
Buntéacs
bhí sé fiúntach gan bheith sgabthach agus bhí sé críonna gan bheith ceachardha
Téacs caighdeánach
bhí sé fiúntach gan a bheith scaiptheach agus bhí sé críonna gan a bheith ceachartha
Béarla
he was generous but not prodigal, thrifty but not miserly
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Airgead - maoin - gnó, Tréithe daonna
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 132
Buntéacs
fá choinne lá na coise tinne
Téacs caighdeánach
fá choinne lá na coise tinne
Béarla
for a rainy day
Téamaí
Airgead - maoin - gnó
Gnéithe teanga
Meafar
Leathanach 133
Buntéacs
thráigh a’ lionn
Téacs caighdeánach
thráigh an leann
Béarla
the beer dried up, ran out
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Bia agus deoch
Leathanach 134
Buntéacs
go dtarrónadh sé rath is rathamhnas ar a’ phobal
Téacs caighdeánach
go dtarraingeodh sé rath is rathúnas ar an phobal
Béarla
it would bring prosperity to the community
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Teaghlach - muintir - pobal, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 134
Buntéacs
is mór a sáith féin de
Téacs caighdeánach
is mór a sáith féin de
Béarla
they have none to spare (i.e. they keep it all for themselves)
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Bia agus deoch
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 134
Buntéacs
Rannaidh bocht a’ beagán
Téacs caighdeánach
Roineann bocht an beagán
Béarla
the poor are generous with the little they have
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Bás - beatha - sláinte, Bia agus deoch
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 134
Buntéacs
nuair a thóg sé na héadálacha
Téacs caighdeánach
nuair a thóg sé na héadálacha
Béarla
when he gathered the flotsam
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Talmhaíocht, Farraige, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 134
Buntéacs
...’oiread is chothuigheas na briathra na bráithre
Téacs caighdeánach
... oiread is a chothaíos na briathra na bráithre
Béarla
… just as words don’t feed the Brothers (fair words butter no parsnips)
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Bia agus deoch
Leathanach 134
Buntéacs
Éire ar leith-phiginn, acht cá bhfuil a’ leith-phiginn?
Téacs caighdeánach
Éire ar leathphingin, ach cá bhfuil an leath-phingin?
Béarla
it matters not if one can have everything for a halfpenny if one hasn’t got a halfpenny
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 136
Buntéacs
is fearr duit éan i do dhorn ná beirt ar an chraoibh
Téacs caighdeánach
is fearr duit éan i do dhorn ná beirt ar an chraobh
Béarla
a bird in the hand is worth two in the bush
Téamaí
Airgead - maoin - gnó, Mothúcháin
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 138
Buntéacs
bhéinn i mo sháith don tsaoghal
Téacs caighdeánach
bheinn i mo sháith don tsaol
Béarla
I would be well off
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Obair agus ceardaíocht
Leathanach 141
Buntéacs
nach bhfanfadh bean ar bith díomhaoin i rith a saoghail mar gheall ar fhear a raibh sí geallmhar air i n-a h-óige
Téacs caighdeánach
nach bhfanfadh bean ar bith díomhaoin i rith a saoil mar gheall ar fhear a raibh sí geallmhar air ina hóige
Béarla
that no woman would stay unmarried all her life because of a man she was fond of in her youth
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Grá - cleamhnas - rómánsaíocht, Mothúcháin
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 143
Buntéacs
mar adeir a’ nathán, ní buan a’ nídh caithtear
Téacs caighdeánach
mar a deir an nathán, ní buan an ní a chaitear
Béarla
as the saying has it, nothing lasts forever
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Airgead - maoin - gnó, Aimsir agus am, Aois
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 143
Buntéacs
agus é amuigh agat
Téacs caighdeánach
agus é amuigh agat
Béarla
that’s owed to you, coming to you
Téamaí
Airgead - maoin - gnó
Leathanach 144
Buntéacs
fear cáirdeach
Téacs caighdeánach
fear cairdeach
Béarla
a man who gave credit readily
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Obair agus ceardaíocht, Stair
