Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Saibhreas Mháire

Leathanach XXX

Buntéacs
a’ díoscarnaigh le n-a chár

Téacs caighdeánach
ag díoscarnaigh lena chár

Béarla
grinding his teeth

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach XXX

Buntéacs
sconn-ribeacha ar a smigead

Téacs caighdeánach
sconribí ar a smig

Béarla
straggling hairs on her chin

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach XXX

Buntéacs
#VALUE!

Téacs caighdeánach
scaoileann braon biotáille an teanga

Béarla
a drop of spirits will loosen the tongue

Téamaí
Bia agus deoch, Iompar agus caidrimh, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Nath, Meafar

Leathanach 6

Buntéacs
mór-uchtamhail

Téacs caighdeánach
móruchtúil

Béarla
stout-hearted, courageous

Téamaí
Tréithe daonna, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Samhail, Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 6

Buntéacs
#NAME?

Téacs caighdeánach
raimhre an ribe

Béarla
a hair’s breadth

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Nath, Meafar, Samhail

Leathanach 7

Buntéacs
mar adeireadh sean-mhná an bhaile bhí dóigh fir uasail air

Téacs caighdeánach
mar a deireadh seanmhná an bhaile bhí dóigh fir uasail air

Béarla
as the town’s old lady’s used to say he lived like a gentleman

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Airgead – maoin – gnó, Cúinsí sóisialta, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 7

Buntéacs
go coimir eadar a dhá shlinneán

Téacs caighdeánach
go comair idir a dhá shlinneán

Béarla
neatly between his collar blades

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 8

Buntéacs
go dtí go bhfuil dath na ndaol air leis an fhuacht

Téacs caighdeánach
go dtí go bhfuil dath na ndaol air leis an fhuacht

Béarla
until till he’s blue in the face from cold

Téamaí
Aimsir agus am, Bás – beatha – sláinte, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Meafar

Leathanach 8

Buntéacs
a’ spágáil

Téacs caighdeánach
ag spágáil

Béarla
trudging

Téamaí
Tréithe daonna, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Samhail, Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 8

Buntéacs
caoir-theineadh fear ar bith a casadh orm-sa a reath leath an fhaid sin liom

Téacs caighdeánach
caor thine fear ar bith a casadh ormsa a rith leath an fhaid sin liom

Béarla
devil the man ever ran half that distance with me and kept up

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 9

Buntéacs
triuch

Téacs caighdeánach
triuch

Béarla
whooping cough

Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Focal aonair

Leathanach 9

Buntéacs
thigeadh rabhán uirthí a chraitheadh an cliabhlach aicí

Téacs caighdeánach
thigeadh rabhán uirthi a chroitheadh an cliabhrach aici

Béarla
her chest used to shake in a prolonged fit (of coughing)

Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 9

Buntéacs
mar adubhairt fear na h-eagna bláth gach géag dá dtig a’ cur leis a’ fhréimh ó dtáinig

Téacs caighdeánach
mar a dúirt fear na heagna bláth gach géag dá dtig ag cur leis an fhréamh óna dtáinig

Béarla
as the wise man said, like father like son

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Teaghlach – muintir – pobal

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 9

Buntéacs
briseadh ubhall na leise aige

Téacs caighdeánach
briseadh úll na leise aige

Béarla
he broke his hip joint

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Bás – beatha – sláinte

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 9

Buntéacs
níor tugadh dh’ainm i Ros na Searrach air le linn a laghad ná a mhéid’ acht Murchadh Dubh

Téacs caighdeánach
níor tugadh d’ainm i Ros Searrach air le linn a laghad ná a mhéide ach Murchadh Dubh

Béarla
he was known all his days in Ros Searrach as Murchadh Dubh

Téamaí
Aimsir agus am, Cúinsí pearsanta, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Teaghlach – muintir – pobal, Tíreolaíocht – tírdhreach – áit, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 10

Buntéacs
go dtiocfadh aghaidh bhisighthe uirthí

Téacs caighdeánach
go dtiocfadh aghaidh bhisigh uirthi

Béarla
that she would recover, improve

Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Samhail, Nath

Leathanach 10

Buntéacs
is cosamhail gur fíor go sgiordann éan as gach ealt

Téacs caighdeánach
is cosúil gur fíor go sciurdann éan as gach ealta

Béarla
it appears there’s always an exception to the rule, always an odd-man out

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Teaghlach – muintir – pobal

Gnéithe teanga
Seanfhocal, Nath

Leathanach 11

Buntéacs
ceamach

Téacs caighdeánach
ceamach

Béarla
ragged person

Téamaí
Tréithe daonna, Éadaí, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Focal aonair

Leathanach 11

Buntéacs
connlach gharbh fhéasóige

Téacs caighdeánach
coinleach gharbh féasóige

Béarla
a rough stubble (beard)

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Samhail

Leathanach 11

Buntéacs
ar thaobh na dtaobhann

Téacs caighdeánach
ar thaobh na dtaobhanna

Béarla
on both sides (of the family)

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Teaghlach – muintir – pobal

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 11

Buntéacs
ag bacadradh thart

Téacs caighdeánach
ag bacadradh thart

Béarla
hobbling around

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Bás – beatha – sláinte, Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Focal aonair

Leathanach 12

Buntéacs
tá dóigh bheag anásta ar na créatúir

Téacs caighdeánach
tá dóigh bheag anásta ar na créatúir

Béarla
(the infants) are in needy circumstances

Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Airgead – maoin – gnó, Bia agus deoch, Cúinsí pearsanta, Cúinsí sóisialta, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Teaghlach – muintir – pobal

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 12

Buntéacs
bhí dreach colgach uirthi

Téacs caighdeánach
bhí dreach colgach uirthi

Béarla
she had a prickly, bristling look

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 12

Buntéacs
ballsgóidí móra dearga

Téacs caighdeánach
balscóidí móra dearga

Béarla
big red blotches

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 12

Buntéacs
mar bheadh goiríní ann

Téacs caighdeánach
mar a bheadh goiríní ann

Béarla
like pimples

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 13

Buntéacs
méar colbha na láimhe clí

Téacs caighdeánach
méar cholbha na láimhe clé

Béarla
the index finger of the left hand

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 14

Buntéacs
féachfamuid le táthughadh fola a thabhairt dó

Téacs caighdeánach
féachfaidh muid le táthú fola a thabhairt dó

Béarla
we’ll try to make the blood congeal

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Bás – beatha – sláinte

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 14

Buntéacs
béal na cneadha

Téacs caighdeánach
béal na cneá

Béarla
the part of the wound which is open

Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Samhail

Leathanach 16

Buntéacs
dóirnealach bocht giobach

Téacs caighdeánach
doirneálach bocht giobach

Béarla
a poor ragged, rough countryman

Téamaí
Airgead – maoin – gnó, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Éadaí, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 16

