Saibhreas Mháire

Caisleáin Óir

Leathanach 1

Buntéacs
gan lá chuige nó uaidh

Téacs caighdeánach
gan lá chuige nó uaidh

Béarla
to the day

Téamaí
Aimsir agus am

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 1

Buntéacs
glaisín caorach

Téacs caighdeánach
glas caorach

Béarla
rough homespun

Téamaí
Talmhaíocht, Éadaí

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 1

Buntéacs
féadann a bhlagad na fuilt chraobh chasta sin a shéanadh indiu

Téacs caighdeánach
féadann a bhlagaid na foilt chraobhchasta sin a shéanadh inniu

Béarla
his baldness has replaced a once fine head of hair

Téamaí
Aimsir agus am, Baill choirp

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Leathanach 1

Buntéacs
puirthleóg ghiorsaighe

Téacs caighdeánach
puirtleog ghirsí

Béarla
a chubby little girl

Téamaí
Tréithe daonna, Aimsir agus am, Aois, Baill choirp

Gnéithe teanga
Focal aonair, Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 1

Buntéacs
níor bh’iongantaighe leis an sneachta dearg ‘ná an ...

Téacs caighdeánach
níorbh iontaí leis an sneachta dearg ná an ...

Béarla
nothing could have surprised him more than ...

Téamaí
Mothúcháin

Gnéithe teanga
Meafar, Nath, Samhail

Leathanach 1

Buntéacs
tuar-cheatha de sheandhuine liath

Téacs caighdeánach
tuar ceatha de sheandhuine liath

Béarla
a bent over (as in rainbow) grey old fellow

Téamaí
Tréithe daonna, Aois, Baill choirp, Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Meafar

Leathanach 1

Buntéacs
gruag sgeadach

Téacs caighdeánach
gruaig sceadach

Béarla
patchy hair

Téamaí
Baill choirp

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 1

Buntéacs
féasóg sconnribeach

Téacs caighdeánach
féasóg sconribeach

Béarla
straggling beard

Téamaí
Baill choirp

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 1

Buntéacs
soc confach

Téacs caighdeánach
soc confach

Béarla
a snarl

Téamaí
Tréithe daonna, Baill choirp

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 1

Buntéacs
dreach cointíneach

Téacs caighdeánach
dreach cointinneach

Béarla
a contentious quarrelsome appearance

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Baill choirp

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 1

Buntéacs
fuar-bhruithte

Téacs caighdeánach
fuarbhruite

Béarla
luke-warm, indifferent

Téamaí
Tréithe daonna, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Focal aonair, Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 2

Buntéacs
suaithnidheacht

Téacs caighdeánach
suaithníocht

Béarla
remarkableness, extraordinariness, oddness

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Focal aonair

Leathanach 2

Buntéacs
marbh-fáisg ort

Téacs caighdeánach
marbhfháisc ort

Béarla
damn you

Téamaí
Beannachtaí agus mallachtaí, Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 2

Buntéacs
smuilcín gan mhúineadh

Téacs caighdeánach
smuilcín gan mhúineadh

Béarla
unmannerly brat

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 2

Buntéacs
a mhaistín cháidhigh na mbréag

Téacs caighdeánach
a mhaistín cháidhigh na mbréag

Béarla
you filthy lying brat

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 2

Buntéacs
draothadh beag tirim drochmheasamhail

Téacs caighdeánach
draothadh beag tirim drochmheasúil

Béarla
dry disrespectful smile

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 3

Buntéacs
fá’n ghríosaigh

Téacs caighdeánach
fán ghríosach

Béarla
around the fire

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Teach agus baile

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 3

Buntéacs
ag déanamh gáire nach raibh a fhonn uirthí

Téacs caighdeánach
ag déanamh gáire nach raibh a fhonn uirthi

Béarla
making a false laugh

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 4

Buntéacs
breast é mar Bhéarla!

Téacs caighdeánach
breast é mar Bhéarla!

Béarla
to hell with English!

Téamaí
Oideachas, Cúinsí sóisialta, Beannachtaí agus mallachtaí

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 4

Buntéacs
chaith sé suas bratógaí agus sean-chró liom

Téacs caighdeánach
chaith sé suas bratóga agus seanchró liom

Béarla
he chided me about rags and being raised in a hovel

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Teach agus baile, Éadaí

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 4

Buntéacs
altuigheadh sé iad

Téacs caighdeánach
altaíodh sé iad

Béarla
let him appreciate them

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Mothúcháin, Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 4

Buntéacs
chuir airgead lochtach tón ann

Téacs caighdeánach
chuir airgead lochtach tóin ann

Béarla
ill-gotten gains set him up in life

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Obair agus ceardaíocht

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Leathanach 4

Buntéacs
nach mór a’ croidhe gheobhadh seisean ....

Téacs caighdeánach
nach mór an croí a gheobhadh seisean ...

Béarla
how dare he ...

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 4

Buntéacs
lasadh ‘bhaint as

Téacs caighdeánach
lasadh a bhaint as

Béarla
to embarrass him

Téamaí
Mothúcháin

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Leathanach 5

Buntéacs
níl sé ‘ndáil nó ’ndúthchas aige

Téacs caighdeánach
níl sé i ndáil ná i ndúchas aige

Béarla
it is not in his upbringing or nature

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Teaghlach - muintir - pobal

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 5

Buntéacs
ar thús cadhanaidheachta

Téacs caighdeánach
ar thús cadhnaíochta

Béarla
to the fore, to act as ring-leader

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 6

Buntéacs
ball úimhleaideach trioc mar a bhí cliabhán

Téacs caighdeánach
ball úimléideach trioc mar a bhí cliabhán

Béarla
an important useful valuable piece of furniture such as a cot

Téamaí
Airgead - maoin - gnó, Teach agus baile

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 6

Buntéacs
siorradh gaoithe isteach fríd an teach a chonnáladh na corra

Téacs caighdeánach
siorradh gaoithe isteach fríd an teach a chonálfadh na corra

Béarla
a freezing gust of wind through the house that would freeze fish

Téamaí
Teach agus baile, Aimsir agus am, Ainmhithe agus plandaí

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Leathanach 7

Buntéacs
tá toirt trúire ann

Téacs caighdeánach
tá toirt triúir ann

Béarla
he has the bulk of three persons (very overweight)

Téamaí
Tréithe daonna, Baill choirp, Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 7

Buntéacs
gan an dara suidhe sa bhuailidh

Téacs caighdeánach
gan an dara suí sa bhuaile

Béarla
with no other choice

Téamaí
Talmhaíocht, Mothúcháin, Obair agus ceardaíocht

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 7

Buntéacs
(níl) dlígheadh ar a’ riachtanas

Téacs caighdeánach
(níl) dlí ar an riachtanas

Béarla
necessity knows no law

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Dlí

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 8

Buntéacs
cothú na doininne, soineann na h-oidhche

Téacs caighdeánach
cothú na doininne, soineann na hoíche

Béarla
a calm night pressages a storm

Téamaí
Aimsir agus am

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 8

Buntéacs
le fios nó le h-amhras

Téacs caighdeánach
le fios nó le hamhras

Béarla
just in case

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 8

Buntéacs
ní h-é lá na gaoithe lá na scolb

Téacs caighdeánach
ní hé lá na gaoithe lá na scolb

Béarla
now is not the time to prevaricate

Téamaí
Aimsir agus am, Farraige, Mothúcháin, Obair agus ceardaíocht

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 9

Buntéacs
trí choiscéim coiligh

Téacs caighdeánach
trí choiscéim choiligh

Béarla
short period of time

Téamaí
Aimsir agus am

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Leathanach 9

Buntéacs
poll a’ bhac

Téacs caighdeánach
poll an bhaic

Béarla
a hole in chimney corner (as recepticle)

Téamaí
Teach agus baile

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 9

Buntéacs
Dia ‘n-éadan na h-urchóide!

