Saibhreas Mháire

Rann na Feirste

Leathanach 6

Buntéacs
bhí siad críonna gan a bheith ceatharra

Téacs caighdeánach
bhí siad críonna gan a bheith ceachartha

Béarla
they were thrifty but not niggardly

Leathanach 6

Buntéacs
agus fiúntach gan a bheith sgabthach

Téacs caighdeánach
agus fiúntach gan a bheith scaipeach

Béarla
and generous but not prodigal

Leathanach 6

Buntéacs
a mhilleadh sin

Téacs caighdeánach
a mhilleadh sin

Béarla
quite the opposite

Leathanach 6

Buntéacs
ag cur seanchais

Téacs caighdeánach
ag cur seanchais

Béarla
making inquiries

Leathanach 8

Buntéacs
go ndíolfaidh sé i saor-chonnradh í

Téacs caighdeánach
go ndíolfaidh sé i saorchonradh í

Béarla
he would sell it for a bargain

Leathanach 8

Buntéacs
ba mheasa léithe é ná an t-iomlán eile i gcuideachta a cheile

Téacs caighdeánach
ba mheasa léi é ná an t-iomlán eile i gcuideachta a chéile

Béarla
she had the most affection for him above all the others put together

Leathanach 9

Buntéacs
ní thabharfadh sí súil ghruamdha air...

Téacs caighdeánach
ní thabharfadh sí súil ghruama air

Béarla
she would not scold him with a look

Leathanach 9

Buntéacs
gur cheart a’ lá maith a fhreastal nuair a bhí sé aca

Téacs caighdeánach
gur cheart an lá maith a fhreastal nuair a bhí sé acu

Béarla
that they should take advantage of the good weather

Leathanach 9

Buntéacs
níl mé folamh

Téacs caighdeánach
níl mé folamh

Béarla
I’m not without money

Leathanach 11

Buntéacs
ruagaire reatha

Téacs caighdeánach
ruagaire reatha

Béarla
a vagabond, raker

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Tréithe daonna, Bia agus deoch

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 12

Buntéacs
breacuighthe le hoileáin

Téacs caighdeánach
breactha le hoileáin

Béarla
speckled with islands

Téamaí
Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Farraige

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 13

Buntéacs
nuair a bhéas bun ar an aimsir

Téacs caighdeánach
nuair a bheas bun ar an aimsir

Béarla
when the weather is settled

Téamaí
Aimsir agus am

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 13

Buntéacs
ná cuir saothar a’ tsiubhail ort féin

Téacs caighdeánach
ná cuir saothar an tsiúil ort féin

Béarla
save yourself the journey

Téamaí
Taisteal agus imirce, Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Leathanach 14

Buntéacs
liaspáin a tháinig ar a shúile

Téacs caighdeánach
liaspáin a tháinig ar a shúile

Béarla
(struck by) an optical illusion, a mirage

Téamaí
Baill choirp, Bás - beatha - sláinte, Béaloideas agus seanchas

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 14

Buntéacs
cá bhfuil a’ té bhéadh ’na dhiaidh air

Téacs caighdeánach
cá bhfuil an té a bheadh ina dhiaidh air

Béarla
who would blame him

Téamaí
Mothúcháin

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Leathanach 15

Buntéacs
ciumhas throm de néall dhorcha

Téacs caighdeánach
ciumhais throm de néal dhorcha

Béarla
a heavy line of dark cloud

Téamaí
Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Aimsir agus am

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 15

Buntéacs
fear a bhéadh ‘na shuidhe go te

Téacs caighdeánach
fear a bheadh ina shuí go te

Béarla
a man who would be comfortably off

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Obair agus ceardaíocht

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Leathanach 16

Buntéacs
domasach dhubh

Téacs caighdeánach
domasach dhubh

Béarla
black peaty soil

Téamaí
Talmhaíocht, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 17

Buntéacs
fágálach

Téacs caighdeánach
fágálach

Béarla
weakling, laggard, a backward, unprogressive person

Téamaí
Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Focal aonair

Leathanach 19

Buntéacs
sé sin mur bhfuil cinneamhaint ann a chumas ár gcuid críoch

Téacs caighdeánach
is é sin mura bhfuil cinniúint ann a chumas ár gcuid críoch

Béarla
that is, unless fate had destined us to be neighbours

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Teach agus baile, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 20

Buntéacs
fear...nach rabh aon sracadh mór ar dhóigh ar bith ann

Téacs caighdeánach
fear...nach rabh aon sracadh mór ar dhóigh ar bith ann

Béarla
a man who possessed no real strength

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 21

Buntéacs
leig sé riamh a mhaidí le sruth

Téacs caighdeánach
lig sé riamh a mhaidí le sruth

Béarla
he always neglected his responsibilities

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Leathanach 23

Buntéacs
ceol cánta a dhéanamh do Shéamus Mhór

Téacs caighdeánach
ceol cáinte a dhéanamh do Shéamus Mhór

Béarla
song rejoicing in Séamus Mór’s loss

Téamaí
Ceol agus filíocht, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 23

Buntéacs
ar a neamhacra

Téacs caighdeánach
ar a neamhacra

Béarla
of independent means

Leathanach 23

Buntéacs
alpán suarach

Téacs caighdeánach
alpán suarach

Béarla
ill-gotten gain

Leathanach 24

Buntéacs
uaill gan éadáil

Téacs caighdeánach
uaill gan éadáil

Béarla
reflective glory

Leathanach 24

Buntéacs
Ní choinnítear cuimhne ar an arán a h-itheadh

Téacs caighdeánach
Ní choinnítear cuimhne ar an arán a itheadh

Béarla
past favours are soon forgotten)