Buntéacs
a chos i n-a aice leis

Téacs caighdeánach
a chos in aice leis

Béarla
without the use of a leg

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Bás – beatha – sláinte

Gnéithe teanga
Meafar, Nath, Sofhriotal

Leathanach 17

Buntéacs
craiceann ruicneach

Téacs caighdeánach
craiceann roicneach

Béarla
wrinkled skin

Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Tréithe daonna

Leathanach 17

Buntéacs
bhí dreach bocht, anróiteach air

Téacs caighdeánach
bhí dreach bocht, anróiteach air

Béarla
he had a poor wretched appearance

Téamaí
Airgead – maoin – gnó, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Tréithe daonna

Leathanach 20

Buntéacs
ní raibh de éadach air acht folach a náire agus spaga crochta le n-a sgoróig

Téacs caighdeánach
ní raibh d’éadach air ach folach a náire agus spaga crochta lena chorróg

Béarla
he had just enough clothes and a pouch suspended from his hip to conceal his nakedness

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Éadaí

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 20

Buntéacs
A gruaig a bhíodh na fáiníní catacha bhí sí 'na líbín anuas ar a pluca agus deor as achan ribe díthe

Téacs caighdeánach
a gruaig a bhíodh ina fáinní catacha, bhí sí ina líbín anuas ar a pluca agus deor as achan ribe di

Béarla
her curly ringleted hair now dripping from every strand and hanging limp about her cheeks

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 20

Buntéacs
go bhfuaraidh an bás mo bhéal

Téacs caighdeánach
go bhfuaraí an bás mo bhéal

Béarla
for as long as I live

Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Nath, Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 21

Buntéacs
ciothramach

Téacs caighdeánach
cithréimeach

Béarla
maimed, deformed

Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Focal aonair

Leathanach 21

Buntéacs
d’umhluigheadh sé go talamh le gach aon choiscéim

Téacs caighdeánach
d’umhlaíodh sé go talamh le gach aon choiscéim

Béarla
he used to bend to the ground with every step

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Bás – beatha – sláinte, Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 21

Buntéacs
an clipríneach bocht

Téacs caighdeánach
an clipríneach bocht

Béarla
the poor cripple

Téamaí
Tréithe daonna, Bás – beatha – sláinte, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Focal aonair

Leathanach 22

Buntéacs
ag tarraingt a leise i n-a dhiaidh

Téacs caighdeánach
ag tarraingt a leise ina dhiaidh

Béarla
trailing his leg behind him

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Bás – beatha – sláinte

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 24

Buntéacs
gránughadh beag nach rabh i bhfad ‘cneasughadh

Téacs caighdeánach
gránú beag nach raibh i bhfad ag cneasú

Béarla
a little graze that didn’t take long to heal

Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 25

Buntéacs
go dtéidhfidh mé an geadán aige

Téacs caighdeánach
go dtéifidh mé an geadán aige

Béarla
till I warm his backside

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 27

Buntéacs
a chos i n-a aice leis

Téacs caighdeánach
a chos in aice leis

Béarla
he lost the power of his leg

Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 27

Buntéacs
ciothramach

Téacs caighdeánach
cithréimeach

Béarla
maimed, deformed

Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Focal aonair

Leathanach 27

Buntéacs
ranglamán

Téacs caighdeánach
ranglamán

Béarla
long, lean, languid person, a long badly setup person

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Focal aonair

Leathanach 27

Buntéacs
crom-shlineánach

Téacs caighdeánach
cromshlinneánach

Béarla
round-backed, round shouldered person

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Focal aonair

Leathanach 27

Buntéacs
a’ cneadaigh

Téacs caighdeánach
ag cneadaigh

Béarla
panting, gasping, groaning, heaving

Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Iompar agus caidrimh, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Focal aonair

Leathanach 27

Buntéacs
go dtéidhidh mise an céasán agat

Téacs caighdeánach
go dtéifidh mise an céasán agat

Béarla
till I warm your skinny wee rump

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 28

Buntéacs
cuil

Téacs caighdeánach
cuil

Béarla
angry appearance

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Focal aonair

Leathanach 28

Buntéacs
dhá ultach féir

Téacs caighdeánach
dhá ultach féir

Béarla
two armfuls of hay

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Bia agus deoch, Talmhaíocht

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 30

Buntéacs
bodalán

Téacs caighdeánach
bodalach

Béarla
a big ungainly young person

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Aois, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Focal aonair

Leathanach 30

Buntéacs
nach rabh mór míofar ná beag dóigheamhail

Téacs caighdeánach
nach raibh mór míofar ná beag dóighiúil

Béarla
who wasn’t particularly good-looking

Téamaí
Tréithe daonna, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Nath, Sofhriotal

Leathanach 31

Buntéacs
ballsgáidí

Téacs caighdeánach
balscóidí

Béarla
blotches

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Bás – beatha – sláinte

Gnéithe teanga
Focal aonair

Leathanach 32

Buntéacs
lasadh a bhaint as duine

Téacs caighdeánach
lasadh a bhaint as duine

Béarla
to cause sb. to blush

Téamaí
Mothúcháin, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Samhail, Nath

Leathanach 32

Buntéacs
sgifleachán

Téacs caighdeánach
sgifleachán

Béarla
ragged person

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Focal aonair

Leathanach 32

Buntéacs
...agus cár ort

Téacs caighdeánach
… agus cár ort

Béarla
… and you grimacing

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 34

Buntéacs
na ladhara ris thríd na h-uachtar

Téacs caighdeánach
na ladhracha ris fríd na huachtair

Béarla
the toes sticking out through the uppers

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Éadaí

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 35

Buntéacs
gur bh’í giliena gile í

Téacs caighdeánach
gurbh í gile na gile í

Béarla
that she was the fairest of the fair

Téamaí
Grá – cleamhnas – rómánsaíocht, Tréithe daonna, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Meafar, Samhail

Leathanach 35

Buntéacs
ba í áilne na h-áilne í

Téacs caighdeánach
ba í áille na háille í

Béarla
she was the beauty of beauties

Téamaí
Grá – cleamhnas – rómánsaíocht, Tréithe daonna, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Meafar, Samhail

Leathanach 35

Buntéacs
chuaigh Caitlín thar a cois agus leonadh a múrnán

Téacs caighdeánach
chuaigh Caitlín thar a cos agus leonadh a murnán

Béarla
Caitlín went over on her foot and sprained her ankle

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Bás – beatha – sláinte

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 36

Buntéacs
cuireadh Caitlín ar a bonnaí

Téacs caighdeánach
cuireadh Caitlín ar a boinn

Béarla
Caitlín was helped to her feet

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 37

Buntéacs
nuair a bíos tú ag déanamh an fhoghair sin

Téacs caighdeánach
nuair a bhíonn tú ag déanamh an fhoghair sin

Béarla
when you are making that sound (of speech)