Téacs caighdeánach
Dia in éadan na hurchóide!

Béarla
God save us from evil!

Téamaí
Beannachtaí agus mallachtaí, Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 9

Buntéacs
snag fhada

Téacs caighdeánach
snag fada

Béarla
a long lull in a storm

Téamaí
Aimsir agus am

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 9

Buntéacs
teallacháin

Téacs caighdeánach
teallacháin

Béarla
potatoes roasted in embers

Téamaí
Teach agus baile, Bia agus deoch

Gnéithe teanga
Focal aonair

Leathanach 9

Buntéacs
ag éisteacht leat-sa ‘meigeadaigh mar sin

Téacs caighdeánach
ag éisteacht leatsa ag meigeadaigh mar sin

Béarla
listening to your prattle, foolish talk

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 10

Buntéacs
’ cur uaignis orainn

Téacs caighdeánach
ag cur uaignis orainn

Béarla
frightening us (with ghost stories)

Téamaí
Béaloideas agus seanchas, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 10

Buntéacs
nuair nach mbíonn breith ar mur n-aithreachas agaibh

Téacs caighdeánach
nuair nach mbíonn breith ar bhur n-aithreachas agaibh

Béarla
when it will be too late for your regret

Téamaí
Mothúcháin, Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Leathanach 10

Buntéacs
caorthacha fairrge

Téacs caighdeánach
caora farraige

Béarla
raging seas

Téamaí
Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Aimsir agus am, Farraige

Gnéithe teanga
Meafar, Nath, Samhail

Leathanach 10

Buntéacs
méilte cubhair

Téacs caighdeánach
méilte cúir

Béarla
churning foam

Téamaí
Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Farraige, Seoltóireacht agus bádóireacht

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Leathanach 10

Buntéacs
ban-chliabhain

Téacs caighdeánach
banchliamhain

Béarla
daughter-in-law

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Teach agus baile, Teaghlach - muintir - pobal

Gnéithe teanga
Focal aonair

Leathanach 10

Buntéacs
ó Neamh go h-Árainn

Téacs caighdeánach
ó Neamh go hÁrainn

Béarla
from anywhere and everywhere

Téamaí
Taisteal agus imirce, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Leathanach 12

Buntéacs
déan do ghoradh

Téacs caighdeánach
déan do ghoradh

Béarla
warm yourself

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Teach agus baile, Baill choirp

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 12

Buntéacs
chuir sé cár air féin

Téacs caighdeánach
chuir sé cár air féin

Béarla
he grimaced

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Baill choirp

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 12

Buntéacs
dath na ndaol orm leis an fhuacht

Téacs caighdeánach
dath na ndaol orm leis an fhuacht

Béarla
blue in the face from cold

Téamaí
Tréithe daonna, Aimsir agus am, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Samhail

Leathanach 12

Buntéacs
murab í ádhbhar na mná dóigheamhla

Téacs caighdeánach
murab í ábhar na mná dóighiúla í

Béarla
well, if she hasn’t the makings of a beautiful woman

Téamaí
Grá - cleamhnas - rómánsaíocht, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 12

Buntéacs
Ní raibh i bhfad aicí le ghabháil fá choinne na gnaoi

Téacs caighdeánach
Ní raibh i bhfad aicí le dul fá choinne na gnaoi

Béarla
She didn’t have far to go for the good looks

Téamaí
Grá - cleamhnas - rómánsaíocht, Tréithe daonna, Teaghlach - muintir - pobal

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 12

Buntéacs
ó thaoibh na dtaobhann

Téacs caighdeánach
ó thaobh na dtaobhanna

Béarla
from both sides of the family

Téamaí
Teaghlach - muintir - pobal

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 12

Buntéacs
bláth gach géag ‘á dtig ag cur leis a’ fhréimh ó dtáinig

Téacs caighdeánach
bláth gach géag dá dtig ag cur leis an fhréamh óna dtáinig

Béarla
like father like son

Téamaí
Tréithe daonna, Teaghlach - muintir - pobal, Ainmhithe agus plandaí

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 13

Buntéacs
má théid slaghdán na bliadhna seo ’bhfeadánacht ionat

Téacs caighdeánach
má théid slaghdán na bliana seo i bhfeadánacht ionat

Béarla
if this year’s cold gets a grip of you

Téamaí
Aimsir agus am, Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 14

Buntéacs
eadar sin is tráthas

Téacs caighdeánach
idir sin is tráthas

Béarla
in the meanwhile

Téamaí
Aimsir agus am

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 15

Buntéacs
bíodh crathán céille agat

Téacs caighdeánach
bíodh crothán céille agat

Béarla
have a bit of sense

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 15

Buntéacs
éisteacht na Cásg

Téacs caighdeánach
éisteacht na Cásca

Béarla
Easter confessions

Téamaí
Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 16

Buntéacs
snáth-na-báinríoghaine

Téacs caighdeánach
snáth na banríona

Béarla
the queen’s thread yarn supplied by British Government under one of the relief schemes during the Famine

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Éadaí, Obair agus ceardaíocht, Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún, Stair

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 16

Buntéacs
a bheith san fhaopach

Téacs caighdeánach
a bheith san fhaopach

Béarla
to be in an awkward predicament, in dire straits

Téamaí
Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 16

Buntéacs
pins snaoisín

Téacs caighdeánach
pinse snaoisín

Béarla
pinch of snuff

Téamaí
Bia agus deoch

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 17

Buntéacs
nach mór a geibhthear thú ‘s a bheith ábalta éirighe amach ins an aois a bhfuil tú ann

Téacs caighdeánach
nach mór a geibhthear thú is a bheith ábalta éirí amach san aois a bhfuil tú ann

Béarla
isn’t it great you’re able to get up and about at your age

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Aois, Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 17

Buntéacs
ní buan gach nídh caithtear

Téacs caighdeánach
ní buan gach ní a chaitear

Béarla
nothing lasts forever

Téamaí
Mothúcháin

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 17

Buntéacs
ar shéala ‘bheith reaithte

Téacs caighdeánach
ar shéala a bheith rite

Béarla
just about finished/run out

Téamaí
Airgead - maoin - gnó, Talmhaíocht, Teach agus baile, Bás - beatha - sláinte, Bia agus deoch

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 18

Buntéacs
an t-aifreann a fhriotháladh

Téacs caighdeánach
an t-aifreann a fhriotháil

Béarla
to serve mass

Téamaí
Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 18

Buntéacs
ba deas amach a tháinig an t-éideadh dó

Téacs caighdeánach
ba dheas amach a tháinig an éide dó

Béarla
the clothes suited him well

Téamaí
Tréithe daonna, Éadaí

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 18

Buntéacs
nuair a thiocfadh ann domh

Téacs caighdeánach
nuair a thiocfadh ann dom

Béarla
when I come of age

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Tréithe daonna, Aois

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 18

Buntéacs
char dhadaidh beagán!

Téacs caighdeánach
char dhada beagán!

Béarla
you don’t want much!