Leathanach 25

Buntéacs
i n-aice na gríosadh

Téacs caighdeánach
i n-aice na gríosaí

Béarla
beside the fire

Leathanach 25

Buntéacs
tús dúbála

Téacs caighdeánach
tús dúblála

Béarla
start of poteen distillation run

Leathanach 26

Buntéacs
...ar a’ chinneamhaint nár leig ariamh dó a theacht i n-éifeacht

Téacs caighdeánach
ar an chinniúint nár lig riamh dó teacht in éifeacht

Béarla
he was destined never to amount to much

Leathanach 27

Buntéacs
féach péire aca sin ort

Téacs caighdeánach
féach péire acu sin ort

Béarla
try a pair of them on you

Leathanach 31

Buntéacs
ní heagal domh iad

Téacs caighdeánach
ní heagal dom iad

Béarla
I have no reason to be afraid of them

Leathanach 32

Buntéacs
marc-shluagh

Téacs caighdeánach
marcshlua

Béarla
cavalry

Leathanach 32

Buntéacs
mheilfeadh sé an tuigh le ceol

Téacs caighdeánach
mheilfeadh sé an tuí le ceol

Béarla
(would lift the roof with) the thatch would burn with music

Leathanach 34

Buntéacs
mar bhéadh an chaoir theineadh ann

Téacs caighdeánach
mar a bheadh an chaor thine ann

Béarla
like a thunder-bolt, meteor

Leathanach 34

Buntéacs
a’ gabháil i dtréis ar an Athair Shíorruidhe

Téacs caighdeánach
ag dul i dtreis ar an Athair Shíoraí

Béarla
going into conflict with the Almighty

Leathanach 34/5

Buntéacs
is fiú do dhuine bheith bocht ach ní fiú do dhuine bheith truaillidhe

Téacs caighdeánach
is fiú do dhuine a bheith bocht ach ní fiú do dhuine a bheith truaillí

Béarla
poverty is no disgrace but miserliness is

Leathanach 35

Buntéacs
ní rachaidh fial go hIfreann

Téacs caighdeánach
ní rachaidh fial go hIfreann

Béarla
generosity is a saving virtue

Leathanach 35

Buntéacs
lig le do ghrásta é

Téacs caighdeánach
lig le do ghrásta é

Béarla
(of beverage) drink it up

Leathanach 35

Buntéacs
tá luaigheacht i gcomhnuidhe daithte don fhéile

Téacs caighdeánach
tá luaíocht i gcónaí daite don fhéile

Béarla
reward always awaits generosity

Leathanach 35

Buntéacs
eadar shúgradh is dáríribh

Téacs caighdeánach
idir shúgradh is dáiríre

Béarla
half joking, half in earnest

Leathanach 35

Buntéacs
binid a chur in airgead

Téacs caighdeánach
binid a chur in airgead

Béarla
to have a craving for money

Leathanach 35

Buntéacs
ní dheárn fear ar bith craos

Téacs caighdeánach
ní dhearna fear ar bith craos

Béarla
no man gorged himself (in drink)

Leathanach 36

Buntéacs
nuair a leig siad le n-a ngrásta an braon

Téacs caighdeánach
nuair a lig siad lena ngrásta an braon

Béarla
...when they didn’t spare the drop

Leathanach 36

Buntéacs
nach rabh tabhuighthe agat

Téacs caighdeánach
nach raibh tabhaithe agat

Béarla
that you didn’t deserve

Leathanach 36

Buntéacs
go mbainfeadh sé a’ mí apaidh as Séamus

Téacs caighdeánach
go mbainfeadh sé an míthapa as Séamus

Béarla
would make S. lose his temper

Leathanach 37

Buntéacs
duine a chur as a ainm

Téacs caighdeánach
duine a chur as a ainm

Béarla
to call sb. by ill-names, revile sb...

Leathanach 37

Buntéacs
an gus a bhaint as duine

Téacs caighdeánach
an gus a bhaint as duine

Béarla
to humble s.o.’s pride

Leathanach 37

Buntéacs
chuir sé ‘un tosaigh ar Shéamus é

Téacs caighdeánach
chuir sé chun tosaigh ar Shéamus é

Béarla
he confronted Seamus with it

Leathanach 37

Buntéacs
d’imigh sé a chleiteacha síos leis

Téacs caighdeánach
d’imigh sé agus a chleití síos leis

Béarla
he left defeated, dejected

Leathanach 38

Buntéacs
go rabh sé ion-rámha le Húdaí Mór agus ion-chorráin le Muiris Pheadair

Téacs caighdeánach
go rabh sé inrámha le Húdaí Mór agus inchorráin le Muiris Pheadair

Béarla
that he was equal in rowing to Húdaí Mór and Muiris Pheadair’s equal in harvesting

Leathanach 39

Buntéacs
tonn-thaosgach

Téacs caighdeánach
tonntaosgadh

Béarla
sudden fit of vomiting

Leathanach 39

Buntéacs
a chuirfeas ó cheap is ó choisidheacht é

Téacs caighdeánach
a chuirfidh ó cheap is ó choisíocht é

Béarla
that will knock him unconscious

Leathanach 41

Buntéacs
gliogar gáibhtheach

Téacs caighdeánach
gliogar gáifeach

Béarla
exaggerated waffle

Leathanach 41

Buntéacs
tá an locadh ort

Téacs caighdeánach
tá an locadh ort

Béarla
the pressure is on you

Leathanach 45

Buntéacs
ag criongán agus ag gliúrascnaigh

Téacs caighdeánach
ag criongán agus ag gliúrascnaigh

Béarla
creaking and groaning

Leathanach 45

Buntéacs
snag

Téacs caighdeánach
snag (i stoirm)

Béarla
lull (in a storm)