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 37

Buntéacs
greadfach

Téacs caighdeánach
greadfach

Béarla
stinging, smarting, pain

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Bás – beatha – sláinte

Gnéithe teanga
Focal aonair

Leathanach 37

Buntéacs
luirgneacha

Téacs caighdeánach
lorgaí

Béarla
shins

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Focal aonair

Leathanach 37

Buntéacs
fearbacha

Téacs caighdeánach
fearba

Béarla
weals, welts

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Focal aonair

Leathanach 37

Buntéacs
tréataí

Téacs caighdeánach
tréataí

Béarla
streaks, weals

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Focal aonair

Leathanach 37

Buntéacs
féasóg sgeadach

Téacs caighdeánach
féasóg sceadach

Béarla
a patchy beard

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 37

Buntéacs
dreach malluighthe

Téacs caighdeánach
dreach mallaithe

Béarla
a wicked expression

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 38

Buntéacs
lupadán leinbh

Téacs caighdeánach
lapadán linbh

Béarla
a child barely able to toddle

Téamaí
Aois, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Teaghlach – muintir – pobal

Leathanach 38

Buntéacs
na hasnacha a sgathadh ó’n druim aige

Téacs caighdeánach
na heasnacha a scoitheadh ón droim aige

Béarla
to rip him apart, to separate his ribs from his backbone

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Bás – beatha – sláinte, Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 38

Buntéacs
nach mór a croidhe a fuair sé

Téacs caighdeánach
nach mór an croí a fuair sé

Béarla
how dare he

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Mothúcháin, Iompar agus caidrimh, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 39

Buntéacs
thug sé barr na bróige sna h-easnacha dó

Téacs caighdeánach
thug sé barr na bróige sna heasnacha dó

Béarla
he kicked him in the ribs

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Éadaí, Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 39

Buntéacs
a bhos lena leathcheann

Téacs caighdeánach
a bhos lena leathcheann

Béarla
one side of his head leaning on his palm

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 39

Buntéacs
is réidh stiall de chroiceann fir eile agaibh

Téacs caighdeánach
is réidh stiall de chraiceann fir eile agaibh

Béarla
it’s easy to be generous at someone else’s expense !

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Airgead – maoin – gnó, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch, Nath

Leathanach 40

Buntéacs
Ceannuigh cíor mhín díthe is ná bíodh sí a’ gabháil thart ’á tochas féin

Téacs caighdeánach
ceannaigh cíor mhín di agus ná bíodh sí ag dul thart á tochas féin

Béarla
buy her a nit comb and don't let her go around scratching herself

Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 42

Buntéacs
gan scríobóg air

Téacs caighdeánach
gan scríobóg air

Béarla
without a scratch on him

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Bás – beatha – sláinte, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 42

Buntéacs
aimlithe

Téacs caighdeánach
aimlithe

Béarla
wretched, miserable looking

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Focal aonair

Leathanach 43

Buntéacs
tháinig mearbhlán i gceann Chonaill

Téacs caighdeánach
tháinig mearbhlán i gceann Chonaill

Béarla
Conall’s head began to spin

Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 44

Buntéacs
tuisliughadh

Téacs caighdeánach
tuisle

Béarla
a trip, stumble

Téamaí
Tíreolaíocht – tírdhreach – áit, Farraige, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Iompar agus caidrimh, Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Focal aonair

Leathanach 47

Buntéacs
tá a gruaidhe ró-chraorac

Téacs caighdeánach
tá a grua róchraorag

Béarla
her cheeks are too red, high coloured

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Mothúcháin, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 47

Buntéacs
i bhfaiteadh na súl

Téacs caighdeánach
i bhfaiteadh na súl

Béarla
in the blink of an eye, instantly

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 47

Buntéacs
a bhfuil stramhas a’ ghlais-seile ort

Téacs caighdeánach
a bhfuil strabhas na ghlas -seile ort

Béarla
you with the grimace that accompanies a bilious attack

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 47

Buntéacs
pislín

Téacs caighdeánach
prislín

Béarla
dribble at mouth

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Focal aonair

Leathanach 48

Buntéacs
éara snoighte

Téacs caighdeánach
méara snoite

Béarla
delicate, emaciated fingers

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 48/9

Buntéacs
9. bhí an lasair i n-a gruaidhe...mar bhí riamh

Téacs caighdeánach
bhí an lasair ina grua...mar a bhí riamh

Béarla
the colour was (back) in her cheeks as ever

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 48

Buntéacs
greim an fhir bháite

Téacs caighdeánach
greim an fhir bháite

Béarla
a drowning man’s grip

Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Farraige, Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath, Meafar, Samhail

Leathanach 48

Buntéacs
a cuid ghruaige doinne dá ní sior siar ag na tonna

Téacs caighdeánach
a cuid gruaige doinne á ní sior siar ag na tonnta

Béarla
… her brown hair being washed back and forth by the waves

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Farraige

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 52

Buntéacs
ag feannadh na ladhar díom féin

Téacs caighdeánach
ag feannadh na ladhracha díom féin

Béarla
skinning the toes off myself

Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 52

Buntéacs
ní raibh de cheannbheart uirthi ach bradhall bheag, thanaí, gheal

Téacs caighdeánach
ní raibh de cheannbheart uirthi ach bradhall bheag thanaí, gheal

Béarla
her head-dress was just a small thin white covering

Téamaí
Éadaí, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 54

Buntéacs
geadánach

Téacs caighdeánach
geadánach

Béarla
narrow rumped, skinny arsed

Téamaí
Tréithe daonna, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Focal aonair

Leathanach 54

Buntéacs
lear

Téacs caighdeánach
lear

Béarla
defect, shortcoming

Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Focal aonair

Leathanach 57

Buntéacs
draothadh gáire

Téacs caighdeánach
draothadh gáire

Béarla
a faint smile, wry smile

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Mothúcháin, Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 57

Buntéacs
‘ oiread is gránadh

Téacs caighdeánach
a oiread is gránú

Béarla
as much as a scrape

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Bás – beatha – sláinte, Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 58

Buntéacs
spuacacha

Téacs caighdeánach
spuaiceanna

Béarla
blisters

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Bás – beatha – sláinte

Gnéithe teanga
Focal aonair

Leathanach 58

Buntéacs
mo chóta mór ar bhacán mo láimhe liom

Téacs caighdeánach
mo chóta mór ar bhacán mo láimhe liom

Béarla
my top coat over my (bent) arm

Téamaí
Éadaí, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 58

Buntéacs
fear mór ramhar anásta a bhí ann

Téacs caighdeánach
fear mór ramhar anásta a bhí ann

Béarla
he was a big fat clumsy awkward man

Téamaí
Tréithe daonna, Iompar agus caidrimh, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 59