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 18

Buntéacs
nach bhfuil fhios agat nach dtig sagart a dheánamh ar iasgaireacht

Téacs caighdeánach
nach bhfuil a fhios agat nach dtig sagart a dhéanamh ar iascaireacht

Béarla
fishing would not provide the funds required to produce a priest

Téamaí
Oideachas, Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Talmhaíocht, Ainmhithe agus plandaí, Obair agus ceardaíocht, Reiligiún agus creideamh, Seoltóireacht agus bádóireacht

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 19

Buntéacs
bíodh trí splaideóg chéille agat

Téacs caighdeánach
bíodh trí splaideog chéille agat

Béarla
have a bit of sense

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 19

Buntéacs
gríosáil den t-slait

Téacs caighdeánach
greasáil den tslat

Béarla
a trouncing with the cane

Téamaí
Oideachas, Iompar agus caidrimh, Stair

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 20

Buntéacs
tá a gcroidhe amuigh ar a mbéal leis an uaigneas

Téacs caighdeánach
tá a gcroí amuigh ar a mbéal leis an uaigneas

Béarla
the life’s frightened out of them with ghost stories

Téamaí
Baill choirp, Béaloideas agus seanchas, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Leathanach 20

Buntéacs
cár scrábach

Téacs caighdeánach
cár scrábach

Béarla
encrusted teeth

Téamaí
Baill choirp, Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 21

Buntéacs
an t-eagar a bhfuil mé ann

Téacs caighdeánach
an t-eagar a bhfuil mé ann

Béarla
the state I'm in

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Tréithe daonna, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 21

Buntéacs
‘ghabháil amach bun-an-Eargail

Téacs caighdeánach
ag gabháil amach bun an Eargail

Béarla
passing Errigal, on emigration route

Téamaí
Taisteal agus imirce, Cúinsí sóisialta, Teaghlach - muintir - pobal, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Stair

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 22

Buntéacs
foghluimeóchaidh tú ‘n diabhal i bpucán

Téacs caighdeánach
foghlaimeoidh tú an diabhal i bpocán

Béarla
you’ll work wonders

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 23

Buntéacs
dhreasaigh na Fianna an chonairt ann

Téacs caighdeánach
dhreasaigh na Fianna an chonairt ann

Béarla
the Fianna set the hounds on him

Téamaí
Ainmhithe agus plandaí, Béaloideas agus seanchas, Míleata, Stair

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 24

Buntéacs
comh lag le h-éan i mbarrach

Téacs caighdeánach
chomh lag le héan i mbarrach

Béarla
as weak as an ailing chick

Téamaí
Ainmhithe agus plandaí, Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Samhail

Leathanach 24

Buntéacs
i dtús reatha

Téacs caighdeánach
i dtús reatha

Béarla
to be out in front, in an unassailable position

Téamaí
Caithimh aimsire - cluichí - spóirt, Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 25

Buntéacs
tú féin a thógáil le rud/duine

Téacs caighdeánach
tú féin a thógáil le rud/duine

Béarla
to engage in or devote oneself to sth. or someone

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Grá - cleamhnas - rómánsaíocht

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 25

Buntéacs
luspairt leinbh

Téacs caighdeánach
luspairt linbh

Béarla
a soft young child

Téamaí
Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 25

Buntéacs
gheobhaidh seisean na fiseacha agus na píghneacha corra

Téacs caighdeánach
gheobhaidh seisean na fiseacha agus na pinginí corra

Béarla
he will get a sound thrashing (will get what he is due and more)

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 25

Buntéacs
greadfach ar na mása

Téacs caighdeánach
greadfach ar na mása

Béarla
a spanking on the backside

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Baill choirp

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 25

Buntéacs
tá lorg na súghóg ar d’aghaidh

Téacs caighdeánach
tá lorg na suóg ar d’aghaidh

Béarla
there are tear stains on your face

Téamaí
Baill choirp, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 26

Buntéacs
cruinn-bhallach

Téacs caighdeánach
cruinnbhallach

Béarla
round of limb, plump

Téamaí
Tréithe daonna, Baill choirp

Gnéithe teanga
Focal aonair

Leathanach 27

Buntéacs
tháinig bánú an lae

Téacs caighdeánach
tháinig bánú an lae

Béarla
dawn came

Téamaí
Aimsir agus am

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 27

Buntéacs
goic an an-spioraid

Téacs caighdeánach
goic an ainspioraid

Béarla
evil, cockiness

Téamaí
Tréithe daonna, Béaloideas agus seanchas, Mothúcháin, Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 27

Buntéacs
fearbhach in do ghreadán

Téacs caighdeánach
fearbach i do gheadán

Béarla
to have weals on your rear-end

Téamaí
Baill choirp, Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 27

Buntéacs
nach gcuirfeadh sé a chiall ar a mhuin do dhuine ar bith ...

Téacs caighdeánach
nach gcuirfeadh sé a chiall ar a mhuin do dhuine ar bith ...

Béarla
Wouldn’t he drive you crazy

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Baill choirp, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 30

Buntéacs
gealach na gconnlach

Téacs caighdeánach
gealach na gcoinleach

Béarla
harvest moon

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Talmhaíocht, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Aimsir agus am, Ainmhithe agus plandaí, Obair agus ceardaíocht

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 30

Buntéacs
oidhche cheann féile

Téacs caighdeánach
oíche cheann féile

Béarla
the eve of a festival

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Aimsir agus am, Béaloideas agus seanchas

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 30

Buntéacs
folachán na gcruach

Téacs caighdeánach
folachán na gcruach

Béarla
hide-and-seek (among the haystacks)

Téamaí
Caithimh aimsire - cluichí - spóirt, Talmhaíocht, Béaloideas agus seanchas, Stair

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 30

Buntéacs
an chéad cheairtlín

Téacs caighdeánach
an chéad cheirtlín

Béarla
the first head of cabbage (On Halloween night)

Téamaí
Caithimh aimsire - cluichí - spóirt, Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Talmhaíocht, Teach agus baile, Aimsir agus am, Ainmhithe agus plandaí, Béaloideas agus seanchas, Bia agus deoch, Stair

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 31

Buntéacs
i n-deireadh na péice

Téacs caighdeánach
i ndeireadh na péice

Béarla
at the end of his tether

Téamaí
Tréithe daonna, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 31

Buntéacs
conablach cheithre n-uair fichead

Téacs caighdeánach
conablach cheithre huaire fichead

Béarla
almost twenty four hours

Téamaí
Aimsir agus am

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 31

Buntéacs
streabhóg

Téacs caighdeánach
streabhóg

Béarla
an impudent little girl

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Focal aonair

Leathanach 33

Buntéacs
greadaidh libh a luighe

Téacs caighdeánach
greadaigí libh a luí

Béarla
off to bed with you

Téamaí
Teach agus baile, Teaghlach - muintir - pobal

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Leathanach 33

Buntéacs
ag déanamh na h-eiséirighe

Téacs caighdeánach
ag déanamh an aiséirí

Béarla
custom of praying for the resurrection of the dead

Téamaí
Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 33

Buntéacs
gliogaráil

Téacs caighdeánach
gliogarnach

Béarla
rattling, jingling

Téamaí
Airgead - maoin - gnó, Obair agus ceardaíocht

Gnéithe teanga
Focal aonair

Leathanach 33

Buntéacs
cuireadh an teach ‘na suidhe

Téacs caighdeánach
cuireadh an teach ina suí

Béarla
everyone was wakened

Téamaí
Teach agus baile, Teaghlach - muintir - pobal

Gnéithe teanga
Meafar

Leathanach 33

Buntéacs
h-ubhradh paidirín chúig ndeichneabhar dhéag

Téacs caighdeánach
dúradh paidrín cúig dheichniúr déag

Béarla
a fifteen decade rosary was recited

Téamaí
Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 33

Buntéacs
tá uaigneas orm

Téacs caighdeánach
tá uaigneas orm

Béarla
I’m frightened (of the dark, ghosts)