Leathanach 45

Buntéacs
le tuilleadh urraidh a chruinniughadh

Téacs caighdeánach
le tuilleadh urra a chruinniú

Béarla
to gather more strength

Leathanach 46

Buntéacs
ag umhlughadh agus ag cneadaigh

Téacs caighdeánach
ag umhlú agus ag cneadach

Béarla
bending and groaning

Leathanach 46

Buntéacs
fuacht faobhrach

Téacs caighdeánach
fuacht faobhrach

Béarla
biting cold

Leathanach 47

Buntéacs
saoghal beag leath-chnapánach

Téacs caighdeánach
saol beag leathchnapánach

Béarla
a rough enough time

Leathanach 47

Buntéacs
níor chuir ceachtar aca an duine eile as a ainm

Téacs caighdeánach
níor chuir ceachtar acu an duine eile as a ainm

Béarla
neither of them called each other names

Leathanach 47

Buntéacs
a’ goineogacht chuig n-a chéile

Téacs caighdeánach
ag goineogacht chuig a chéile

Béarla
making stinging remarks to one and other

Leathanach 48

Buntéacs
i riocht a chéile a stróiceadh

Téacs caighdeánach
i riocht a chéile a strócadh

Béarla
fit to tear each other apart

Leathanach 48

Buntéacs
gabháil i leith

Téacs caighdeánach
dul i leith

Béarla
to favour, tend towards, side with

Leathanach 48

Buntéacs
sreamaide

Téacs caighdeánach
sreamaide

Béarla
slimy creature, slinking, sneaking,

Leathanach 52

Buntéacs
ag cur faisnéis a’ churaigh

Téacs caighdeánach
ag cur faisnéis a’ churaigh

Béarla
inquiring about the currach

Leathanach 52

Buntéacs
miollda maide

Téacs caighdeánach
mille maide

Béarla
an unimaginative person in storytelling

Leathanach 54

Buntéacs
béidh mé ina bhun a choíche duit

Téacs caighdeánach
beidh mé ina bhun choíche duit

Béarla
I shall be eternally grateful to you

Leathanach 54

Buntéacs
bhain an cheathramhadh an ghomh as

Téacs caighdeánach
bhain an cheathrú an ghoimh as

Béarla
the verse took the sting out of...

Leathanach 57

Buntéacs
tá corr lúb ar lár san amhrán seo thall is a bhfos

Téacs caighdeánach
tá corrlúb ar lár san amhrán seo thall is abhus

Béarla
there is the odd flaw here and there in the song

Leathanach 59

Buntéacs
imtheacht i mbéal a gcinn

Téacs caighdeánach
imeacht i mbéal a gcinn

Béarla
to take to the road without knowing where one is going or might end up

Leathanach 60

Buntéacs
chá dtugaim nó a shaothar orm!

Téacs caighdeánach
cha dtugaim nó a shaothar orm!

Béarla
I have no intentions of giving it

Leathanach 63

Buntéacs
bhí cúirt na heigse i ndáilchomhairle

Téacs caighdeánach
bhí cúirt na héigse i ndáilchomhairle

Béarla
the bardic court was gathered in consultation

Leathanach 65

Buntéacs
tá ionracas ós cionn margaidh

Téacs caighdeánach
tá ionracas os cionn margaidh

Béarla
honesty is above deal making

Leathanach 66

Buntéacs
ceamach bheag anásta

Téacs caighdeánach
ceamach bheag anásta

Béarla
a little ragged needy person

Leathanach 66

Buntéacs
gan chuma gan déanamh

Téacs caighdeánach
gan chuma gan déanamh

Béarla
without shape or form

Leathanach 66

Buntéacs
seachrán beag a tháinig air

Téacs caighdeánach
seachrán beag a tháinig air

Béarla
he is a little bit confused

Leathanach 67

Buntéacs
lúircíneach anásta

Téacs caighdeánach
cláiríneach anásta

Béarla
a weak stunted needy person

Leathanach 67

Buntéacs
go bhfuair sé uchtach ceileabhar pósta a chur uirthí

Téacs caighdeánach
go bhfuair sé uchtach ceiliúr pósta a chur uirthi

Béarla
he summoned up the courage to ask her to marry him

Leathanach 67

Buntéacs
béal-bán

Téacs caighdeánach
béal bán

Béarla
flattery,

Leathanach 67

Buntéacs
tá annlann do chodach leat-sa

Téacs caighdeánach
tá annlann do choda leatsa

Béarla
you have food such as fish or meat to add to the basic diet of bread or potatoes

Leathanach 69

Buntéacs
caitheamh an dáil

Téacs caighdeánach
caitheadh an dáil

Béarla
the matchmaking ensued

Leathanach 69

Buntéacs
léigheas na póite

Téacs caighdeánach
leigheas na póite

Béarla
cure for a hangover (hair of the dog)

Leathanach 71

Buntéacs
nuair a tháinig sé cruaidh air

Téacs caighdeánach
nuair a tháinig sé crua air

Béarla
when he was hard pressed

Leathanach 71

Buntéacs
ní rabh a shaoghal ion-mhaoidhte air

Téacs caighdeánach
ní rabh a shaol inmhaíte air

Béarla
his current situation was not enviable

Leathanach 72

Buntéacs
eadar é is léas

Téacs caighdeánach
idir é agus léas

Béarla
silhoutted against the light

Leathanach 72

Buntéacs
gan oiread is bruideadh a fhagháil

Téacs caighdeánach
Gan oiread is broideadh a fháil

Béarla
without as much as a bite

Leathanach 72

Buntéacs
gan de abhras leis acht ...

Téacs caighdeánach
Gan d’abhras leis ach …

Béarla
with nothing more to show than....