Buntéacs
an rud nach bhfuil sa nádúir ag duine ní chuirfear ann le foghluim é

Téacs caighdeánach
an rud nach bhfuil sa nádúr ag duine ní chuirfear ann le foghlaim é

Béarla
what is not in one’s nature cannot be acquired through learning

Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Oideachas

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 59

Buntéacs
nach ar mo shúile a bhí na liaspáin

Téacs caighdeánach
nach ar mo shúile a bhí na léaspáin

Béarla
didn’t my eyes deceive me

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 59

Buntéacs
tallann mearaidh

Téacs caighdeánach
tallann mhearaidh

Béarla
fit of distraction, derangement

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Bás – beatha – sláinte

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 62

Buntéacs
aoibh mharánta

Téacs caighdeánach
aoibh mharánta

Béarla
a bland smile; an innocent, modest smile

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 64

Buntéacs
buachaill leicthe gasta a bhí anois ann

Téacs caighdeánach
buachaill ligthe gasta a bhí anois ann

Béarla
was a lithe quick boy

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Focal aonair, Focal aonair, Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 65

Buntéacs
tháinig sí go fáilthidhe orm

Téacs caighdeánach
tháinig sí go fáilí orm

Béarla
it crept up on me (old age)

Téamaí
Aimsir agus am, Bás – beatha – sláinte, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Samhail

Leathanach 65

Buntéacs
caol-chosach

Téacs caighdeánach
caolchosach

Béarla
thin-legged, slender -footed

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Focal aonair

Leathanach 65

Buntéacs
tá ar gceann sgoilte agat

Téacs caighdeánach
tá ár gceann scoilte agat

Béarla
you have our heads splitting (because of noise)

Téamaí
Mothúcháin, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Meafar, Nath, Samhail

Leathanach 71

Buntéacs
comh h-éadtrom ar a chois le gealbhán

Téacs caighdeánach
comh héadrom ar a chois le gealbhán

Béarla
as light-footed as a sparrow

Téamaí
Tréithe daonna, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Ainmhithe agus plandaí

Gnéithe teanga
Samhail

Leathanach 72

Buntéacs
sgafaire

Téacs caighdeánach
scafaire

Béarla
strapping fellow

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Focal aonair

Leathanach 72

Buntéacs
coiscéim trom malltriallach

Téacs caighdeánach
coiscéim throm mhalltriallach

Béarla
heavy slow footstep

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 72

Buntéacs
ar bhathais a chinn

Téacs caighdeánach
ar bhaithis a chinn

Béarla
on the crown of his head

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 73

Buntéacs
ar eagla gur liaspáin a bhí ar a shúile

Téacs caighdeánach
ar eagla gur léaspáin a bhí ar a shúile

Béarla
in case his eyes were deceiving him

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 75?

Buntéacs
sgáile na sgéimhe le feiceáil inntí dh’aindeoin na mbliadhantach

Téacs caighdeánach
scáil na scéimhe le feiceáil inti d’ainneoin na mblianta

Béarla
the reflection of beauty could be seen in her in spite of the years

Téamaí
Tréithe daonna, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 77

Buntéacs
an méid a bhí ina chnámha

Téacs caighdeánach
an méid a bhí ina chnámha

Béarla
for all he was worth, as fast as he could

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Nath, Meafar, Samhail

Leathanach 77

Buntéacs
dá teannadh lena chroí

Téacs caighdeánach
á teannadh lena chroí

Béarla
embracing her closely

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Iompar agus caidrimh, Grá – cleamhnas – rómánsaíocht

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 77

Buntéacs
beiridh sé eadar a dhá láimh uirthi, agus fágaidh sé istigh i gceann de na bádaí í

Téacs caighdeánach
rug sé idir a dhá láimh uirthi, agus d’fhág sé istigh i gceann de na báid í

Béarla
he took her in his two hands and left her in one of the life boats

Téamaí
Seoltóireacht agus bádóireacht, Iompar agus caidrimh, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 78

Buntéacs
chosgair mo chroidhe

Téacs caighdeánach
choscair mo chroí

Béarla
my heart moved

Téamaí
Mothúcháin, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 80

Buntéacs
a d’fhaibhir ariamh i n-inchinn a’ duine

Téacs caighdeánach
a d’fhabhraigh riamh in inchinn an duine

Béarla
that ever developed, formed, in a person’s brain

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 81

Buntéacs
a gruag i n-a líbíní anuas le n-a leicne

Téacs caighdeánach
a gruaig ina líbíní anuas lena leicne

Béarla
her hair dripping wet down over her cheeks

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 81

Buntéacs
an dá bhall bheaga, chraoraca udaí faoina gceileann créachta

Téacs caighdeánach
an dá bhall bheaga, chraoraga úd faoina gceileann créachta

Béarla
those two small red body parts that conceal tuberculoses

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Bás – beatha – sláinte

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 82

Buntéacs
bhí siad ar dhís ban óg comh dóigheamhail …

Téacs caighdeánach
bhí siad ar dhís bhan óg chomh dóighiúil …

Béarla
they were a pair of young women as good-looking as …

Téamaí
Tréithe daonna, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Grá – cleamhnas – rómánsaíocht

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 83

Buntéacs
ó na sgorógaí síos

Téacs caighdeánach
ó na corróga síos

Béarla
from the hips down

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 83

Buntéacs
tá mo chroidhe istoigh ann

Téacs caighdeánach
tá mo chroí istigh ann

Béarla
I love him to bits

Téamaí
Grá – cleamhnas – rómánsaíocht, Iompar agus caidrimh, Mothúcháin, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Nath, Meafar

Leathanach 83

Buntéacs
thug mé fá dear imir liath a’ theacht i n-a ghruaig...,

Téacs caighdeánach
thug mé fá deara imir liath ag teacht ina ghruaig

Béarla
I noticed a hint/tinge of grey in his hair

Téamaí
Aois, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 84

Buntéacs
níor bhreathnuigh mé go bhfeicinn an rabh léithe ar bith ‘n-a cheann

Téacs caighdeánach
níor bhreathnaigh mé go bhfeicinn an raibh léithe ar bith ina cheann

Béarla
I never looked to see if he was going grey

Téamaí
Aois, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 87

Buntéacs
ag bárcadh alluis

Téacs caighdeánach
ag bárcadh allais

Béarla
sweating profusely

Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 87

Buntéacs
ainnir na n-ór-fholt

Téacs caighdeánach
ainnir na n-órfholt

Béarla
the golden-haired girl

Téamaí
Tréithe daonna, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 88

Buntéacs
go n-éagfadh an grádh nuair a d’fheoighfeadh bláth na h-óige

Téacs caighdeánach
go n-éagfadh an grá nuair a d’fheofadh bláth na hóige

Béarla
that love would die when the bloom of youth withers

Téamaí
Aimsir agus am, Aois, Bás – beatha – sláinte, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Gaois - comhairle - eolas, Grá – cleamhnas – rómánsaíocht, Iompar agus caidrimh, Teaghlach – muintir – pobal, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Samhail