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 144
Buntéacs
ar an neamh-acara
Téacs caighdeánach
ar an neamhacra
Béarla
to be of independent means
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Tréithe daonna, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 145
Buntéacs
caileannógach ar na ballaí
Téacs caighdeánach
caileannógach ar na ballaí
Béarla
green scum on the walls
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Teach agus baile, Ainmhithe agus plandaí
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 145
Buntéacs
i n-aimsir géibhinn,
Téacs caighdeánach
in aimsir ghéibhinn
Béarla
in difficult, needy, times
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Teach agus baile, Teaghlach - muintir - pobal, Aimsir agus am, Bás - beatha - sláinte, Mothúcháin, Obair agus ceardaíocht, Stair
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 146
Buntéacs
réice gan tábhacht a chaith a shaoghal le drabhlás
Téacs caighdeánach
réice gan tábhacht a chaith a shaol le drabhlás
Béarla
a rake who never earned any money and spent his life carousing
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Tréithe daonna, Bia agus deoch, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 147
Buntéacs
agus ’chead aige treabhadh as a ruball féin
Téacs caighdeánach
agus de chead aige treabhadh as a eireaball féin
Béarla
and he can fend for himself
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Mothúcháin
Leathanach 148
Buntéacs
tiocfaidh siad i dtír ar dhóigh éigin
Téacs caighdeánach
tiocfaidh siad i dtír ar dhóigh éigin
Béarla
they’ll get by somehow
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Bás - beatha - sláinte
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 149
Buntéacs
ar sgáth a chéile mhaireas na daoine
Téacs caighdeánach
ar scáth a chéile a mhaireann na daoine
Béarla
people are social animals (depend on each other)
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Tréithe daonna, Teaghlach - muintir - pobal, Bás - beatha - sláinte, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 150
Buntéacs
ion-chúitighthe
Téacs caighdeánach
inchúitithe
Béarla
redeemable, amendable
Téamaí
Airgead - maoin - gnó
Gnéithe teanga
Focal aonair
Leathanach 152
Buntéacs
do shúil do mhargadh
Téacs caighdeánach
do shúil do mhargadh
Béarla
Buyer beware
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 154
Buntéacs
tá ionracas os cionn margaidh
Téacs caighdeánach
tá ionracas os cionn margaidh
Béarla
honesty is above bargaining (the best policy)
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Airgead - maoin - gnó, Tréithe daonna, Mothúcháin
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 154
Buntéacs
ag cuartughadh éadálach
Téacs caighdeánach
ag cuardach éadála
Béarla
searching for flotsam
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Talmhaíocht, Farraige, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 161
Buntéacs
is mairg nach saothruigheann a’ baile
Téacs caighdeánach
is mairg nach saothraíonn an baile
Béarla
it is a pity you can’t earn a living at home
Téamaí
Taisteal agus imirce, Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Teach agus baile, Obair agus ceardaíocht
Leathanach 162
Buntéacs
dealg airgid
Téacs caighdeánach
dealg airgid
Béarla
A silver brooch
Téamaí
Airgead - maoin - gnó, Éadaí, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 164
Buntéacs
ní bhfuighidh fear ar bith mo níghean-sa acht an fear a shaothróchas a cuid díthe
Téacs caighdeánach
ní bhfaighidh fear ar bith m’iníonsa ach an fear a shaothrós a cuid di
Béarla
no man will get my daughter other than the man who provides for her
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Grá - cleamhnas - rómánsaíocht, Tréithe daonna, Teach agus baile, Teaghlach - muintir - pobal, Bia agus deoch, Mothúcháin
Leathanach 164
Buntéacs
is olc a’ margadh bhriseas beirt
Téacs caighdeánach
is olc an margadh a bhriseann beirt
Béarla
it is a poor bargain which ruins both parties
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 170
Buntéacs
cá bhfuil mar chúiteóchas mé é
Téacs caighdeánach
cá bhfuil mar a chúiteos mé é
Béarla
how will I pay him back him