Leathanach 73

Buntéacs
éagcaoin dílleachta nó osna baintreabhaighe

Téacs caighdeánach
éagaoin dílleachta nó osna bhaintrí

Béarla
an orphan’s moan or a widow’s sigh

Leathanach 75

Buntéacs
eadar speal is corrán

Téacs caighdeánach
idir speal agus corrán

Béarla
between the haymaking and the harvesting

Leathanach 75

Buntéacs
tháinig a’ tuar fá’n tarngaireacht

Téacs caighdeánach
tháinig an tuar fán tairngreacht

Béarla
the prophecy was fulfilled

Leathanach 79

Buntéacs
ba mheasa leis é

Téacs caighdeánach
ba mheasa leis é

Béarla
the which he thinks the most of

Leathanach 79

Buntéacs
thoisigh duibheagán a chruinniughadh thiar ag bun na spéire

Téacs caighdeánach
thosaigh duibheagán a chruinniú thiar ag bun na spéire

Béarla
dark clouds began to gather on the horizon

Leathanach 80

Buntéacs
má ba taise leis an mhac

Téacs caighdeánach
má ba thaise leis an mhac

Béarla
as was the case with the son

Leathanach 83

Buntéacs
ag colbha na leabtha

Téacs caighdeánach
ag colbha na leapa

Béarla
at the bedside

Leathanach 83

Buntéacs
eadar sin is tráthas

Téacs caighdeánach
idir sin is tráthas

Béarla
in the meantime

Leathanach 83

Buntéacs
cuma...anróidhteach

Téacs caighdeánach
cuma...anróiteach

Béarla
looking the worse for wear

Leathanach 84

Buntéacs
a craobh-fholt cuachach camarsach

Téacs caighdeánach
a craobhfholt cuachach camarsach

Béarla
her flowing wavy curly hair

Leathanach 84

Buntéacs
seádaidhe de mhnaoi

Téacs caighdeánach
seádaí de bhean

Béarla
a heroine, legend (Máire Chonnachta)

Leathanach 85

Buntéacs
na mairbh a chaoi agus a chuimniughadh

Téacs caighdeánach
na mairbh a chaí agus a chuimhneamh

Béarla
to lament and remember the dead

Leathanach 86

Buntéacs
clocha buadhacha agus criostal

Téacs caighdeánach
buachlocha agus criostal

Béarla
precious stones and crystals

Leathanach 88

Buntéacs
nuair nach mbéadh breith ar d’aithreachas agat

Téacs caighdeánach
nuair nach mbeadh breith ar d’aithreachas agat

Béarla
when it would be too late to repent

Leathanach 88

Buntéacs
go rannfadh sé a chnámha ar a chéile

Téacs caighdeánach
go roinnfeadh sé a chnámha ar a chéile

Béarla
he would break every bone in his body

Leathanach 88

Buntéacs
mur’ nglacfaidh tú comhairle glacfaidh tú comhrach

Téacs caighdeánach
mura nglacfaidh tú comhairle, glacfaidh tú comhrac

Béarla
if reason fails, force will prevail

Leathanach 90

Buntéacs
bog-mharbhadh a thabhairt do dhuine

Téacs caighdeánach
bogmharbh a thabhairt do dhuine

Béarla
to beat s.o. into a helpless condition

Leathanach 90

Buntéacs
ní bhéidh tnúth fir le chéile ann

Téacs caighdeánach
ní bheidh tnúth fir le chéile ann

Béarla
it won’t be a fair fight, man to man

Leathanach 90

Buntéacs
níor cailleadh leath a dteachaidh i gcontabhairt

Téacs caighdeánach
níor cailleadh leath dá ndeachaigh i gcontúirt

Béarla
fortune favours the brave

Leathanach 90/1

Buntéacs
nuair a thóg sé an mhalaidh

Téacs caighdeánach
nuair a thóg sé an mhala

Béarla
when he went up the slope

Leathanach 94

Buntéacs
ar fhad bhun na cluaise

Téacs caighdeánach
ar fhad bhun na cluaise

Béarla
across the jaw

Leathanach 94

Buntéacs
shéid a’ teangmháil

Téacs caighdeánach
shéid an teagmháil

Béarla
the battle began

Leathanach 94

Buntéacs
gan deargadh an chreabhair

Téacs caighdeánach
gan deargadh an chreabhair

Béarla
completely unscathed

Leathanach 94

Buntéacs
cusach a dhéanamh de rud

Téacs caighdeánach
cusach a dhéanamh de rud

Béarla
to mutilate, make a hash of sth.