Leathanach 89

Buntéacs
réidhtigh sé a sgeadamán

Téacs caighdeánach
réitigh sé a sceadamán

Béarla
he cleared his throat

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 93

Buntéacs
cuirnín

Téacs caighdeánach
coirnín

Béarla
curl

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Focal aonair

Leathanach 96

Buntéacs
a’ dramhaltaigh

Téacs caighdeánach
ag dramhaltaigh

Béarla
tramping

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 97

Buntéacs
i n-a ula mhagaidh

Téacs caighdeánach
ina eala mhagaidh

Béarla
a laughing stock, object of ridicule

Téamaí
Tréithe daonna, Mothúcháin, Cúinsí sóisialta, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Meafar, Nath, Samhail

Leathanach 97

Buntéacs
sean-bhean chaithte ruicneach

Téacs caighdeánach
seanbhean chaite rocach

Béarla
a withered, wrinkled old woman

Téamaí
Tréithe daonna, Aois, Bás – beatha – sláinte, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 97

Buntéacs
tionntódh sreibhe

Téacs caighdeánach
tiontú sreibhe

Béarla
(condition in women after giving birth leading to) milk fever

Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 100

Buntéacs
cunamar

Téacs caighdeánach
conamar

Béarla
fragments, smattering (of English)

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch, Samhail

Leathanach 104?

Buntéacs
coirnín

Téacs caighdeánach
coirnín

Béarla
curl (of hair)

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Focal aonair

Leathanach 104

Buntéacs
a’ tarraingt a chuid féasóige thríd a ghlaic

Téacs caighdeánach
ag tarraingt a chuid féasóige trína ghlac

Béarla
drawing his beard through his hand

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Iompar agus caidrimh, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 105

Buntéacs
...agus gan ionnainn acht biadh cnumhóg i ndiaidh ar mbáis

Téacs caighdeánach

Béarla
and after death we’re only maggot food

Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Ainmhithe agus plandaí, Aimsir agus am, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Samhail, Meafar

Leathanach 107

Buntéacs
tá cuma ort-sa cosamhail le fear a mbéadh cuid a chaithte ann

Téacs caighdeánach
tá cuma ortsa cosúil le fear a mbeadh cuid a chaite ann

Béarla
you’re a strong, tough looking man

Téamaí
Tréithe daonna, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch, Nath, Nath, Frása suntasach teangeolaíoch, Nath, Nath

Leathanach 108

Buntéacs
a anál i mbarr a ghoib aige

Téacs caighdeánach
… a anáil i mbarr a ghoib aige

Béarla
… and he panting

Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 108

Buntéacs
níl deargadh an chreabhair orm

Téacs caighdeánach
níl deargadh an chreabhair orm

Béarla
I’m completely unscathed, without a scratch

Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Ainmhithe agus plandaí, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Nath, Meafar

Leathanach 108

Buntéacs
mo chos i m’aice liom

Téacs caighdeánach
mo chos i m’aice liom

Béarla
without the use of my leg

Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Samhail, Nath

Leathanach 108

Buntéacs
is binn béal ina thost

Téacs caighdeánach
is binn béal ina thost

Béarla
silence is golden

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 110

Buntéacs
connlach fhéasóige

Téacs caighdeánach
coinleach féasóige

Béarla
stubble of beard

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Meafar, Samhail

Leathanach 112

Buntéacs
iosgadaí

Téacs caighdeánach
ioscaidí

Béarla
the hollow at back of knees

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Focal aonair

Leathanach 113

Buntéacs
dreach faitcheach uasgánta uirthí

Téacs caighdeánach
dreach faiteach uascánta uirthi

Béarla
she had a timid, bewildered look

Téamaí
Tréithe daonna, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 114

Buntéacs
má tá sin in do bhrístí

Téacs caighdeánach
má tá sin i do bhrístí

Béarla
if you have the guts to do it

Téamaí
Mothúcháin, Tréithe daonna, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Éadaí, Cúinsí pearsanta

Gnéithe teanga
Samhail, Meafar

Leathanach 115

Buntéacs
ghoin na cupla focal sin mé go dtí an chnámh

Téacs caighdeánach
ghoin an cúpla focal sin mé go dtí an chnámh

Béarla
those words cut me to the bone

Téamaí
Mothúcháin, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Samhail

Leathanach 116

Buntéacs
tá sí fá fhad láimhe dúinn

Téacs caighdeánach
tá sí fá fhad láimhe dínn

Béarla
it’s within our grasp

Téamaí
Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Stair

Gnéithe teanga
Nath, Meafar

Leathanach 117

Buntéacs
... de’n ghad a ba deise do’n sgornaigh

Téacs caighdeánach
den ghad ba dheise don scornach

Béarla
of the most urgent need

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Meafar, Nath, Samhail

Leathanach 119

Buntéacs
déanadh sin do shúile duit

Téacs caighdeánach
déanadh sin do shúile duit

Béarla
let that be a lesson to you

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 120

Buntéacs
siubhal spadánta

Téacs caighdeánach
siúl spadánta

Béarla
a slow, lethargic walk

Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 121

Buntéacs
eadar mé is léas

Téacs caighdeánach
idir mé is léas

Béarla
silhouetted against the sky

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Tíreolaíocht – tírdhreach – áit

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 122

Buntéacs
i riocht a chéile a chíoradh

Téacs caighdeánach
i riocht a chéile a chíoradh

Béarla
ready to pull the hair out of each other

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 123

Buntéacs
leicne sleamhaine

Téacs caighdeánach
leicne sleamhna

Béarla
smooth cheeks

Téamaí
Tréithe daonna, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 124

Buntéacs
snaidhm ar na putógaí

Téacs caighdeánach
snaidhm ar na putóga

Béarla
an intestinal knot

Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 125/6

Buntéacs
6. ’do luighe agus do chos in d’aice leat

Téacs caighdeánach
i do luí agus do chos i d’aice leat

Béarla
laid up with a bad leg

Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Samhail, Nath

Leathanach 125

Buntéacs
aghaidh chaoin-déanta

Téacs caighdeánach
aghaidh chaoindéanta

Béarla
a fine, delicate face

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Samhail

Leathanach 125

Buntéacs
d’éirigh sé musach garbh

Téacs caighdeánach
d’éirigh sé mosach garbh

Béarla
he became shaggy and dishevelled

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 127

Buntéacs
mar bheadh cránaidhe fir ann

Téacs caighdeánach
mar a bheadh cránaí fir ann

Béarla
like a big lump of a man

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Focal aonair

Leathanach 127

Buntéacs
ní aithneochthá eadar fiabhras dearg agus fiolún seithe!