Téamaí
Tréithe daonna, Béaloideas agus seanchas, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 34

Buntéacs
túslóg

Téacs caighdeánach
truslóg

Béarla
a hop, a long bounding stride

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Baill choirp

Gnéithe teanga
Focal aonair

Leathanach 35

Buntéacs
dreach snoighte

Téacs caighdeánach
dreach snoite

Béarla
a chiselled, sculptured look

Téamaí
Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 36

Buntéacs
ag deánamh na gcrasóg

Téacs caighdeánach
ag deánamh na gcrosóg

Béarla
making St Bridget’s crosses

Téamaí
Caithimh aimsire - cluichí - spóirt, Cúinsí sóisialta, Teach agus baile, Teaghlach - muintir - pobal, Obair agus ceardaíocht, Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 36

Buntéacs
tig achan rud le n’iomrádh ach a’ madadh-ruadh ‘s a’ marbhánach

Téacs caighdeánach
tig gach aon rud lena iomrá ach an madadh rua is an marbhán

Béarla
speak of the devil and he will appear

Téamaí
Ainmhithe agus plandaí, Bás - beatha - sláinte, Béaloideas agus seanchas, Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 36

Buntéacs
sladchonradh a thabhairt i rud

Téacs caighdeánach
sladchonradh a thabhairt i rud

Béarla
to give sth. away at a bargain price

Téamaí
Airgead - maoin - gnó

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 37

Buntéacs
ceann conafa ‘thaisbheaint daobhtha

Téacs caighdeánach
ceann confach a thaispeáint dóibh

Béarla
to show them hostility

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Leathanach 37

Buntéacs
gan chuireadh gan chóiste

Téacs caighdeánach
gan chuireadh gan chóiste

Béarla
uninvited

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Leathanach 37

Buntéacs
caithighidh cuilte

Téacs caighdeánach
caithigí cuireataí

Béarla
play Jacks (knaves)

Téamaí
Caithimh aimsire - cluichí - spóirt

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Leathanach 37/8

Buntéacs
‘tuitim bonn ar bhonn le chéile

Téacs caighdeánach
ag titim bonn ar bhonn le chéile

Béarla
to coincide

Téamaí
Aimsir agus am

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Leathanach 38

Buntéacs
Cé leis an roinnt?

Téacs caighdeánach
Cé leis an roinnt?

Béarla
Who’s deal is it?

Téamaí
Caithimh aimsire - cluichí - spóirt

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 38

Buntéacs
muilead a’ mádh

Téacs caighdeánach
muileata an mámh

Béarla
diamonds are trumps

Téamaí
Caithimh aimsire - cluichí - spóirt

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 38

Buntéacs
níl imrighthe go fóill acht dráibhte

Téacs caighdeánach
níl imeartha go fóill ach dráite

Béarla
only non-trump, inferior cards, have been played

Téamaí
Caithimh aimsire - cluichí - spóirt

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 38

Buntéacs
tuitim láimhe

Téacs caighdeánach
titim láimhe

Béarla
to be the last to play on a trick

Téamaí
Caithimh aimsire - cluichí - spóirt

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 38

Buntéacs
dh’aindeóin chnáimh ár ngaothsáin

Téacs caighdeánach
d’ainneoin chnámh ár ngaosáin

Béarla
in spite of anything we do

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Baill choirp, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Meafar

Leathanach 38

Buntéacs
gan de chúl-cinn aige acht ...

Téacs caighdeánach
gan de chúl cinn aige ach ...

Béarla
he had nothing in reserve but ...

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Bás - beatha - sláinte, Obair agus ceardaíocht

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Leathanach 39

Buntéacs
baineadh stangadh as

Téacs caighdeánach
baineadh stangadh as

Béarla
he was taken aback

Téamaí
Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 39

Buntéacs
chuir sé an cluithche as cúl duirn

Téacs caighdeánach
chuir sé an cluiche as cúl doirn

Béarla
he won the game in one hand

Téamaí
Caithimh aimsire - cluichí - spóirt

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 39

Buntéacs
chuir tú an cluithche le taisme

Téacs caighdeánach
chuir tú an cluiche le taisme

Béarla
you won the game by accident

Téamaí
Caithimh aimsire - cluichí - spóirt

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 39

Buntéacs
scread mhaidne ort!

Téacs caighdeánach
scread mhaidine ort!

Béarla
damn you!

Téamaí
Beannachtaí agus mallachtaí

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 39

Buntéacs
faoi chrann smola

Téacs caighdeánach
faoi chrann smola

Béarla
blighted, cursed

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Bás - beatha - sláinte, Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún, Stair

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 41

Buntéacs
sin an guth a fuair a fhreagar ag Séimidh

Téacs caighdeánach
sin an guth a fuair a fhreagra ag Séimí

Béarla
Séimí leapt at the opportunity/ didn’t need to be asked twice

Téamaí
Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 41

Buntéacs
gura slán don am sin

Téacs caighdeánach
gura slán don am sin

Béarla
those were the days

Téamaí
Aimsir agus am, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 41

Buntéacs
‘nuair amháin a gheibh duine ciall, tá deireadh aige le haoibhneas a’ t-saoghail

Téacs caighdeánach
aon uair amháin a gheibh duine ciall, tá deireadh aige le haoibhneas an tsaoil

Béarla
ignorance is bliss

Téamaí
Tréithe daonna, Aimsir agus am, Aois, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 42

Buntéacs
a’ spágáil

Téacs caighdeánach
ag spágáil

Béarla
trudging

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Baill choirp

Gnéithe teanga
Focal aonair

Leathanach 43

Buntéacs
a ceann ‘s a cosa buailte ar a chéile leis an aois

Téacs caighdeánach
a ceann agus a cosa buailte ar a chéile leis an aois

Béarla
bent over with age

Téamaí
Tréithe daonna, Aois, Baill choirp, Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Meafar, Samhail

Leathanach 44

Buntéacs
ar cáirde

Téacs caighdeánach
ar cairde

Béarla
on credit

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Dlí, Obair agus ceardaíocht, Stair

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 44

Buntéacs
gaimbín

Téacs caighdeánach
gaimbín

Béarla
interest (on credit or loan)

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Stair

Gnéithe teanga
Focal aonair

Leathanach 44

Buntéacs
‘na ghréasán

Téacs caighdeánach
ina ghréasán

Béarla
tangled

Téamaí
Éadaí, Obair agus ceardaíocht

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 44

Buntéacs
agus mé ’coinneáil a’ cháir ionnaibh

Téacs caighdeánach
agus mé ag coinneáil an cháir ionaibh

Béarla
and me keeping you alive, providing you with food

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Baill choirp, Bás - beatha - sláinte, Bia agus deoch, Obair agus ceardaíocht

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 45

Buntéacs
‘cruinniú na déirce

Téacs caighdeánach
ag cruinniú na déirce

Béarla
begging

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Bás - beatha - sláinte, Stair