Leathanach 95

Buntéacs
dhiúl sibh an chíoch lochtach

Téacs caighdeánach
dhiúl sibh an chíoch lochtach

Béarla
you inherited your mother’s bad qualities

Leathanach 95

Buntéacs
dáimh a imirt le duine

Téacs caighdeánach
dáimh a imirt le duine

Béarla
to show kindred feeling towards s.o

Leathanach 96

Buntéacs
amhlóirí ainbhfiosacha

Téacs caighdeánach
amhlóirí ainbhiosacha

Béarla
ignorant buffoons, fools

Leathanach 96

Buntéacs
a tháinig i dtír ar a’ mharbh

Téacs caighdeánach
a tháinig i dtír ar an mharbh

Béarla
who prospered at the expense of the dead

Leathanach 96

Buntéacs
léigheasraidhe

Téacs caighdeánach
léigheasra

Béarla
cures

Leathanach 96

Buntéacs
ceirín biolair

Téacs caighdeánach
ceirín biolair

Béarla
a poultice of watercress

Leathanach 96

Buntéacs
sugh fathannáin

Téacs caighdeánach
sú feochadáin

Béarla
thistle juice

Leathanach 96

Buntéacs
báchrán Márta

Téacs caighdeánach
báchrán Mhárta

Béarla
March-trefoil, a bog-bean extract with medicinal properties

Leathanach 96

Buntéacs
luibh na gaoithe

Téacs caighdeánach
luibh na gaoithe

Béarla
wood anemone

Leathanach 96

Buntéacs
cartlann

Téacs caighdeánach
cartlainn

Béarla
mint

Leathanach 96

Buntéacs
sugh cúl-fathaigh

Téacs caighdeánach
sú cál faiche

Béarla
nettle soup

Leathanach 97

Buntéacs
meádhchon na toirte céadna de uisge

Téacs caighdeánach
meáchan na toirte céanna d’uisce

Béarla
the same weight of water as the bulk

Leathanach 97

Buntéacs
ó choirneál go coirneál ar fiar

Téacs caighdeánach
ó choirneál go coirneál ar fiar

Béarla
from corner to corner diagonallly

Leathanach 101

Buntéacs
suidhfidh an dabhach ort

Téacs caighdeánach
suífidh an dabhach ort

Béarla
your mixture will fail to ferment

Téamaí
Bia agus deoch, Obair agus ceardaíocht

Gnéithe teanga
Meafar

Leathanach 101

Buntéacs
sgallfaidh tú an bhraith

Téacs caighdeánach
scallfaidh tú an bhraith

Béarla
you will scald the malt

Téamaí
Bia agus deoch

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 101

Buntéacs
corp úmhal

Téacs caighdeánach
corp umhal

Béarla
a lithe, supple, active, body

Leathanach 101/2

Buntéacs
i n-aithghiorracht

Téacs caighdeánach
in aicearracht

Béarla
soon, in a short time

Téamaí
Aimsir agus am

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 102

Buntéacs
bíonn cead iomartais ar dhuine, eadar dáil is pósadh

Téacs caighdeánach
bíonn cead iomartais ar dhuine, idir dáil is pósadh

Béarla
between engagement and marriage one is open to supernatural interference

Téamaí
Grá - cleamhnas - rómánsaíocht, Béaloideas agus seanchas

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 102

Buntéacs
lucht na bheistí bán

Téacs caighdeánach
lucht na veistí bána

Béarla
civil servants, saviours of the Irish language, et al

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Obair agus ceardaíocht, Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún

Gnéithe teanga
Meafar

Leathanach 102

Buntéacs
rae

Téacs caighdeánach

Béarla
span of moon (month)

Téamaí
Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Aimsir agus am

Gnéithe teanga
Focal aonair

Leathanach 102

Buntéacs
rabhartha d’aimhleas a bheith fút

Téacs caighdeánach
rabharta d’aimhleasa a bheith fút

Béarla
to be rushing towards disaster

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Leathanach 102

Buntéacs
tathughadh fola

Téacs caighdeánach
táthú fola

Béarla
to stem blood flow

Téamaí
Baill choirp, Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 102

Buntéacs
cnámh an smiolagadáin

Téacs caighdeánach
cnámh an smiolgadáin

Béarla
collar-bone

Téamaí
Baill choirp, Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 102

Buntéacs
goidé an deireadh a bhíos ar cheo ghealaighe úire?

Téacs caighdeánach
cad é an deireadh a bhíonn ar cheo gealaí úire?

Béarla
What does a new moon haze portend?

Téamaí
Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Aimsir agus am, Béaloideas agus seanchas

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 103

Buntéacs
conairt na Féinne

Téacs caighdeánach
conairt na Féinne

Béarla
the hounds of the Fianna

Téamaí
Ainmhithe agus plandaí, Béaloideas agus seanchas

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 103

Buntéacs
má tá beinn ar d’anam agat

Téacs caighdeánach
má tá beann ar d’anam agat

Béarla
if you care about your soul, if you know what’s good for you

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 103

Buntéacs
ní rabh sé i ndáil nó i ndúthchas agam

Téacs caighdeánach
ní rabh sé i ndáil ná i ndúchas agam

Béarla
it was neither part of my nature or upbringing

Téamaí
Tréithe daonna, Teaghlach - muintir - pobal

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 103

Buntéacs
duine a chur i mborr le bréaga

Téacs caighdeánach
duine a chur i mborr le bréaga

Béarla
to swell someone’s pride with falsehoods

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 104

Buntéacs
bhí déanamh tobáin air

Téacs caighdeánach
bhí déanamh tobáin air

Béarla
he was barrell-shaped

Téamaí
Tréithe daonna, Baill choirp

Gnéithe teanga
Meafar, Samhail

Leathanach 105

Buntéacs
áirdigh leat é

Téacs caighdeánach
ardaigh leat é

Béarla
take it away with you

Téamaí
Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 107

Buntéacs
‘na sgifleogaí marbha dóighte

Téacs caighdeánach
ina scifleoga marbha dóite

Béarla
(leaves) like burnt rags

Téamaí
Ainmhithe agus plandaí

Gnéithe teanga
Samhail

Leathanach 110

Buntéacs
ar shiubhal ó dhoras go doras a dh’iarraidh na déirce

Téacs caighdeánach
ar shiúl ó dhoras go doras ag iarraidh na déirce

Béarla
going from door to door begging

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Teach agus baile

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 110/1

Buntéacs
ar sgéal cómh cosgarthach agus léigh mé riamh

Téacs caighdeánach
ar scéal chomh coscrach agus léigh mé riamh

Béarla
one of the most distressing stories I have ever read

Téamaí
Oideachas, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 114

Buntéacs
i ndiaidh a’ droch-shaoghail

Téacs caighdeánach
i ndiaidh an drochshaoil

Béarla
after the Famine

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Bia agus deoch, Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún, Stair

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 114

Buntéacs
sgaifte díorfach

Téacs caighdeánach
scata díthreabhach

Béarla
homeless, miserable crowd

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Bás - beatha - sláinte, Bia agus deoch

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 115

Buntéacs
ní bhfuair sé dh’airidh riamh ach ...

Téacs caighdeánach
ní bhfuair sé d’airí riamh ach ...

Béarla
it is just what he deserved ...