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 171
Buntéacs
slúistí
Téacs caighdeánach
slúistí
Béarla
layabouts, idlers,
Téamaí
Oideachas, Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Tréithe daonna, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Focal aonair
Leathanach 178/9
Buntéacs
ionracas os cionn margaidh
Téacs caighdeánach
ionracas os cionn margaidh
Béarla
honesty above bargaining
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Mothúcháin
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 182
Buntéacs
fuair mé í seo i saor-chonradh
Téacs caighdeánach
fuair mé í seo i saorchonradh
Béarla
I got this for a bargain
Téamaí
Airgead - maoin - gnó
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 183
Buntéacs
fad is bheadh cuid na ranna ag an chómharsain
Téacs caighdeánach
fad is a bheadh cuid na roinnte ag an chomharsa
Béarla
as long as the neighbours have enough to go around
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Talmhaíocht, Teach agus baile, Teaghlach - muintir - pobal, Bás - beatha - sláinte, Bia agus deoch
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 183
Buntéacs
coisgidh cruadhtan féile
Téacs caighdeánach
coisceann cruatan féile
Béarla
hardship prevents generosity
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Teach agus baile, Teaghlach - muintir - pobal, Bás - beatha - sláinte, Bia agus deoch, Mothúcháin
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 184
Buntéacs
is réidh stiall de chraiceann fir eile aige
Téacs caighdeánach
is réidh stiall de chraiceann fir eile aige
Béarla
it is easy for him to be generous at someone else’s expense
Téamaí
Airgead - maoin - gnó
Gnéithe teanga
Meafar
Leathanach 191
Buntéacs
corrlach
Téacs caighdeánach
corrlach
Béarla
odds, profit margin
Téamaí
Airgead - maoin - gnó
Gnéithe teanga
Focal aonair
Leathanach 192
Buntéacs
a chuid de’n tsaoghal
Téacs caighdeánach
a chuid den tsaol
Béarla
(all) one’s earthly possessions; that which one prizes
Téamaí
Airgead - maoin - gnó, Grá - cleamhnas - rómánsaíocht
Leathanach 193
Buntéacs
caidé an chomaoin a bhí le h-íoc agat linn?
Téacs caighdeánach
cad é an chomaoin a bhí le híoc agat linn?
Béarla
what obligation/debt do you have to repay us?
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 196
Buntéacs
tús lae a fhreastal
Téacs caighdeánach
tús lae a fhreastal
Béarla
to get an early start
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Aimsir agus am, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 197
Buntéacs
ar maothas le
Téacs caighdeánach
ar maos le
Béarla
drenched in, dripping with, saturated
Leathanach 200
Buntéacs
lá práidhneach earraigh
Téacs caighdeánach
lá práinneach earraigh
Béarla
a pressing, spring day
Téamaí
Airgead - maoin - gnó, Aimsir agus am, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 205
Buntéacs
go raibh im ar uachtar agus mil ar luachair i Meiriceá
Téacs caighdeánach
go raibh im ar uachtar agus mil ar luachair i Meiriceá
Béarla
America was the land of milk and honey
Téamaí
Taisteal agus imirce, Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Samhail
Leathanach 206
Buntéacs
níl teann ar a chúl aige
Téacs caighdeánach
níl teann ar a chúl aige
Béarla
he has no backing
Téamaí
Airgead - maoin - gnó, Tréithe daonna
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 206
Buntéacs
ní dheachaidh aon cheann de shiopaí móra an Chlocháin Duibh ar a bhéalaibh
Téacs caighdeánach
ní dheachaigh aon cheann de shiopaí móra an Chlocháin Dhuibh ar a bhéala
Béarla
none of the big shops tried to outbid him
Téamaí
Airgead - maoin - gnó, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 207
Buntéacs
ní thiocfa sé choidhche ’un cineáil
Téacs caighdeánach
ní thiocfaidh sé choíche chun cineáil
Béarla
it will never flourish, mature
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Tréithe daonna, Talmhaíocht, Bás - beatha - sláinte
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 207
Buntéacs
bhí dreach agus déanamh toicí cheana féin air
Téacs caighdeánach
bhí dreach agus déanamh toicí cheana féin air
Béarla
he already had all the appearances of a wealthy man
Téamaí