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 46

Buntéacs
tá cuil a’ diabhail indiu air

Téacs caighdeánach
tá cuil an diabhail inniu air

Béarla
he’s in an awful mood today

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Leathanach 46

Buntéacs
d’fhearg ar fóghnamh ní fhaca mé riamh go dtí indiu

Téacs caighdeánach
d’fhearg ar fónamh ní fhaca mé riamh go dtí inniu

Béarla
I’ve never seen you give vent to your anger until today

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Aimsir agus am, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 47

Buntéacs
ní mhilleann déagh-ghlór fiacail

Téacs caighdeánach
ní mhilleann dea-ghlór fiacail

Béarla
a kind word is always welcome

Téamaí
Tréithe daonna, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 47

Buntéacs
gearrán-iarainn

Téacs caighdeánach
gearrán iarainn

Béarla
a bicycle

Téamaí
Taisteal agus imirce, Caithimh aimsire - cluichí - spóirt

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 47

Buntéacs
sa chéill a b’aingeantaighe aicí

Téacs caighdeánach
sa chiall ab aigeantaí aici

Béarla
head over heels in love with her

Téamaí
Grá - cleamhnas - rómánsaíocht, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 47

Buntéacs
ar bhallán stéille ’n mhadaidh

Téacs caighdeánach
ar bhallán stéille an mhadaidh

Béarla
to be struggling with poverty

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Ainmhithe agus plandaí, Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 48

Buntéacs
tá braon maith sa ghrágán aige

Téacs caighdeánach
tá braon maith sa ghrágán aige

Béarla
he’s had a few drinks

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Bia agus deoch

Gnéithe teanga
Meafar

Leathanach 48

Buntéacs
ní lá go fóill é

Téacs caighdeánach
ní lá go fóíll é

Béarla
I’ve never seen the like of it

Téamaí
Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 50

Buntéacs
bhí sé gabháil domh

Téacs caighdeánach
bhí sé ag gabháil dom

Béarla
he was teasing me

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 51

Buntéacs
ar ceathramhain

Téacs caighdeánach
ar ceathrúin

Béarla
quartered, billeted

Téamaí
Teach agus baile, Míleata, Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún, Stair

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 53

Buntéacs
Acht ní dheánfadh Parnell croidhe de’n fhear atá againn anois

Téacs caighdeánach
Ach ní dhéanfadh Parnell croí don fhear atá againn anois

Béarla
Parnell wouldn’t hold a candle to the man we have now

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Tréithe daonna, Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún, Stair

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Leathanach 54

Buntéacs
gach sgéal fríd na sgeachairí

Téacs caighdeánach
gach scéal fríd na sceithirí

Béarla
by the way

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 55

Buntéacs
a cheann i n-a chamus

Téacs caighdeánach
a cheann ina chamas

Béarla
curled up

Téamaí
Baill choirp

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 55

Buntéacs
nár lugha air an dubh-dhonas ná

Téacs caighdeánach
nár lú air an dúdhonas ná

Béarla
there was nothing he detested more than

Téamaí
Mothúcháin

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Leathanach 57

Buntéacs
bhí siad comh bocht leis a’ deóir

Téacs caighdeánach
bhí siad chomh bocht leis an deoir

Béarla
as poor as a church mouse

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó

Gnéithe teanga
Samhail

Leathanach 57

Buntéacs
ag athchaghnadh

Téacs caighdeánach
ag athchogaint

Béarla
chewing the cud

Téamaí
Talmhaíocht, Ainmhithe agus plandaí, Bia agus deoch, Obair agus ceardaíocht

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 59

Buntéacs
iog a chur sa mhaide-mhullaigh

Téacs caighdeánach
eang a chur sa mhaide mullaigh

Béarla
such an extraordinary occurrence deserves to be remembered

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 60

Buntéacs
d’iarrfainn ort an clár ‘s an fhuireann a fhágáil aca

Téacs caighdeánach
d’iarrfainn ort an clár is an fhoireann a fhágáil acu

Béarla
I’d ask you to leave them to it, to clear off

Téamaí
Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 61

Buntéacs
tráthnóna na seacht siadhan

Téacs caighdeánach
tráthnóna na seacht síon

Béarla
wild windy evening

Téamaí
Aimsir agus am

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 63

Buntéacs
maidín chlaibeach cheó-bháistighe

Téacs caighdeánach
maidín chlabach cheobháistí

Béarla
a murky drizzly morning

Téamaí
Aimsir agus am

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 64

Buntéacs
ag deánamh méaráin dó

Téacs caighdeánach
ag deánamh meadhráin dó

Béarla
it perplexed him, worried him

Téamaí
Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 65

Buntéacs
comh fuar le bior éireógaighe

Téacs caighdeánach
comh fuar le bior oighreoige

Béarla
as cold as an icicle

Téamaí
Aimsir agus am

Gnéithe teanga
Samhail

Leathanach 67

Buntéacs
go rachadh sé ‘un cearmannsaidheachta

Téacs caighdeánach
go rachadh sé chun cearmansaíochta

Béarla
that he would get out of hand

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 68

Buntéacs
siúbhal leat!

Téacs caighdeánach
siúl leat!

Béarla
come on!

Téamaí
Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 70

Buntéacs
thoisigh an sluagh a’ bhánú

Téacs caighdeánach
thosaigh an slua a bhánú

Béarla
the crowd began to clear

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 70

Buntéacs
comh tiugh le míoltógaí sa mhíodún

Téacs caighdeánach
comh tiubh le míoltóga sa mhíodún

Béarla
as dense as midges in the meadow

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Ainmhithe agus plandaí

Gnéithe teanga
Samhail

Leathanach 70

Buntéacs
bhí díbirce ar na saighdiúirí ag tiomsú agus ag cuartú

Téacs caighdeánach
bhí díbhirce ar na saighdiúirí ag tiomsú agus ag cuardach

Béarla
the soldiers were feverishly ransacking and searching

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Dlí, Míleata, Stair

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 72

Buntéacs
nuair a bhí Nábla Mhór i bpriacall ar Chonall

Téacs caighdeánach
nuair a bhí Nábla Mhór i bpriacal ar Chonall

Béarla
when Nábla Mhór was in labour with Conall

Téamaí
Teaghlach - muintir - pobal, Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 72

Buntéacs
as deis a chéile

Téacs caighdeánach
as déis a chéile

Béarla
in succession

Téamaí
Aimsir agus am

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 72

Buntéacs
gan a ghabháil fríthe

Téacs caighdeánach
gan a ghabháil fríthi

Béarla
without erring, losing the thread (in a recitation etc.)