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 115

Buntéacs
i n-áit na garaidheachta

Téacs caighdeánach
in áit na garaíochta

Béarla
in the right place to do a favour

Téamaí
Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 116

Buntéacs
le fios nó le hamhras

Téacs caighdeánach
le fios nó le hamhras

Béarla
just in case

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 116

Buntéacs
le tréan urraidh

Téacs caighdeánach
le tréan urra

Béarla
with overpowering strength

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Baill choirp, Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 119

Buntéacs
ceileabhar guidheadórachta

Téacs caighdeánach
ceiliúr guíodóireachta

Béarla
prayer before retiring

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Leathanach 120

Buntéacs
i ndeireadh na péice

Téacs caighdeánach
i ndeireadh na péice

Béarla
completely exhausted

Téamaí
Tréithe daonna, Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 121

Buntéacs
go n-aithnidh sé eadar béal bán is ionnracas

Téacs caighdeánach
go n-aithníonn sé idir béal bán is ionracas

Béarla
he could distinguish between flattery from honesty

Téamaí
Tréithe daonna, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 121

Buntéacs
níor chuir rud ar bith thara n-a shnáithe riamh é

Téacs caighdeánach
níor chuir rud ar bith thar a shnáithe riamh é

Béarla
nothing ever disconcerted him, ruffled him

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Leathanach 122

Buntéacs
rinneadh caorthacha mire de Ned

Téacs caighdeánach
rinneadh caortha mire de Ned

Béarla
Ned flew into a violent rage

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 122

Buntéacs
sgrublach

Téacs caighdeánach
scroblach

Béarla
rabble, riff-raff

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Focal aonair

Leathanach 122

Buntéacs
nach mór a’ chroidhe a gheobhadh sibh!

Téacs caighdeánach
nach mór an croí a gheobhadh sibh!

Béarla
how dare you!

Téamaí
Beannachtaí agus mallachtaí

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 124

Buntéacs
thoisigh sé a strócadh mionna mór

Téacs caighdeánach
thosaigh sé a stróiceadh mionnaí móra

Béarla
he started to swear

Leathanach 124

Buntéacs
nár mhó an só ná an t-anró

Téacs caighdeánach
nár mhó an só ná an t-anró

Béarla
there was more to be lost than gained by it

Téamaí
Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 124

Buntéacs
D’aithin siad sa bhomaite goidé an siubhal a bhí faoi

Téacs caighdeánach
D’aithin siad sa bhomaite cad é an siúl a bhí faoi

Béarla
they immediately recognised the reason he was coming

Téamaí
Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 125

Buntéacs
thoisigh Mósaidh dh’éileamh ar a’ mhnaoi

Téacs caighdeánach
thosaigh Mósaidh a éileamh ar an bhean

Béarla
Mósaidh began to reprimand his wife

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Teaghlach - muintir - pobal, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 128

Buntéacs
urchar iomrallach

Téacs caighdeánach
urchar iomrallach

Béarla
missed throw; missed, random, shot

Téamaí
Caithimh aimsire - cluichí - spóirt, Míleata

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 130

Buntéacs
is é an t-imtheacht é

Téacs caighdeánach
is é an t-imeacht é

Béarla
it’s time to go

Téamaí
Taisteal agus imirce, Beannachtaí agus mallachtaí

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 130

Buntéacs
go bhfóiridh Dia air

Téacs caighdeánach
go bhfóire Dia air

Béarla
God help him

Téamaí
Beannachtaí agus mallachtaí

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 131

Buntéacs
ar thús cadhanaidheachta

Téacs caighdeánach
ar thús cadhnaíochta

Béarla
to be among the foremost, in the vanguard

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Míleata

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 132

Buntéacs
cé bé nach rabh ann, (bhí X ann)

Téacs caighdeánach
cibé nach raibh ann, (bhí X ann)

Béarla
X was there, amongst others

Téamaí
Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 132

Buntéacs
i n-aghaidh dola

Téacs caighdeánach
in aghaidh dula

Béarla
against nature, against reason

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 132

Buntéacs
...agus chuir ceileabhar ar Eoghan

Téacs caighdeánach
agus chuir ceiliúr ar Eoghan

Béarla
addressed Eoghan

Téamaí
Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Leathanach 132

Buntéacs
chan dá éileamh é

Téacs caighdeánach
chan á éileamh é

Béarla
not that I’m complaining about that

Téamaí
Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 133

Buntéacs
scotbhach gáirí

Téacs caighdeánach
scotbhach gáire

Béarla
guffaws of laughter

Téamaí
Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 133

Buntéacs
nach rabh an chuid mhór le maoidheamh aisti de thairbhe gnaoi

Téacs caighdeánach
nach raibh an chuid mhór le maíomh aisti de thairbhe gnaoi

Béarla
she hadn’t much to boast about because of her beauty

Téamaí
Grá - cleamhnas - rómánsaíocht, Tréithe daonna, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 134

Buntéacs
Éire ar leith-phiginn, acht cá bhfuil a’ leith-phiginn?

Téacs caighdeánach
Éire ar leathphingin, ach cá bhfuil an leath-phingin?

Béarla
it matters not if one can have everything for a halfpenny if one hasn’t got a halfpenny

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 134

Buntéacs
a mhilleadh sin

Téacs caighdeánach
a mhilleadh sin

Béarla
quite the opposite

Téamaí
Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 137

Buntéacs
bhí leath-bhróg ar a’ triúr thiar le n-a gcomharsa bhéal dorais

Téacs caighdeánach
bhí leathbhróg ar an triúr thiar lena gcomharsa béal dorais

Béarla
the three of them were biased in favour of their neighbour

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Teach agus baile, Teaghlach - muintir - pobal, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Leathanach 137

Buntéacs
ar airteagal

Téacs caighdeánach
ar airteagal

Béarla
on a sick call

Téamaí
Bás - beatha - sláinte, Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 137