Airgead - maoin - gnó, Tréithe daonna, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 208
Buntéacs
ar an anfhás
Téacs caighdeánach
ar an anás
Béarla
to be destitute
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Bás - beatha - sláinte, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 208
Buntéacs
sin a’ rud a chuirfeas ar mo bhonnaí mé
Téacs caighdeánach
sin an rud a chuirfidh ar mo bhoinn mé
Béarla
that’s the thing that will set me up in life, give me a good start
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Obair agus ceardaíocht
Leathanach 212
Buntéacs
gan ‘oiread is preab spáide de tionntóighthe
Téacs caighdeánach
gan a oiread is preab spáide de tiontaithe
Béarla
Without even a spadeful turned
Téamaí
Airgead - maoin - gnó, Talmhaíocht, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 215
Buntéacs
ar an bhlár fholamh
Téacs caighdeánach
ar an bhlár fholamh
Béarla
destitute
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó
Gnéithe teanga
Meafar
Leathanach 232
Buntéacs
níl mórán bala de dhíth air
Téacs caighdeánach
níl mórán baile de dhíth air
Béarla
it doesn’t need a lot of repair
Téamaí
Airgead - maoin - gnó, Teach agus baile, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 237
Buntéacs
bhí siubhal maith ar an eallach bainne
Téacs caighdeánach
bhí siúl maith ar an eallach bainne
Béarla
milking cattle were selling well
Téamaí
Airgead - maoin - gnó, Talmhaíocht, Ainmhithe agus plandaí, Bia agus deoch, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 239
Buntéacs
a’ saothrughadh a gcodach as allus a malacha.
Téacs caighdeánach
ag saothrú a gcoda as allas a malaí.
Béarla
earning their keep by the sweat of their brow.
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Baill choirp, Bás - beatha - sláinte, Bia agus deoch, Obair agus ceardaíocht
Leathanach 239
Buntéacs
go dtaradh an lá a mbeadh sí ar a’ neamh-acara
Téacs caighdeánach
go dtige an lá a mbeadh sí ar an neamhacra
Béarla
till the day when she would be of independent means
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 240
Buntéacs
b’ionann is gaduidheacht a ghabháil ar a bhéalaibh
Téacs caighdeánach
b’ionann is gadaíocht a ghabháil ar bhéala duine
Béarla
outbidding s.o. was regarded as theft
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Talmhaíocht, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 247
Buntéacs
caidé an leath-ól a rinneadh orthu ?
Téacs caighdeánach
cad é an leithcheal a rinneadh orthu?
Béarla
how were they treated badly?
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 277
Buntéacs
bhí siúbhal maith ar eallach óg
Téacs caighdeánach
bhí siúl maith ar eallach óg
Béarla
there was good demand for young cattle
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Talmhaíocht, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch
Leathanach 278
Buntéacs
An té ar mian leis a’ séan ná bíodh súil aige le rud ar bith
Téacs caighdeánach
An té ar mian leis an séan, ná bíodh súil aige le rud ar bith
Béarla
the one who wishes for prosperity should expect nothing
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Airgead - maoin - gnó, Tréithe daonna, Bás - beatha - sláinte, Mothúcháin, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Seanfhocal
Leathanach 321
Buntéacs
is beag a’ rud nach fearr ‘ná bheith folamh,
Téacs caighdeánach
is beag an rud nach fearr ná a bheith folamh,
Béarla
there’s not much worse than having nothing
Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Bás - beatha - sláinte
Gnéithe teanga
Nath
Leathanach 326
Buntéacs
mil ar chuiseógaigh a bheith agat
Téacs caighdeánach
mil ar chuiseogach a bheith agat
Béarla
to lead an idyllic existence
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Bia agus deoch
Leathanach 326
Buntéacs
fear gearrthach
Téacs caighdeánach
fear gearrthacha
Béarla
rates collector
Téamaí
Airgead - maoin - gnó, Cúinsí sóisialta, Dlí, Obair agus ceardaíocht
Gnéithe teanga
Focal aonair
Leathanach 336
Buntéacs
ise a chuir a gcinneamhain ar na díslí,
Téacs caighdeánach
ise a chuir a gcinniúint ar na díslí
Béarla
it was she who gambled with their future/destiny
Téamaí
Iompar agus caidrimh, Airgead - maoin - gnó, Grá - cleamhnas - rómánsaíocht