Téamaí
Oideachas, Caithimh aimsire - cluichí - spóirt, Ceol agus filíocht

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Leathanach 73

Buntéacs
cuil crochadóra

Téacs caighdeánach
cuil chrochadóra

Béarla
fierce, hostile appearance

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Baill choirp, Dlí, Míleata, Mothúcháin, Obair agus ceardaíocht, Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún, Stair

Gnéithe teanga
Meafar, Nath, Samhail

Leathanach 73

Buntéacs
i ndoimhneacht na farrge

Téacs caighdeánach
i ndoimhneacht na farraige

Béarla
far out to sea

Téamaí
Taisteal agus imirce, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Farraige, Seoltóireacht agus bádóireacht

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 73

Buntéacs
threabhuigh an bád léithe

Téacs caighdeánach
threabh an bád léi

Béarla
the boat ploughed on

Téamaí
Taisteal agus imirce, Farraige, Seoltóireacht agus bádóireacht

Gnéithe teanga
Meafar

Leathanach 73/4

Buntéacs
bhí a cheann dubh gruaige ‘na líbíní ag an cháthadh

Téacs caighdeánach
bhí a cheann dubh gruaige ina líbíní ag an cháitheadh

Béarla
his head of black hair was hanging wet from the sea-spray

Téamaí
Aimsir agus am, Baill choirp, Farraige, Seoltóireacht agus bádóireacht

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 75

Buntéacs
Ar a seachnú

Téacs caighdeánach
Ar a seachaint

Béarla
On the run

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Dlí, Míleata, Polaitíocht - rialtas - tír/náisiún, Stair

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 75

Buntéacs
gur cleasach a’ peata ‘n saoghal

Téacs caighdeánach
gur cleasach an peata an saol

Béarla
that life has many surprises in store, it’s a funny old world

Téamaí
Mothúcháin

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Leathanach 76

Buntéacs
a bheith i do bhéal gan smid

Téacs caighdeánach
a bheith i do bhéal gan smid

Béarla
to have nothing to say

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Baill choirp

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 77

Buntéacs
nuair a bíos bun ar an aimsir

Téacs caighdeánach
nuair a bhíonn bun ar an aimsir

Béarla
when the weather is settling

Téamaí
Aimsir agus am

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 77

Buntéacs
thug mé mo chreach ‘s mo chrádh

Téacs caighdeánach
thug mé mo chreach is mo chrá

Béarla
I was tormenting myself

Téamaí
Mothúcháin

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Leathanach 78

Buntéacs
fréamh ghaoil (a bheith agat le)

Téacs caighdeánach
fréamh ghaoil (a bheith agat le)

Béarla
(to be) distantly related (to)

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Teaghlach - muintir - pobal

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Leathanach 78

Buntéacs
cá deas dá chéile sinn?

Téacs caighdeánach
cá deas dá chéile sinn?

Béarla
how closely related are we?

Téamaí
Teaghlach - muintir - pobal

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Leathanach 78

Buntéacs
ag gol i n-áit na maoiseóige

Téacs caighdeánach
ag gol in áit na maoiseoige

Béarla
crying over spilt milk

Téamaí
Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 79

Buntéacs
ar aghaidh boise

Téacs caighdeánach
ar aghaidh boise

Béarla
at hand, readily available

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Baill choirp, Obair agus ceardaíocht

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Leathanach 79

Buntéacs
a’ dá ua

Téacs caighdeánach
(tá siad) an dá ó

Béarla
(they're) second cousins

Téamaí
Teaghlach - muintir - pobal

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 79

Buntéacs
a’ dá fhionn-ua

Téacs caighdeánach
(tá siad) an dá fhionnó

Béarla
(they're) third cousins

Téamaí
Teaghlach - muintir - pobal

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 79

Buntéacs
an dá dhubh-ua

Téacs caighdeánach
(tá siad) an dá dhubhó

Béarla
(they're) fourth cousins

Téamaí
Teaghlach - muintir - pobal

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 79

Buntéacs
cotuighthe

Téacs caighdeánach
cotadh

Béarla
shyness, bashfulness

Téamaí
Tréithe daonna, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Focal aonair

Leathanach 79

Buntéacs
cúiseach

Téacs caighdeánach
cúiseach

Béarla
prim, demure

Téamaí
Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Focal aonair

Leathanach 79

Buntéacs
ar na h-uaí le chéile

Téacs caighdeánach
ar na hóí le chéile

Béarla
on speaking terms

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 80

Buntéacs
má’s gaolmhar ní cosamhail

Téacs caighdeánach
más gaolmhar ní cosúil

Béarla
they may be related, but they are not alike

Téamaí
Tréithe daonna, Teaghlach - muintir - pobal

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 81

Buntéacs
‘s glas na cnuic i bhfad uainn

Téacs caighdeánach
is glas na cnoic i bhfad uainn

Béarla
far away hills are green

Téamaí
Taisteal agus imirce, Iompar agus caidrimh, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 81

Buntéacs
nuair nach mbíonn breith ar d’aithreachas agat

Téacs caighdeánach
nuair nach mbíonn breith ar d’aithreachas agat

Béarla
when it’s too late to undo the damage, to repent

Téamaí
Mothúcháin, Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 81

Buntéacs
sgrosán éadaigh

Téacs caighdeánach
scriosán éadaigh

Béarla
scanty little garments

Téamaí
Éadaí

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 82

Buntéacs
calc toite

Téacs caighdeánach
calc toite

Béarla
a belch of smoke

Téamaí
Teach agus baile, Obair agus ceardaíocht

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 82

Buntéacs
ag órla le tinneas-fairrge

Téacs caighdeánach
ag orla le tinneas farraige

Béarla
vomiting with sea-sickness

Téamaí
Taisteal agus imirce, Bás - beatha - sláinte, Farraige

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 82

Buntéacs
tháinig conafa ar an tráthnóna

Téacs caighdeánach
tháinig confa ar an tráthnóna

Béarla
the evening became sullen, angry

Téamaí
Aimsir agus am

Gnéithe teanga
Meafar, Samhail

Leathanach 83

Buntéacs
is claoidhte an mhaise duit é

Téacs caighdeánach
is cloíte an mhaise duit é

Béarla
it ill becomes you

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 83

Buntéacs
lúircíneach

Téacs caighdeánach
lúircín

Béarla
weak stunted person

Téamaí
Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Focal aonair

Leathanach 84

Buntéacs
codladh gliúragáin

Téacs caighdeánach
codladh gliúragáin

Béarla
pins and needles

Téamaí
Baill choirp, Bás - beatha - sláinte

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 85

Buntéacs
Dhá dtrian cuididh túsacht !

Téacs caighdeánach
Dhá dtrian cuidithe tosú!

Béarla
Getting started is half the battle !

Téamaí
Iompar agus caidrimh

Gnéithe teanga
Seanfhocal

Leathanach 86

Buntéacs
téigheadh póitín

Téacs caighdeánach
téamh poitín

Béarla
a run (distillation) of poteen

Téamaí
Bia agus deoch

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 86/7

Buntéacs
beidh fad saoghail duit a bheith annsiud

Téacs caighdeánach
beidh fad saoil duit a bheith ansiúd

Béarla
it will do you the world of good to be there

Téamaí
Bás - beatha - sláinte, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Leathanach 87

Buntéacs
an áit a rabh lán na lámh (le saothrú)

Téacs caighdeánach
an áit a raibh lán na lámh (le saothrú)