Buntéacs
ba é báire na fola é

Téacs caighdeánach
ba é báire na fola é

Béarla
it was the crucial test

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 138

Buntéacs
bhéinn i mo sháith don tsaoghal

Téacs caighdeánach
bheinn i mo sháith don tsaol

Béarla
I would be well off

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Obair agus ceardaíocht

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Leathanach 139

Buntéacs
comh mór le colpaigh

Téacs caighdeánach
chomh mór le colpach

Béarla
as big as a yearling heifer or bullock

Téamaí
Tréithe daonna, Talmhaíocht, Ainmhithe agus plandaí

Gnéithe teanga
Samhail

Leathanach 139

Buntéacs
ligh tú na liobra ’na dhiaidh

Téacs caighdeánach
ligh tú na liobair ina dhiaidh

Béarla
you licked your lips after it

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Bia agus deoch

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 140

Buntéacs
cróchnáid

Téacs caighdeánach
crócharnaid

Béarla
phantom cortege seen in vision

Téamaí
Béaloideas agus seanchas, Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Focal aonair

Leathanach 142

Buntéacs
ar a thásg

Téacs caighdeánach
ar a thásc

Béarla
on the report of his death

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 142

Buntéacs
níor fágadh fuigheall molta air

Téacs caighdeánach
níor fágadh fuíoll molta air

Béarla
he was lavished with praise

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Leathanach 148

Buntéacs
bhí achan duine ar a sháimhín suilt

Téacs caighdeánach
bhí gach aon duine ar a sháimhín suilt

Béarla
everyone was happy and at ease

Téamaí
Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 158/9

Buntéacs
Agus i gcionn a chorradh is ceithre sgór thiocfadh leis snáithe a chur i snáithid

Téacs caighdeánach
Agus i gceann a chorradh is ceithre scór thiocfadh leis snáithe a chur i snáthaid

Béarla
he could tread a needle at over eighty years of age

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Aois, Obair agus ceardaíocht

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 166

Buntéacs
chuir sé na ribhínigh thaire ’na gcoimheád

Téacs caighdeánach
chuir sé na ribhínigh thar a gcoimheád

Béarla
he took the revenue men by surprise

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Míleata, Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Leathanach 166

Buntéacs
shín a’ tóir

Téacs caighdeánach
shín an tóir

Béarla
the chase began

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Míleata, Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 167

Buntéacs
ní rabh ramha an ribe eatorra

Téacs caighdeánach
ní rabh raimhre an ribe eatarthu

Béarla
there wasn’t the thickness of a hair between them

Téamaí
Baill choirp

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 167

Buntéacs
ion-súl

Téacs caighdeánach
insúl

Béarla
eye-catching, attractive

Téamaí
Grá - cleamhnas - rómánsaíocht, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Focal aonair

Leathanach 167

Buntéacs
broc a dhéanamh de theaghlach

Téacs caighdeánach
broc a dhéanamh de theaghlach

Béarla
to marry off the youngest of family at the expense of the eldest

Téamaí
Grá - cleamhnas - rómánsaíocht, Teaghlach - muintir - pobal

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Leathanach 167

Buntéacs
bualadh éadain a thabhairt daobhtha

Téacs caighdeánach
bualadh éadain a thabhairt dóibh

Béarla
to go round them all one by one, to take things in sequence

Téamaí
Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Leathanach 168

Buntéacs
fear teangtha

Téacs caighdeánach
fear teanga

Béarla
the man speaking on someone’s behalf

Téamaí
Grá - cleamhnas - rómánsaíocht, Obair agus ceardaíocht

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 168

Buntéacs
nach rabh mórán de ghnaoi na ndaoiní uirthí

Téacs caighdeánach
nach raibh mórán de ghnaoi na ndaoine uirthi

Béarla
that she wasn’t attractive

Téamaí
Grá - cleamhnas - rómánsaíocht, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Leathanach 171

Buntéacs
mhairfeadh sé trí sheól mara ag aithris a’ Jail Journal...

Téacs caighdeánach
mhairfeadh sé trí sheol mara ag aithris a’ Jail Journal...

Béarla
you could listen to him for days on end reciting (Mitchell‘s) Jail Journal

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Aimsir agus am, Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Leathanach 172

Buntéacs
nach rabh aca acht cunamar gránda

Téacs caighdeánach
nach raibh acu ach conamar gránna

Béarla
who only had an smattering (of English)

Téamaí
Oideachas, Cúinsí sóisialta

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Leathanach 172

Buntéacs
seirbhísigh na daoirse

Téacs caighdeánach
seirbhísigh na daoirse

Béarla
the servants of slavery, oppression

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Dlí, Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún, Stair

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 175

Buntéacs
an dubh a chur ina gheal ar dhuine

Téacs caighdeánach
an dubh a chur ina gheal ar dhuine

Béarla
to pull the wool over s.o.'s eyes

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Leathanach 176

Buntéacs
cupla seanamóir thréamánta

Téacs caighdeánach
cúpla seanmóir thréamánta

Béarla
a couple of powerful sermons

Téamaí
Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 177

Buntéacs
eadar dhá theinidh Bhealtaine

Téacs caighdeánach
idir dhá thine Bhealtaine

Béarla
in a dilemma

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Leathanach 178

Buntéacs
d’imigh tú as maoidheamh

Téacs caighdeánach
d’imigh tú as maíomh

Béarla
you brought disgrace upon your people

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 183

Buntéacs
chuir tú cluain ar an bhás

Téacs caighdeánach
chuir tú cluain ar an Mhárta/ ar an bhás

Béarla
you cheated death

Téamaí
Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Leathanach 187

Buntéacs
rud a ligean chun sioparnaigh

Téacs caighdeánach
rud a ligin chun siobarnaí

Béarla
to let sth. fall into a state of neglect

Téamaí
Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 187

Buntéacs
cómh mall-triallach le seilide

Téacs caighdeánach
chomh malltriallach le seilide

Béarla
as slow as a snail

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Ainmhithe agus plandaí

Gnéithe teanga
Samhail

Leathanach 189

Buntéacs
níor bheo dó a bheo

Téacs caighdeánach
níor bheo dó a bheo

Béarla
his life wouldn’t be worth living

Téamaí
Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 190

Buntéacs
nach mbéadh a shaoghal ion-mhaoidhte air

Téacs caighdeánach
nach mbeadh a shaol inmhaíte air

Béarla
his life wouldn't be an enviable one

Téamaí
Bás - beatha - sláinte, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 191

Buntéacs
go dtugadh siad iarraidh suidhe i mbun (duine)

Téacs caighdeánach
go dtugadh siad iarraidh suí i mbun (duine)

Béarla
they would try to take advantage of s.o.