Téacs caighdeánach
ní aithneofá idir fiabhras dearg agus fiolún seithe!

Béarla
you wouldn't know the difference between red fever and red hives

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Bás – beatha – sláinte, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 128

Buntéacs
...go gcluinfeá ar a’ chluais is bodhaire agat é

Téacs caighdeánach
go gcluinfeá ar an chluas is bodhaire agat é

Béarla
that you couldn't fail to hear it

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Meafar

Leathanach 130

Buntéacs
bheadh do dhá sgiathán síos leat

Téacs caighdeánach
bheadh do dhá sciathán síos leat

Béarla
the two arms would be hanging off you

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Iompar agus caidrimh, Obair agus ceardaíocht

Gnéithe teanga
Samhail

Leathanach 132

Buntéacs
ar bhacán a láimhe

Téacs caighdeánach
ar bhacán a láimhe

Béarla
to carry sth. on one’s bent arm

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 133?

Buntéacs
comh dubh le cleite an fhéich

Téacs caighdeánach
chomh dubh le cleite an fhiaigh

Béarla
as black as a raven’s feather

Téamaí
Ainmhithe agus plandaí, Tréithe daonna, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Samhail

Leathanach 134

Buntéacs
gasúr bocht ciothramach

Téacs caighdeánach
gasúr bocht cithréimeach

Béarla
a poor deformed boy

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Bás – beatha – sláinte, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 135

Buntéacs
draothadh gáire

Téacs caighdeánach
draothadh gáire

Béarla
a faint smile, wry smile

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 137

Buntéacs
agus dlaoi dá gruaig ris faoi imeall an bhearáid

Téacs caighdeánach
agus dlaoi dá gruaig ris faoi imeall an bhairéid

Béarla
and a lock of her hair exposed under the edge of her beret

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Éadaí

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 140

Buntéacs
cuireadh goiste air

Téacs caighdeánach
cuireadh coiste air

Béarla
a post mortem was held (on his body)

Téamaí
Dlí - ceartas - pionós, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 140

Buntéacs
ag déanamh méaráin domh

Téacs caighdeánach
ag déanamh meadhráin dom

Béarla
perplexing me, worrying me

Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 141

Buntéacs
chuaigh mé ar aon bhárr amháin creatha

Téacs caighdeánach
chuaigh mé ar aon bharr amháin creatha

Béarla
I began to shake all over, all of a tremble

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Bás – beatha – sláinte, Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Meafar

Leathanach 143

Buntéacs
ba díol truaighe an créatúr bocht ciothramach

Téacs caighdeánach
ba dhíol trua an créatúr bocht cithréimeach

Béarla
the poor unfortunate cripple was deserving of pity

Téamaí
Mothúcháin, Bás – beatha – sláinte, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 143

Buntéacs
bhí an dá chois crochta marbh leis mar bheadh dhá osán bríste ann a bheadh crochta amuigh ar tiormughadh

Téacs caighdeánach
bhí an dá chros crochta marbh leis mar a bheadh dhá osán briste ann a bheadh crochta amuigh ar triomú

Béarla
his two legs were hanging limp like two trouser legs drying on a line outside

Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Éadaí

Gnéithe teanga
Meafar, Samhail

Leathanach 144

Buntéacs
ciothram

Téacs caighdeánach
cithréim

Béarla
deformity

Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Focal aonair

Leathanach 144

Buntéacs
chuir sé dathanna de féin le feirg

Téacs caighdeánach
chuir sé dathanna de féin le fearg

Béarla
his face changed colour with anger

Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 145

Buntéacs
mí-ghnaoi

Téacs caighdeánach
míghnaoi

Béarla
disfigurement, blemish, ugliness

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Focal aonair

Leathanach 146

Buntéacs
bhí an círín a’ teacht ar a’ choileach

Téacs caighdeánach
bhí an círín ag teacht ar an choileach

Béarla
the rooster’s hackles were rising, the boy was becoming a man

Téamaí
Aois, Ainmhithe agus plandaí, Aimsir agus am, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Meafar

Leathanach 147

Buntéacs
ní truimide an inchinn an fhoghluim

Téacs caighdeánach
ní troimide an inchinn an fhoghlaim

Béarla
learning is no burden

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Oideachas, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 147

Buntéacs
siabhrán (a bheith ort)

Téacs caighdeánach
siabhrán (a bheith ort)

Béarla
(to suffer from) slight derangement, delusion; mental confusion

Téamaí
Mothúcháin, Tréithe daonna, Bás – beatha – sláinte, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 149

Buntéacs
ceangal na gcúig gcaol

Téacs caighdeánach
ceangal na gcúig gcaol

Béarla
bound hand and foot

Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 151

Buntéacs
tormán anásta na mbróg

Téacs caighdeánach
tormán anásta na mbróg

Béarla
the noise of lumbering shoes

Téamaí
Éadaí, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Bás – beatha – sláinte

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 152

Buntéacs
cnámh a’ smiolagadáin

Téacs caighdeánach
cnámh an smiolgadáin

Béarla
the collar bone

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 152

Buntéacs
sean-mhadadh… leath-chaoch agus an cár ag tuitim as

Téacs caighdeánach
seanmhadadh...leathchaoch agus cár ag titim as

Béarla
an old dog …. half-blind with teeth falling out

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Bás – beatha – sláinte, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 154

Buntéacs
eal go hioscadaí, seal go hascallaí

Téacs caighdeánach
seal go hioscaidí, seal go hascaillí

Béarla
sometimes up to the knees sometimes to the armpits, (in storytelling formula) through all manner of terrain

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Béaloideas agus seanchas, Tíreolaíocht – tírdhreach – áit, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Obair agus ceardaíocht

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 155

Buntéacs
an rud a bhí i n-aice le n-a thoil féin

Téacs caighdeánach
an rud a bhí in aice lena thoil féin

Béarla
the thing that was nearest to his heart

Téamaí
Mothúcháin, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Samhail

Leathanach 156

Buntéacs
an rabh na súile ‘na n-ealadha mhagaidh ag na céadfaidhe eile

Téacs caighdeánach
an raibh na súile ina n-eala mhagaidh ag na céadfaí eile

Béarla
were the eyes playing tricks on (mocking) the other senses

Téamaí
An t-osnádúr, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Bás – beatha – sláinte

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 156

Buntéacs
ní h-iongantas ar bith iad a bheith aimlidhe i ndiaidh na troda

Téacs caighdeánach
ní hiontas ar bith iad a bheith aimlithe i ndiaidh na troda

Béarla
it's no wonder they are in such a wretched state after the battle

Téamaí
Tréithe daonna, Bás – beatha – sláinte, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Míleata

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 157

Buntéacs
i bhfaiteadh na súl

Téacs caighdeánach
i bhfaiteadh na súl

Béarla
immediately, in the blink of an eye

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Meafar, Samhail, Nath

Leathanach 158?