Béarla
the place to make a fortune

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Obair agus ceardaíocht

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 87

Buntéacs
ní rabh cur suas aige de

Téacs caighdeánach
ní raibh cur suas aige de

Béarla
he couldn’t refuse him

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 87

Buntéacs
biadh tur

Téacs caighdeánach
bia tur

Béarla
food without condiment

Téamaí
Bia agus deoch

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 87

Buntéacs
ceanracháin bhochta mar mise ‘s tusa

Téacs caighdeánach
ceanracháin bhochta mar mise is tusa

Béarla
poor creatures like me and you

Téamaí
Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 89

Buntéacs
giolla ‘n driopais

Téacs caighdeánach
giolla an driopáis

Béarla
butterfingers

Téamaí
Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 90

Buntéacs
togha gach bidh agus rogha gach díghe

Téacs caighdeánach
togha gach bia agus rogha gach dí

Béarla
the best of food and drink

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Bia agus deoch

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 90

Buntéacs
greagán a dhiurniú

Téacs caighdeánach
greagán a dhiurnú

Béarla
to drain a glass

Téamaí
Bia agus deoch

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 93

Buntéacs
chuir sin aigneadh úr i n-a chroidhe

Téacs caighdeánach
chuir sin aigne úr ina chroí

Béarla
that lifted his spirits

Téamaí
Baill choirp, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 94

Buntéacs
(d’fhágfainn) a’ mhailidh ar a t-súil agat

Téacs caighdeánach
(d’fhágfainn) an mhala ar an tsúil agat

Béarla
(I’d give you a) black eye

Téamaí
Baill choirp

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Leathanach 94

Buntéacs
spaidín

Téacs caighdeánach
spaidín

Béarla
useless dull sluggish person

Téamaí
Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Focal aonair

Leathanach 94

Buntéacs
sean-bhuille de na dheasóig

Téacs caighdeánach
seanbhuille dá dheasóg

Béarla
the old right hook

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Baill choirp

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 95

Buntéacs
buille ciotóige

Téacs caighdeánach
buille ciotóige

Béarla
left hook

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Baill choirp

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 95

Buntéacs
eadar chorp is chleiteacha

Téacs caighdeánach
idir chorp is chleití

Béarla
bodily, entirely

Téamaí
Baill choirp

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Leathanach 96

Buntéacs
a bheith sáithte as duine

Téacs caighdeánach
a bheith sáite as duine

Béarla
to be nagging s.o.

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Leathanach 96

Buntéacs
ba deas mo mhargadh-sa gan aon ndeor ‘ól ariamh

Téacs caighdeánach
ba dheas mo mhargadhsa gan aon deoir a ól riamh

Béarla
it would have been much better for me never to have touched a drop

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Bia agus deoch

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 96

Buntéacs
mo chreach agus mo chrádh!

Téacs caighdeánach
mo chreach agus mo chrá!

Béarla
woe is me!

Téamaí
Beannachtaí agus mallachtaí

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 97

Buntéacs
bhí mé cneasta cráibhtheach agus beinn agam ar m’anam

Téacs caighdeánach
bhí mé cneasta cráifeach agus beann agam ar m’anam

Béarla
I was religiously sincere and cared about my spiritual state

Téamaí
Tréithe daonna, Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 97

Buntéacs
ar feadh a n-acfuinne

Téacs caighdeánach
ar feadh a n-acmhainne

Béarla
according to their means

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Teach agus baile, Obair agus ceardaíocht

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 98

Buntéacs
is réidh agat é

Téacs caighdeánach
is réidh agat é

Béarla
it’s all very well for you, easy for you to say

Téamaí
Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 98

Buntéacs
ba neamh-íongantach leat

Téacs caighdeánach
ba neamhiontach leat

Béarla
you would not be surprised

Téamaí
Mothúcháin

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 99

Buntéacs
ar chuantar aon phóg amháin fhághail

Téacs caighdeánach
ar chuntar aon phóg amháin a fháil

Béarla
provided I would get one kiss

Téamaí
Grá - cleamhnas - rómánsaíocht

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 99

Buntéacs
comh dearg le caor chaorthainn

Téacs caighdeánach
chomh dearg le caor chaorthainn

Béarla
as red as a rowan berry

Téamaí
Ainmhithe agus plandaí, Bia agus deoch

Gnéithe teanga
Samhail

Leathanach 101

Buntéacs
ar fhasgadh theach-a-phobail

Téacs caighdeánach
ar fhoscadh theach an phobail

Béarla
in the shelter of the church

Téamaí
Teach agus baile, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Aimsir agus am, Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 103

Buntéacs
ag cruinniú ‘na ráthachannaí

Téacs caighdeánach
ag cruinniú ina ráthanna

Béarla
gathering in snowdrifts

Téamaí
Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Aimsir agus am

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 103

Buntéacs
a aghaidh sa t-síon

Téacs caighdeánach
a aghaidh sa tsíon

Béarla
into the storm

Téamaí
Taisteal agus imirce, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Aimsir agus am, Farraige, Seoltóireacht agus bádóireacht

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 103

Buntéacs
(ghoill sé) go h-asna ann

Téacs caighdeánach
(ghoill sé) go heasna ann

Béarla
(it cut him) to the marrow

Téamaí
Baill choirp, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 104

Buntéacs
i n-éadán sín

Téacs caighdeánach
in éadán síne

Béarla
against the storm

Téamaí
Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Aimsir agus am, Farraige, Obair agus ceardaíocht, Seoltóireacht agus bádóireacht

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 105

Buntéacs
donán bocht mí-ádhamhail

Téacs caighdeánach
donán bocht mí-ádhúil

Béarla
poor unfortunate wretch

Téamaí
Tréithe daonna, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 105

Buntéacs
ar maos in-ollmhaitheas a’ t-saoghail

Téacs caighdeánach
ar maos in ollmhaitheas an tsaoil

Béarla
steeped in the life’s luxuries

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Teach agus baile

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Leathanach 106

Buntéacs
ag déanamh tarngaireachta

Téacs caighdeánach
ag déanamh tairngreachta

Béarla
making prophecies

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Béaloideas agus seanchas, Reiligiún agus creideamh, Stair

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 107

Buntéacs
‘maoidheamh gaoil ar a chéile

Téacs caighdeánach
ag maíomh gaoil ar a chéile

Béarla
(claiming) to be related

Téamaí
Teaghlach - muintir - pobal

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 108

Buntéacs
níl tú i n-áit a bheith ag éileamh

Téacs caighdeánach
níl tú in áit a bheith ag éileamh

Béarla
you’re in no position to complain

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 108

Buntéacs
duine a chur ins na céadéaga

Téacs caighdeánach
Duine a chur sna céadéaga

Béarla
to infuriate s.o.

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 108

Buntéacs
ar phutógaí folamha

Téacs caighdeánach
ar phutóga folmha

Béarla
on an empty stomach

Téamaí
Airgead - maoin - gnó, Baill choirp, Bás - beatha - sláinte, Bia agus deoch

Gnéithe teanga
Meafar, Samhail

Leathanach 110

Buntéacs
d’fhiach siad le na chur ar a bhonnaí

Téacs caighdeánach
d’fhéach siad lena chur ar a bhoinn

Béarla
they tried to get him to his feet

Téamaí
Baill choirp

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 110

Buntéacs
go dtí an smior

Téacs caighdeánach
go dtí an smior

Béarla
to the marrow

Téamaí
Baill choirp, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Leathanach 110

Buntéacs
fanóchaimid in do bhun tamall eile

Téacs caighdeánach
fanfaidh muid i do bhun tamall eile

Béarla
we’ll stay with you for another while

Leathanach 111

Buntéacs
go dtí na sgorrógaí

Téacs caighdeánach
go dtí na corróga

Béarla
up to the hips

Téamaí
Baill choirp

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 112

Buntéacs
Bóthar na Bó Finne

Téacs caighdeánach
Bóthar na Bó Finne

Béarla
The Milky Way

Téamaí
Tíreolaíocht - tírdhreach - áit

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 112

Buntéacs
teinidh bhreágh ghiúbhais

Téacs caighdeánach
tine bhreá ghiúise

Béarla
a hearty pine fire

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Teach agus baile, Ainmhithe agus plandaí