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 191

Buntéacs
corrlach

Téacs caighdeánach
corrlach

Béarla
odds, profit margin

Téamaí
Airgead - maoin - gnó

Gnéithe teanga
Focal aonair

Leathanach 194

Buntéacs
cómh díreach le feadh

Téacs caighdeánach
chomh díreach le feá

Béarla
as straight as a rush

Téamaí
Tréithe daonna, Ainmhithe agus plandaí

Gnéithe teanga
Samhail

Leathanach 196/7

Buntéacs
roithleach gan snámh

Téacs caighdeánach
roilleach gan snámh

Béarla
odd person out

Téamaí
Tréithe daonna, Ainmhithe agus plandaí

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Leathanach 197

Buntéacs
ar maothas le

Téacs caighdeánach
ar maos le

Béarla
drenched in, dripping with, saturated

Téamaí
Airgead - maoin - gnó, Obair agus ceardaíocht

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Leathanach 198

Buntéacs
tolgán trom tinnis

Téacs caighdeánach
tolgan trom tinnis

Béarla
a heavy bout of illness

Téamaí
Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 202

Buntéacs
a’ méidhligh sa dorchadas

Téacs caighdeánach
ag méiligh sa dorchadas

Béarla
whining, bleating in the dark

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Meafar

Leathanach 204

Buntéacs
a’ maoidheamh asta

Téacs caighdeánach
ag maíomh astu

Béarla
boasting about them

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 204

Buntéacs
trasna na Maoile

Téacs caighdeánach
trasna na Maoile

Béarla
across the Moyle Straits between Antrim and Scotland

Téamaí
Taisteal agus imirce, Cúinsí sóisialta, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Farraige, Obair agus ceardaíocht, Seoltóireacht agus bádóireacht

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 205

Buntéacs
ní mar síltear acht mar cinntighthear

Téacs caighdeánach
ní mar a shíltear ach mar a chinntítear

Béarla
man proposes, God disposes

Téamaí
Mothúcháin

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 205

Buntéacs
eisbheartach

Téacs caighdeánach
eisbheartach

Béarla
scantly clad

Téamaí
Éadaí

Gnéithe teanga
Focal aonair

Leathanach 206

Buntéacs
gruag dhiasach

Téacs caighdeánach
gruaig dhiasach

Béarla
shaggy hair

Téamaí
Baill choirp

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 206

Buntéacs
saillte le mionna móra

Téacs caighdeánach
saillte le mionnaí móra

Béarla
peppered with profanities

Téamaí
Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Leathanach 206

Buntéacs
níor chualaidh aon duine riamh focal graosta nó madramhail as a bhéal

Téacs caighdeánach
níor chuala aon duine riamh focal graosta nó madrúil as a bhéal

Béarla
no one ever heard lewd or obscene talk from him

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 207

Buntéacs
bhí ciall cheannuighthe aige nuair a stealladh an cár as

Téacs caighdeánach
bhí ciall cheannaithe aige nuair a stealladh an cár as

Béarla
he learnt his lesson when his teeth were knocked out

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 208

Buntéacs
ailt mar bhéadh fiacla ráca ann

Téacs caighdeánach
ailt mar a bheadh fiacla ráca ann

Béarla
knuckles like rake teeth

Téamaí
Baill choirp

Gnéithe teanga
Samhail

Leathanach 208

Buntéacs
damnughadh nár thigidh ar m’anam

Téacs caighdeánach
damnú nár thige ar m’anam

Béarla
I’ll be damned

Téamaí
Beannachtaí agus mallachtaí, Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Sofhriotal

Leathanach 210

Buntéacs
is beo neach i ndiaidh a bhuailte acht nach beo i ndiaidh a chánta

Téacs caighdeánach
is beo neach i ndiaidh a bhuailte ach nach beo i ndiaidh a chánta

Béarla
words cut more than swords

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 210

Buntéacs
íoc olc agus iaróg

Téacs caighdeánach
íoc olc agus iaróg

Béarla
the aggressor must take the consequences

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Leathanach 210

Buntéacs
urchar a’ daill fá’n abhaill

Téacs caighdeánach
urchar an daill fán abhaill

Béarla
a shot in the dark

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Leathanach 210

Buntéacs
pearsa eaglasaigh

Téacs caighdeánach
pearsa eaglasta

Béarla
person associated with the Church

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Obair agus ceardaíocht, Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 211

Buntéacs
fá rud a chuaidh thara thaomadh

Téacs caighdeánach
fá rud a chuaigh thar a thaomadh

Béarla
about sth. irredeemable

Téamaí
Mothúcháin

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Leathanach 213

Buntéacs
uabhar na hóige

Téacs caighdeánach
uabhar na hóige

Béarla
exuberance of youth

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Aois, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 216

Buntéacs
an té a dhíolfadh a charaid ar a chuid

Téacs caighdeánach
an té a dhíolfadh a chara ar a chuid

Béarla
the one who would betray his friend

Leathanach 216

Buntéacs
sgéal chinn chroim

Téacs caighdeánach
scéal cinn chroim

Béarla
a reason to be ashamed

Téamaí
Mothúcháin

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Leathanach 217

Buntéacs
domh is eol a sgeól a sgaoileadh

Téacs caighdeánach
dom is eol a scéal a scaoileadh

Béarla
who better than me to spread its story

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Na Leabhair

Na Leabhair