Buntéacs
leonfadh sé a mhúrnán

Téacs caighdeánach
leonfadh sé a mhurnán

Béarla
he'd sprain his ankle

Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 158

Buntéacs
rug siad thall is i bhfos orm

Téacs caighdeánach
rug siad thall is abhus orm

Béarla
they lifted me, one under each arm

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Nath, Samhail

Leathanach 161

Buntéacs
d’éirigh sé de rúchladh

Téacs caighdeánach
d’éirigh sé de rúchladh

Béarla
he sprang to his feet

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 161

Buntéacs
a’ ball anbhfann a bhí ann

Téacs caighdeánach
an ball anbhann a bhí ann

Béarla
his weak spot

Téamaí
Tréithe daonna, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 162

Buntéacs
comh caoch le cloich

Téacs caighdeánach
chomh caoch le cloch

Béarla
as blind as a bat, stone

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Bás – beatha – sláinte, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Samhail

Leathanach 163

Buntéacs
tháinig luisne ina haghaidh

Téacs caighdeánach
tháinig luisne ina haghaidh

Béarla
she started to blush

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Nath, Meafar

Leathanach 163

Buntéacs
sgiúnach fhéasóige

Téacs caighdeánach
giúnachán féasóige

Béarla
scanty facial hair

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 163

Buntéacs
giobarsach bheag éadtrom

Téacs caighdeánach
giobarsach bheag éadrom

Béarla
a sparse little growth (of moustache)

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 163

Buntéacs
rinne sé smionagar de chnámh a’ gheill

Téacs caighdeánach
rinne sé smionagar de chnámh an ghéill

Béarla
he smashed the jawbone

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Bás – beatha – sláinte, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 163

Buntéacs
steall sé leath a' cháir as

Téacs caighdeánach
steall sé leath an cháir as

Béarla
he knocked half of the teeth out

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 164

Buntéacs
greadfach

Téacs caighdeánach
greadfach

Béarla
a stinging pain, smart

Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Focal aonair

Leathanach 165

Buntéacs
bhí sé mar chonnaic Dia é

Téacs caighdeánach
bhí sé mar a chonaic Dia é

Béarla
he was a pitiful sight

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Bás – beatha – sláinte

Gnéithe teanga
Nath, Samhail, Meafar

Leathanach 165

Buntéacs
bhí deilbh bhocht anróidhteach air

Téacs caighdeánach
bhí deilbh bhocht anróiteach air

Béarla
it had a poor, wretched appearance

Téamaí
Tréithe daonna, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 172

Buntéacs
ní rabh sgil ná bhfiach air

Téacs caighdeánach
ní raibh scileadh na bhfiach air

Béarla
he was only skin and bone, not a pick of flesh on him

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Bás – beatha – sláinte, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Leathanach 172

Buntéacs
tá an tsúil scáthmhar ar fad aicí

Téacs caighdeánach
tá an tsúil scáfar ar fad aici

Béarla
she still has a wild look in her eyes

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 175

Buntéacs
beireadh thall is i bhfos orm

Téacs caighdeánach
beireadh thall is abhus orm

Béarla
I was held on either side (restrained)

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 176

Buntéacs
uchtán

Téacs caighdeánach
uchtán

Béarla
a load carried between arms and chest, armful

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Focal aonair

Leathanach 179?

Buntéacs
tá lionndubh de chineál éigin ar mo chroí

Téacs caighdeánach
tá lionn dubh de chineál éigin ar mo chroí

Béarla
I feel a kind of melancholy in my heart, I feel kind of depressed

Téamaí
Tréithe daonna, Mothúcháin, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Bás – beatha – sláinte

Gnéithe teanga
Meafar, Samhail

Leathanach 182

Buntéacs
liaspáin a tháinig ar a shúile

Téacs caighdeánach
léaspáin a tháinig ar a súile

Béarla
they saw an optical illusion, they were seeing things

Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, An t-osnádúr, Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 190

Buntéacs
ní raibh pian ná piolóid air

Téacs caighdeánach
ní raibh pian ná piolóid air

Béarla
he was in no discomfort

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Bás – beatha – sláinte

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 193

Buntéacs
ní raibh sé i bhfad ag éileamh

Téacs caighdeánach
ní raibh sé i bhfad ag éileamh

Béarla
he wasn’t lying long (with disease), it was a short illness

Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 193

Buntéacs
a anál i mbárr a ghoib leis

Téacs caighdeánach
a anáil i mbarr a ghoib leis

Béarla
panting, out of breath

Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 194

Buntéacs
dath na ndaol

Téacs caighdeánach
dath na ndaol

Béarla
blue in the face with cold

Téamaí
Aimsir agus am, Bás – beatha – sláinte, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Meafar, Samhail

Leathanach 195

Buntéacs
dioghaltas ina ghnúis

Téacs caighdeánach
díoltas ina ghnúis

Béarla
a look of revenge

Téamaí
Mothúcháin, Iompar agus caidrimh, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 196

Buntéacs
dreach bagarthach

Téacs caighdeánach
dreach bagrach

Béarla
threatening appearance

Téamaí
Mothúcháin, Iompar agus caidrimh, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 204

Buntéacs
gránadh

Téacs caighdeánach
gránú

Béarla
a scratch

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Focal aonair

Leathanach 205

Buntéacs
ar mo shleas-luigh

Téacs caighdeánach
ar mo leasluí

Béarla
lying on my side, in a reclining position

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 205

Buntéacs
claoidhte meatha ins an intinn agus ins an cholainn

Téacs caighdeánach
cloíte meata san intinn agus sa cholainn

Béarla
sick and exhausted in mind and body

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 209

Buntéacs
snagarsach

Téacs caighdeánach
snagaireacht

Béarla
stuttering, stammering

Téamaí
Tréithe daonna, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 210

Buntéacs
bhí a chloigeann ‘ á sgoilteadh le tinneas cinn agus tarrantacha órla a bhrisfeadh croidhe gearráin

Téacs caighdeánach
bhí a chloigeann á scoilteadh le tinneas cinn agus tarraingtí orla a bhrisfeadh croí gearráin

Béarla
he had a splitting headache and retching spasms that would break a gelding’s heart

Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 215

Buntéacs
chuir sé dathanna de féin ar mhéad is scannruigh sé

Téacs caighdeánach
chuir sé dathanna de féin ar mhéad is a scanraigh sé

Béarla
the colour of his face changed, so great was his fear

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 216

Buntéacs
bhí Mícheál Mór mar chonnaic Dia é

Téacs caighdeánach
bhí Mícheál Mór mar a chonaic Dia é

Béarla
M.M. was a pitiful sight, in a dreadful state

Téamaí
Mothúcháin, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Samhail, Nath, Meafar

Leathanach 216

Buntéacs
nuair a rachadh an chúis go cnámh na h-uilleann

Téacs caighdeánach
nuair a rachadh an chúis go cnámh na huillinne

Béarla
when it came to the crucial test

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 224

Buntéacs
leamhtha gáire

Téacs caighdeánach
leafa gáire

Béarla
a faint smile

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 226

Buntéacs
méar colbha na láimhe deise

Téacs caighdeánach
méar cholbha na láimhe deise

Béarla
the index finger of the right hand

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 227

Buntéacs
dreach na breoidhteachta

Téacs caighdeánach
dreach na breoiteachta

Béarla
ill appearance

Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 231

Buntéacs
ailt mar bheadh fiacla cleith fhoirste ann

Téacs caighdeánach
ailt mar a bheadh fiacla cliath fhuirste ann

Béarla
knuckles like a harrow

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Meafar

Leathanach 233

Buntéacs
leannán

Téacs caighdeánach
leannán

Béarla
a chronic sickness; failing, affliction, trait

Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Focal aonair

Leathanach 234

Buntéacs
fuil chraorac i n-a phluca

Téacs caighdeánach
fuil chraorag ina phluca

Béarla
crimson blood in his cheeks

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 234

Buntéacs
ciumhas dá bhlagaid

Téacs caighdeánach
ciumhais dá bhlagaid

Béarla
the edge of his baldness

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 235

Buntéacs
comh reamhar le bunríoghadh fir eile

Téacs caighdeánach
… an caol láimhe a bhí air … bhí sé chomh ramhar le bunrí fir eile

Béarla
… and his wrist was as thick as that of two men

Téamaí
Tréithe daonna, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Samhail

Leathanach 243

Buntéacs
réidhtigh Tarlach a sgeadamán

Téacs caighdeánach
réitigh Tarlach a sceadamán

Béarla
T. cleared his throat

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 243

Buntéacs
bog-lán

Téacs caighdeánach
boglán

Béarla
nearly full

Téamaí
Bia agus deoch, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Focal aonair

Leathanach 247

Buntéacs
agus a brágha mar chluimh na h-eala

Téacs caighdeánach
agus a bráid mar chlúmh na heala

Béarla
a swanlike neck

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Meafar, Samhail

Leathanach 249

Buntéacs
… nach raibh sí mór míofar ná beag dóigheamhail

Téacs caighdeánach
… nach raibh sí mór miofar ná beag dóighiúil

Béarla
that she wasn’t big and ugly nor small and pretty

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 255

Buntéacs
agus mar adeireadh na sean-daoine, seachnaidh súil nídh nach bhfeiceann,

Téacs caighdeánach
agus, mar a deireadh na seandaoine, seachnaíonn súil ní nach bhfeiceann

Béarla
and, as the old folks used to say, out of sight out of mind

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 259

Buntéacs
greamannaí fáis

Téacs caighdeánach
greamanna fáis

Béarla
growing pains

Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Cúinsí pearsanta, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath, Samhail

Leathanach 260

Buntéacs
gaoth bhog a’ t-samhraidh a’ giolmas le n-a “ fuilt chraobh-chasta de’n ór mhéarloisgthe”

Téacs caighdeánach
gaoth bhog an tsamhraidh ag giolamas lena “folt chraobhchasta den ór mhéarloiscthe”

Béarla
the soft summer breeze caressing her “flaming golden tresses”

Téamaí
Aimsir agus am, Ceol agus filíocht, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Grá – cleamhnas – rómánsaíocht

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 261

Buntéacs
thara n-a chum

Téacs caighdeánach
thar a choim

Béarla
around his waist

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 268

Buntéacs
a mhéaradradh

Téacs caighdeánach
ag méaraíocht

Béarla
fiddling (with fingers)

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 274

Buntéacs
dlaoidheógaí sgeóithte

Téacs caighdeánach
dlaíóga sceoite

Béarla
wilted tufts (of hair)

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 274

Buntéacs
ubhall na leise

Téacs caighdeánach
úll na leise

Béarla
the hip-joint

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 279

Buntéacs
níor chosamhail é le fear a chuirfeadh iaróg ar bun

Téacs caighdeánach
níor chosúil é le fear a chuirfeadh iaróg ar bun

Béarla
he didn’t look like a man who would start a row

Téamaí
Tréithe daonna, Iompar agus caidrimh, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 287

Buntéacs
ag éirghe ní ba sgiamhaighe a bhí sí

Téacs caighdeánach
ag éirghe ní ba sciamhaí a bhí sí

Béarla
she was becoming more beautiful

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Grá – cleamhnas – rómánsaíocht, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 298

Buntéacs
an a’ magadh orm atá mo rosga?

Téacs caighdeánach
an ag magadh orm atá mo roisc?

Béarla
are my eyes playing tricks on me

Téamaí
Gaois - comhairle - eolas, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Meafar, Samhail, Nath, Sofhriotal

Leathanach 298

Buntéacs
a’ díoscarnaigh le n-a cár

Téacs caighdeánach
ag díoscarnaigh lena cár

Béarla
grinding with his teeth

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 300

Buntéacs
lasadh a bhaint as cailín óg i lúb cruinnighthe

Téacs caighdeánach
lasadh a bhaint as cailín óg i lúb chruinnithe

Béarla
to make a young girl blush in company

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 317

Buntéacs
mo leanbh... a chur thar a dhóigh

Téacs caighdeánach
mo leanbh… a chur thar a dhóigh

Béarla
to upset my child's normal behaviour, to cause a change in my child's personality

Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Iompar agus caidrimh, Mothúcháin, Tréithe daonna, Teaghlach – muintir – pobal

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 333

Buntéacs
píochán i n-a ghlór

Téacs caighdeánach
píochán ina ghlór

Béarla
hoarse

Téamaí
Bás – beatha – sláinte, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 391

Buntéacs
ag amharc ortha le ruball mo shúl

Téacs caighdeánach
ag amharc orthu le heireaball mo shúl

Béarla
looking at them out of the corner of my eye

Téamaí
Corp - baill agus cuma fhisiciúil, Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Nath, Meafar

Leathanach 398

Buntéacs
tá lámh a’ leinbh sona

Téacs caighdeánach
tá lámh an linbh sona

Béarla
a child’s hand is lucky

Téamaí
Béaloideas agus seanchas, Corp - baill agus cuma fhisiciúil

Gnéithe teanga
Nath

Na Leabhair

Na Leabhair