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 112

Buntéacs
(níl mé) ag maoidheamh a dhóigh ar Mhicheál

Téacs caighdeánach
(níl mé) ag maíomh a dhóighe ar Mhicheál

Béarla
(I’m not) envying Michael

Téamaí
Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 114

Buntéacs
d’amharc fear na blagaide air le ruball a shúl

Téacs caighdeánach
d’amharc fear na blagaide air le heireaball a shúl

Béarla
the bald headed man looked at him out of the corner of his eye

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna, Baill choirp

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Leathanach 115

Buntéacs
an abhainn siocuighthe ‘na h-éireógaigh

Téacs caighdeánach
an abhainn sioctha ina hoighreog

Béarla
the river frozen over

Téamaí
Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Aimsir agus am

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 117

Buntéacs
ní rabh díomhain ach Babaí

Téacs caighdeánach
ní raibh díomhain ach Babaí

Béarla
only Babaí was unmarried

Téamaí
Grá - cleamhnas - rómánsaíocht

Gnéithe teanga
Nath, Samhail

Leathanach 117

Buntéacs
gan baint de na pearsa mná

Téacs caighdeánach
gan baint dá pearsa mná

Béarla
not to lessen her femininity

Téamaí
Grá - cleamhnas - rómánsaíocht, Tréithe daonna, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 117

Buntéacs
dá mb’fhéidir a tabhairt ‘un caidirne

Téacs caighdeánach
dá mb’fhéidir tabhairt chun caidrimh

Béarla
if she could be talked around, brought to reason

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 120

Buntéacs
B’fhuide leis ‘ná a shaoghal nó go labhaireadh Babaí

Téacs caighdeánach
B’fhaide leis ná a shaol nó go labhródh Babaí

Béarla
he thought Babaí would never speak

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Grá - cleamhnas - rómánsaíocht, Aimsir agus am, Aois

Gnéithe teanga
Meafar, Samhail

Leathanach 120

Buntéacs
i n-a bhun duit a choidhche

Téacs caighdeánach
ina bhun duit choíche

Béarla
forever grateful to you

Téamaí
Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 125

Buntéacs
ní fheicfidh mé d’anás

Téacs caighdeánach
ní fheicfidh mé d’anás

Béarla
I won’t see you in need

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 126

Buntéacs
is doiligh a bheith ar áthrach

Téacs caighdeánach
is doiligh a bheith ar a athrach

Béarla
it’s difficult to be any other way

Téamaí
Mothúcháin

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 126

Buntéacs
cunamar airgid

Téacs caighdeánach
conamar airgid

Béarla
a meagre amount of money

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó

Gnéithe teanga
Meafar

Leathanach 128

Buntéacs
go mbéidh a dtón i bhfad siar

Téacs caighdeánach
go mbeidh a dtóin i bhfad siar

Béarla
bent over double with age

Téamaí
Tréithe daonna, Aimsir agus am, Aois

Gnéithe teanga
Meafar, Samhail

Leathanach 131

Buntéacs
ní heagal dó go mbeirtear goirid air

Téacs caighdeánach
ní heagal dó go mbeirtear gairid air

Béarla
he won’t be easily caught

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Tréithe daonna

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 134

Buntéacs
coinnealbháitheadh

Téacs caighdeánach
coinnealbhá

Béarla
excommunication

Téamaí
Reiligiún agus creideamh, Stair

Gnéithe teanga
Focal aonair

Leathanach 137

Buntéacs
dlaoidheóg pheáipear

Téacs caighdeánach
dlaíóg pháipéir

Béarla
sheet of paper

Téamaí
Dlí, Obair agus ceardaíocht

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 138

Buntéacs
dá bhruideadh le na ghlún

Téacs caighdeánach
á bhroideadh lena ghlúin

Béarla
nudging him with his knee

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Baill choirp

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 138

Buntéacs
an bhfuil tórramh oraibh-sé a Shíle?

Téacs caighdeánach
an bhfuil tórramh oraibhse, a Shíle?

Béarla
will you be attending the funeral, Sheila ?

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Teaghlach - muintir - pobal, Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 138

Buntéacs
nílimid amhlaidh linn féin

Téacs caighdeánach
níl muid amhlaidh linn féin

Béarla
We’re not the only ones

Téamaí
Mothúcháin

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 140

Buntéacs
tá caochlá air

Téacs caighdeánach
tá caochlú air

Béarla
a change in the weather is on the way

Téamaí
Talmhaíocht, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Aimsir agus am

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 140

Buntéacs
cailín plucach

Téacs caighdeánach
cailín plucach

Béarla
a chubby-faced girl

Téamaí
Tréithe daonna, Baill choirp

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 140

Buntéacs
nuair a bhí a chuid deánta aige

Téacs caighdeánach
nuair a bhí a chuid deánta aige

Béarla
when he had eaten

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Bia agus deoch

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 141/2

Buntéacs
níor fhág sé fuigheall molta air

Téacs caighdeánach
níor fhág sé fuíoll molta air

Béarla
he lavished him with praise

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Meafar, Nath

Leathanach 144

Buntéacs
acht imtheacht comh luath agus bhí scaob air

Téacs caighdeánach
ach imeacht chomh luath agus a bhí scaob air

Béarla
but leave as soon as the first shovelful of earth was put on the grave

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Teaghlach - muintir - pobal, Reiligiún agus creideamh

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 144

Buntéacs
fear cáirdeach

Téacs caighdeánach
fear cairdeach

Béarla
a man who gave credit readily

Téamaí
Iompar agus caidrimh, Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Obair agus ceardaíocht, Stair

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 144

Buntéacs
ar an neamh-acara

Téacs caighdeánach
ar an neamhacra

Béarla
to be of independent means

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Tréithe daonna, Obair agus ceardaíocht

Gnéithe teanga
Nath

Leathanach 145

Buntéacs
caileannógach ar na ballaí

Téacs caighdeánach
caileannógach ar na ballaí

Béarla
green scum on the walls

Téamaí
Cúinsí sóisialta, Airgead - maoin - gnó, Teach agus baile, Ainmhithe agus plandaí

Gnéithe teanga
Frása suntasach teangeolaíoch

Leathanach 145

Buntéacs
iosgadaí

Téacs caighdeánach
ioscaidí

Béarla
hollows at back of knees

Téamaí
Baill choirp

Gnéithe teanga
Focal aonair

Leathanach 147

Buntéacs
is cleasach a’ peata ’n saoghal

Téacs caighdeánach
is cleasach an peata an saol

Béarla
it’s a funny old world

Téamaí
Aimsir agus am, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Meafar, Samhail

Leathanach 148

Buntéacs
ní thiocfadh liom fanacht sna Rosa anois ‘m’ Oisín i ndiaidh na bhFian

Téacs caighdeánach
ní thiocfadh liom fanacht sna Rosa anois i m’Oisín i ndiaidh na bhFiann

Béarla
I would not stay in the Rosses with my friends all gone

Téamaí
Tréithe daonna, Teaghlach - muintir - pobal, Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Aimsir agus am, Aois, Béaloideas agus seanchas, Mothúcháin

Gnéithe teanga
Meafar, Samhail

Leathanach 148

Buntéacs
bhí gnúis chonafach nimhneach ar na spéarthaí

Téacs caighdeánach
bhí gnúis chonfach nimhneach ar na spéartha

Béarla
the skies had a sullen, bitter look

Téamaí
Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Aimsir agus am

Gnéithe teanga
Meafar

Leathanach 148

Buntéacs
cuil crochadóra ar an fharraige

Téacs caighdeánach
cuil chrochadóra ar an fharraige

Béarla
an angry-looking sea

Téamaí
Tíreolaíocht - tírdhreach - áit, Aimsir agus am, Farraige, Seoltóireacht agus bádóireacht

Gnéithe teanga
Meafar

Na Leabhair

Na Leabhair